Osob’tesinb’ileb’ ut saheb’ xch’ool li ani neke’xk’uula xtaqlahom li Dios
Xb’aan li Elder Von G. Keetch
Re li Setenta
Li ramleb’ xaqab’anb’il xb’aan li Qaawa’ naxk’e jun xkolb’al qix chiru li nasachok ut li ink’a’ us.
Junxil chaq, naq wankin chaq Australia, xkohin sa’ jun li kaq’nab’ chixk’atq li palaw jwal nawb’il ru xb’aan xninqal xb’oolam li ha’. Naq yookin chi b’eek chire li palaw, kisach inch’ool rilb’al lix ninqal xb’oolam li palaw li neke’raqe’ chixk’atq li kaq’nab’ ut li xb’oolam li palaw kok’ neke’kana chire ch’och’.
Naq toj yookin chi b’eek, kintaweb’ jun ch’uut aj b’atz’unel sa’ xb’oolam li palaw reheb’ aj Estados Unidos. Ke’wil naq ch’a’aj b’ayaq ke’reek’a, yookeb’ chi aatinak chi kaw ut ke’xk’ut chi ruq’ li palaw. Naq kinpatz’eb’ re k’a’ru ke’xk’ul, ke’k’utuk chire li kaq’nab’ b’ar wi’ neke’raqe’ xb’oolam li palaw.
“Ilon toj le’ ”, jun reheb’ kixye we rik’in josq’il, “Ma nakawil li ramleb’?” Naq kin’ilok chi us kiwil jun li ramleb’ chire chixjunil li rokeb’aal li kaq’nab’, b’ar wi’ li xninqal xb’oolam li palaw xchaq’aleb’ ru neke’oso’. Li ramleb’ chanchan naq yiib’anb’il rik’in jun li kaw k’a’aq re ru ut chapcho rik’in li claraboyas sa’ xb’een li ha’. Jo’ ke’xye laj b’atz’unel sa’ ha’, a’an naxkub’si toj rub’el xb’oolam li palaw.
Laj b’atz’unel sa’ ha’ aj Estados Unidos kixye, “Wanko arin sa’ jun li b’eek jun ajwi’ sa’ li qayu’am re b’atz’unk sa’ xb’oolam li palaw. Naru nokob’atz’un sa’ li kok’ b’oolam li neke’raqe’ sa’ li kaq’nab’, a’b’an li ramleb’ a’an ink’a’ nokoxkanab’ b’atz’unk sa’ li xninqal b’oolam. Ink’a’ naqanaw k’a’ut naq wan li ramleb’ aran, ka’ajwi’ naqanaw naq kixjot’ li qak’ulunik arin”.
Naq eb’ laj Estados Unidos ke’po’ chi us, kiwil jun chik aj b’atz’unel li wan chi nach’—jun li winq nim xchihab’ ut aj aran. Kiwil naq timil timil ki’oso’ lix kuyum rab’inkileb’ li yookeb’ chi wech’ink chirix li ramleb’.
Sa’ xraqik kixaqli ut kinacho’ rik’in li ch’uut aj b’atz’unel. Maak’a’ kixye, kirisi jun li k’anjeleb’aal re ilok chi najt ut kixk’e reheb’ laj b’atz’unel sa’ ha’, kixye reheb’ naq te’iloq b’ar wi’ wan li ramleb’. Chixjunjunqal ke’ilok chi najt rik’in li k’anjeleb’aal. Naq kiwulak lin hoonal re ilok, rik’in xtenq’ li k’anjeleb’aal a’an, kinru chirilb’al li k’a’ru ink’a’ raj kinru chirilb’al yal rik’in xnaq’ wu—ninqi telb’, eb’ li xninqal tiburón yookeb’ chi wa’ak sa’ xb’een li tusb’il pek junpak’al li ramleb’.
Sa’ junpaat li ch’uut ink’a’ chik ke’choqin. Li cheek aj b’atz’unel kixxok lix k’anjeleb’aal re ilok chi najt ut kixsutq’isi rib’ re xik. Naq xik xik re, kixye li aatin a’in li maajun wa taasachq sa’ inch’ool: “Mexjosq’ok rik’in li ramleb’ ”, chan. Ka’ajwi’ a’an naru naramok re naq ink’a’ texk’uxe’q”.
Naq xaqxooko chire li palaw sa’ li chaq’al ru na’ajej a’an, li qilob’aal kijala sa’ junpaat. Jun li ramleb’ chanchan ta wi’ naq jwal kaw ut naramok—chanchan ta wi’ naq narisi xsahil ru li b’atz’unk sa’ li xninqal xb’oolam li palaw—kijala li rilb’al. Rik’in xtawb’al ru li xiw xiw wan chaq rub’el li ha’, anajwan li ramleb’ kixk’e qe li qakolb’al ut li tuqtuukilal.
Naq laa’ex ut laa’in nokob’eek sa’ li b’e re li yu’am ut naqataaqe li qamatk’, lix taqlahom ut xk’utb’il na’leb’ li Dios—jo’ chanchan li ramleb’—wan naq ch’a’aj xtawb’aleb’ ru. Maare neke’k’utun naq jwal kaweb’ ut ink’a’ neke’ru chi eek’asiik, xramb’al li b’e li chanchan naq jwal ch’ina us ut sa, ut naab’al neke’taaqen re. Jo’ naq li Apostol aj Pablo kixch’olob’, “Anajwan noko’ilok yal jo’ sa’ junaq lem moymoy ru”,1 wan jun li qilom jwal ka’ch’in roq, xb’aan a’an naq jwal ch’a’aj choq’ qe xtawb’al ru li xiw xiw muqmu rub’el li ha’.
A’b’an li jun li “naxtaw ru chixjunil li k’a’aq re ru”2 naxnaw tz’aqal b’ar wankeb’ li xiw xiw a’an. A’an naxk’e li qachoxahil b’eresinkil rik’in lix taqlahom ut lix rarookil b’eresihom, re naq ink’a’ taqataw li xiw xiw a’an—ut chi jo’kan wan xb’e li qayu’am li ramro chiru li xik’ neke’ilok re li musiq’ejil ut chiru li re lix teetookil re li maak.3
Naqak’ut li qarahom choq’ re li Dios—ut li qapab’aal chirix—naq naqayal xb’aanunkil li jwal chaab’il nokoru rajlal kutan rik’in xtaaqenkil li b’e li kixk’ojob’ A’an ut rik’in xpaab’ankil lix taqlahom kixk’e choq’ qe. Naqak’ut chi chaab’il li pab’aal ut li rahom a’an naq ink’a’ naqataw ru chi us xyaalal lix taqlahom li Dios malaj li b’e naxye qe naq taqak’am. Moko ch’a’aj ta xtaaqenkil junaq li b’e sa’ xyanq junaq li ramleb’ naq ak naqanaw naq wankeb’ xninqal ru xul q’eseb’ ruuch re aran. Jwal ch’a’aj wi’chik xtaaqenkil li b’e sa’ xyanq li ramleb’ naq li k’a’ru naqil a’an ka’ajwi’ li xninqal ru xb’oolam li palaw. Ut sa’ li hoonal a’an—li hoonal b’ar wi’ naqasik’ ru xk’anjelankil li qapab’aal, xkanab’ankil qib’ chiru li Dios, ut xk’utb’al li qarahom choq’ re A’an—naq nokok’i ut q’axal wi’chik noko’usilaak.
Sa’ li Ak’ Chaq’rab’, laj Ananias ink’a’ kiru chixtawb’al ru lix taqlahom li Qaawa’ re xsik’b’al ut rosob’tesinkil laj Saul—jun li winq li kiwan xwankil re xk’eeb’aleb’ sa’ tz’alam li ani neke’paab’an re li Kristo. Ut toj chi jo’kan, xb’aan naq a’an ki’ab’in chiru lix taqlahom li Qaawa’, laj Ananias jwal nim kixb’aanu choq’ re lix yo’lajik laj Pablo sa’ musiq’ej.4
Naq naqakanab’ qib’ chiru li Qaawa’, naqak’anjela li qapaab’aal, noko’ab’inq chiruheb’ lix taqlahom, ut naqataaqe li b’e kixk’ojob’ choq’ qe, nokowulak jo’ naraj li Qaawa’ naq toowulaq. A’an a’in li “wulak jo’ ”—li xjalb’al li ch’oolej—li jwal aajel ru. Li Elder Dallin H. Oaks kixk’ut chiqu: “Maak’a’ xwankil naq anihaq yal tixb’aanu k’a’ruhaq chi maak’a’ xk’oxlahom. Eb’ li taqlahom, li k’ojob’anb’il k’anjel, ut li sumwank re li evangelio moko a’an ta jun xtusulal li k’a’ru taqak’uula sa’ junaq li k’uuleb’al re li choxa. Lix evangelio li Jesukristo a’an jun k’uub’anb’il na’leb’ li naxk’ut chiqu chanru toowulaq jo’ li qaChoxahil Yuwa’ naraj naq toowulaq”.5
Relik chi yaal, li tz’aqal ab’ink, a’an xk’eeb’al qib’ chiru li Dios ut xkanab’ankil naq tixk’ut qab’e chiru li ha’ ch’anch’o jo’ ajwi’ chiru li ha’ na’eek’asiik xb’aan li kaq-sut-iq’, chixtawb’al ru naq A’an jwal naab’al li naru tixb’aanu choq’ we chiru li naru taqab’aanu raj choq’ qe qajunes.
Naq naqakanab’ qib’ rub’el li rajom, natam li qatuqtuukilal ut lix sahil qach’oo. Li rey aj Benjamin kixk’ut naq li ani neke’ab’in chiru lix taqlahom li Dios “osob’tesinb’ileb’ ut saheb’ xch’ool” sa’ “chixjunil li k’a’aq re ru, re li yu’am a’in jo’ ajwi’ sa’ musiq’ej”.6 Li Dios naraj naq taasaho’q sa’ qach’ool. A’an naraj naq taawanq qatuqtuukilal. A’an naraj naq chaab’il tooxik chi ub’ej. A’an naraj naq kolb’il qix chiruheb’ lix na’leb’ li ruchich’och’ li wan chi qasutam.
Sa’ jalan chik rilb’al, lix taqlahom li Qaawa’ ink’a’ a’an jun li sachb’a b’e rub’el li ha’ jwal ch’a’aj rik’in ramleb’ li tento taqatzol xkuyb’al sa’ li yu’am a’in re naq taqsinb’ilaq qaloq’al sa’ li yu’am chal re. Eb’ li ramleb’ k’ojob’anb’ileb’ b’an xb’aan li Qaawa’ re xk’eeb’al qe jun kolb’il na’ajej re xmuqb’al qib’ chiru li maa’usilal ut chiru li ink’a’ us aj sachonel li naru nokoxkelo sa’ lix chamal li rahilal. Lix taqlahom li Qaawa’ nachal chaq rik’in li rahok; li rajb’al a’an naq taawanq xsahil qach’ool sa’ li yu’am a’in7 ut re ajwi’ naq taawaq xsahil qach’ool ut li taqenaqil loq’al sa’ li yu’am chal re. Neke’xk’ut chanru tento took’anjelaq—ut jwal aajel wi’chik ru, neke’xkutanob’resi anihaqo raj.
Jo’ sa’ chixjunil li k’a’aq re ru chaab’il ut yaal, li Jesukristo a’an li qeetalil q’axal chaab’il. Li ab’ink jwal nim sa’ chixjunil lix q’e kutan kik’ulman naq li Alalb’ej kixkanab’ rib’ rub’el li rajom li Yuwa’b’ej. Kixpatz’ rik’in xnimal ru tuulanil naq taanume’q taxaq li uk’a—re naq A’an ink’a’ raj taanume’q chiru li b’e ak’ k’utb’il—li Kristo kixkanab’ rib’ sa’ li b’e li b’arwan kiraj lix Yuwa’. A’an li b’e li kik’amok re sa’ li tzuul Getsemani ut Golgota, b’ar wi’ kixkuy li aakanak ut li rahilal ink’a’ nak’oxlaman ut b’ar wi’ kikana xjunes xb’aan naq lix Musiq’ lix Yuwa’ ki’el chiru. A’ut a’an ajwi’ li b’e a’an li kiraqe’ sa’ jun li muqleb’aal yamyo xsa’ sa’ roxil li kutan, rik’in li aatin yaab’asinb’il naq “Ak xwakli chi yo’yo!”8 sa’ xxikeb’ ut xch’ooleb’ li ani ke’rahok re. Kiwan ajwi’ jun li sahil ch’oolej ut li k’ojob’aak ch’oolej rik’in lix Tojb’al rix li Maak kixb’aanu choq’ reheb’ chixjunil li ralal xk’ajol li Dios chiru li junelik q’e kutan. Naq li rajom a’an kikana sa’ li rajom lix Yuwa’, li Kristo kixk’e qe li k’ulub’ej re xk’ulb’al li tuqtuukilal chi junelik, junelikil sahil ch’oolejil, ut li junelik yu’am.
Ninch’olob’ xyaalal naq laa’o ralal xk’ajol jun Dios aj rahonel. Ninch’olob’ xyaalal naq A’an naraj naq sahaq li qach’ool, kolb’ilaqo, ut osob’tesinb’ilaqo. Choq’ re a’in, A’an kixk’ojob’ li b’e choq’ qe li nokoxk’am rik’in A’an, ut A’an kixk’ojob’ li ramleb’ li te’koloq qe sa’ li b’e. Ninch’olob’ xyaalal naq naqab’aanu li jwal chaab’il nokoru sa’ xtaaqenkil li b’e a’an, taqataw li tz’aqal kole’k, sahil ch’oolejil, ut tuqtuukilal. Naq naqakanab’ qib’ rub’el li rajom, noko’wulak jo’ naraj A’an naq toowulaq. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.