Maʻunimaá

Ko e maʻunimaá ko ha fakafalala angamaheni ia ki ha tōʻonga pe faʻahinga meʻa ʻoku fakatuʻutāmaki. ʻOku ʻuhinga ha faʻahinga maʻunimā pē, ki heʻete moʻulaloa mo fakafalala ki ha meʻa pe tōʻonga. ʻE lava ke iku e maʻunimaá ki he taʻe-malava ke fakahoko e ngaahi fatongia lahi ʻi he ngāué, akó, pe ʻi ʻapi. ʻE lava iku ia ki he loí pea mo hono fakatonuhiaʻi ʻo e ngaahi fili koví. ʻOku ongoʻi ʻe ha tokolahi ʻoku fefaʻuhi mo e maʻuminaá, ha loto mamahi lahi mo e siva e ʻamanakí.

Feinga ke Mahino

‘E lava ke faingataʻa hono alea‘i ʻa e ma‘unimaá, pea ʻe ala ongoʻi tu‘u laveangofua pe ongoʻi mā ʻa e kakaí. ʻI hoʻo talanoa mo e fakafoʻituituí, fakamālō ange kiate kinautolu ʻi heʻenau loto-toʻa ke kumi tokoní. Feinga ke fakahaa‘i ʻa e ‘ofá mo e manava‘ofá ʻo hangē ko e Fakamoʻuí.

Fakakaukauʻi ʻi he faʻa lotu hano fakahoko ha ngaahi fehuʻi peheni pe talanoa fekauʻaki mo e tūkungá ke tokoni ke mahino lelei ange kiate koe ʻa e maʻunimā ʻo e tokotahá mo ʻiloʻi ʻene ngaahi fiemaʻú.

Talamai e meʻa ‘oku hokó.
Naʻe kamata fēfē ‘a e palopalemá ni?
Ko e hā e faingataʻa lahi taha ki hono ikunaʻi ʻo e maʻunimā ko ʻení?
Ko e hā ha ngāue kuó ke fai ke ikunaʻi ʻaki e faingataʻa ko ʻení? Ko e hā e meʻa kuo lahi taha ʻene tokoní?
Ko e hā ha founga ʻe lava ke tokoniʻi ai koe ʻe he ʻEikí ke ke ikunaʻi hono maʻunimā koé?
Ko hai fua ʻoku nau ʻiloʻi ʻení pea ko e hā e faʻahinga tokoni ʻoku nau fakahoko kiate koéʔ

Tokoniʻi e Fakafoʻituituí

ʻI hoʻo tokoni ke ngāueʻi ʻe he tokotahá ke ʻikunaʻi ʻa e faingataʻa ko ʻení, fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi fokotuʻu ko ʻení. Fakapapauʻi ke fakahaaʻi maʻu pē ʻa e ʻofá mo e tokangá ʻi hoʻomou ngāue fakatahá.

Tokoniʻi ʻa e tokotahá ke ne ʻai ha palani ke fakaʻehiʻehi pe ngāue ki he ngaahi tūkunga ʻa ia ʻe faingofua ai ke maʻu ia ʻe he ʻahiʻahí. Vakaiʻi maʻu pē ʻa e palaní.

Akoʻi ki he tokotahá ʻa e tokāteline ʻo e tauʻatāina ke filí pea tokoni ke mahino kiate ia ʻoku ʻikai liliu ʻe he maʻunimaá hotau tuʻunga taʻengatá.

Akoʻi ange ʻe lava ke ikunaʻi ha faʻahinga maʻunimā pē ʻo fakafou ʻi he Fakamoʻui ko Sīsū Kalaisí koeʻuhí ko ʻEne Fakaleleí.
Tokoni ke mahino ki he tokotahá ʻa e founga ʻoku lava ai ʻe he Fakamoʻuí ʻo ʻai ha taha ke ne malava ʻo ikunaʻi ʻa e ngaahi faingataʻá.
Tokoni ke mahino ki he tokotahá ʻa e founga ʻoku lava ai ʻe he Fakamoʻuí ʻo ʻai ha taha ke ne malava ʻo ikunaʻi ʻa e ngaahi faingataʻá.
Tokoni ki he tokotahá ke ne ʻiloʻi hono tuʻunga ko ha fānau ʻa e ʻOtuá mo ʻiloʻi hono ngaahi mālohinga, ngaahi talēniti, mo e ngaahi meʻa ʻokú ne malava fakafoʻituituí.

Tokoni ke ʻiloʻi ʻe he tokotahá ʻa e ngaahi tūkunga angamaheni taha ʻoku nau fakatupulaki ʻa e ʻahiʻahí (hangē ko e ngaahi tūkunga ʻoku nau fakatupu ha ngaahi fakakaukau mo e holi fekauʻaki mo e maʻunimaá).

Vakaiʻi ʻa e ngaahi ongoʻi ʻi he tūkunga ko iá (hangē ko ʻení, ongo taʻeoliʻiá, taʻelatá, ʻitá, loto mafasiá, pe ongosiá).
Fakakaukau ki he feituʻu, taimi, mo e founga ʻe ala hoko ai e tūkunga takitaha.

Fakaafeʻi e mēmipá ke kau atu ki ha kulupu tokoni Addiction Recovery Program (ARP) fakalotofonua pe fakataha fakaakeake mei he maʻunimā sitepu 12.

Fakalotolahiʻi ʻa e tokotahá ke loto tauʻatāina mo faitotonu ki hono malí, mātuʻá, pe kau mēmipa kehe ʻo e fāmilí fekauʻaki mo e maʻunimaá.

Tokoni ki he mēmipá ke fekumi ki ha tokoni mei ha taha ʻokú ne falala ki ai.

Poupouʻi e Fāmilí

ʻOku uesia ʻe he maʻunimaá ʻa e kau mēmipa ʻo e fāmilí kae pehē foki ki he fakafoʻituituí. ʻI hoʻo talanoa mo e kau mēmipa ʻo e fāmilí naʻe uesiá, fakapapauʻi ke fakahaaʻi ʻa e ʻofá mo e angaʻofá ʻo hangē ko e Fakamoʻuí. Fakapapauʻi ʻa e ngaahi uesia ʻoku hoko ki he hoa pe fāmili ʻo e fakafoʻituituí pea fai ha ngāue ki he ngaahi meʻa ko iá.

Kamata ʻaki hono tokoniʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e fāmilí ke nau ongoʻi ʻoku ʻofaʻi kinautolu mo ongona honau leʻó. Mahalo te ke pehē, “Ko ha tūkunga faingataʻa ʻeni ke foua. ʻOku fēfē nai hoʻo ongoʻí?”

Vakaiʻi ha meʻa ʻe ngali ilifia pe hohaʻa ki ai, pe ko haʻane tukuakiʻi pē ia, pe ongoʻi ʻikai falalaʻanga.

Fakaafeʻi ʻa e malí pe kau mēmipa ʻo e fāmilí ke ako ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he Support Guide: Help for Spouses and Family of Those in Recovery.

Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e fāmilí ke nau kau atu ki he kulupu tokoni Polokalama Fakaakeake mei he Maʻunimaá ʻa e malí mo e fāmilí pe ha ngaahi kulupu tokoni tatau.

Tokoni ke mahino ki he kau mēmipa ʻo e fāmilí e founga ʻe lava ke tokoni ai ʻa e Fakamoʻuí ke fakamoʻui fakatāutaha kinautolú, ʻo tatau ai pē pe ʻe ikunaʻi ʻe he niʻihi ʻoku nau ʻofa aí, ʻa hono maʻunimā kinautolú (vakai, ʻAlamā 7:11; Mātiu 11:28–30).

Fakaʻaongaʻi e Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni ʻa e Uōtí mo e Siteikí

Fakakaukau ke kole ki he kau taki fakauōtí pe niʻihi fakafoʻituitui falalaʻanga kehe, ke hokohoko atu ʻenau poupoú, tatakí mo e tokoní. Kole ha ngofua mei he fakafoʻituituí kimuʻa pea toki talanoa mo e niʻihi kehé ki he meʻa ʻoku hokó.

ʻE ala ngāue ʻa e pīsopé mo e fakafoʻituituí ke ʻiloʻi ha tokotaha falalaʻanga ke hoko ko ha tokotaha fakataukei ki he fakafoʻituituí pea toki poupouʻi kinaua ke na fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa pea faʻu ha palani ke na ngāue fakataha ki ai.

ʻOku totonu ke hoko ʻa e tokotaha fakataukeí ko ha tokotaha ʻoku ongoʻi fiemālie ki ai ʻa e fakafoʻituituí pea ko e lelei tahá ko ha tokotaha kuó ne ʻosi ikunaʻi ʻa e palopalema tatau.
Kapau ʻoku kei taʻu siʻi ʻa e fakafoʻituituí, ʻoku totonu ke fakakau mai ʻe he pīsopé ʻa e ongomātuʻá ʻi he taimi ʻoku ʻiloʻi ai ha tokotaha fakataukeí.

Vakai ki he uepisaiti Addiction Recovery Program (addictionrecovery.ChurchofJesusChrist.org) ke kumi ha fakatahaʻanga fakalotofonua ke ʻalu ki ai ʻa e tokotahá. Kapau ʻoku hala, fakakaukau leva ke fetuʻutaki ki he palesiteni fakasiteikí ʻo kole ke kamata ha kalasi.

Fakamahinoʻi ange e ngaahi maʻuʻanga tokoni fakalotofonua ʻoku ʻokú ne fai e tokoni ʻoku fenāpasi mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí.

ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoní ha kau faifaleʻi fakapalofesinale, ngaahi polokalama faitoʻo/fakaakeake, mo ha ngaahi kautaha fakapuleʻanga.
ʻE ala fie maʻu ‘e he tokotahá ha tokoni fakafaitoʻo makehe. Fakakaukau ke fai hano siviʻi fakapalofesinale, ke fakapapauʻi e faʻahinga tokanga/tauhi ʻoku taau ke fai ki aí.