Li paab’aal ink’a’ yal nachal—nasik’man b’an ru.

Xb’aan li Elder Neil L. Andersen

Re lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol

Li paab’aal chirix li Jesukristo, a’an jun mataan li nachal sa’ choxa naq naqaj li paab’ank ut naq naqasik’ ru ut naqak’uula chi quq’.

Li Kolonel kixk’e reetal lix kawilal malaj lix q’unalil lix paab’aaleb’ li ani wan chixsutam. Re jun, kixye, “Nim laa paab’aal.”¹ Sa’ jalaneb’ chik kixye, “laa’ex li ka’ch’in ... lee paab’aal.”² Kixpatz’eb’ re jalan, “b’ar wan lee paab’aal?”³ Ut li Jesus kixye ajwi’ re jalan “maajun aj Israel intawom wi’ xnimal paab’aal jo’ a’in.”⁴

Laa’in ninpatz’, “Chan ru naril li Kolonel lin paab’aal laa’in?” Ut anajwan ninpatz’ eere, “Chan ru naril li Kolonel lee paab’aal laa’ex?”

Li paab’aal chirix li Jesukristo maawa’ yal iq’, li na’apuuk chaq chi maak’a’ xtib’el. Li paab’aal ink’a’ nat’ane’ sa’ qab’een yal chi jo’kan, chi moko nakana qik’in jo’ junaq li qak’ulub’. A’an b’an “xkawub’ li ink’a’ na’ilman ru.”⁵ Li paab’aal naxk’e jun musiq’ejil saqen, ut li saqen a’an naru xk’eeb’al reetal.⁶ Li paab’aal chirix li Jesukristo, a’an jun mataan li nachal sa’ choxa naq naqaj li paab’ank⁷ ut naq naqasik’ ru ut naqak’uula chi quq’. Lix metz’ew laa paab’aal yoo chi kawuk malaj chi q’uno’k. Li paab’aal, a’an jun na’leb’ re wankilal, li aajel ru moko ka’aj ta wi’ sa’ li yu’am a’in, toj chirix aj b’an wi’ li tz’apleb’ t’ikr.⁸ Xb’aan rusilal li Kristo, tookole’q rik’in li paab’aal sa’ xk’ab’a’.⁹ Li taawanq wi’ laa paab’al ink’a’ yal nachal—taasik’ b’an ru.

Lix paab’aal jun ch’ajom aj Brasil

Jun po chaq sa’ Brasil, xinnaw ru laj Aroldo Cavalcante. 21 chihab’ xyu’am naq kikub’e xha’. A’an xb’een li komon sa’ xjunkab’al. Kaw kixamnak lix paab’aal, ut junpaat ki’ok chixkawresinkil rib’ choq’ re li mision. A’ut lix na’ kixk’ul li cancer. Oxib’ po chirix a’an, yal ka’ch’in chik ma nakam, kixye re laj Aroldo jun lix k’a’uxl: Maajun li rech alal taawanq chixtenq’ankil. Laj Aroldo tento tixb’aanu chixjunil li k’anjel choq’ reheb’ li riitz’in. Chi tiik xk’a’uxl, kixyechi’i xb’aanunkil a’in choq’ re lix na’.

Chi kutan natrab’ajik sa’ banco, ut chi q’eq nawulak sa’ tzoleb’aal. Toj naxpaab’ li sumwank re li kub’iha’, a’b’an ink’a’ chik naroyb’eni xb’aanunkil li mision. Lix mision, a’anaq xtenq’ankil li xjunkab’al.

Moqon, naq yoo chixkawresinkil jun li discurso, laj Aroldo kixtzoleb’ li aatin kixye laj Samuel re xq’usb’al li Rey laj Saul: “Jwal us paab’ank chiru mayejak.”¹⁰ Laj Aroldo kixk’ul li musiq’anb’il na’leb’ anchal ch’a’aj naq tento tixpaab’ lix b’oqom li profeet naq tixb’aanu jun li mision. Ink’a’ naxxaqab’ rib’ xb’aan li ch’a’ajkilal, ut kib’eek chi ub’ej rik’in nimla paab’aal.

Laj Aroldo kixk’ch’utub’ chixjunil li cruziero, a’an xtuminal aj Brasil, kiru xtawb’al. Naq 23 chihab’ wan re, kixk’ul xb’oqb’al sa’ li mision. Kixye re li riitz’in jo’ k’ihal li tumin taarisi rajlal xamaan choq’ re xjunkab’al. Laj Aroldo toj maji’ naxtaw chixjunil xtz’aq lix mision ut li k’a’ru aajel ru choq’ reheb’ li riitz’in, a’ut rik’in paab’aal ki’ok sa’ li CCM. Jun xamaan chirix a’an kixk’ul li xb’een re naab’aleb’ li osob’tesink. Li banco li naxk’e xtrab’aaj laj Elder Cavalcante junxil kixk’e wiib’ xtojb’al naq kiraqe’ xtrab’aaj aran. Li sachb’a-ch’oolej a’in, rochb’eeneb’ xkomon chik, kixk’e li tumin li ki’ajman ru choq’ re lix mision ut lix junkab’al.

Junmay chihab’ chirix a’an, li Qawa’ Cavalcante yoo chi k’anjelak anajwan jo’ li awa’b’ej re li Oqech Recife Brasil Boa Viagem. Anajwan, naxye, “Naq xinyal inq’e chixyu’aminkil li tiikilal, xweek’a xrahom ut xb’eresihom li Qaawa’. Xniman lin paab’aal, li xinru wi’ chixq’axb’al ru k’iila ch’a’ajkilal.”¹¹ Lix paab’aal laj Aroldo ink’a’ yal kichal—kixsik’ b’an ru.

Wankeb’ naab’al aj paab’anel re li Kristo li nim xpaab’aaleb’ chirix li Qaawa’, ut naqoxloq’iheb’.

Ink’a’ chik wank chi juntaq’eet

A’b’anan, ex was witz’iin, nim wi’chik li k’eeb’il qe: lix tijonelil li Dios, lix wankil li Dios k’ojob’anb’il wi’chik sa’ ruchich’och’. Jalanex laa’ex xb’aan a’in. Ink’a’ chik wankex chi juntaq’eetex. Lee paab’aal ink’a’ taanimanq yal chi jo’kan—chi sikb’ilaq b’an ru.

Li k’a’ru naqayu’ami naxnima malaj naxka’ch’inob’resi li qapaab’aal. Li tijok, li ab’ink, li tiikilal, li saq ruhil k’a’uxl ut b’aanuhom, ut li tenq’ank neke’xnima li paab’aal. Chi maak’a’ a’in, naka’ch’ino’ li paab’aal. K’a’ut naq li Kolonel kixye re laj Pedro, “Xintijok chawix re naq ink’a’ taalajq laa paab’aal”?¹² Xb’aan naq wan laj tza li nasaho’ sa’ xsachb’al qapaab’aal! Mexhilank sa’ xkolb’al lee paab’aal.

Li patz’om chi maak’a’ xb’alaq’il

Aajel ru xtz’ilb’aleb’ rix li qapatz’om chi maak’a’ xb’alaq’il naq yooko chixyiib’ankil ru qapaab’aal, ut tento roksinkil li qana’leb’ jo’ ajwi’ li qeek’ahom. Li Qaawa’ kixye, “Tinye aawe sa’ laa k’a’uxl ut sa’ laa ch’ool.”¹³ Ink’a’ taqataw xsumenkil chixjunileb’ qapatz’om chi junpaat, a’b’an lix k’ihaleb’ naru te’tuqub’amanq rik’in tzolok ut xsikb’al rik’in li Dios. Li qak’a’uxl chi maak’a’ li qach’ool ink’a’ tixk’am chaq li musiq’ejil sumenk. “Ma’ani nanawok re xk’a’uxl li Dios, ka’ajwi’ [rik’in] lix Musiq’ li Dios.”¹⁴ ut re qatenq’ankil, li Jesus kixyeechi’i qe “jun chik aj K’ojob’anel Ch’ool, ... a’ li Musiq’ej re li yaal.”¹⁵

Li paab’aal maajo’q’e naxteneb’a naq taawanq xsumenkil chixjunileb’ li patz’om, a’b’an naxsik’ li nawom naq maji’ naxik chi ub’ej, ut wan naq naxye, “Ink’a’ ninnaw chixjunil, a’ut tz’aqal li ak ninnaw re tinkanaaq sa’ xb’ehil aj tzolom.”¹⁶

Naq sub’b’ilo sa’ li wiib’ank ch’oolej rajlal, li naxtaw xsumenkil rik’ineb’ li maak’a’ xpaab’aal, naxq’unob’resi xmetz’ew li qapab’aal chirix li Jesukristo ut li Iglees.¹⁷ “Li ruchich’och’il winq ink’a’ naxk’ul li k’a’ru re lix Musiq’ li Dios: memil b’an na’leb’ choq’ re.”¹⁸

Qak’ehaq reetal, eb’ li patz’om chirix li Profeet aj Jose Smith moko ak’eb’ ta. Eb’ laj jitol re neke’xkuteb’ toj chalen chaq xtiklajik li k’anjel a’in. Reheb’ laj paab’anel li neke’ril chaq chiru xb’onolil li qakutankil anajwan, ut li neke’wiib’an xch’ool chirix junaq aatin malaj xb’aanuhom laj Jose wiib’ cientaq chihab’ chaq, inyehaq jun ch’ina aatin sa’ rahok: Kanab’omaq xkawil lee jitom! Sa’ junaq kutan chalel, taak’ul naab’al chik li na’leb’ chiru chixjunil li natawman anajwan sa’ Internet, ut a’an taachalq chalen li qaChoxahil Yuwa’ li naxnaw chixjunil.¹⁹ K’oxla chixjunil xyu’am laj Jose—chi yo’lajenaq sa’ neb’a’il ut chi yal b’ab’ay lix tzolb’al, kixjaltesi ru lix Hu laj Mormon naq maji’ naxb’aanu 90 kutan.²⁰ K’iila mileb’ li chaab’il winq ut ixq ke’xk’ulub’a lix k’ojlajik wi’chik li evangelio. Naq 38 chihab’ wan re, laj Jose kixtz’ap ru xch’olob’ahom rik’in xkik’el. Ninch’olob’ xyaalal naq laj Jose kiwan choq’ jun xprofeet li Dios. Tuqub’ a’in sa’ laa k’a’uxl, ut b’ehen chi ub’ej!

Eb’ li maatan li neke’xnima qapaab’aal

Lix Hu laj Mormon ut li Santil Hu sa’ wiib’al neke’xk’ojob’ qanawom naq li Jesus a’an li Kristo, li Ralal li Dios. Wan sa’ li wuq’ jun li xb’een xk’uub’lajik lix Hu laj Mormon sa’ Frances, puktesinb’il xb’aan laj John Taylor naq kixtikib’ li k’anjel sa’ Francia sa’ 1852. Chixjunil malaj jun raqal lix Hu laj Mormon wan sa’ 110 chi aatinob’aal sa’ li ruchich’och’. Naxk’ut xyaalal sa’ musiq’ejil ut sa’ tz’ejwalejil naq tz’aqal yaal lix k’ojlajik wi’chik li evagelio. Jo’q’e xawil chixjunil lix Hu laj Mormon? Chawil wi’chik. Tixnimob’resi laa paab’aal.²¹

Jun chik lix maatan li Dios li naxnimob’resi qapaab’al, a’an li b’eresink xb’aan li Xb’eenil Awa’b’ejil ut lix Molameb’ li Kab’laju. Anajwan xqaxaqab’ oxib’eb’ li ak’ komon re li Kab’laju, ut nink’e chaab’il xk’ulunikeb’ li Elder Rasband, li Elder Stevenson, ut li Elder Renlund sa’ li loq’laj ch’utam re lix Molameb’ li Kab’laju. Laj Pablo kixye:

“Kixb’oqeb’ li apostol ut … li profeet; …

“Re xtz’aqob’resinkileb’ ru laj santil paab’anel … :

“Toj reetal chiqajunilo too’ok sa’ ... xjunajil ... li paab’aal, ut ... xnawb’al ru li Ralal li Dios … :

“… Ink’a’ chik … eek’asinb’ilaqo, ut k’amb’ilaqo sa’ li iq’ yalaq b’ar xb’aan k’a’aq re ru chi na’leb’il, xb’aan lix … k’anjeleb’ li ani neke’oyb’enink chi b’alaq’iq.”²²

Li b’eresink xb’aan li Xb’eenil Awa’b’ejil ut li Kab’laju naxtenq’a lix kolb’al laa paab’aal.

Us ta yal ka’ch’in xxamlel laa paab’aal sa’ xtiklajik, xb’aanunkil li us naxk’am xnimal chik laa nawom rik’in li Dios, ut naniman laa paab’aal. Li ch’a’ajkilal neke’apuuk chawu, ut li maa’usilal na’oyb’enin sa’ q’ojyin, ut naraj xchupb’al laa paab’aal. A’ut naq nakatkanaak sa’ tiikilal, naq nakapaab’ li Dios, ut nakataaqe li Ralal, li Qaawa’ naxtaqla xnimal chik li saqen ut li nawom, ut laa paab’aal nak’ojob’aman ut ink’a’ na’eek’asiik. Li Awa’b’ej Thomas S. Monson kixye: “Matxuwak. ... Wan xxamlel li toj chalel jo’ chanru lix xamlel laa paab’aal.”²³

Laj Porter, laj Zane, ut laj Max Openshaw

Lix paab’aaleb’ li saaj winq re li Iglees a’in nasachok ch’oolej!

Sa’ 12 junio sa’ li chihab’ a’in, xink’ul jun lin correo li naxye naq jun li opisbo sa’ Utah, rochb’een li rixaqil ut wiib’eb’ lix kok’al ke’kam sa’ xt’anik jun li avion. Li Obispo Mark Openshaw yoo chixch’e’b’al li avion sa’ xtaqik, ut chi junpaat kit’ane’ chi ch’och’. Li Obispo Openshaw, li rixaqil xAmy, ut lix kok’al laj Tanner ut li xEllie ke’kam sa’ li kutan a’an. A’ut sa’ jun sachb’a-ch’oolej, li ralal laj Max, 5 chihab’ wan re, li kikute’ chirix li avion sa’ xch’unleb’aal, ki’el aran yal chi rahob’tesinb’il.

Xinnaw naq jun chik li ralal laj Elder Porter Openshaw yoo chi k’anjelak sa’ li Islas Marshall sa’ li Mision Majuro ut naq li ralal laj Zane, 17 chihab’ wan re, yoo chi tzolok sa’ Alemania.

Xinb’oq laj Elder Openshaw sa’ li Islas de Navidad. Us ta ra tz’aqal xreek’a xb’aan lix kamikeb’ lix na’, lix yuwa’, ut eb’ li rech alal, laj Elder Openshaw ki’ok chi junpaat chixk’oxlankileb’ li wiib’eb’ chi ritz’iin.

Laj Elder Openshaw ut li riitz’in laj Zane, a’aneb’ li xe’xye naq jalaneb’ chik te’ruuq chi tenq’ank sa’ xtenamit ut naq laj Porter naru taakanaaq sa’ xmision. Ke’xnaw naq a’an raj li ke’raj xna’ xyuwa’.

Li Elder Porter Openshaw sa’ jun kub’iha’

Naq xwaatina laj Elder Openshaw, xweek’a xrahil lix ch’ool, a’ut xweek’a ajwi’ lix xamlel lix paab’aal li ink’a’ naru taachupmanq. “K’ojk’o lin ch’ool,” chan, “ut ninnaw chi maajun xwiib’ajik inch’ool naq tinwil lin junkab’al wi’chik. ... Li kawilal sa’ qach’a’ajkilal junelik natawman sa’ ... li Qaawa’, li Jesukristo. ... Li nimajwal ruq’ li Dios ak x’ilman chi us chiqatenq’ankil chiru li nimla ch’a’ajkilal a’in.”²⁴

Laj Zane Openshaw na’aatinak sa’ li muquk

Xinnaw ru laj Zane xb’een sut naq yookeb’ chi muquk. Naq xwileb’ li kaahib’ chi kaxon sa’ li iglees, xsach inch’ool naq li ch’ajom a’in kixk’e raatin chiru li ch’utam aran. “Anajwan,” chan, “xqach’utub’ qib’ chi tuulan qach’ool ut chi lub’lu li qaam re xjultikankil lix yu’ameb’ lin na’, lin yuwa’, laj Tanner, ut li xEllie. ... Laa’o xoo’aatinak sa’ komonil, xooyaab’ak sa’ komonil, ut xqeek’a li ruq’ li Dios sa’ komonil. …

“Sa’ li kutan chirix naq xwab’i resil li avion, xintaw jun li hu sa’ lin koxtal re lin na’. Sa’ li hu, kixtz’iib’a: ‘laj Zane, chijultiko’q aawe anihat ut b’ar xatchal chaq. Yooqo chi tijok chawix ut yooqo chaapatz’b’al.’” Laj Zane kixye ajwi’: “Maajun chik aatin tixq’ax xchaab’ilal li aatin a’an jo’ xraqikeb’ li raatin lin na’. Ninnaw naq a’an, rochb’een laj Tanner, li xEllie, ut lin yuwa’ yookeb’ chi ... tijok choq’ reheb’ li wech alal ut choq’ we laa’in. Ninnaw naq ... neke’tijok ut toj neke’xnaw anihin ... xb’aan naq laa’in, jo’ laa’ex, ralalin li Dios, ut a’an xinixtaqla arin. Ninch’olob’ xyaalal [naq] ... maak’a’ naxye ma qajunes naqeek’a, li Dios ink’a’ toxkanab’.”²⁵

Ex inraarookil amiiw, lee paab’aal ink’a’ kitikla sa’ lee yo’lajik, ut ink’a’ taaraqe’q sa’ lee kamik. Nasik’man ru li paab’aal. Kawresihomaq lee paab’aal, ut b’eresihomaq lee yu’am re eek’ulub’aq raatin li Kolonel: “Nim laa paab’aal.” Wi teeb’aanu, ninyeechi’i eere naq lee paab’aal, rik’in rusilal li Jeuskristo, sa’ jun kutan texxkanab’ chi xaqliik rochb’eneb’ li ani nekexra, chi saq eeru chiru rilob’aal li Dios, sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.