Lin ch’ool junelik naxtz’ileb’ rix
Xb’aan laj Devin G. Durrant
Xb’een aj Tenq’ aj K’ehol Na’leb’ sa’ li Awa’b’ejil re li Dominkil Tzoleb’aal
Nintz’aama chi anchal inch’ool naq teesik’ xtz’ilb’al rix li raatin li Dios chi tz’aqal.
Sa’ lin trab’aaj, laa’in aj yakonel. Rik’in lin paab’aal, laa’in jun xmoos li Jesukristo, li Ralal li Dios.1 Rik’in li kintzole’ wi’ sa’ lin trab’aaj, wan xkawilal innawom chirix tumin. Naq ninyu’ami lin paab’aal, ninyal inq’e chixtaaqenkili li musiq’ejil naa’leb’ li tine’xtenq’a chi wulak jo’ chanru li Kolonel.
Li b’oqok naxk’am chaq li osob’tesink
Naab’al reheb’ li maatan ink’ulum sa’ lin yu’am neke’chal naq ninb’oqe’ chixb’aanunkil junaq li k’anjel ch’a’aj. Rik’in a’an sa’ qak’a’uxl, nawaj raj xk’eeb’al wiib’ li b’oqom choq’ eere laa’ex. Li xb’een wan rilom rik’in li tumin, ut li jun chik wan rilom rik’in li musiq’ej. Wi nekek’ulub’an re li wiib’ chi b’oqom a’in, naraj naq teeyal eeq’e chiru naab’al li hoonal re xk’ulb’al lix q’ajkamunkil.
Xb’een li b’oqom
Ink’a’ ch’a’aj li xb’een li b’oqom: Nekexinb’oq chixk’uulankil li tumin rajlal xamaan. Li jo’k’ihal teek’uula ink’a’ jwal aajel ru; yal eere laa’ex. Naq yooqex chi k’aytesinkil eerib’ chixk’uulankil li tumin, tex’usaaq eejunes eerib’. Ut texruuq ajwi’ chixtenq’ankileb’ jalan rik’in li tumin rik’in li xyalom eeq’e. K’oxlamaq li chaab’il q’ajkamunk rik’in xk’uulankil tumin rajal xamaan chiru waqib’ po, jun chihab’, lajeeb’ chihab’, malaj xkomon chik. Li kok’ yalom qaq’e chiru k’iila kutan naru toxq’ajkamu chi naab’al.2
Xkab’ li b’oqom
Li xkab’ li b’oqom jalan chi us ut jwal aajel wi’chik ru chiru li xb’een. A’an a’in: Nekexinb’oq chixtzilb’al rix (“meditizar”)3 jun li raqal sa’ li loq’laj hu rajlal xamaan. Li aatin nawoksi, “meditizar”, maak’a’ sa’ li tusleb’aal aatin, a’b’an wan jun chaab’il na’ajej sa’ li waam. K’a’ru naraj naxye? Nawulak chiwu xyeeb’al naq a’an jun jachal xtzilb’al rix jun na’leb’ chi chaab’il ut jun jachal xkanab’ankil sa’ qach’ool.
Wan wiib’ li raqal ink’a’ ch’a’aj:
Xb’een, sik’omaq ru jun li raqal rajlal xamaan ut k’ehomaq b’ar wi’ teeril rajlal kutan.
Xkab’, ilomaq malaj k’oxlahomaq li raqal naab’al sut chiru li kutan ut tz’ilomaq rix li naraj naxye li aatin chi sa’ chiru li xamaan.
K’oxlahomaq li k’a’ru raj teerek’a naq teeb’anu a’an rajlal xamaan chiru waqib’ po, jun chihab’, lajeeb’ chihab’, malaj xkomon chik.
Naq teeyal eeq’e sa’ a’in, teereek’a xk’iijik lee musiq’ejil. Texruuq chixtzolb’al ut chixxwaklesinkileb’ chi us li ani nekera.
Wi teesik’ xb’aanunkil lit tz’ilok-ix a’an rajlal xamaan, maare teereek’a naq laa’ex chanchanex anihaq li junxil nawulak chiru numxik nach’ rik’in li ch’och’, a’b’an anajwan naraj numxik sa’ xchamal li palaw. Rik’in a’an, lee yu’am taa’osob’tesiiq rik’in xtawb’al ru chi us li xb’eenileb’ na’leb’ re li evangelio ut jalanaq lee rilom sa’ li musiq’ejil.
Naq teetz’il rix sa’ lee k’a’uxl li sik’b’il raqal rajlal xamaan, te’kanaaq li raatinul sa’ lee raam ut tz’iib’anb’ilaqeb’ sa’ lee ch’ool.4 Tz’iib’anb’ilaqeb’ ajwi’ li aatin sa’ lee k’a’uxl. Sa’ jalan chik aatin, lix tzolb’al taa’uxmanq chi junpaat ut chi ink’a’ teek’e reetal. A’b’an xyaalal q’axal nim re li tz’ilok-ix a’in, a’an naq li qak’a’uxl taa’ok choq’ santil na’ajej b’ar texxik wi’ li qak’oxlahom—jun li na’a’jej li toxtenq’a chi wank chi nach’ rik’in lix Musiq’ li Qaawa’.
Li Kolonel kixye: “Chek’uula b’an rajlal sa’ lee k’a’uxl li aatin re li yu’amej”.5 Li tz’olok-ix (meditizar), moko ch’a’aj ta ut naxwaklesi qach’ool.
Nink’oxla naq laj Nefi kixb’aanu chaq a’an (meditizar). A’an kixye: “Xb’aan naq nasaho’ li waam rik’ineb’ li loq’laj hu, ut lin ch’ool naxtz’ileb’ rix [rajlal], ut naxtz’iib’aheb’ re te’tzoloq ut te’chaab’ilo’q li walal ink’ajol”.6 Laj Nefi kixjultikaheb’ li ralal xk’ajol naq kixtz’il rix ut kixtz’iib’a li loq’laj hu. Chan raj ru osob’tesinb’ilaq lee junkab’al wi laa’ex rajlal teeyal eeq’e chixnujob’resinkil lee k’a’uxl rik’in li raatin li Dios?
Lin raqal
Toje’ xintz’il rix Alma 5:16. Naxye: “Ninye eere, ma naru nekek’oxla sa’ lee k’a’uxl naq teerab’i lix yaab’ xkux li Qaawa’ chixyeeb’al eere sa’ li kutan a’an: Chalqex wik’in ex osob’tesinb’il, xb’aan naq k’ehomaq reetal, lee k’anjel wanjenaq choq’ k’anjel re tiikilal chiru lix b’een li ruchich’och’?”
Sa’ xraqik li xamaan, a’in li kikana chi tz’iib’anb’il sa’ li wulul: k’oxlahomaq rab’inkil lix yaab’ xkux li Qaawa’ chixyeeb’al: “Chalqex wik’in ex osob’tesinb’il, xb’aan naq k’ehomaq reetal, lee k’anjel wanjenaq choq’ k’anjel re tiikilal” (Alma 5:16).
Jo’ nekek’e reetal, ink’a’ xink’uula chixjunil li raqal chi aatinul. A’b’anan, kintz’il rix naab’al sut li tz’aqal aajel ru sa’ li raqal ut b’ar raj tintaw. A’b’an li k’a’ru q’axal chaab’ilal sa’ xb’aanunkil a’an, a’an naq kiwan jun li na’ajej taqenaq te’xik wi’ lin k’oxlahom. Chiru li xamaan kinjultika li Kolonel, yoo chixyeeb’al we li aatin aj waklesinel ch’oolej. Li k’oxlahom a’an kixtoch’ li waam ut ki’ok chinmusiq’ankil chirajb’al xb’aanunkil “li k’anjel re tiikilal”. A’an li naru nak’ulman naq “[noko’ilok] wan wi’ [li Kristo] sa’ li junjunq k’oxlahom”.7
Tento taqakol qib’
Maare nekepatz’: “K’a’ut taqab’aanu a’in? Ninye eere naq wanko sa’ xq’ehil xnumtajik li maa’usilal. Ink’a’ naru nokokana b’ar wanko wi’ ut toonujob’resiiq rik’in yib’ aj aatin ut li maa’us aj jalam-uuch sa’ chixjunil li na’ajej chi maak’a’ naqaye. Tento taqakol qib’. Naq li qulul nujenaq rik’in chaab’il k’oxlahom ut jalam-uuch, naq “junelik naqajultika A’an”,8, ink’a’ nakana na’ajej choq’ re li tz’aj aj na’leb’ chi moko li mul.
Sa’ lix Hu laj Mormon, li Jesukristo naxb’oqeb’ chixjunil “[xtz’ilb’al rix] li k’a’aq re ru li xyehom qe [A’an] ”9. K’ehomaq li tz’ilok-ix (meditizar) a’in jo’ xkomon li tzolok nekeb’aanu sa’ junjunqal ut sa’ lee junkab’al, a’b’an ink’a’ re xjalb’al ru. Li tz’ilok-ix (meditizar) a’an jun xkomon eetenq’ankil re xnuq’b’al chi us li k’a’ru ak neketzol.
Jwal ch’a’aj
Mare teeye: “Li tz’ilok-ix (meditizar) a’an jwal ch’a’aj choq’ we”. Mexxuwak. Li ch’a’aj a’an chaab’il. Li Kristo nokoxb’oq chixb’aanunkil li k’a’aq re ru ch’a’aj xb’aan naq A’an naxnaw naq osob’tesinb’ilaqo xb’aan lix yalb’al li qaq’e.10
Jun li saaj qech kab’al kixtaw jun xyaalal chanru xb’aanunkil li tz’ilox-ix (meditizar). Rajlal xamaan naxk’e jun li raqal sa’ rilob’aal lix b’oqleb’ ch’iich’. Jun chik li na’leb’ naru teeyal a’an xwotzb’al lee raqal rik’in junaq komon, lee kok’al malaj eeramiiw. Li wixaqil, xJulia, ut laa’in naqatenq’a qib’. Naqasik’ ru li raqal rajlal domingo. A’an naxk’e li re sa’ li ch’iich’ re kehob’resink ut laa’in sa’ lin b’eleb’aal ch’iich’. Chirix a’an naqawotz’ qak’a’uxl chirix chiru li xamaan. Nawulak ajwi’ chiqu xtz’ilb’al rix li raqal rik’ineb’ li qakok’al. Chanchan naq naqab’aanu a’an jwal us neke’reek’a re naq chirix a’an neke’xwotz lix k’a’uxleb’ qik’in chirix li raatin li Dios.
Li xJulie ut laa’in ajwi’ wanko sa’ xyanq jun li ch’uut re Internet b’ar wi’ li junkab’al, li amiiw, ut misioneer neke’ru chixwotzb’al lix raqaleb’ rajlal xamaan, ut wan naq, neke’xwotz xnawom xch’ooleb’ chirix a’an. Naq wanko sa’ ch’uut moko ch’a’aj ta xb’aanunkil. Lin rab’in saaj ut jun ch’uuteb’ li ramiiw neke’roksi li Internet ut li kok’ esil sa’ li b’oqleb’ ch’iich’ re xwotzb’al li raqal chirib’ileb’ rib’.
B’aanuhomaq usilal, mexk’oxlak xk’ulb’aleb’ sa’ lee ch’uut li kristiaan re jalan paab’aal. A’aneb’ ajwi’ yookeb’ chixsik’b’al xwaklesinkil lix k’oxlahom re te’nach’oq rik’in li Dios.
K’a’ru li rusilal?
Jo’kan, k’a’ru li rusilal? Lix Julie ut laa’in naqak’am oxib’ chihab’ xtz’ilb’al rix jun li raqal rajlal xamaan. Sa’ xtiklajik xqak’e li qilob’aal toj sa’ jun may chihab’. Toje’ kixye we: “Naq kinaab’oq chixtzolb’al junaq li raqal rajlal xamaan chiru jun may chihab’, kinpatz’ ma tinkuy xb’aanunkil chiru jun po. Anajwan ink’a’ chik nawiib’a lin ch’ool. Jwal chaab’il xnumik li kutan naq nink’e jun li raqal chiru li ch’iich’ nakehob’resin ut rik’in xtz’ilb’al rix rajlal naq nawil, nawaklesiik lin musiq’ ”.
Chirix naq naqak’am waqib’ po chixb’aanunkil li tz’ilok-ix (meditizar), jun li komon ixq aran Texas, E.E.U.U. kixye: “Lix nawom lin ch’ool yoo chi kawuuk, … Naweek’a’ naq jwal nach’ chik wankin rik’in lin Choxahil Yuwa’. … Jwal nawulak chiwu chanru naq li raatin li Dios yoo chinjalb’al chi chaab’il”.
Jun li amiiw saaj kixtz’iib’a: “Relik chi yaal ninyal xsahil tzolok chi jo’kan xb’aan naq nikinxtenq’a chixk’eeb’al wib’ sa’ xyi li k’a’ru aajel ru”.
Jun reheb’ li qamisioneer kixwotz a’in: “Nintzol chi jo’ka’in jun li raqal rajlal xamaan chalen chaq junio re 2014, ut jwal nawulak chiwu. … Eb’ li raqal a’in wankeb’ choq’ wamiiw li ninkanab’ wi’ wib’ sa’ xhoonalil li aajelil”.
Sa’ lin wanjik, naweek’a chi us li Musiq’ej sa’ lin yu’am naq nintzolok rajlal xamaan. Lix nawom inch’ool chirix lix tzol’leb’ li Dios yoo chi kawuuk ut nimanb’il chik inrahom chirix li loq’laj hu rik’in xyalb’al inq’e re “[xkanab’ankil] li saq ruhil na’leb’ chirutz’u’ujinkil rajlal [lin] k’oxlahom”11.
K’oxlahomaq li b’oqom a’in ut li osob’tesihom kixwotz laj Nefi: “Jo’kan ut, wi teetiikisi eerib’ chi ub’ej rik’in xtzekankil xsahil li raatin li Kristo, ut texkuyuq toj sa’ roso’jik, k’ehomaq reetal, jo’ka’in naxye li Yuwa’b’ej: Taawanq eeyu’am chi junelik”12. Rik’in “xtzekankil xsahil li raatin li Kristo”, li tz’ilok-ix (meditizar) chanchan naq xk’eeb’al lix tib’el wa sa’ li ehej ut xtoq’ininkil chi timil timil re xtzekankil xtz’aqalil xsahil.
B’ar wan laa raqal?
Ma taatz’il rix jun li raqal rajlal xamaan chalen toj sa’ xraqik li po? Tojo’ re xraqik li po? Malaj xkomon chik? Li xJulie ut laa’in xqak’e xb’oqb’aleb’ li qamisioneer sa’ Texas re tzolok qik’in chiru jun may chihab’. Toonume’q chi ch’utch’u sa’ li juch’ b’ar wi’ naqaj wulak chiru toj wuqlaju chihab’. Jo’kan ut taqaxaqab’ wi’chik b’ar toowulaq re xwaklesinkil li qak’a’uxl ut nach’ok rik’in li Kristo.
Nara teeril li qab’aanuhom rik’in xpatz’b’al qe: “B’ar wan laa raqal?” A’b’an wi nekeb’aanu a’an, kawresihomaq eerib’ re xwotzb’al lee raqal laa’ex. Chiqajunjunqal waklesinilaqo jo’ xraqik li wotzok a’an.
Ma naru nekek’oxla chanru naq tixjal lee yu’am ut lee junkab’al wi neke tz’iib’a jun li ak’ raqal sa’ lee ch’ool ut lee k’a’uxl rajlal xamaan chiruheb’ li po chal re malaj eb’ li chihab malaj xkomon chik?
Li Jesukristo a’an li eetalil
Nink’oxla naq li Jesukristo kixk’iresi lix rahom rik’ineb’ li loq’laj hu naq toj saaj chaq. Nink’oxla naq kirileb’ chaq ru ut kixk’oxla chaq rix re naq taawanq lix nawom naq kixsumeheb’ ru li neke’nawok re li loq’laj hu sa’ li santil ochoch naq wan chaq kab’laju chihab’ re.13 Kixtikib’ lix k’anjel naq lajeeb’ xkak’aal chihab’wan re,14 ut kiroksi li loq’laj hu rajlal chalen chaq sa’ xtiklajik lix k’anjel.15 Ma ink’a’ tab’i’ naru naqaye chi yaal naq li Jesus kixnumsi maare jun may chihab’ xtzolb’al li loq’laj hu ut xtz’ilb’al rix re naq kawresinb’ilaq choq’ re lix k’anjel? Ma wan raj li k’a’ru yookex chixb’aanunkil anajwan re xkawresinkil eerib’ sa’ musiq’ej re xk’utb’aleb’ ut rosob’tesinkileb’ lee junkab’al ut jalaneb’?
K’anjelomaq lee paab’aal ut b’aanuhomaq
Rik’in chixjunil a’in, nawoyb’eni naq teesik’ xk’uulankil li tumin rajlal xamaan. K’anjelomaq lee paab’aal, tusub’omaq lee yu’am, ut b’aanuhomaq. Nintz’aama ajwi’ chi anchal inch’ool naq teesik’ xtz’ilb’al rix li raatin li Dios chi tz’aqal rajlal xamaan. K’anjelomaq lee paab’aal, tusub’omaq lee yu’am, ut b’aanuhomaq.
Li xb’een li b’oqom re k’uulank tumin moko wan ta juntaq’eet li rusila rik’in li xkab’, xb’aan naq chixjunil li rusilal li xkab’ li b’oqom, li nakolok aamej, eerehaq chi junelik—kolb’il chiru lix maxel ut xq’olel li ruchich’och’ a’in.16
Li Elder D. Todd Christofferson kixk’e li na’leb’ ut li yeechi’ihom a’in: “Tzolomaqeb’ li loq’laj hu chi timil ut chi wan lee rajom. Tz’ilomaq rix ut tijonqex chirix. Eb’ li loq’laj hu a’aneb’ k’utb’esinb’il na’leb’, ut te’xk’e xkomon lee k’utb’esinb’il na’leb’ ”.17
Sa’ xraqik
Ninyeechi’i eere naq ink’a’ texraho’q xtz’iib’ankil junaq li raqal re li loq’laj hu rajlal xamaan sa’ lee k’a’uxl ut sa’ lee ch’ool. Teereek’a’ jun li eek’ahom li wan rajom, eekolb’al, ut wankilal sa’ musiq’ej chi junelik.
Chijultiko’q eere li raatin li Kristo naq kixye: “B’aanuhomaq li k’a’aq re ru kineeril chixbʼaanunkil”.18 Chiqab’aanu sa’ li qayu’am chi anchal jo’ naxye li raatin, a’an intz’aam sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.