Pi’ira’a nō te pāroita ’e te ’āma’a
’Aimārōra’a i roto i te fa’aipoipora’a


« ’Aimārōra’a i roto i te fa’aipoipora’a », Te mau mātēria nō te fa’aa’o i te ta’ata (2020).

« ’Aimārōra’a i roto i te fa’aipoipora’a » Te mau mātēria nō te fa’aa’o i te ta’ata

’Aimārōra’a i roto i te fa’aipoipora’a

’Ua niuhia te mau fa’aipoipora’a manuia i ni’a i te fa’aro’o ia Iesu Mesia ’e i ni’a i te ha’apa’ora’a i tāna mau ha’api’ira’a.

Mai te au i roto i te mau huru autā’atira’a ato’a, e tupu te mau ’aimārōra’a i roto i te fa’aipoipora’a. Terā rā, i te tahi mau taime, e fa’aruru te feiā fa’aipoipo i te mau ’āmahamahara’a nā roto i te hō’ē ravera’a o tē fa’aiti i te pūai o tō rāua autā’atira’a, ’e ’o tē ha’afifi ho’i ia rāua to’opiti. ’Ei ti’a fa’atere, e ti’a ia ’oe ’ia pāturu i te mau tauto’ora’a a nā ta’ata fa’aipoipo nō te fa’atītī’aifaro i te ’aimārōra’a, ’eiaha rā ’oe iho e tāmata i te fa’atītī’aifaro i te reira. ’A fa’aitoito i te ti’a’aura’a ’e i te parauti’a ’ia nehenehe ho’i i nā ta’ata fa’aipoipo ’ia fāri’i i te arata’ira’a ’e te ’ite-vārua nō ō mai i te Vārua Maita’i ra.

’A ’imi ’ia māramarama

E tauturu i te hoa tāta’itahi i roto i te fa’aipoipora’a ’ia ’ite ē, te fa’aro’ohia ra ’e te ta’ahia ra ’oia, e riro ’ei ’ohipa faufa’a, mai te mau huru a’ora’a ato’a tā ’oe e nehenehe e hōro’a. ’Ia paraparau ana’e ’oe i nā hoa fa’aipoipo, e ara ’ia fa’a’ite i te here ’e te aumihi mai tā te Fa’aora e nā reira. ’A feruri, nā roto i te pure, ’ia ui i nā hoa fa’aipoipo tāta’itahi i te mau uira’a mai teie i muri nei, ma te marū ’e te here, nō te tauturu ia ’oe ’ia hi’opo’a ’e ’ia hāro’aro’a maita’i a’e i te tupura’a ’ohipa ’e ’ia ’ite i te mau hina’aro. ’Ia ineine ’oe nō te rave i te taime nō te fa’aro’o.

  • E aha tō ’ōrua huru i teie taime ?

  • E aha tā ’ōrua ha’ape’ape’ara’a rahi a’e i roto i tō ’ōrua fa’aipoipora’a ?

  • E aha tō ’ōrua mana’o nō ni’a i tā ’ōrua mau fafaura’a nō te fa’aipoipora’a ?

  • E aha te fāito o tō ’oe hina’aro ’ia paraparau i te reira fifi i tō ’oe hoa fa’aipoipo ?

  • ’Ua riro ānei ’oe ’ei huru ta’ata ’e ’ei hoa fa’aipoipo mai tā ’oe e hina’aro nei ?

  • E aha tā ’oe e rave nei nō te ha’amaita’i i tō ’ōrua autā’atira’a ’e tō ’ōrua Metua i te ao ra ?

  • Nāhea e ti’a ai ia ’oe ’ia ha’amaita’i i te ’aimārōra’a i roto i tō ’ōrua autā’atira’a ?

  • E aha te mau parau tumu o te ’evanelia ’o tē nehenehe e hōro’a mai i te mau fa’atītī’aifarora’a i te fifi ?

  • E aha tā ’oe e hina’aro e rave nō te tauturu i te fa’atītī’aifarora’a i te fifi ?

  • E aha tā ’oe e hina’aro nō te fa’a’ore i te hapa ’aore rā ’ia fa’a’orehia tā ’oe hapa i roto i tō ’ōrua autā’atira’a ?

  • E aha te mau rāve’a pāturura’a ’aore rā, te tahi atu mau rāve’a tauturu tā ’oe e vai ra nō te tauturu ia ’oe ?

  • E aha te ti’a ia ’oe ’ia rave nō te fāriu atu i ni’a i te Fa’aora o Iesu Mesia ’e ’ia fāri’i i te mana o tōna aroha ?

Tauturu i te ta’ata hō’ē

’A tauturu ai ’oe i nā hoa fa’aipoipo, ’ia pāpū ē ’ua ta’a maita’i ’ia rāua tā rāua hōpoi’a ’ia ’imi mai i te mau rāve’a nō tō rāua mau fifi. ’A fa’a’ite ma te rāve’a tano i tō ’oe here ’e tō ’oe māna’ona’o i nā ta’ata fa’aipoipo ma te feruri i te tahi o te mau mana’o tauturu i muri nei.

’A ha’apāpū i te ti’a’aura’a a te ta’ata hō’ē ’e te ti’a’aura’a a te hoa tāta’itahi i roto i te autā’atira’a o te fa’aipoipora’a. Te mau hoa fa’aipoipo e hi’opo’a pāpū i tō rātou iho huru ’e ’o tē rave ’oi’oi i te mau rāve’a e tītauhia nō te tātarahapa ’e nō te ha’amaita’i, e nehenehe rātou e fāri’i i te fa’aorara’a i roto i tō rātou fa’aipoipora’a.

  • ’A tauturu i te hoa fa’aipoipo tāta’itahi ’ia ’ite ē, ’aore hō’ē ta’ata e nehenehe e taui i te tahi atu ta’ata, terā rā, nā roto i te fa’aro’o, te tauto’ora’a ’e te tauturu a te Atua, e nehenehe te ta’ata tāta’itahi e fāri’i i tōna iho tauira’a o te ’ā’au

    ’A fa’aitoito i nā hoa fa’aipoipo tāta’itahi ’ia ha’apae i te fa’ahepo i tōna iho haere’a, ’ia paraparau ma te mana’o fa’ateitei ’aore rā, ’ia ’imi ’ia fa’atano iāna iho.

    ’A tauturu i nā hoa fa’aipoipo tāta’itahi ’ia feruri e aha te mana’o o te tahi i roto i te autā’atira’a, ’e ’ia ha’a nō te fa’atupu i te aumihi. ’A ani ia rāua ’ia ’āparau ’āmui i tō rāua mau fifi.

’A tauturu i nā ta’ata fa’aipoipo ’ia feruri e aha tā rāua e pāto’i ra i te tahi ’e te tahi, ’o tē tītauhia ’ia tātara.

’A ara ’ia vai pāruruhia te hoa tāta’itahi nō te paraparau pāpū i te ’aimārōra’a e vai ra i roto i te fa’aipoipora’a. I te tahi taime, e nehenehe te hō’ē hoa fa’aipoipo e fa’aātea ’ē ma te ’ore e parau i tōna mana’o, nō te mea tē mana’o ra ’oia ē, ’aita ’oia e pāruruhia i te pae tino ’aore rā, i te pae ferurira’a.

  • E tauturu i nā hoa fa’aipoipo tāta’itahi ’ia hāro’aro’a ē, e nehenehe ’oia e fa’auruhia nō te fa’ata’a i te mau ’ōti’a pāpū i roto i te fa’aipoipora’a ’e i roto i te fare.

  • ’A ha’apāpū maita’i ē, e ti’a’au te hoa fa’aipoipo tāta’itahi i tōna iho huru, ’e ’eiaha ’oia ’ia fa’aruru i te hāmani-’ino-ra’a.

  • Mai te mea tē ’ite ra ’oe i te hāmani-’ino-ra’a, ’a fārerei atu i te mau mana tīvira. Tē vai ato’a ra hō’ē rēni tauturu nā te ’episekōpo. ’A hi’o i te rāve’a tauturu nō te Hāmani-’ino-ra’a (Tauturu nō te ta’ata i hāmani-ino-hia) ’e te rāve’a Hāmani-’ino-ra’a (Tauturu nō te ta’ata hāmani ’ino).

Mai te mea e hina’aro nā hoa fa’aipoipo i te tahi atu tauturu, ’a fa’aitoito ia rāua ’ia fāri’i i te tauturu a te feiā ’aravihi, mai te mea e nehenehe, ’ia ’ore ’ia tupu te ta’a ’ore i rotopū ia rāua, ’e nō te fa’aitoito i te huru parauti’a hope roa.

Pāturu i nā hoa fa’aipoipo ’e i te ’utuāfare

E ha’afifi te mau ’aimārōra’a i roto i te fa’aipoipora’a i te mau melo ato’a o te ’utuāfare. ’A fa’ata’a i te fa’ahope’ara’a o te ’aimārōra’a i ni’a i te tahi atu mau melo o te ’utuāfare, ’e ’a pāhono i te mau fifi pāpū tā te ’aimārōra’a e fa’atupu.

Pāturu i te mau ’āparaura’a maita’i (hi’o « ’Āparaura’a ma te here », Ha’apa’arira’a i te fa’aipoipora’a : Buka arata’i nō te mau rāve’a tauturu nō te mau ta’ata fa’aipoipo [2006], 4, 7).

  • E tauturu i nā ta’ata fa’aipoipo ’ia ’ite ’e ’ia taui i te mau ’āparaura’a pāto’ito’i ’e te vāvāhi, mai te fa’a’inora’a ’aore rā, te ha’afaufa’a-’ore-ra’a i te tahi ’e te tahi.

  • E fa’aitoito i nā hoa fa’aipoipo ’ia fa’a’ore ’e ’ia ’imi ’oi’oi i te fa’a’orera’a hapa i te tahi ’e te tahi.

  • E tauturu i feiā fa’aipoipo ’ia fa’a’ohipa i te mau parau poro’i « o vau » ’eiaha rā « o ’oe ». ’Ei hi’ora’a, « e mana’o ha’ape’ape’a tō’u ’e ’aita vau i herehia ’ia ’ore ana’e au e fāri’i i te parau ’āpī nō ni’a ia ’oe » ’eiaha ra « ’aita ’oe e here nei iā’u ». ’Aore rā, « tē mana’o nei au ē, ’aita vau e pāhono nei i tā ’oe mau tīa’ira’a i te mau taime ato’a », ’eiaha rā, « tē fa’atupu nei ’oe i te mana’o i roto iā’u ē, ’aita hō’ē ’ohipa maita’i tā’u e nehenehe e rave ».

’A a’o i te mau tāne ’e i te mau vahine fa’aipoipo ’ia fa’ariro i te tahi ’e te tahi ’ei mau hoa ’aifāito.

  • ’A fa’aitoito i te mau hoa fa’aipoipo ’ia riro ’ei ta’ata parauti’a, te ’ā’au matara, ’e te fa’atura i te tahi ’e te tahi.

  • ’A fa’aitoito i te mau hoa fa’aipoipo ’ia ’ōpere ’e ’ia hōro’a i te mau ha’amāramaramara’a faufa’a ’e te maita’i.

  • ’A fa’aitoito i te mau hoa fa’aipoipo ’ia rave ’āmui i te mau fa’aotira’a ’ei nā ta’ata fa’aipoipo.

  • ’A fa’aitoito i te mau hoa fa’aipoipo ’ia ha’apae i te mau peu nō te hīro’a tumu ’aore rā, nō te tū’ā’ai, i reira ho’i hō’ē hoa e nā ni’a a’e ai i te tahi, ’aore rā e fa’ariro ai i te tahi ’ei ’āpiti faufa’a ri’i i roto i te fa’aipoipora’a. ’Aita te reira mau ravera’a e tū’ati i te mau parau tumu o te ’evanelia, ’e e ti’a i te mau hoa fa’aipoipo ’ia taui i te reira i te mau huru haere’a ti’a.

E tauturu i nā ta’ata fa’aipoipo ’ia hi’opo’a i tō rāua huru nō te fa’aro’o, te mau ’ōti’a ’utuāfare, ’e te tahi atu mau ravera’a.

  • E paraparau i te haerera’a te ’utuāfare i te purera’a, te pō ’utuāfare i te mau hepetoma ato’a, te pure o te ta’ata iho ’e o te ’utuāfare ’e te tuatāpapara’a i te mau pāpa’ira’a mo’a, ’e te taime tāmā’ara’a ’utuāfare.

  • E paraparau nāhea te fa’a’ohipara’a nā hoa fa’aipoipo i te mau ve’a ’e te mau mātini uira ’o tē nehenehe e ha’afifi i tō rāua autā’atira’a.

  • ’A a’o i nā ta’ata fa’aipoipo ’ia fa’ata’a i te mau ’ōti’a i roto i te ve’a ’e te ha’apararera’a tōtiare, ’e te fa’a’ohipara’a i te mau mātini uira. E fa’aitoito i te mau ’āpiti ’ia fa’a’ite i te mau parau tomora’a, ’ia vai māramarama noa i te fa’a’ohipara’a i te ha’aparare tōtiare, ’e ’ia ha’apae i te mau ’itera’a natirara huna.

  • E fa’aitoito i nā hoa fa’aipoipo tāta’itahi ’ia ha’apae i te fa’atū’atira’a i ni’a ia vetahi ’ē, ’a riro ho’i te reira ’ei rāve’a nō te ho’ora’a i te ti’aturira’a mo’a o tōna ’āpiti, ’aore rā, ’ei ’ohipa tano ’ore.

Mai te mea tē vai ra te tamari’i i roto i te ’utuāfare, e nehenehe rātou e hepohepo i ni’a i te autā’atira’a o te mau metua. ’A tauturu ia rātou ’ia upo’oti’a i ni’a i te mau fifi tā rātou e fārerei nei.

  • E tauturu i te feiā fa’aipoipo ’ia hāro’aro’a i te fifi tā te mau tātama’ira’a ’e te ’aimārōra’a e fa’atupu i ni’a i tā rāua mau tamari’i.

  • E fa’aitoito i nā ta’ata fa’aipoipo ’ia ’ite pāpū i te ’aimārōra’a i roto i te fa’aipoipora’a, ’o tē haere noa i te rahira’a ; e tauturu te reira ’ia ’ore tā rāua mau tamari’i ’ia vai noa ’o rātou ana’e i mua i te mau mea tā te ’aimārōra’a e fa’atupu.

  • ’A ani i nā ta’ata fa’aipoipo ’ia ’āparau tāta’ihō’ē i tā rāua mau tamari’i, ’ia au i tō rātou matahiti, e aha tā rāua e rave nei nō te fa’a’āfaro i te ’aimārōra’a.

  • Mai te mea e ’ite ’oe i te hāmani-’ino-ra’a tamari’i ’aore rā, te rave-’ino-ra’a i te fare, ’a fa’aara ’oi’oi i te mau mana tīvira. E rēni tauturu ato’a tā te ’episekōpo tāna e nehenehe e pi’i nō te ani i te tauturu i roto i teie mau huru tupura’a.

’A ani i nā ta’ata fa’aipoipo ’ia ’imi i te mau rāve’a tauturu e vai ra ’o tē nehenehe e tauturu ia rāua ’ia ha’amaita’i i tō rāua autā’atira’a te tahi ’e te tahi ’e i tā rāua mau tamari’i.

  • ’A ani i nā ta’ata fa’aipoipo ’ia hāmani i te hō’ē tāpura nō te mau tāreni, te mau ’aravihi, te mau autā’atira’a, te mau rāve’a tauturu, te mau melo o te ’utuāfare, ’e te tahi atu mau rāve’a e nehenehe e turu’i i ni’a iho nō te fa’atītī’aifaro i te ’aimārōra’a i roto i te fa’aipoipora’a.

  • ’A a’o i nā ta’ata fa’aipoipo ’ia ha’apae i te rave mai i te mau tauturu ’aore rā, i te ta’ata nō te hō’ē pae o te ’aimārōra’a ’aore rā, nō te hō’ē mana’o ta’a ’ē.

’A fa’a’ohipa i te mau rāve’a tauturu a te pāroita ’e a te titi

’Ia roa’a ana’e mai te parau fa’ati’a a nā ta’ata fa’aipoipo nō te ’āparau i te fifi i te tahi atu mau ta’ata, ’a feruri e ani i te feiā fa’atere o te pāroita ’aore rā, i te tahi atu mau ta’ata ti’aturihia, ’ia tāmau noa i te pāturu, i te arata’i ’e i te tauturu.

’A feruri e fa’anaho i te mau ha’api’ipi’ira’a hau atu, i rāpae’au i te mau putuputura’a a te ’Ēkālesia, ’aore rā, e ani i te hō’ē ta’ata a’o (mentor) ’ia fārerei tāta’ihō’ē i nā ta’ata fa’aipoipo, ma te fa’a’ohipa i te mau ha’api’ira’a ’e te mau mātēria nō ni’a i te Ha’apa’arira’a i te fa’aipoipora’a ’e Ha’apa’arira’a i te ’utuāfare

I raro a’e i te arata’ira’a a te ’episekōpo, ’a ’imi i te hō’ē nā ta’ata fa’aipoipo ti’aturihia, ’o tē nehenehe e riro ’ei ta’ata a’o nō taua nā ta’ata fa’aipoipo ra, ’e ’ei pāturu nō rāua. Te mea tano roa, o te hō’ē ïa nā ta’ata fa’aipoipo tei upo’oti’a i roto i te fifi mai te reira, terā rā, e nehenehe te mau huru ta’ata fa’aipoipo ato’a tei pa’ari i te pae vārua ’e i roto i te aroha, e hōro’a mai i te hō’ē pāturura’a maita’i roa.

’A feruri e fa’a’ite i teie nā ta’ata fa’aipoipo i te tauturu ’aore rā, i te a’ora’a a te feiā ’aravihi. ’A ’imi i te mau rāve’a tauturu o te fenua iho ’o tē hōro’a mai i te mau tāvinira’a mai te au i te mau parau tumu o te ’evanelia.

  • E nehenehe te tāvinira’a ’utuāfare (mai te mea tē vai ra) e hōro’a mai i te mau a’ora’a i te feiā fa’atere ’e ’ia hōro’a mai i te mau mana’o tauturu nō ni’a i te mau rāve’a tauturu i roto i tō ’outou ’oire.

Nene’i