2010–2019
Chelsuul a medal a Klaumerang
April 2019 el Klou el Ongdibel


2:3

Chelsuul a medal a Klaumerang

Alsekum e ke de ngiltii e mo melilt a ngerang a bo dekengei er a chelsel tial chais, ke dokedekii sel domes er a diak a ulebengelel, melechang sel dolia klou el ututelel er a omeruul el de bla deruul er tiang me tiang.

Nguchei er a bol mekerus, e a Jesus a milngai el mor medal a Pilate er sel blai ra kerkeriil. “Kau ke King ra re Udea?” A Pilate a ulemtelub e loker. Ma Jesus a ulenger: “A rengedek a diak el ngar tial beluluechad. … Ak [mlei] er tial beluulechad, me bok sioning e [ra] klemerang. A rokui el chad el loumerang a orenges er ngak.”

A Pilate a ulemededenger e loker, “Ngera Klemerang?”1

Chelechal beluulechad, esel ker el “Ngera klemerang?” a sebechel meringel er ngikel cheltimaim a uldesuel er a tekingel a beluulechad.

Sel dosiik e lokiu a Google ra kmong “Ngera klemerang?”a ochau a betok er a million el nger. Kid a olab a imis el betok el tekoi el ngara ikal cell phone er kid ra kuk ikel hong el seluk er a libreri. Kede kiei e lolab a tekoi ma uldasu el limis e luldingerongel. A olkebai ma mengesuseu el ngor eldi meliuekl er kid ra rokui el taem.

Ke de ngara rauereng er chelechal taem, meng bleketakl el kmo te betok el chad a mla tutii a ikel mildung el tekoi er a eru el telael ma eiim el dart el rak ra memong el dilung a Protagoras el mora Socrates: “A ikel mou merang,” meng melekoi, “a merang e lekor er kau, e a ikel kumerang a klemerang el me rengak.”2

Klemerang lokiu a mla moluut el ebangkelio er a Jesus Kristo

Ke de mlungeltengat e loba mla moluut el ebangkelio ra Jesus Kristo, e aki obang a kle ngariou el reng e ouchais el kmo ngarngii a bebil ra tekoi el bleketakl e meral klemerang. A ikal diak a ulebengelel klemerang a di osisiu el mora rokui el ngelekel a Dios.

A chedaol lechukl a olsisechakl, “A klemerang a medengei a tekoi er chelechang, ma mla memong, ma ikel ngar medad el mei.”3 A klemerang omes el bedul luriul ma ngar medal, e berrokel osengel el kirel tial kekerei el temel omroled.

A Jesus a dilu el kmo, “ Ngak e a rael, e klemerang, e klengar.”4 A klemerang a ochotii er kid sel rael el mora diak a ulebengelel el klengar, e tiang a mei el lokiu er a di chimol el Losobeled, ra Jesus Kristo. Ng diak a ngodech el rael.

A Jesus Kristo a osisecheklid el mekerang a de kiei e, oeak a Tngakireng er ngii ma okisel ra Kodall, e ngodersii a klausubes el kirel a kengtid ma di ngar el mora ulebongel er sel tara klengar. Tiang sel meral klemerang.

A Jesus Kristo a osisecheklid el kmo ngdiak el ior ra kmo ke merau malechub e ke chebuul, metekoked ma lak, kulsemuul malechub e ke hutsu el chad. Ng bai, ngerecheled a rechad a mo melisiich er a klaumerang er kid er a rubak el Jesus Kristo, e melilt er a ungil ra bai mekngit, e mo mengeluolou a Llechul. Me kede soad a ikal beches el tekoi ra science ma kar, e a ikel klemerang el kirel a Dios a chengelakl e ra ikaikid el tekoi.

Meng ngarngii a ultok el kirel a ikel klemerang er a diak a ulebengelel taem, eng di mle blechoel el ngarngii a omengblad el mengeuid er a rengelekel a Dios el mo cheroid er a klemerang. A klautok er a cherarou a blechoel el di osisiu. Morenges aikal, ochotor er ngor er a eru el telael el rak er a mla me mong:

“[Kau] a diak el sebechem el mo medengei a tekoi el diak kom ues. … [A ikel ketmokl a chad] a diak el delngerengel.”

[A Dios a diak el lomekngeltengat er kau, engdi] a [rokui el chad a di seiko] e loltirakl er [sel] lemsel.”5

“Ng diak a uchul e tiang el moua … Kristo … [mo] ngelekel a Dios.” 6

“[Sel moumerang er ngii a klebelung el omeruul me a] mongodech er a kau [uldasou].”7 di ua chelechang taem, eng diak?

Lobengkel tial mla miluut el ebangkelio, dios a mla mes kid a rael el mo mesuub e medengei a chedaol klemerang: ke mesuub aikang lokiu a chedaol lechukl, lokiu a nglunguuch me a omeruul el bla mruul, lokiu a osisechklel a ngar er a profet me a apostles, e okiu a omekrael er a chedaol reng, techang a sebechel ngosukid el mo “medengelii a rokui el klemerang.”8

Klemerang a chedaol dongchii

Ng sebeched elmo medengei a ikel tekingel a Dios sel dosiik e lokiu a reng. A Paulus a dilu el kmo, “A ikel tekingel a Dios a diak el lodengelii a chad, a lak el lobang a Reng er a Dio. … [Leng] ngoeak a reng a kede mo medengei.”9

0:38

Mesa tial sunga ra Michael Murphy. Sel domes er ngii, eng diak ke doumerang el kmong milcheduib el lokiu er a osengel a chad. Engdi, sel momes a ikel chelduib el lokiu a tara rael, e ke mesa sel klebekelel a urellel ngikal chad er a sunga.

Meng diosisiu, kede mes a ikel reng ra klemerang er a Dios e lokiu sel losengel a lomes a klaumerang. A Apostol Paulus a dillii a klemerang: “A di klechad a diak el ngai a tekingel a reng er a Dios: ele ng klebelung el mor ngii: ma dirrek el diak bo lodengei, ele ng kirem el obang a reng e kau a mo medengei.”10

Chedaol llechukl, nglunguched, omeruul el bla deruul, profet er a chelechal taem, me a sengk er a chedaol reng a meskid a chedaol uldasou er a klemerang er a tial omeroled er a beluulechad.

Tial chais lokiu a chelsuul a medal a klaumerang

Me domes er tial chais er a telungalek lokiu a chelsuul a medal a klaumerang.

A President Gordon B. Hinckley a ulchotii “The Family: A Proclamation to the World” lobengkel a cheldechedal: “Lobengkel klautok el moikri a klemerang, lobengkel a klou el mengitaik el kirel a meral teletael me a llach er a kldung, mengasireng me a olechau el mo mekokil el mengeisch er a beluulechad, ak ki melchesuar el mo mellach [kau].”11

A uchelel tial chais: “A rokui el chad—el sechal me a redil—a ulebeob el di uaia teletelel a Dios. A derstang er tir a mekreos el ngalek er a reng el sechal me a redil el ngelekel a chedam me a chedil er a babeluades, me a, leuaisei, e a derstang er tir a sebecherir el mo ngmai a chedaol teletelir ma blekerdelir.”

A ikang a diak el bo lak el klemerang. Kau me ngak a diak kede milcheuid e de mei.

Ng soak a ikakid el tekoi: “Sera uchelel, e a rengalk er a reng a mle medengelii e milnguul ra Dios el kmong Demerir el mora Ulebongel e kilngei ersel moktek er Ngii.”12

Kede mle ngar e ruchei er a de mechel. A klechad er kid a di mla ngarngii el dolab el mo cherechar. Ng tekoi el kid a diak dungil medengelii, a chedaol ulkuruled er tial beluulechad er a klengar er a uchei a mo ngodechid er tiang.13 Kede kilngei er sel moktek er a Dios. Kede mle medengei el kmo kede mo obangel a ongarm, ringel, ma klengit el reng er tial beluulechad.14 Ke de dirrekl el medengei el kmo a Osobel a mo mei e sel dochotii el kmo ke de klikiid, ke de mo mekiis er a kodall, e mo “dochelii a klebkall er a [beduld] el mo er a cherechar.”15

A chais a melmalt: “Aki ouchais el kmo sel uchul a blebelel a klengar tial beluulechad a kmal ulterekokl el chedaol. Aki smisichii el kmo a klengar a chedaol e kmal klou a belkul er sel diak a ulebengelel el uldesuel a Dios.”

A moktek er a Demad a smisichid a re kaubuch el mo omechell ra rengalk el mera beluulechad e mekngerchelid elmo mengedecheduch el mesebechakl er a re direke ngara diil.

Osisechakl er tial chais a klebokel el uldak

Alsekum ke de melilt e momelilt aikel debo dekengei er tial chais, ke de dokedekii a osenged er a diak a ulebengelel, loliang a klou a ututelel er a bo doruul er tiang me a chelechang. Sel moluluch el kirel tial chais lokiu a chelsuul a medal a klaumerang, e ke de moungil medengei el kmo nguangerang a osisechakl a klebokel el uldak, mesiou er a dersta er kid, ochoti a uldesuel a demad el mo er a rengelkel.16

0:23

Ng kired el mo mechas a rengud sel reprofet a ochoti a urelel me a, bebil, ker a di medechel? Chochoi, bebil a otengakl er a ngor er a profeta el di mereched,17 eng di mo er a rebebil el meluluuch el mo er a melemalt el ker-ker el ngii a mo oileklii loba klloureng me a mad er a klaumerang. Alsekum tial chais a mlo cholt er a ngodech el taem, eng mlo er ngii a ngodech el ker, ng kuk di ngodech er a chelechal taem. Tal el moktek er a profet a mo olngeseu er kid er aikal meliukel er kid er a meral ker.18

Uchei er a lebo el President er a Ikelesia, President Russell M. Nelson a dilung: “A profet a mes a ngara medal. Te mes aikel ngii a dengerenger er a cherarou el mla mor ngii mecha lechub eng dirkak el bor ngii er a roled. A profet a dirrek el mes aikal meang el techal mes kengri el mengiil er tirkel tir el lorrenges loba reng el mo olengesenges.19

A kuchais er a klemerang ma mesisiich el reng er a di tal ngor ra First Presidency me a Cheldebechel er a re Teruich ma terung.

A beluulechad a omakes el morcheroid

Elsel a klengar er ngak, e kede mla mesang a klou el lomeldechel a osengel a beluulechad el kirel a betok er a ikel llach e lolsisechakl sel subed. Sera ak ngeasek ma direke blok bechiil, eng klou ra beluulechad a mlo diak e loltirakl ersel lechul a Rubak el domekedong er ngii el llechul a delboes, el kmo a mesisiich el deleongel a kirel di dubech er a delongelel a sechal ma redil el tir a bechiil e lokiu a llach. Sera ak lluich el mo okedei a rekik, e te obdois a mlo ikrii sel chedaol el losebecheklel a re direke ngara diil el ngalek, e a omekeuad er a ngara diil a mlo subed. E a ikal direke mlo merek el rak, e te betok a mlamo ikrii a lechul a Dios el kmo a chebechiil a chedaol el deliongel el delongelel a sechal ma redil.20

0:20

Omes er a rebetok el lomakes el mo cheroid er a olitechel a rubak a mla omeklatek er kid er sel sils er a Capernaum ser a Osobol el louchais er sel chedaol er ngii me a omekngit el reng er a “betok el mesiungel... a ulmakes el mo [cheroid].”

A Osobel a ulbult el mo er a reteruich me a erung: “Me kau ke direkl el morcheroid?”

A Petru a ulenger:

“Rubak, ng techa kibo er ngii? kauia olab a rokui el tekoi ra diak a ulebengelel el klengar.

“Me kemam a oumerang e ungil medengei el kmo kau ia Kristo, el ngelekel a ngar el Dios.”21

Ng diak el rokui a mo ulsedomel er tial chais

Ngar er ngii a kmal betok, remekerei me a remecheuodel, tirkel tir a melmolem el mesiou me a me rang el mo er a enangkelio er a Jesus Kristo, ma lokiu a omeruuler tir a meruul a diak el kletmokel a diak letuu er a chelsel a tial chais er a telungalek: rengalek el klengar tir a metemal lokiu a dertel a chebechiil: rengeasek el lomekaku er a lechull a klikiid er a teletael er a delboes; dertel a chebechiil er a redil me a sechal el ngii a kmal mla metemal er a laouk el reng er a bechiil; buch el sechal me a redil el diak el sebecherir loungalek; buch el sechal me a redil el bechiil el mo bechecherir el diak el losisiu a klaumerang er tir er tial mla miluut el ebangkelio; mesobil el redil me a sechal el tir, el kmo ngera uchul, a di mlak el sebecherir el mo bechil.

A tara sechelik el mla mo bekord el lluich el rak, el kmal chetengii, a diak el bechiil e leng ngodech a soal. Ng kaikid er a loltirakl a telbiil ra temple, ng mla melketek a dechal er a ureor, e mla mesiou e lungil ra Ikelesia ma buai. Ng direke milekoi er ngak, “Ng sebechek e lungil mesterir tirkel ngar tial kngarngii el melilt el diak el loltirakl er a llach ra delboes er tial beluulechad el de kiei er ngii. Eng di a Kristo ng dimlak el lolengit er kid ‘mel ke doltirakl e er tial beluulechad’? Ng bleketakl el kmo a lechul a Dios a ngodech er a ikel tekoi ra beluulechad.

Llechul a chad a blechoel el louedikl er a ikrel a olitchel aikel llach a Dios a ririul. Tirkel sorir el mo omotech er a Dios, klaumerang, klourreng, me a blakelreng a lousbech.22

A bechik, er a Kathy, me ngak a medengelii a mesobil el odos, er chelechang eng okeuang a rekil, el meduch er a urellel e ungil mesiou er a ward er ngii. Ngii el dirrekl a ulereked er a llechul a Dios. Ng miluches:

“A kureng er sel sils el bok el ngeltengat el morngii a bechik ma rengelekek. Ak direke mengiil. A bebil ra taem, e a tekoi el kngar ngii a meskak sel reng el kmo ng diak a lotkak e di ngak, eng di ak melasem el lomtebechel er a osengek el mo cheroid er sel diak er ngak, e bai omes er a ngarngii er ngak e mekerang a bo kulngeseu ra re bebil.

“Omesiou el mora rechedak, ma ward er ngak, ma templo a mla ngosukak. Ng diak a mla bes er ngak malechub el di ngak el tang e le ngak a telkib, me kid el bekl el chad a telkib er a, klou el telungalk.”

Ngar ngii kel chimong el medengei

A bebil a mo melekoi el kmo, “Ng diak ke modengelii a tekoi el ngarngii.” Ak locha diak, eng di akuchais el kmo ngar ngii a chimong el ngii a medengeii.23 Ngar ngii a chimong el ngii a medengelii a ringel el omngarngii le sel blol charm er ngii el rirelii er a sers me a ngar er a kerus a uchul. Mesel mosiik er Ngii e mngeluoleu a lechul, e ak yaksok er kau el kmo Ngii a mo omekngeltengat er kau e kmird a ikel beraod el kmal mo beraod eldi kau e loltekau. Ngii a mo meskau a rsechelim el mora ulebongel ma techall el mo mesiou. Kot el klou a ututelel, ngii a omekeek er kau loba mesisiich e deleb er a chedaol reng e melidich er kau er a chedaol el Ke feo er ngii. Diak a ullelitel, diak a ngodech el rael el ngii a kotouar er a chelmengel a chedaol reng malchub eng klengeltengat er a diak a ulebengelel a klou a belekul a domdasou er ngii.

Ak medengei el kmo a Osobel a ngar. Ak sioning el kmo ngii e a uchul a rokui el klemerang el ngarngii a ututelel e ngii a mo toketek a bek el telbiil el ngii a mle yaksok el mo er tirkel tir a mengeluolou a llechul. Lobang a ngklel a Jesus Kristo, amen.

Uleklatk

  1. Johanes 18:33, 36–38.

  2. William S. Sahakian and Mabel Lewis Sahakian, Ideas of the Great Philosophers (1966), 28.

  3. Doctrine and Covenants 93:24.

  4. Johanes 14:6.

  5. Alma 30:15, 17.

  6. Helaman 16:18.

  7. Mesa Alma 30:14, 23, 27.

  8. Moroni 10:5

  9. Joseph Smith Translation, 1 Korinth 2:11 [in 1 Korinth 2:11, footnote c]; 1 Korinth 2:14.

  10. 1 Korinth 2:14.

  11. Gordon B. Hinckley, “Stand Strong against the Wiles of the World,” Ensign, Nov. 1995, 100. President Russell M. Nelson recently explained some of the history of the proclamation, as summarized by Sheri Dew in Insights from a Prophet’s Life: Russell M. Nelson (2019), 208:

    “Tal sils er a 1994, e a Chelechad er a Teruich me a erung el Apostols a mla er a delmerab er a chelechad er a Templo er a Salt Lake el mesoad er a tekoi el kirel a telungalek. Te ulemdasou a rokui el tial ombdois el ues er a delengerenger el mo er a ngii llechul a telungalek el mo er a rebek el ngalek. Tiang a diak lebeches el chaldecheduch, eng di chelechang el taem e a tial rokir el omeruul a di meliukl er tial di chimol cheldecheduch.

    “A teruich me a erung a ulmes er tial osisechakl me a omeruul el kirel aikal tekoi el ngii a diak el sebechel mongodech-osisechakl-me aikel ngii sebechel mo er ngii-omeruul. Te milsaod aikel mondai el tir a meles el mo mei, uldimukl er sel mesisich el oldubech er a obechiil er a gay me a lemeltir a transgender. ‘Eng di ngii a dimlak a ulebengelel el kimiles,’ a Elder Nelson a silodii. ‘Aki mes aikel odikel er a bek el beluu el meruul el mor echroid lodak a meral teletael e mo mekesai er a omeruul el delbois. Aki ilemes aikel rau el reng er a olecholtel a sechal me a lechub eng redil. Ke de mo mesang el mei.’

    “Tial kemanget el chadecheduch, lobengtetrir a rebebil el telkib el taem, a rilelii a ulebongel er a teruich me a erung el mo rulii a babier, ng locha tial chais, lochotii el kmo a Ikelesia ng dechor ker er a telungalek el mo er a Firs Presidency a ulumdasou el kirel.”

  12. The Family: A Proclamation to the World,” Liahona, May 2017, 145.

  13. A President Dallin H. Oaks a dilung: “Aikal rokui el ochur er a klechad el tir a milechel er tial beluulechad a milelilt er a uldesuel a demad e ulkeuad el kirel. Betok er kid a dirrek el milruul aikal teliib lonengkel a Demad el bekikl a rengud el kirel el kmo ngera kede meruul er tial klechad. Chelsel a omeruul el ngii a dirkak el bol cholt, teleteled er a chedaol beluu a ngar ngii er a rirelii er tial kldung”“ Klou el lungil uldasou er a deurreng,” Ensign, Nov. 1993, 72).

  14. Mesa Dallin H. Oaks, “Truth and the Plan,” Liahona, Nov. 2018, 25–28.

  15. Abraham 3:26.

  16. President Dallin H. Oaks a mla tmung:

    “Mla obult chad er a uriul-klebesei el santo a oumerang el kmo tial chais er telungalek, a miluches er a meketeketang e chelechang eng oidel el mo betok el cheldecheduch, a Rubak a liliuut el smodii tial merang el ebangkelio el kired el mo oldubech lokiu a chelechang el terachel er a telungaleky. …

    “Ak kuchais el kmo tial chais er a telungalek a mesemchokl er a diak a ulebengelel klemerang, sel soal a rubak el mo er a rengelekel el tir a osiik er a diak a ulebengelel klengar. Tiang a mle blecheol uchul a osisechklel a Ikelesia me a omelasem er tial mla momerek el luich e melemolem er mo er a ngar medad el taem. Momdasou er tiang, oldisechakl er ngii, kiei lokiu er ngii, e kau a mo one klengeltengat sel molemolem el merael el mo er a diak a ulebengelel klengar. …

    “… Akerang el kmo a teleteled el kirel me a usbechelel tial chais er a telungalek a tal skeng er tial taem. Ak meluluch el mo er a rokui el uriul-klebesei el santo a mesisich el dechor er tial skeng”(“Tial uldasou me a chaisn,” Liahona, Nov. 2017, 30–31).

  17. President Russell M. Nelson a mla tmung: “Ngar ngii tirkel tir a mla remuul a uldsuir el kired el kmo kid [a] ngodech, eng di aikal ngodech a ngii a diak el bechikid el mo melchesuar aikal reng eng di soal el meskid a techal el mo melchesuar aikel tir a melchesuar er ngii. Sel dedechor er ngii a morsel el tial llach er a klikiid er a teleltael er a delboes. Aikel Teruich el Llach a kmal bleketak el llach. Te dirkak a tal reubet. … Tiang a diak el le melted el mo mengodech aikal llach el Dios a mla remuul”(in Dew, Insights from a Prophet’s Life, 212).

  18. “Me sel omtok er a telungalek a ngar er a beluulechad el meliukel, a klemerang er a chais er a telungalek a chemolt er a kau.

    “Kau el klebokel el ngeasek er tial le melted el cherelem, kau a kirem el mo medengei el diak el cheroid- olekeid aikel uchul tial omeruul er tial klakekaud el kirel a belkul a chebechiil. Tial cheldecheduch el ngii a uldak a ker el kirel a tebelong el kirel a tebelong el chad el kirel a osisiu el olchotel a sechal me a lechub eng redil el mo bechil. Alsekum ngar ngii a kerim el kirel el kmo a Ikelesia ng dechor er ker el kirel tiang mecha lechub eng ngii dil klou el mondai, melebedebek el meluluch el kirel, me sel mo smodii a tekoi er tial merael el mei el klou el ongdibel er a Ikelesia er a October. Tirkel omekellomes el cheldecheduch, ng dirrekl el omekellomes a mla er a Chedaol Reng, el ngii a momeskau er a uldesuem el mo mui mea meral klaumedengei” (Russell M. Nelson, “Youth of the Noble Birthright: What Will You Choose?” [Church Educational System devotional for young adults, Sept. 6, 2013], broadcasts.ChurchofJesusChrist.org).

  19. Russell M. Nelson, “Stand as True Millennials,” Liahona, Oct. 2016, 53.

  20. A President Nelson a mla dmung: “ a civil government a kmal oberaod el lomesiul er ngii a omeruul er a social me a omesuub sel loluches, meluches, e mo olsiich a llach. Diak a el ior el kmo ngera el llach a mla remuul, a osisiechaklel a Rubak el kirel a chebechiil me a klechad diak el mongodech. Molatk: klengit, me sel bol meruul llach lokiu a chad, a dirk klengit er a medal a dios!” (“Decisions for Eternity,” Liahona, Nov. 2013, 108).

  21. John 6:66–69.

  22. Mesa Alma 32:41–43; Am mle blechoel mle mechas a renguk er tial lungil el bakes er a omekeroul er a klaumerang er kid, klikiid er a klaumerang, kloullreng, me a blakelreng el mla dmak el medung er a aikel edei el bades.

  23. Mesa Alma 7:12; Jesus Kristo a mlo cheuarem er kengtid ng dirrek el kirel a chelitechetud el dirrekl: “Ngii a mongu tiang el mo er a kodelel, meng mo medidai aikel lechetel a kodall el ngii a mo rengedii a rechedal; e ngii a mongmai a cheliteterir, me a delel a mo mui er a chebechub, lokiu a tech, me ngii a mo medengii aikel tech el kirel a tech er a cheliteterir.” (Tekoi el kirel chelitechetuch me a ngii a mo smecher, secher, me a ringel, di kedeb.) Mesa Doctrine and Covenants 88:6: “Ngii merael el moriou er a rokui el tekoi, chelsel sel ngii a metkelii a rokui el tekoi, el ngii a mongii er a rokui el lokiu a rokui, el lomes er a klemerang.”