Chexsutq’iiq rik’in A’an ut eb’ li sumehom te’chalq

Xb’aan li Elder James B. Martino

Re li Setenta

Chexab’inq chiru, chijultiko’q eere li jar sut naq xereek’a li Musiq’ej sa’ li kutan ak kinume’, ut chexpatz’oq rik’in paab’aal. Lix sumehom epatz’om te’chalq.

Naq toj ch’ajomin chaq, inna’ inyuwa’ ke’ok sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan. Kiqanaw naq eb’ li misioneer yookeb’ chaq chixtzolb’aleb’, a’b’an inna’ inywua’ sa’ junesil ke’xk’ul li tzolok a’an.

Chirix li esil aj sachol ch’oolej a’in, li was wiitz’in ut laa’in koo’ok ajwi’ chirab’inkil raatineb’ li misioneer, ut li was wiitz’in kexk’ul li esil re li evangelio k’ojob’anb’il wi’chik rik’in sahil ch’oolejil. Us ta laa’in toj k’eek’o ink’a’uxl chirix li esil, moko wan ta inch’ool chixjalb’al lin yu’am. A’b’anan, kink’ulub’a li aatin naq tintijoq chirix lix Hu laj Mormon ma a’an li raatin li Dios, a’b’an ink’a’ kink’ul jun insumehom.

Maare teepatz’ k’a’ut naq li qaChoxahil Yuwa’ moko kixsume ta li tij a’an; kama’an ajwi’ laa’in kinpatz’ we. Chalen chaq a’an kintzol naq li yeechi’ihom kixye laj Moroni a’an tz’aqal. Li Dios naxsume li qatij chirix lix yaalil li evangelio, a’b’an naxsume naq naqapatz’ rik’in “x’anchalil [qach’ool]” ut “chi tiik [qarajom]”.¹ A’an ink’a nasumen yal re xsumenkil li k’a’ru naqaj xnawb’al.

Maare wan junaq eepatz’om sa’ lee yu’am. Maare wan jun ch’a’ajkilal li ink’a’ nekenaw chanru xsumenkil. Anajwan tinwaj raj xwotzb’al junjunq li na’leb’ li naru texxtenq’a chixtawb’al li sumehom malaj li tenq’ yookex chixsik’b’al. Chixjunil natikla naq najala qach’ool rik’in lix evangelio li Jesukristo.

Xk’ub’al li k’utb’esinb’il na’leb’ nak’ulman a’ yaal jo’ chanru lix wanjik ut li rajom li qach’ool

Kink’oxla chirixeb’ li esil re junjunqeb’ li kristiaan sa’ li loq’laj hu. Qayehaq, laj Laman ut laj Lemuel. Jo’ laj Nefi, “ke’yo’la chaq rik’in chaab’il na’b’ej yuwa’b’ej” ut ke’tzole’ “sa’ chixjunil lix nawom [lix] yuwa’ ”.² A’ut toj ke’wech’ok xb’aan naq lix yuwa’ a’an jun winq aj matk’. Jo’ chanru neke’ril chaq a’an, li kixb’aanu yal ak re, xb’aan naq ink’a’ nekexnaw li k’a’aq re ru re li Dios, ut chi jo’kan, ink’a’ ke’xpaab’.³

Aajel ru xk’utb’al naq xb’aan li k’a’ru ke’xsik’, ke’wan xwankil chixnumsinkil li k’a’ru naxyiib’ ru li paab’aal. Ke’xkanab’ li rochoch ut lix b’ihomal. Ke’xnumsi li rahilal naq ke’beek chiru li yamyookil ch’och’. Sa’ xraqik, ke’tenq’an chixyiib’ankil li jukub’, ut ke’wan sa’ aatin chi xik sa’ jun ch’och’ moko nawb’il ta ru.

Laj Nefi kixnumsi ajwi’ li k’a’ru ke’xnumsi. A’b’an ma ke’kawresiik xpaab’aal rik’in li k’a’ru ke’xk’ul? Lix paab’aal laj Nefi kikawresiik, a’b’an laj Laman ut laj Lemuel ke’wech’ok ut ke’josq’o’. Eb’ li asb’ej a’in ke’ril ut ke’rab’i jun li anjel, a’b’an, Ay, toj ke’wiib’an xch’ool.⁴

Li yu’am a’in ch’a’aj choq’ qe chiqajunilo. Wanko sa’ li ruchich’och’ re taayale’q qix ut re naq taatz’ile’q qix. Chanru nokosumen chirix li naqak’ul sa’ li yu’am, chi kok’ aj xsa’, jwal tixtoch’ lix nawom qach’ool. K’oxlahomaq chanru ke’sumen chaq laj Laman ut laj Lemuel: Ke’wech’ok naq xyuwa’ kixpatz’ reheb’ naq te’xb’aanu k’a’ruhaq ch’a’aj.⁵ Ke’xsik’ reechaninkil li perel ch’iich’ bronce, a’b’an naq ink’a’ ke’ru, ke’xye naq maamin te’ruuq. Sa’ lix k’a’uxl wan li na’leb’ “Ak xqayal qaq’e, k’a’ru chik tooruuq chixb’aanunkil”?⁶

Kik’ulman ajwi’ naq ke’reek’a xrahileb’ xch’ool chirix lix maa’usilal ut ke’xtz’aama naq taakuye’q xmaak.⁷ Ke’tijok ut kikuye’ xmaak. A’b’an li loq’laj hu naxye naq moqon ke’ok wi’chik chi wech’ok, ut ink’a’ ke’raj tijok. Xkoheb’ rik’in laj Nefi ut ke’xye naq “ink’a’ [neke’ru] chixtawb’al xyaalal li aatin ki’aatinak wi’ [lix yuwa’]”.⁸ Laj Nefi kixpatz’ reheb’ ma “[xe’patz’ok] chiru li Qaawa”.⁹ K’ehomaq reetal li k’a’ru ke’xsume: “Ink’a’, xb’aan naq li Qaawa’ moko naxk’e ta chiqanaw xkomon li na’leb’ a’an”.¹⁰

Li paab’ank rajlal naxk’e qak’ulub’ejil re xk’ulb’aleb’ li sumehom

Li k’a’ru kixsume chaq laj Nefi chiruheb’ li ras a’an li xxe’ re xk’ulb’aleb’ rajlal li sumehom re li tijok:

“K’a’ put naq ink’a’ nekepaab’ lix taqlahom li Qaawa’? K’a’ put naq tex’oso’q, sa’ xk’ab’a lix kawil eeraam?

“Ma ink’a’ jultik eere li k’a’aq re ru kixye li Qaawa’?—Wi ink’a’ teekawob’resi lee raam, ut wi texpatz’oq we rik’in paab’aal, rik’in xpaab’ankil naq teek’ul, chi yalb’il eeq’e chixpaab’ankil lin taqlahom, relik chi yaal naq taak’ehe’q chenaw li na’leb’ a’in.”¹¹

Ninnaweb’ ru junjunq li misioneer ak sutq’ijenaqeb’ chaq li ke’xnumsi li musiq’ejil hoonal ink’a’ neke’ru chi tz’eqok, a’b’an naq ink’a’ chik neke’xb’aanu li k’a’ru naxboq’ li Musiq’ej naxb’aanu naq nasach sa’ xchooleb’ naq li Dios kiraatinaheb’. Choq’ reheb’ li misioneer sutq’ijenaqeb’ ut choq’ qe chiqajunilo, wi ak “xereek’a xb’ichankil li b’ich re rahok li natojok ix, ninpatz’, ma jo’kan nekexru chireek’ankil anajwan?”¹² Wi ink’a nekereek’a a’an anajwan, naru naq teereek’a wi’chik, a’b’an k’oxlahomaq lix na’leb’ laj Nefi. Chexab’inq chiru, chijultiko’q eere li jar sut naq xereek’a li Musiq’ej sa’ li kutan ak kinume’, ut chexpatz’oq rik’in paab’aal. Lix sumehom epatz’om te’chalq, ut te’reek’a li rahok ut li tuqtuukilal re li Kolonel. Maare ink’a’ taachalq sa’ junpaat ut jo’ neke’raj xk’ulb’al, a’b’an li sumehom taachalq. Meekanab’ eerib’! Maajo’q’e!

Chiqajuntaq’eeta laj Laman ut laj Lemuel rik’ineb’ li ralal laj Mosiah. Li wiib’ ch’uut chi winq k’iresinb’ileb’ sa’ li junkab’al tiikeb’ xch’ool, a’b’anan, sa’ xkab’ichal ke’xjalb’ehi rib’. Sa’ xkab’ichal ke’b’oqe’ chixjalb’aleb’ xk’a’uxl xb’aan jun li anjel, a’b’an k’a’ru xjalanil li ke’xk’ul li ralal laj Mosiah?

Li yalok-ix tixyiib’ ru li qapaab’aal

Ink’a’ naru nasachman sa’ ch’oolej li chaab’ilal ke’xb’aanu sa’ xmision. K’iila milatq ke’jale’ xch’ool rik’in xb’e li Qaawa’. A’b’anan, chi kok’ aj xsa’ nasach sa’ qach’ool naq jo’qe’ ke’xtikib’ lix mision, “luktajenaq li [xch’ooleb’], ut ok raj [reheb’] chi sutq’iik, [a’b’an] li Qaawa’ kixk’ojob’ [xch’ooleb’]”. Li Qaawa’ kixk’eheb’ xna’leb’ re “[xnumsinkil] rik’in kuyuk [lix] ch’a’ajkilal”.¹³

Xtz’ilb’al rix li loq’laj hu naxye qe li rajom li Dios

K’a’ut naq yalok-ix reheb’ li ralal laj Mosiah kixkawob’resi lix paab’aal ut xk’eek’ookilal xch’ooleb’ sa’ xna’aj naq ke’ok raj chi wech’ok malaj chi wiib’ank sa’ xch’ool? Li xxe’ a’an naq “ke’kawu xmetz’ew sa’ xnawb’al li yaal; xb’aan naq a’aneb’ winq tz’aqal xnawomeb’ ut ke’xtz’ileb’ rix li loq’laj hu chi yalb’ileb’ xq’e, re taaruuq te’xnaw li raatin li Dios”.¹⁴ Chiqajunilo taayale’q qix ut taawanq li qapatz’om, a’b’an chijultiko’q eere naq tento toowanq “junelik [chapchooko] chi kaw chiru li b’arb’ookil ch’iich’ ”.¹⁵ “Li raatin li Kristo tixye [qe] chixjunil li k’a’aq re ru tento [taqab’aanu]”.¹⁶ Aajel ru xtz’illb’al rix li loq’laj hu wulaj wulaj sa’ li qayu’am, xb’aan naq a’an tixte li oqeb’aal re li k’utb’esinb’il na’leb’.

Li tijok, junajinb’il rik’in li kuyuk sa’, naxb’oq li k’utb’esinb’il na’leb’

Choq’ reheb’ li ralal laj Mosiah, “moko ka’aj ta wi’ a’in; ke’xk’e rib’ aj b’an wi’ rik’in naab’al li tijok ut li kuyuk sa’, jo’kan naq kiwan rik’ineb’ li musiq’ej re profeetil aatin, ut li musiq’ej re k’utb’esink”.¹⁷ Li tijok ut li kuyuk sa’ toxtenq’a chireek’ankil xk’utb’esihom li musiq’ej. Li aatinak rik’in li qaChoxahil Yuwa’ naq ink’a’ toowa’aq ut ink’a’ too’uk’aq rik’in jun ajom, nokoxtenq’a “rach’ab’ankileb’ chiru lix k’aamal li maa’usilal [ut] rach’ab’ankileb’ li iiq re li rahob’tesiik”.¹⁸ Li tijok, junajinb’il rik’in li kuyuk sa’, tixk’e naq sa’ xhoonalil naq “taqayaab’a lix k’ab’a’, … [tixsume] li Jehova; … [ut naq too’elajinq], …tixye A’an: Wahi’in”.¹⁹

Chexsutq’iiq rik’in A’an

Eb’ li na’leb’ a’in re paab’aal—li ab’ink chiru, xtz’ilb’al rix li loq’laj hu, li tijok, ut li kuyuk sa’—kixkawob’resiheb’ li ralal laj Mosiah. Xb’aan naq maak’a’ li na’leb’ a’in re paab’aal, jo’kan naq laj Laman ut laj Lemuel ke’kana chi maak’a’eb’ xramb’al chiru li aaleek re li wech’ok ut li wiib’ank ch’oolej.

Wi ak xex’aale chi wech’ok, wi ak xwiib’an lee ch’ool li xk’am chaq xlajik lee paab’aal, wi nekek’oxla naq li yalok-ix jwal nim chiru li texruuq chixkuyb’al, chexsutq’iiq rik’in li Qaawa’. Wi jun eere ak xnajtob’resi rib’ rik’in, malaj xye rib’ naq chaab’il li ink’a’ us xb’aanuhom, chexsutq’iiq rik’in li Qaawa’. Ma nanaq sa’ eech’ool naq a’an “[xye] tuqtuukilal re [eek’a’uxl] … ? K’a’ru xk’utb’al xyaalal naru [nekek’ul] li naq’axok ta re li nachal chaq rik’in li Dios?”²⁰ Patz’omaq eere: “Ma nach’ wankin anajwan chi wank jo’ chanru li Kristo anajwan jo’ xinwan junxil?” B’aanuhomaq usilal, chexsutq’iiq rik’in li Qaawa’.

Chinsutq’iiq wi’chik chiru li esil xinnumsi chaq. Rik’in li hoonal, kichal x’anchalil inch’ool chi paab’ank. Nanaq sa’ inch’ool naq li misioneer yoo chintzolb’al kixpatz’ we ma kawresinb’ilin re naq taakub’eeq inha’. Kinsume naq toj wan junjunq lin patz’om. Li misioneer chaab’il xna’leb’ a’in kixye we naq a’an taaruuq chixsumenkil lin patz’om, a’b’an xb’een wa tinsume lix patz’om a’an. A’an kixpatz’ we ma yaal lix Hu laj Mormon ut ma yaal naq laj Jose Smith a’an jun profeet. Kinye re naq ink’a’ ninnaw, a’b’an nawaj raj xnawb’al.

Lin patz’om kixk’e naq taanimanq inpaab’aal. Choq’ we, li sumehom ink’a’ kichal sa’ junpaat, kichal b’an chi timil timil. Kink’e reetal naq “[kinnyal] rix li [aatin]” ut kin’ok “chixk’anjelankil yal ta jun miin raqal li paab’al”, lix Hu laj Mormon ki’ok “chi tamk xsahil choq’ we” ut ki’ok “chixkutanob’resinkil innawom” ut chi yaal ki’ok “chixnimob’resinkil li waam”. Timil timil kink’ul li k’a’ru ch’olob’anb’il xb’aan li loq’laj hu jo’ li sipook sa’ li ch’oolej.²¹ Sa’ hoonal a’in naq kiwaj naq taakub’eeq inha’ ut kiwaj xq’axtesinkil inyu’am choq’ re li Jesukristo.

Relik chi yaal, ninnaw naq lix Hu laj Mormon a’an li raatin li Dios. Ninnaw naq laj Jose Smith a’an jun profeet. Yaal ajwi’ naq toj wan naab’al li toj maji’ nintaw ru, a’b’an lix nawom inch’ool chirix li yaal nikinxjilosi rik’in li Kolonel ut naxyiib’ ru lin paab’aal.

Ex was wiitz’in, chi’jultiko’q eere laj Nefi ut eb’ li ralal laj Mosiah, li ke’xnumsi naab’al li musiq’ejil na’leb’ ut chirix a’an ke’k’anjelak rik’in paab’aal re naq lix sumehom te’chalq ut re naq te’nimanq lix tiikilal chi paab’ank. Chixjunpak’al a’in, laj Laman ut laj Lemuel ke’wiib’an xch’ool ut ke’wech’ok. Us ta naq wan naq ke’xb’aanu li us, li k’anjelak chi maak’a’ li paab’aal maak’a’ na’ok wi’. Tento naq wanq qapaab’aal rik’in li k’anjelak re xk’ulb’aleb’ li sumehom.

Nawoyb’eni naq rik’in naq yookex chi ab’ink chiru li eq’la a’in, li Musiq’ej x’aatinak sa’ lee k’a’uxl ut sa’ lee ch’ool k’a’ruhaq tento teeb’aanu re te’sumeeq ru lee patz’om malaj re teetaw jun musiq’anb’il xb’ehil re numtaak sa’ xb’een junaq ch’a’ajkilal li yookex chixnumsinkil. Ninwotz eerik’in chi tiik ru li xnawom inch’ool naq ninnaw naq li Jesus a’an li Kristo. Chexsutq’iiq rik’in A’an ut te’sumeeq ru lee tij. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.