Hasht’edít’é, Áhodíínílzéé
Yisdá’íiníiłii yee nanitin haayit’éegoshą iłhodeezyéél dóó hasht’ehodít’éi nihiłhółǫdoo azhą́ t’oo bááhádzidgo nihinááhyol dóó bee hasih yę́ę tó bííshgháán k’adę́ę táłtł’ááh yił’ééł ndi.
Niha’áłchíní ádałts’iisi yę́ędą́ą́’, hózhónígi tooh siyį́įgi díkwííshį́į́ danihís’ką. Łah’ hiiłch’į’go áłchíní éé táłkáá bee dahniji’eełí áłtse yihdaskééh áádóó tabąądeez’á bikáá’doo tayiijį́ dahdaniishjííd. Akéédę́’ nihiché’é nahdę́ę́’ deiz’į́į́’ yisti’go, yiłháájéé’ hazhó’í heesiid. T’áá bizááká nineel’ą́jį́’, bila’ t’ááłá’í yee bichį́į́h deidoot’ą’go táyiihjį́’ dah nishjį́į́d. Hahída’ táłkáájį́’ hanázeeł dóó biłhóóyéé’go hadoołghąązh, “Kodi, kodi! Kodi!”
Jó áko, hats’iis doo atí’dooniiłda; ha’éé’ táłkáá’ beedahniji’eełí ayóo choo’į́, dóó hazhó’ó dahnijieeł. Hach’į’ dadadiits’ǫǫd dóó tábąąh’jį́’ hadahoosiidzį́į́zdoo ńt’éé doo nanitł’a’go. Ndi bí’éíyá, shíka’a’doowoł niinzį́į́’. Éí shį́į́ tó ayóo biłsik’az doodaii’ tsidii’inda tayiijį̨́’ dahnį́į́sh jį́į́d. Ákóndi, tábąąji haásną’, bee’ádítoodí yiłts’eeigíí hak’í’da’siilt’í dóó ayóo niná’ázhdiit’aahgo bee hada hosii’nih.
Są́ da’siidłíí’ígíí doodaii’ ánii neiidekai’igíí, t’óó ahonįįyóí, ti’hoo’nííh biłho’ago, doo hóósihgoo ádiinįįh,“Kodi!” “Yisdáshiłteeh!” doodaii’ “T’áá shǫǫdí, shísodizin bik’eh áhałéé!”
Díigi’ áhóótįįd Jesus nahasdzáán yikáa na’nitingo bikéé’ naazį́įnii yił. Diyin bizaad Mark biyi’déé deeyinííłt’ą’ “Jesus tábąąhgi ni’nááhnitin: dóó áyóo át’éego baa’ahi’ííłdéé.”1 T’áá íiysíí łą’í áłah jizlį́į́’go Jesus “tsinaa’eeł yiihiilwod”2 dóó yikáá’dóó yááłt’i’. Diné tábąąhgóó nhaaztą́o hané bee’ ak’i’diitį́į́h yee neinitingo bik’í’ooz’ą́.
”I’íí’ą́ągo, [bídahooł’aahii] áhodííniid, Tį’, be’ek’id wónaanígóó nihił adoo’oł. Áko hódahooł’aahii diné áłah silį́’ígíí yits’ą́ąjį’ dah diikaigo,”3 bí éí tábąądóó dahdiikai dóó tsé’naa Galilee be’ek’id bikáá’góó biłda’ádii’eeł. Jesus tsinaa’eeł bii’ naonį́į́di’ haz’ą́o yikinghaał, niizt’į́į́h dóó hahída iiłhaazh. Hodíina’go “ayóó át’éego deeyol, áádóó tó náádadiidáhígíí tsinaa’eeł biih yilk’oołgo tsinaa’eeł k’adę́ę tó bii’ hadibin.”4
Jesus bídahooł’aahii la’í ayóo łóó’ hayiilééhí danilí’ dóó níyol biih na’ał’eeł dayiichįįh. Yaadzoołííníí—t’áá’aníí, Bi’ayói’ayó’níinii—bídahoł’aahii ádaat’į́. ́Naanish yits’ą́ haskééh, yidaneedłiną́ą da, dóó ba’áłchínída’ yits’ą́ą́ Jesus yikéé dahdiikai. Tsinaa’eeł yii’ yiłyikago éí daboodląąnígíí bee bééhózin. Dóó áko bitsinaa’eeł ayóo át’éego níyol ałníí’ dahnaa’eeł dóó k’adę́ę biltáłtł’ááh yilts’ííd.
Haashį́į́ nízáagi’ ahoolzhiizh ch’ééh tsinaa’eeł níyol yii’ dahnideeł’eełgo, áko biłdahóóyéégo Jesus yichį́’ hadadóólghaazhgo ch’éédeesid, kódaníigo:
“Na’nitiní, da’ tó nihidooghą́łígíísh doo ni’diił’áa da?”5
“Táłtł’ááh yiildaas, Bóhólníihii, yisdánihínííł.”6
“Na’nitiní” deełní dóó t’áá’aníi Bí át’į́. Bí ałdó’ “Jesus Christ, … Diyin God BiYeʼ, yáʼąąsh dóó nahasdzáán yiTaa’ nilí, hodeeyáádą́ą́ʼ tʼáá ałtsoní Áyiilaaí.”7
Tsinaa’eeł náyóne’édę́ę́, Jesus ńdii’na’ dóó níyol yich’į́’ haadzíí’ dóó tónteeł náádiidah ííłní, “Hasht’edít’eeh, áhodíínílzééh. Áko ííyol, índa t’áá íiyisí hodiiyeel.”8 T’áá Bí Diyin Bóhólníihii Na’nitiní, áádóó Jesus bídahooł’aahii néneeztąą’ naakigo haz’ą́a t’áá bééhózini ndi ayói’o’ó’níigo na’ídíkid. Na’ídíłkid:
“Ha’át’íishą’ biniyé nídaałdzid?”9
“Háájíshą’ nihida’oodlą’ daazlį́į́’?”10
Nihookáá’ iiná t’áákót’é’, nanhi’honitááh, hóyéé ałnį́į’įį’ honiidłǫ́ǫ, ach’į́’ nahwiináh, doodaii ti’hwiinííhgo hadidiiłwosh, ”Bóhólníihii, da’ tó shidooghą́łígíísh doo ni’diił’áa da? Yisdáshínííł.”” Joseph Smith ndi na’oozkąąd awáalya t’óó bahoo’ihdę́ę́, ”O Diyin, háadishą naniná? Dóó ha’át’éegishą’ chaha’oh naninił’ingo si’ą́’?11
T’áá aaníí, nahasdzáán biYisdá’iinííłíí niha biłbééhózin iiná bi’oh néel’ą́ǫ , áko nanhintin heet’áo áhodííłzéé dóó nihiłhodiizhééłdo azhą́ bááhádzidgo nihinááhyoł dóó hasih bi’kidjí’ tónahdiidaahgo k’adę́ę táłtł’ááh yi’ééł ndi.
Háíshį́į́ be’oodlą’ bohoniistááii, áłchíní bi’oodlą’gi ’at’áo, doodaii’ oodlą’ honishéíí ndi,12 Jesus hágo, nihiłní, ”Shaa hohkááh.”13 ”Shízhí’ bee iinodlą́.”14 ”Shik’i’dootįįh, dóó shína’nitin deísóołts’ą́ą́’.”15 Jooba’go aniihiłní, ”Ádaanída’ookąąh dóó tó bee danihidiłzį́į́h shízhi’ bee,”16 ”Ayóó’áda’ahíínóh’níi dooleeł; t’áá ayóó’ádanihíínísh’ní yę́ęgi át’éego,”17 dóó ”tʼáá áłahjįʼ shéédaohłniih.”18 Jesus t’áá hasihgo, yaahalne’: “Shí shee nihił dahózhǫ́ǫ doo biniyé díí t’áá ałtso bee nihich’į’ haasdzíí’. Nahasdzáán bikáa’gi nihich’į’ nidahwii’náa doo, nidi chánah danohłį́, shí nihokáá’ bił nidahazt’i’ii bik’eh déshdlį́į́’.”19
Nabinishyąsh éí Jesus bikéé’naazį́įníí bitsinaa’ééł níyol-dahnayiiłghan, t’áá ákódoonííłgo, hak’idjį́’ tó bííshgháán náádiidáhgo hadajisííd dóó wołí bee tó hadajííkaah. Baants’eskees ha’tsinaa’ééł yazhí binibaał baa naanish haghą’ dóó ch’ééh hast’e’ nidahjíleeł. Yisdádookaahígíí t’éé yik’a ádáát’į́’, áko biká’adoowoł’ ayiisíí yichą́hdádééłnį́.
Niidłą’í doo łahgo aníítéeda dii nihiyoołkááłdi. Nihookáágoo ádahooníłígíí dóó nihi kéyahgóó, dahootahgóó, dóó niha’ áłchíní bił ti’dahwiinííh doo naólníínii bik’ee. Ti’hoo’nííh bii’ nihe’oodlą niboohont’ąągo ha’a’honí dóó ak’i’diit’į́įh k’asdą́ą́ bi’oh nanil’ą́. Na’hádzid nihich’į’ náádadiidáhgo nanihiniiłtła’, biniinaa Diyin bibee hasih baa nidayíínah, áko nee’nijį’ doo énáhódzįįhda dóó doo hazhó’í hotį́į́da łeh. Dii yikahgóó dahodiwolgo nahaz’ą́ akǫ́ǫ́’ nihe’oodlą’ doo t’óó nibihont’ahda ndi bidziil yileeł.
Haashį́į́ nihił hoot’é’ndi, t’áá aníí iit’į́ígo nihe’oodlą’ bidziil adiiłniił dóó Jesus Christ yiniidlanígíí t’ahbiláhágo ádiiłniił. Éí bidziil yileeł Diyin God ba’áłchíní nidłį́ dóó ayói’ ánihó’ninígíí bénééłniihgo. Nihe’oodlą’ noosééł Diyin God bizaad nabinétąągo wołíbee dóó ha’ólní bił, Jesus bina’nitin yéego bik’eh yiidaałgo. Nihe oodlą bidzííldo iniidłąągo hałch’aa nilį́į́go éí dooda, oodzíí anáhizhdi’a ahwiin’it’í’ éí dooda, ádaná’íiką áha’chi’ éí dooda. Yisda’iiníiłii nihikijidlį́ bi’ajooba’ dóó bi hasih ba’ííníídłíigo nihe’ oodlą’ yik’ąas áhodíílzéé’go.20
“Oodlą’ doo ééhózin hadałt’éeh’ át’éeda lą’ndi ” Elder Neal A. Maxwell ádííniid, éí bąą “Diyin yéego ba’ahodłíídoo, éí bił ééhózin hadałtée!”21 Azhą́ hóyéé’go hoolzhizh ndi, Jesus Christ joodłągo bízhníldzil dóó binajį́’ sih hasin. Éí t’áadoo dabinyéhégii bee biní’ghánííłdééh. Éí bee hasihgo Diyin biłaha’dit’aah ke’ atiingo yidaał. Oodlą’ éí ąąhnahóókaad yiníka’che’hayił dóó naasjį́’ bee łahoonííł nihiwos da’dik’ą́o. Éí bee cho’ho’į́ dóó ak’ihaldóóh bika’ sozdiilzį́į́h nihiZhé’é bich’į́’ Biye’ bizhi’ binahjį́’. Dóó łahda na’ííkąąhgo sodiiłzį́į́h yę́ę doo bik’eh hołíída, Jesus Christ yéego yiníídl’ąo ha’íínííłniido, jiinííba’do, dóó hodííníiłzingo kodidíínį́į́ł, “íinínízinii bohodoolnííł.”22
President Russell M. Nelson na’neeztąą:
“T’áákáhíila’ náhádzid nihe’ oodlą’ yołchxǫǫh łahgo. Éí náhádzid bich’į́’ nihi tsxe’do nihi oodlą bidziil ádeiilne’go.
“Niha’áłchíní bee ha’hódoołzhizh. … Bíni’nihe’oodlą’ bijéí bidééłníh, azhą bik’e’éyéé’ii nihik’i’ neełdoh ndi. Bíni’ nihe’oodlą bee Ya’ąąshdee nihiZehe ayói’ anihó’nííníí bich’į́’ diníí’t’į́’ dóó BiYe’ ayói’o’o’nííníí Diyin Jesus Christ. … T’áá laí nizinigo ashiike doodaii ate’ke doodaii Diyin ba’áłchíní nidanotin, Binałtéégo áłyai, baahasti’ dóó ayóo atéehgo áda’doolííłgo át’é’. T’ááłá’í nizinigo ach’í’annáhóótí’ yik’ehdidoodłeełgo nidahazhchį́’ dóó bi’oodlą’ hodooleeł.”23
Anii naki áłchíní dįį’-beenahai’i diséts’ą́ą́’ Jesus Christ yoodláo yaa halne’ nabídíkidgo “Heet’áo Jesus Christ nika’análwo?” Áłchíní átséhigii ádiiníd,“shiłbééhózin Jesus Christ ayói’áshóó’ní haala sha’daztsą. Dóó t’ááhoyani ałdo ayóí’áyó’ní.” Naaki góne’ áłchíní ádiinííd, “Doo shiłhózhógo doodaii’ ts’adishni’go shikah análwo’. Dóó ałdo t’áłtłaah yishgeehgo shíká’análwo’.”
Jesus ádííniid,“Ákohgo, haishį́ ádaaná’ookąąhigíí dóó áłchíní yazhí gi’at’áo shaníyahígíí, éí shíí’ doołeeł, haała Diyin God biłhaz’ą́ądi’ ákóhoot’e’.”24
“Háálá Diyin God éí nihokáá’ dine’é t’áá íiyisí ayóó’ájó’níigo bąą haYe’ t’ááłá’í há yizhchínígíí baazhníłtį́, áko t’áá háiida boodlą́ągo baa dzólíhígíí éí doo ádoodįįł da, nidi iiná doo ninít’i’ii bee hólǫ́ǫ dooleeł.”25
Ánii, President Nelson yee ádeehadoodziih, “náhádzid yaa deeskidgo dóó bikéédę́ę́’ oodłą deg hódoonííł … ániidígo hahoodooghááł t’áá aníínii Yisda’iinííłii, didiits’į́į́ł, bizaad boohodiiłnííł.”26
Shikis dóó shilah, diijį́į́di bik’e’eyeehgo nahasąągoo doo nihá’ níhon’i’t’į́’da, áhool’áágóó ahóót’i’. Jesus Christ biSodizin diishjį́į́di at’ahnidłinígíí, Jesus Christ bizhí’ ádąąh niiłyá diyingo ałhadiit’ą́ bee. Bi’adziil yee naanhisnį́į́’ígíí yiniidłą dóó Bi’ayóo atéeh dóó bahast’i’go ádeehadoodzíí’ bee hasih. T’áá ákónéehee nihiłdahózhǫ, nihi Diyin Yisdá’íinííłii nihe’ayéé, iiná bidadíít’i’íí, dóó yínííł niha ayóo biłbééhózin. Ałkidąą’ Jesus bikéé’nazį́įnii yiłholónágii’át’áo, nihi’tsina’eeł yiih hólǫ! Yinishdlą Bi’iina’ ninéédit’ą’ áko ni dóó shí doo t’óó dinį́į́’nééłda’. Ba’íínídłíídoo, dóó bibeehazaanii bik’eh honííłį́į́doo, dóó oodlą’ bee didiits’į́į́ł kwinį́į́go, “Hasht’edít’eeh, áhodíínílzéé’.”27 Jesus Christ bízhi’ baa hast’ii binahjį’ ádishní, áámen.