Potutusi
Lesona 7: Folafola atu le Talalelei e Faavavau


Lesona 7

Folafola atu le Talalelei e Faavavau

Folasaga

O le Mataupu Faavae ma Feagiaga, o loo i ai faaaliga mai le Alii i tagata faapitoa o le Ekalesia, e ala mai i le Perofeta o Iosefa Samita, e poloaiina ai tagata ia folafola atu le salamo ma faapotopoto mai Ana tagata filifilia. Na vave faatupulaia le Ekalesia a o valaaulia faifeautalai e le Perofeta o Iosefa Samita, ma avea ma meafaigaluega i aao o le Alii. O tagata o le Ekalesia i aso nei, ua latou mauaina faamanuiaga mai le galuega faafaifeautalai, pe a latou iloaina ma faataunuuina o latou tiutetauave, e fesoasoani ai i le faasoaina atu o le talalelei.

Faitauga Faaopoopo

  • Neil L. Andersen, “O se Vavega Lava,”Ensign po o le Liahona, Me 2013, 77-80.

  • L. Tom Perry, “Aumai Agaga Ia te Au,”Ensign po o le Liahona, Me 2009, 109–12.

Fautuaga mo le Aoaoina Atu

Mataupu Faavae ma Feagaiga 29:4-7; 33:2-7

E valaaulia e le Alii auauna, e fesoasoani e faapotopotoina mai Ana fanau

Faaali atu le fuaitau lenei mai ia Peresitene Gordon B. Hinckley (1910–2008), ma valaaulia se tamaitiiti aoga e faitau leotele:

Ata
Peresitene Gordon B. Hinckley

“O le galuega faafaifeautalai, o le toto ola lea o le Ekalesia. O le mafuaaga autu lena, o lona faatupulaia. Ona o lenei auaunaga, ua mafai ai e le Ekalesia ona ausia lona tulaga ua i ai nei.” (“Missionary Service,” First Worldwide Leadership Training Meeting, Ian. 11, 2003, 17).

  • I lou manatu, o a auala e mafai ai e le galuega faafaifeautalai, ona avea ma “toto ola o le Ekalesia”?

Faamatala atu i le talutalufou o le Toefuataiga, e masani ona fesili tagata i le Perofeta, e saili faaaliga mo i latou, ina ia fesoasoani ai ia i latou ia iloa pe faapefea, ona latou saofaga i le galuega a le Alii. O nisi taimi o nei faaaliga na maua mo se tagata e toatasi, ma o nisi taimi mo tagata e toatele. Faamatala atu o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 33 o se faataitaiga o se faaaliga na maua mo ni tagata e toalua: Ezra Thayer (po o Thayre) ma Northrop Sweet.

Valaaulia ni nai tamaiti aoga e feauauai i le faitauina leotele o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 33:2-7. Fai i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaai mo upu, fuaitau, po o faatusa na faaaoga e le Alii, e faatatau i la tatou matafaioi i le galuega faafaifeautalai, ma e faamamafaina ai le taua o le folafolaina atu o le talalelei i aso e gata ai.

  • O a faatusa na faaaoga e le Alii? (A o tali mai tamaiti aoga, atonu e te manao e tusi a latou tali i le laupapa.)

  • E faapefea e nei faatusa ona faaalia ai la tatou matafaioi i le galuega faafaifeautalai, ma faamamafa atu ai le taua o le folafolaina o le talalelei?

Valaaulia tamaiti aoga e suesue ma le faaeteete le fuaiupu 6 ma faailoa mai le mea ua ausia, a o tatou folafola atu le talalelei i isi. Ona fai atu lea e tau mai ia latou lava upu mea na latou mauaina. (Atonu e faaaoga e tamaiti aoga ni upu eseese, ae e tatau ona latou faailoa mai le mataupu faavae lenei:A o tatou folafola atu le talalelei a Iesu Keriso i isi, o le a tatou fesoasoani e faapotopotoina mai le au filifiia a le Alii. Atonu e te manao e faafesootai i le mulimuli mai i lenei faaaliga, o Ezra Thayer “na faatumulia lana falemanu” i tagata e faalogo ia Iosefa Samita ma isi e folafola le talalelei [Documents, Volume 1: Iulai 1828–Iuni 1831, vol. 1 o le the Documents series of The Joseph Smith Papers (2013), 206].)

Faasoa ma tamaiti aoga, le faamatalaga lenei i le faapotopotoina o Isaraelu na saunia e Elder Bruce R. McConkie (1915–85) o le korama a Aposetolo e Toasefululua:

Ata
Elder Bruce R. McConkie

“O le faapotopotoina o Isaraelu, e aofia ai le talitonu ma le taliaina ma le ola fiafia e tusa ai ma mea uma na ofoina mai e le Alii i lona nuu filifilia anamua. … E aofia ai le talitonu i le talalelei, auai i le Ekalesia, ma o mai i le malo”(A New Witness for the Articles of Faith [1985], 515).

Valaaulia se tamaitiiti aoga e faitau leotele le tala lenei, e uiga i nisi o faifeautalai muamua, na valaaulia ina ua uma ona faatulagaina le Ekalesia. Fai i le vasega e faalogologo, pe na faapefea e nei faifeautalai muamua, ona faamanuiaina i le faapotopotoina o nisi o le au filifilia a le Alii.

“[I le tautoulu o le 1830], sa faaali le Alii ia Iosefa Samita e faapea, o Oliva Kaotui, Peteru Uitimera le itiiti, Parley P. Pratt, ma Ziba Peterson, ina ia ‘o atu i sa Lamana ma folafola atu lau talalelei ia i latou’ (MF&F 28:8; 30:5–6; 32:1–3). O nei faifeautalai na faimalaga mo le 1,500 maila, talai atu i ituaiga eseese o tagata Initia. … Peitai, na o’o mai i faifeautalai faamanuiaga silisili, ina ua latou i ai i le eria o Katelani, Ohaio. O iina sa latou papatisoina ai, le tusa ma le 130 tagata liliu mai, o le toatele e omai i le faapotopotoga a le Papatiso Toe Faatulagaina (Reformed Baptists) a Sini Rikitone, ma ua faapea ona tatalaina ai se vaega, o le a avea ma nofoaga e faapotopotoina ai le selau ma selau o tagata o le Ekalesia, i le tausaga na sosoo ai. Sa mauaina foi e faifeautalai nisi tagata liliu mai, o e sa nofoia le Jackson County, i Misuri, o le nofoaga o le a faapea ona faatuina ai i se taimi mulimuli ane le aai o Siona” (Aoaoga a Peresitene o le Ekalesia: Iosefa Samita [2007], 150; tagai foi i le Richard Dilworth Rust, “A Mission to the Lamanites: MF&F 28, 30, 32,” Revelations in Context series, Fep. 22, 2013, history.lds.org).

Faamatala atu o nei tagata liliu mai i Ohaio i matu, na sili atu ai le faaluaina o le aofai o le Ekalesia i lena taimi.

Fai atu i tamaiti aoga e faitau le leoa le Mataupu Faavae ma Feagaiga 29:4-7, ma vaavaai mo se faamatalaga o le “au filifilia a le Alii.”

  • Na faapefea ona faamatala e le Faaola Ana au filifilia?

Faamatala i tamaiti aoga, o le galuega a faifeautalai muamua na auauna i fafo atu o Amerika i Matu, na aofia ai se faataitaiga maoae o le ala na faaaoga ai e le Alii Ana auauna, e faapotopotoina mai ai Ana au filifilia. Fai atu i se tamaitiiti aoga e faitau leotele le aotelega lenei: Fai i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma faalogologo mo le fautuaga a le Perofeta o Iosefa Samita ia Elder Heber C. Kimball (1801–1868).

“O Heber C. Kimball, o se tasi o le Korama a le Toasefululua, na manatuaina: ‘E tusa o le aso muamua o Iuni 1837, na oo mai ai le Perofeta o Iosefa Samita ia te a’u, a’o o’u nofo i totonu … o le Malumalu o Katelani, ma musumusu mai ia te au ma faapea mai, “Uso e Heber, ua musumusu mai le Agaga o le Alii ia te au: ‘Tuu atu lau auauna o Heber, e alu atu i Egelani ma folafola atu lau Talalelei, ma tatala le faitotoa o le faaolataga i lena nuu.’” Na avea ma avega mamafa ia Elder Kimball le manatu i lenei tiutetauave: ‘Na ou lagonaina o a’u lava o se tasi o auauna silisili ona vaivai o auauna a le Atua. Na ou fesili atu ia Iosefa o le a sa’u tala e fai pe a ou oo atu iina; na ia ta’u mai ia te a’u ou te alu atu i le Alii, ma o le a Ia taitaiina a’u, ma fetalai e ala mai ia te a’u i le agaga lava e tasi lea na [taitaiina] o ia.”

“Na faalauteleina le tuuina atu e le Perofeta o le valaauga ia Orson Hyde, Uiliata Risati, ma Iosefa Filitia i Katelani, ma faapena foi ia Isaac Russell, John Snyder, ma John Goodson i Toronto, Kanata. O nei uso na faatonuina e au faatasi ma Elder Kimball i lana misiona i Egelani. I le faapotopotoina ai i le Aai o Niu Ioka, sa latou malaga atu i le vaa Garrick mo Peretania Tele i le aso 1 Iulai, 1837. O lenei uluai misiona i fafo atu o Amerika i Matu, na aumaia ai ni tagata liliu mai e 2,000 i le Ekalesia, i le taimi o le uluai tausaga o faifeautalai i Egelani. Na tusia e Elder Kimball ma le agaga fiafia i le Perofeta: ‘Ia i le Atua le Mamalu, Iosefa, o loo faatasi le Alii ma i matou i nei atunuu!’

“O se misiona faaaposetolo lona lua i Peretania, na aafia ai le toatele o sui o le Toasefululua, i lalo o le taitaiga a Polika Iaga, na taitaia e le Perofeta mai Navu. I le malaga ese ai i le tautoulu o le 1839, na taunuu le Toasefululua i Egelani i le 1840. O iina na latou amataina ai se galuega, i le oo atu i le 1841, o le a latou aumaia e sili atu i le 6,000 tagata liliu mai i le Ekalesia,.” (Aoaoga: Iosefa Samita,327, 329.

  • O le a le fautuaga na maua mai e Heber C. Kimball mai i le Perofeta o Iosefa Samita?

  • Faamatala se taimi na e maua ai le fesoasoani a le Alii, i au taumafaiga e faasoa atu le talalelei.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 4:1–7; 18:10–16; 31:1–12; 34:5–6; 39:20–23; 88:81

O i latou ua uma ona lapataiina, ua tatau ona lapataiina o latou tuaoi

Faamatala atu o le Mataupu Faavae ma Feagaiga, ua faamanatuina soo mai ai i tagata o le Ekalesia, lo latou tiutetauave ma faamanuiaga o le auai i le galuega faafaifeautalai. O lo tatou tiutetauave le faasoa atu o le talalelei i isi, o se mamanu ma se autu faifai pea, i faaaliga ua faamaumauina i le Mataupu Faavae ma Feagaiga. O le aoaoina ia iloa mamanu ma autu, ua mafai ai i e e faitau ona sili atu le fiafia i afioga a Keriso (tagai i le David A. Bednar, “A Reservoir of Living Water” [Faigalotu a le Iunivesite a Polika Iaga, Fep. 4, 2007], speeches.byu.edu).

Valaaulia tamaiti aoga e faitau le leoa le Mataupu Faavae ma Feagaiga 88:81 ona otootoina lea i a latou lava upu pe faapefea ona faaaogaina i tagata o le Ekalesia i le taimi nei. (O se tasi tali e mafai ona tuuina mai e tamaiti aoga e faapea o i latou uma ua taliaina le talalelei a Iesu Keriso, ua i ai se tiutetauave e faasoa atu i isi.)

Faaali atu le siata lenei, pe kopi i le laupapa. Vaevae le vasega i ni vaega se tolu, ma tuu atu i vaega taitasi se tasi o mau fuaitau. Fai i tamaiti aoga e faitau a latou fuaitau atofaina, ma vaai mo matafaioi ma faamanuiaga folafolaina, o le faasoaina atu o le talalelei.

Tiutetauave

Faamanuiaga

Mataupu Faavae ma Feagaiga 4:1-7

Mataupu Faavae ma Feagaiga 18:10-16

Mataupu Faavae ma Feagaiga 31:1-12

A uma se taimi talafeagai, valaaulia tamaiti aoga e faasoa mai mea na latou maua i le vasega.

Faaali atu le saunoaga lenei mai ia Elder David A. Bednar, o le Korama a Aposetolo e Toasefululua, ma valaaulia se tamaitiiti aoga e faitau leotele: Fai i le vasega e faalogologo mo le faamatalaga a Elder Bednar, mo la tatou tiutetauve patino o le faasoaina atu o le talalelei.

Ata
Elder David A. Bednar

“O soo tuuto o Iesu Keriso o loo avea pea ma o le a avea pea ma faifeautalai totoa ma filiga. O se faifeautalai o se soo o Keriso, o le e molimau atu e uiga ia te Ia, i lana matafaioi o le Togiola ma folafola atu le upumoni o Lana talalelei.

“O le Ekalesia a Iesu Keriso o loo avea pea ma o le a avea pea ma ekalesia faamisiona. Ua taliaina e tagata taitoatasi o le Ekalesia a le Faaola, le matafaioi paia e fesoasoani i le faataunuuina o le tiute paia, ua tuuina mai e le Alii i Ana Aposetolo, e pei ona faamaumauina i le Feagaiga Fou:

“O lenei, ia outou o atu e fai nuu uma lava ma soo, ma papatiso atu ia te i latou i le suafa o le Tama, ma le Atalii, ma le Agaga Paia:

“Ia outou a’oa’o atu ia tei latou ia tausi i mea uma ua ou fai atu ai ia te outou; faauta foi, ou te ia te outou i aso uma lava, e oo lava i le gataaga o le lalolagi. Amene’ (Mataio 28:19-20).

“E matua mamafa lava i le Au Paia o Aso e Gata Ai lenei tiutetauave e aoao atu tagata uma, i atunuu uma e uiga i le Alii o Iesu Keriso ma Lana talalelei toefuataiina. …

“O le mea moni, tatou te lagonaina se tiutetauave paia e momoli atu lenei savali i malo uma, ituaiga, gagana, ma nuu. (“O Mai ia Ina Matamata,” Ensign po o le Liahona, Nov. 2014, 107).

  • Aisea e tatau ai i tagata o le Ekalesia a le Faaola, ona vaai i le galuega faafaifeautalai o se tiutetauave paia?

Faaali atu le saunoaga lenei mai ia Elder L. Tom Perry, o le Korama a Aposetolo e Toasefululua, ma valaaulia se tamaitiiti aoga e faitau leotele: Fai i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma mafaufau loloto pe aisea e tatau ai ona latou mananao, e mafaufau ia sili atu le filiga i le faasoaina atu o le talalelei.

Ata
Elder L. Tom Perry

“O le talalelei ua totonugalemu i le Togiola a lo tatou Alii ma le Faaola. O le Togiola ua aumaia ai le mana e faamamaina ai a tatou agasala, e faamalolo ma aumaia ai le ola faavavau. O faamanuiaga uma e le mafaitaulia o le Togiola, e mafai ona tuuina atu mo na o i latou, o e ola i mataupu faavae ma maua sauniga o le talalelei—faatuatua ia Iesu Keriso, salamo, papatisoga, mauaina o le Agaga Paia, ma le tumau e oo i le iuga. O la tatou savali sili faafaifeautalai i le lalolagi o le, ua valaauliaina tagata uma, ina ia laveaia ma ulu atu i le lafu a le Leoleo Mamoe Lelei, o Iesu Keriso lea.

“E faamalosia la tatou savali faafaifeautalai, i le malamalama o le Toefuataiga. Ua tatou iloa e talanoa mai le Atua i Ana perofeta i aso nei, e pei lava ona sa Ia faia i aso anamua. Ua tatou iloa foi o Lana talalelei ua talaiina atu i le mana ma le pule o le perisitua toefuataiina. E leai lava se isi savali e iai se taua e faavavau i tagata uma e nonofo i le lalolagi i aso nei.”(“Aumai Agaga ia te Au,” Ensign po o le Liahona, Me 2009, 109–12).

  • Aisea e te manatu ai e tatau ia i tatou taitoatasi ona sili atu le filiga i le faasoaina atu o le talalelei? (O tali e tatau ona aofia ai le mea lenei:A tatou faasoa atu le talalelei i isi, ua tatou ofoina atu ia i latou faamanuiaga o le Togiola a Iesu Keriso.

Valaaulia tamaiti aoga e suesue leMataupu Faavae ma Feagaiga 34:5–6; 39:20–23, ma vaai mo se isi mafuaaga taua, ua poloaiina ai e le Alii i tatou e faasoa atu le savali o le talalelei i isi. (Atonu e faaaoga e tamaiti aoga ni upu eseese, ae e tatau ona latou faailoa mai le upumoni lenei: A o tatou faasoa atu le savali o le talalelei i isi, ua tatou fesoasoani ia i latou e saunia mo le Afio Mai Faalua o Iesu Keriso.)

  • E faapefea e le malamalama i le taua faavavau o le talalelei ona fesoasoani e uunaia oe e faasoa atu le talalelei ia i latou e le lolotu?

  • Faamatala mai se aafiaga na e maua i le faasoaina atu o le savali o le talalelei i isi.

Tuu atu i tamaiti aoga se taimi e mafaufau loloto ai, ma tusi i lalo mea e mafai ona latou faia, ina ia auai i le faasoaina atu o le talalelei. Mo se faataitaiga, e mafai ona latou tusia le igoa o se tasi latou te iloa, e le o se tagata lotu ma tautino atu e faasoa atu le talalelei i lena tagata. Valaaulia ni nai tamaiti aoga e faasoa mai mea ua latou fuafua e fai. Uunaia tamaiti aoga e faatino mai ni aafiaga na latou maua, ma tatalo e le aunoa mo se avanoa e faasoa atu ai le talalelei i isi.

Faitauga a Tamaiti Aoga

Lolomi