Vinaka, Vinaka Cake, Vinaka Sara
Sa na dodonu me da biuta vakatikitiki eso na ka vinaka me rawa ni da digia kina eso e vinaka cake se so na ka vinaka sara baleta ni ra vakatubura na noda vakabauta na Turaga o Jisu Karisito ka vakaqaqacotaka na noda matavuvale.
E vuqa vei keda e levu cake na veika e namaki vei keda mai na ka eda rawa ni cakava. Ena noda itutu vakadauniveivakani, itubutubu, vakailesilesi ena Lotu ka vakakina vakalewenilotu sa dau levu sara na gauna me da digia kina na ka me da vakayacora ena noda gauna kei na veika sa tu vei keda.
I.
E dodonu me da tekivu ena noda kila rawa ni na vuna vinaka na noda vakayacora e dua na ka, e sega ni baleta ni ka vinaka. Na iwiliwili ni veika vinaka e rawa ni da vakayacora e ulabaleta na gauna sa tu me da vakayacora kina. Eso na ka e vinaka cake mai na veika vinaka, sai ira oqo na veika ka dodonu me da dau vakabibitaka cake ena noda bula.
A vakatavulica na ivakavuvuli oqo o Jisu ena vale nei Marica. Ena gauna a “veidreyaki vakalevu na lomana ni sa vakarau vakalevu” (Luke 10:40), o Meri na tacina a “sa tiko talega ki na yavai Jisu ka rogoca nona vosa” (t. 39). Ena gauna e vosataka kina o Marica na nona sa laivi koya o Meri me vakarau duadua, (t. 41) a sa vosa ko Jisu ka kaya vua, “ia sa duabauga na ka e yaga; a sa digitaka ko Meri na ivotavota vinaka: o koya ena sega ni kautani mai vua” (t. 42). A ka me vakacaucautaki na nona “lomaocaoca ka veinanuyaka na ka e vuqa” o Marica (t. 41), ia a “veivakalougatataki vakalevu” na vulica na kosipeli mai vua na iVakavuvuli iLiuliu. E tu ena ivolanikalou na veivakavuvuli tale eso me baleta na kena veivakalougatataki vakalevu cake mai na so tale na ka (raica Cakacaka 20:35; Alama 32:14–15).
Ena dua na ka, ka yaco ena noqu gauna ni gone au kila mai kina na dina ni sa vinaka eso na digidigi ia eso tale e vinaka cake. Au a tu voli me rua na yabaki ena dua na iteitei. Ka dau vakavudua sara na neitou lako i tauni. E dau vakayacori ga ena ivola tikidua ni Sears, Roebuck na neitou volivoli ni Siganisucu. Au dau vakayagataka sara e dua na gauna balavu ena vakadigovi ni veitabana. Ka ni a vaka sara ga na volau ni volivoli se Initaneti ni gauna oqo na veitabani ivola tikidua oqo ki na dua na matavuvale ena taudaku ni tauni.
E coba vakadua tu ena noqu vakasama e dua na ka me baleta na kedra dau tuvalaki tu na ivoli ena tikidua. E dau tolu tu na ivakatagedegede ni kedra ituvaki: vinaka, vinaka cake, vinaka sara. Me ivakaraitaki, eso na ivava ni tagane e toqai me vinaka ($1.84), eso e vinaka cake, ($2.98) ka so e vinaka sara ($3.45).1
Ena noda raici ira vata kece tiko, sa dodonu me da nanuma ni sega sara ni rauta me vinaka ga e dua na ka. Ka ni tu talega na kena era vinaka cake, ka vakakina eso ka ra vinaka sara. E dina ga ni na via sau levu toka vakalailai e dua na mataqali, na vakacaca ni kena isau o ya sa na rawa toka ni vuni kena yaco me ka vinaka sara.
Raica mada na noda vakayagataki gauna ena digitaki ni sara retioyaloyalo, qitova na qito ni vidio, vadidigo ena Initaneti kei na wilivola se mekesini. E dina sara ni vinaka na saravi ni so na veivakamarautaki yaga se na kedra rawati eso na itukutuku vakavure vakasama. Ia e sega sara ni dua vei ira na ka oqori e tautauvata na kena yaga kei na gauna ni noda bula eda vakayagataka tiko kina. Eso na ka era vinaka cake ka so tale era vinaka sara. Ena gauna e kaya kina na Turaga me da gumatua sara ena kila ka; io ena vuli, A kaya kina, “Dou vakasaqara na ivola e vinaka sara ena vosa ni vuku.” (V&V 88:118; vakamatatataki).
II.
Eso vei ira na noda digidigi bibi oqo e dau baleta na veitaviqaravi vakamatavuvale. E vuqa vei ira na dauniveivakani era leqataka ni ra na vakavotaka tu ga mai e dua na gauna lailai ni nodra cakacaka me baleta na nodra matavuvale. E sega ni dua na iwalewale rawarawa ni kedra tuvai vakamatau na veika bibi. Ia, au se sega vakadua ni rogoca e dua na tagane me kaya ena nona raica lesu na nona bula vakacakacaka, “Au a sega ga ni vakayagataka vakalevu cake na gauna ena noqu cakacaka.”
Ena kena digitaki na gauna me vakayagataki vakamatavuvale, sa dodonu me da qarauna me da kakua ni vakayagataka walega na noda gauna ena veika e vinaka ka laiva tu e lailai ga na gauna ki na veika e vinaka cake se vinaka sara. A yaco me kauta e dua na itokani na nona matavuvale gone ki na dua na ilakolako ni vakacagicagi ena vulaikatakata, ka oka kina na sarasara ena so na vanua ni ivakananumi makawa sara. Ni cava na vakacagicagi a tarogi luvena cauravou se evei sara vei ira kece na ka eratou a vakayacora, e a gauna taleitaki duadua vua. A vuli mai na isau ni taro na tama o ya, ka vakakina oi ira a tukuna kina. “Na ka au taleitaka vakalevu duadua ena vulaikatakata oqo,” a sauma yani na cauravou,“sai koya na bogi daru a davo voli kina ena veico ka veitalanoa ka qai vakaraica cake tu na veikalokalo.” Era na vinaka sara vei ira na gone na veitaviqaravi vakasakiti vakamatavuvale ia era na sega beka ni dau vinaka cake mai vei ira na gauna ni veitalanoa vata taurua kei ira na nodra itubutubu lomani.
Sa gadrevi talega me lewai vakamatau na levu ni nodra gauna vata na gone kei na itubutubu ka dau vakayagataki ena so na itaviqaravi vinaka ni vuli lesoni taurua, qito vakatimi kei na veitaviqaravi vata e koronivuli vakakina ena kalavo. Ke sega, era na vakacakacakataki vakasivia na gone ka ra oca vakalevu ka rawa tale ni rarawa kina na itubutubu. E dodonu me ra vakayacora e dua na ka na itubutubu ena vuku ni wasei ni gauna ni masu vakamatavuvale, vuli ivolanikalou vakamatavuvale, lotu vakamatavuvale, kei na so tale na gauna marautaki vata ka vakakina na gauna vata vakayadudua ka dau vauca vata vakavinaka na matavuvale ka vukei ira na gone me ra kila vinaka na veika ka tawamudu na kedra yaga. Sa gadrevi vei ira na itubutubu me ra vakavulica ena veika era vakayacora vata kei ira na luvedra na iusutu ni kosipeli.
Era sa veivakaroti tu ena nodra “dau vakacakacakataki vakasivia na gone” o ira na dauveiqaravi lelevu ni matavuvale.“ Ena itabatamata sa sivi era osooso vakalevu sara na kena gone ka sa dau lailai sara na nodra dau soqoni vata vakamatavuvale. Me salavata kei na veivakadidike vakalomaleqa oqo sai ira na ripote ni sa vakaruataki na gauna tuvalaki ni qito, ia sa lutu na nodra gauna galala na gone ena 12 na auwa dua na macawa ka sa lutu ena 50 na pasede na gauna ni itaviqaravi e tautuba, ka sega ni tuvalaki. 2
Sa mai lutu ena 33 na pasede na kedra iwiliwili na dau ripotetaka tiko mai ni ra“dau tiko taucoko ka vakayakavi vata vakamatavuvale.” E veivakayavalati sara oqo baleta ni “dua dina na yavu dei ni nodra dau rawa ka e koronivuli ka vakakina na nodra dau rawata vinaka me ra taura vinaka na veika ni bula o ira na gone na nodra dau duavata vakamatavuvale ena gauna ni vakayakavi.”3 Na vakayakavi vata vakamatavuvale sa kilai rawa talega me itatarovi levu duadua ni nodra dau vakatavako, gunu ka vakayagataka na waigaga na gone.4 E vuku veivakauqeti dina na ivakasala oqo vei kemuni na itubutubu: Ni sai iko dina na ka era vinakata na gone me ra vakayakavitaka.
Sa vakamasuti keda o Peresitedi Gordon B. Hinckley me da “cakacakataka na noda ilesilesi na itubutubu me vaka ni vakatau tu kina na ka kece sara, baleta talega ni sa dina na kena vakatau tu kina na veika kece sara ni bula.” A tomana talega o koya:
“Au kerei kemuni na turaga, vakabibi, mo ni tu mada vakadua ka dikevi kemuni ena nomuni itutu vakatagane vakawati ka tama ka iliuliu ni dua na vuvale. Ni masulaka na veituberi, veivuke, veidusimaki ka qai muria na vakasolokakana ni Yalo Tabu me tuberi kemuni ki na veitavi bibi duadua, ka ni sa na tawamudu ka tawa yalani sara tiko na isau ni nomuni veiliutaki.”5
Eratou sa kerei ira tiko na itubutubu na Mataveiliutaki Taumada me ra solia na nodra “igu kaukauwa taucoko ena nodra vakavulici ka susugi na luvedra ena ivakavuvuli vakosipeli… . Eda sa kila kece tu ni yavutaki mai ena loma ni dua na matavuvale na bula dodonu ka sa sega sara ni dua tale na ka e rawa ni sosomitaka … a itavi soli mai … vua na Kalou oqo”. Eratou sa vakarota vakaoqo na Mataveiliutaki Taumada “vakacava sara na kedra rairai yaga se dodonu na veika tale eso se itaviqaravi, e sega sara ni dodonu me ra vakatarai me ra biliga vakatikitiki na veitavi vakalou ka ra na rawa ni vakayacora duadua ga vakavinaka na itubutubu kei na matavuvale.”6
III.
Me ra raica rawa na iliuliu ni na rawa ga me ra ka levu, ka ra ka ni oca na veisoqoni ni Lotu kei na itaviqaravi ke dau tovolea tiko e dua na tabanalevu se dua na iteki me ra vakayacora na veika vinaka kece o ira na lewena ena noda veiparokaramu kece ni Lotu. Sa gadrevi talega kina eke na raici ni ka e bibi cake.
Era sa vakaraitaka oti na Kuoramu ni Le Tinikarua na bibi ni vakayacori ni vakatulewa vakauqeti ena veiparokaramu kei na itaviqaravi ni Lotu. E a vakavulica o Elder L. Tom Perry na ivakavuvuli oqo ena imatai ni vuli ni veiliutaki e vuravura raraba ena 2003. Ena nona veivakasalataki vei ira na iliuliu vata ga oqori ena 2004, a kaya kina vakaoqo o Elder Richard G. Scott : “Veimoiyaka na nomuni itaviqaravi me salavata kei na nomuni rawa ka vakaitikotiko ka vakakina na ka sa tu rawa vei kemuni… . Yadrava matua me ra vakacegui na veigagadre bibi, ia kakua ni vakalevutaka na veika vinaka me vakayacori, ka na rawa ni ra sega tale ni caka kina na veika bibi… . Nanuma, kakua ni vakalevutaka na cakacaka me caka–vakarawarawataka.”7
Ena koniferedi raraba ni yabaki sa oti, a veivakadreti o Elder M. Russell Ballard ena lutu ni veimaliwai vakamatavuvale ena gauna eda vakayagataka kina vakalevu na gauna ena veitaviqaravi sega soti ni bibi ka lailai sara na vinaka vakayalo e rawa mai kina. E veivakayadrati ena kena rawa ni vakalevutaki na soqoni ni Lotu “ka levu sara na kena vakalevulevui kei na vakalusilusi kana gauna, sau levu vakailavo, ka vakayagataka vakalevu na icegu… . Na ivakasala me da vakalevulevuya na noda ilesilesi e sega ni ivakaro me da vakalevutaka se vakadredretaka. Na veivakatorocaketaki e sega ni kena ibalebale me vakalevutaki; ia e dau vakavuqa me kena ibalebale, me vakarawarawataki… . Na cava e bibi duadua ena noda ilesilesi vaka-Lotu,” a kaya, “e sega ni o koya na itukutuku vakaiwiliwili se na soqoni era vakayacori—ia sai koya ga na nodra vakatataki ka vakauqeti ka saumaki o ira vakayadua—ena nodra vakasalataki yadudua me vaka sara ga a vakayacora na iVakabula.”8
Sa gadrevi kina na nodra vakatulewa na mataveiliutaki ni iteki kei na matabisopi ena kedra wereci laivi na veivakaogai vakalevutaka na ka, ka ra dau vakaogai tu kina na lewe ni nodra iteki se tabanalevu. Sa dodonu me ra dau vakatabakidua na parokaramu ni lotu ena veika vinaka sara (yaga duadua) ena nodra rawata rawa na veilesilesi sa lesi vei ira ka sega ni ra vakavuna me ra vakaogai vakalevu tale ka kauti ira tani mai na nodra “veilesilesi vakalou.”
Ia oqo e dua talega na ka me qaqarauni kina na veimatavuvale. Tokoni ira na iliuliu ni Lotu ena vakalailaitaki ni gauna e vakayagataki ena veisoqoni kei na itaviqaravi ni Lotu me rawa ni vakalevutaki kina na gauna ni nodra tiko vata na lewe ni matavuvale. Ena sega ni rawati vinaka sara na inaki oqo vakavo ke o ira na lewe ni matavuvale yadudua—vakabibi o ira na itubutubu—me ra saga vakagumatua na nodra dau tiko vata vakamatavuvale ka vakakina na nodra gauna vata vaka-taurua. Na veiqito vakatimi kei na veiyaya ni qito vovou me vaka na qito ni vidio kei na Initaneti sa ra mai rawa tiko yani vakamalua na nodra gauna na noda gone kei na itabagone. Na vakadidigo ena Initaneti e sega ni vinaka cake mai na qarava na Turaga se vakaqaqacotaki ni matavuvale. Eso na cauravou kei na goneyalewa era sa calata tiko na veitaviqaravi ni itabagone ena Lotu se ra sa sega ni tiko rawa ena gauna vakamatavuvale me rawa kina ni ra tiko ena sotasota ni veicaqe se me ra lakova na veivakamarautaki tale eso. E vuqa sara na itabagone era na marautaka tiko na nodra vakamatei ira tiko yani—mate vakayalo.
Eso na vakayagataki ni gauna yadudua kei na vakamatavuvale e vinaka cake ka so tale e vinaka sara. Sa na dodonu me da biuta vakatikitiki eso na ka vinaka me rawa ni da digia kina eso e vinaka cake se so na ka vinaka sara baleta ni ra vakatubura na noda vakabauta na Turaga o Jisu Karisito ka vakaqaqacotaka na noda matavuvale.
IV.
Oqo eso tale na ivakaraitaki ni vinaka, vinaka cake, kei na vinaka sara:
E vinaka me da lewena na Lotu dina nei Tamada Vakalomalagi ka muria tiko na Nona veivakaro ka vakayacora tiko na noda itavi kece sara. Ia kevaka me vakatokai rawa oqo me “vinaka sara” sa na dodonu me vakayacori vata na loloma ka sega kina na dokadoka. Sa dodonu, me vaka eda sere tiko ena sere rogolevu o ya, “crown [our] good with brotherhood,”9 ka vakaraitaka tiko na noda lomani ira ka nanumi ira ka da tara tiko na nodra bula.
Vei kemuni na drau vakaudolu na noda dauveituberi ni matavuvale kei na dauveisiko au vakatura ni vinaka me da sikovi ira na noda matavuvale eda lesi kina; e vinaka cake me da veisiko vakalekaleka ka vakavulica na ivunau kei na ivakavuvuli; ia sa qai vinaka sara ke da vakayacora sara e dua na veisau ena nodra bula o ira eda sikova. Na bolebole vata oqori me taurivaki ki na veisoqoni eda dau vakayacora—e vinaka na vakayaco soqoni, vinaka cake na vakavulici ni dua na ivakavuvuli, ka vinaka sara na kedra vakavinakataki sara ga na bula mai na kena vakayacori e dua na soqoni.
Ni da torova tiko yani e dua na ituvatuva ni vuli vou ena yabaki 2008 ena noda kuoramu ni Matabete i Melikiseteki kei na iSoqosoqo ni Veivukei, au veivakadreti vakadua tale ena noda vakayagataka na Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu. E vuqa sara na yabaki ni cakacaka vakauqeti a vakayagataki ena vakarautaki ni noda ivola ni iVakavuvuli nei Josefa Simici ni 2008, o koya na parofita ka tauyavutaka na itabagauna oqo. Oqo e dua na isausau levu ena kedra maliwa na veivola ni Lotu. E liu, eso vei ira na qasenivuli e dau soli vei ira e dua na iwase ni ivolavakarau ni iVakavuvuli era vakamacala tu ga yani vakalekaleka ka ra qai dau vakaisosomitaka yani ena dua na lesoni era digia tu ga. A rairai dua beka na lesoni vinaka ia oqori e sega ni vakadonui. E kacivi e dua na qasenivuli ni kosipeli me vakavulica na iulutaga oqo mai na ivola veivakauqeti oqo. Na ka vinaka sara sa rawa vua e dua na qasenivuli me cakava me baleta na iVakavuvuli nei Josefa Simici sai koya me digia ka wilika mai na ivola na vosa ni Parofita ena ivakavuvuli ka ra veirauti vinaka kei na nodra gagadre na lewe ni kalasi, ka me ra qai tekivutaka e dua na veiwasei vakalasi, ena kedra rawa ni vakayagataki na veivakavuvuli ena veitiki ni nodra bula.
Au vakadinadinataki Tamada Vakalomalagi, ka da sa luvena oi keda, o Koya ka sa vakarautaka tu na nona ituvatuva me da rawata kina na “bula tawamudu … na isolisoli uasivi duadua ni Kalou” (V&V 14:7; raica talega V&V 76:51–59). Au vakadinadinataki Jisu Karisito, sa rawati oqo ena nona Veisorovaki. Au vakadinadinataka ni da liutaki tiko mai vei ira na parofita, na noda Peresitedi o Gordon B. Hinckley kei rau na nona daunivakasala, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.