Mo ni Nanuma Deivaki Tiko
“Mo ni nanuma deivaki tiko,” era sa dau vakasala tikoga vakaoqo na parofita ena iVola i Momani.1 Na noqu inaki meu vakauqeti kemuni mo ni vaqara na sala eso mo ni raica ka dau nanuma tiko na nona yalovinaka na Kalou.
Au sa vakavinavinaka tiko ki na nodratou kakaburaki na matasere ena mataka nikua, ka baleta tiko na iVakabula, kau marau niu raica ni dua vei ira na qaqani sere eratou a lagata, “This Is the Christ,” a vola o Peresitedi James E. Faust. Ena noqu a dabe tikivi Baraca Newell toka, au a ravi sara yani vua ka tarogi koya, “Sa vakacava tiko o iratou na gone? ” A kaya mai o koya, “Ena gauna e dau dabe tiko kina ekeri o Peresitedi Faust, e dau taroga tu ga na ka oqori.” Au a sega ni kurabui, baleta o Peresitedi Faust e dua e ivakaraitaki uasivi ni dua na tisaipeli ka a vakamacalataki tiko e nikua ena iVakatagi kei na Vunau. Au dau vakila na ka oqo ena gauna au sa tubu cake tiko mai kina. Au dau vinakata meu vakataki Peresitedi Faust. E rairai se vo levu tu na gauna.
Ni ra se lalai sara na luvei keirau, a tekivu meu vola e vica na ka e dau yaco ena veisiga. Meu tukuna mada vei kemuni na kena itekitekivu. Au a lesu bera mai ki vale ena dua na ilesilesi vaka-Lotu. Sa karobo na vanua. A vakidacalataki au na vugoqu ka vakaitikotiko voleka ga vei keitou niu lako tiko ki na mata ni katuba levu ni neitou vale. A colata tu eso na paipo, e lako tiko vakusakusa ka vakaisuwai tu. Au kila ni cakava tiko e dua na ipamu me pamutaka cake mai na wai mai na uciwai lailai ka toka ena boto ni neitou tikiniqele.
A matadredredre, vosa vakamalua ka lako siviti au vakatotolo yani me tomana na nona cakacaka. Au kalawa vakavica yani ki vale, ka vakasamataka na veika e cakava tiko me baleti keitou, ia niu yacova yani na katuba, au qai rogoca ena noqu vakasama—e sega ni voqa ni domoqu—na malanivosa oqo: “Au sega ni solia mo sotava tiko na veika oqo me baleti iko. Vola.”
Au curu yani ki loma. Au sega ni laki moce. E dina ga niu sa oca tu, au taura eso na pepa ka tekivu volavola. Ia niu vakayacora vakakina, au sa qai kila na itukutuku au a rogoca ena noqu vakasama. E dodonu meu vola me ra qai wilika na luvequ, ena dua na siga mai muri, na noqu a raica na liga ni Kalou ni vakalougatataka tiko na neitou matavuvale. E rawa ni a sega ni cakava o Tukaqu na veika e vakayacora. A rawa ni raica e dua me cakava se kakua sara ga ni cakava. Ia a qaravi keitou tiko, na nona matavuvale, ena sala era dau vakayacora ko ira na tisaipeli ni veiyalayalati nei Jisu Karisito. Au kila ni dina oqori. Au sa mani vola, me rawa ni vakarautaki tu kina vei ira na luvequ na ka oqo me qai lewe tu ni nodra vakanananu ena veigauna mai muri era na gadreva kina.
Au dau vola e vica na laini ena veisiga ena vica vata na yabaki. Au sega vakadua ni bau calata e dua na siga veitalia ke vakacava tu na noqu oca se kevaka meu na lako vakamataka lailai ena siga ka tarava. Ni se bera niu volavola, au na vakananuma mada na taro oqo: “Au sa raica beka na ligana na Kalou ni dodo mai me tarai keirau se ko ira na luvei keirau se na neirau matavuvale nikua?” Niu vakayacora tiko, sa tekivu me yaco e dua na ka. Niu vakasamataka na siga ko ya, au na raica na ivakadinadina ni veika sa vakayacora na Kalou vua e dua vei keitou kau a sega ni raica ena gauna au osooso tiko kina ena loma ni siga ko ya. Ni yaco oqori, me vaka ni dau yaco wasoma, au sa qai kila ena noqu tovolea tiko meu nanuma lesu sa rawa kina vua na Kalou me vakaraitaka vei au na veika sa vakayacora ko Koya.
E sega walega ni tubu e yaloqu na vakavinavinaka. Sa tubu na ivakadinadina. Au sa qai vakadeitaka vakalevu cake ni bula tiko na Tamada Vakalomalagi ka dau rogoca ka sauma na noda masu. Au sa vakavinavinaka vakalevu cake ena veivakamalumalumutaki kei na veivakasavasavataki e yaco mai ena vuku ni nona Veisorovaki na iVakabula o Jisu Karisito. Kau sa yalodei vakalevu cake kina ni rawa ni vakalesuya mai ki na noda vakanananu na veika kece, na Yalo Tabu—na veika sara mada ga eda a sega ni raica se kauwaitaka ena gauna a yaco kina.
Sa toso na veiyabaki. Era sa tamata uabula na luvequ tagane. Kei na veigauna eso oqo ena vakidacalataki au e dua vei ira ena nona kaya, “Ta, au a wilika tiko na noqu ilavelave ni ivolaniveisiga me baleta na gauna …” ka qai dau tukuna mai vei au na veika a wilika me baleta na veika a yaco ena dua na gauna makawa ka a vukei koya me raica ka kila kina e dua na ka e vakayacora na Kalou ena nona siga.
Na noqu inaki meu vakauqeti kemuni mo ni vaqara na sala eso mo ni raica ka dau nanuma tiko kina na nona yalovinaka na Kalou. Ena tara cake na noda ivakadinadina. E sega beka ni dua na nomuni ivolaniveisiga. O ni na sega beka ni wasea vei ira na nomuni daulomani kei ira o ni veiqaravi kina na ivolatukutuku eso e tu vei kemuni. Ia ko ni na vakalougatataki vata kei ira kevaka ko ni nanuma na veika sa vakayacora na Turaga. Ko ni na nanuma beka na sere o ya eda dau lagata ena so na gauna: “(Wilika ka tukuna yadudua nomu kalougata, Ko na kurabui ena veika sa cakava na Turaga).”2
Ena sega ni rawarawa me da nanuma tiko. Ena bula vakaoqo ni tabonaki tu na matada ena dua na ilati, eda na sega ni rawa ni nanuma na noda a tiko vata kei Tamada Vakalomalagi kei na Luvena Lomani, ko Jisu Karisito, ena vuravura taumada; e sega ni rawa talega vakakina ena matada vakayago se ena noda vakasama ga me da raica na liga ni Kalou ena noda bula. Na kena laurai na veika vakaoqo ena gadrevi kina na Yalo Tabu. Ia ena sega ni rawarawa na kena mai tiko vata kei keda na Yalo Tabu ena dua na vuravura ni caka ca.
Oqori na vuna sa dua kina na leqa e sega ni oti rawa na noda dau guilecava na Kalou o keda na Luvena me tekivu mai na ivakatekivu ni vuravura. Vakasamataka na gauna i Mosese, ena nona vakarautaka na Kalou na mana ka vakakina na veisala cakamana ka laurai e matana votu eso e liutaki ira ka taqomaki ira kina na Luvena. Ia, era veivakasalataki tikoga na parofita vei ira na tamata ka ra sa vakalougatataki tu vakalevu, me vaka ga na nodra sa dau veivakasalataki tiko ka ra na dau veivakasalataki tikoga: “Ia mo ni qarauni kemuni ga, ka vakatawa vinaka na yalomuni, de ko ni guilecava na ka sa raica na matamuni, ka sa lako tani ena yalomuni ena veisiga kecega ko ni sa bula kina.”3
Ia na bolebole ni kena nanumi tiko na ka, sa dau ka dredre sara vei ira era sa vakalougatataki vakalevu. Ko ira era sa yalodina tiko vua na Kalou era sa dau taqomaki ka vakasaututaki. E yaco mai oqori ena vuku ni noda qarava tiko na Kalou ka muria na Nona ivakaro. Ia sa dau yaco vata mai kei na veivakalougatataki oqori na veitemaki me da guilecava na vanua e vu mai kina. E rawarawa sara na noda tekivu vakila ni sega ni solia mai na veivakalougatataki oqori na Kalou dauloloma eda vakararavi tiko kina, ia mai na noda kaukauwa ga. Era sa dau taleva wasoma ena veigauna na parofita na veilesavi oqo:
“Eda raica ni ra sega ni dei se yalodina na tamata; ia eda raica na yalololoma ni Turaga sa vakalougatataki ira era sa vakararavi vua, ka ra sautu kina.
“Io, eda raica ena veigauna kece sa vakalougatataki ira kina na nona tamata, sa vuavuai vinaka na nodra iteitei, levu na nodra qele ni sipi kei na bulumakau, na koula kei na siliva kei na iyau talei kecega sa caka vakamatai sara; io sa lomani ira ka vakabulai ira mai ligadra na nodra meca, sa vakayalovinakataki ira na nodra meca me ra kakua ni mai valuti ira; io sa kitaka na ka kecega me ra tiko vinaka ka marau kina na nona tamata; ia ni ra sa tiko vinaka vakaoqo ka vutuniyau sara, era sa qai vakaukauwataka na yalodra, ra guilecava na Turaga na nodra Kalou ka buturaki Koya sobu na Yalosavasava e yavadra.”
E tomana na parofita ka kaya:
“Ia sa viavialevu na yalodra; era sa dokadoka ka kusarawa ni kitaka na itovo ca; era sa berabera ni nanuma na Turaga na nodra Kalou ka berabera ni muria na nona vosa, io sa berabera ni muria na sala ni vuku!”4
E ka ni rarawa, ni sega ni vu duadua ni noda dau guilecava na Kalou na tamata na bula sautu. E rawa talega ni dredre na noda nanumi Koya ni lako tiko vakaca na noda bula. Ni da sotava, na bula dravudravua, me vaka ga e dau yaco vei ira e vuqa na tamata, se ni ra sa qaqa tiko vei keda na keda meca, se ni sega ni vakabulai na tauvimate, e rawa ni tukuna tiko mai na meca ni yaloda na nona itukutuku sega ni dina ni sega na Kalou se, kevaka e tiko e sega ni dau kauwaitaki keda o Koya. Sa na rawa ni dredre sara vua na Yalo Tabu me kauta lesu mai ki na noda vakanananu na veivakalougatataki ena gauna taucoko ni bula e solia vei keda na Turaga mai na noda gauna ni gone dramidrami me yacova mai na gauna dredre eda mai sotava oqo.
E tiko e dua na iwali rawarawa sara ni mate rerevaki oqo ni guilecava na Kalou, na Nona veivakalougatataki, kei na Nona itukutuku vei keda. A yalataka ko Jisu Karisito vei iratou na Nona tisaipeli ena gauna sa voleka kina me vakamatei ena kauveilatai, vakaturi cake tale, ka kau tani yani vei iratou me cabe cake ena lagilagi vei Tamana. Eratou leqataka me ratou kila se na rawa vakacava me ratou na vosota tiko ni sa sega ni tiko vata kei iratou o Koya.
Oqo na yalayala. A vakayacori vei iratou ena gauna ko ya. E rawa ni vakayacori vei keda kece ena gauna oqo:
“Au sa vosataka na veika oqo vei kemudou niu sa tiko vata kei kemudou.
“Ia na Dauveivakacegui na Yalo Tabu, ko koya ena tala mai ko Tamaqu ena yacaqu, ena vakavulici kemudou ena ka kecega kau a vosataka vei kemudou.”5
Na idola ki na vakanananu ka na kauta mai ka maroroya tiko na ivakadinadina sai koya na ciqomi ni Yalo Tabu me itokani. Na Yalo Tabu ena vukei keda me da raica na veika sa vakayacora na Kalou ena vukuda. Na Yalo Tabu e rawa ni vukei ira eda veiqaravi ena vukudra me ra raica na veika sa vakayacora ena vukudra na Kalou.
Sa solia na Tamada Vakalomalagi e dua na iwalewale rawarawa sara me da rawata kina na Yalo Tabu sega walega ni vakadua ia ena veigauna kece ena dredre kei na veilecayaki ni bula eda sotava ena veisiga. Na iwalewale oqo e dau cavuti vakavica ena masu ni sakaramede: Eda yalataka ni da na dau nanuma tikoga na iVakabula. Eda yalataka me da taura na Yacana. Eda yalataka me da muria na Nona ivunau. Ka sa yalataki vei keda ni kevaka eda na vakayacora na ka oqo ena tikoga vata kei keda na Nona Yalotabu.6 Era cakacaka vata na yalayala kece oqori ena dua na sala vakasakiti me vaqaqacotaka na noda ivakadinadina, ka na yaco na gauna, ena vuku ni Veisorovaki, me veisautaka na noda ivakarau ni bula ni da maroroya na noda tikina ena veiyalayalati.
Sai koya na Yalo Tabu e vakadinadinataka ni ko Jisu Karisito na Luvena Daulomani e dua na Tamada Vakalomalagi e lomani keda ka vinakata me da rawata na bula tawamudu vakamatavuvale vata kei Koya. Ena itekivu mada ni ivakadinadina o ya eda sa vakila kina na gagadre me da qaravi Koya ka muria na Nona ivunau. Ni da sa segata me da cakava tikoga vakakina, eda na rawata na isolisoli ni Yalo Tabu me solia vei keda na kaukauwa ena noda itavi. Sa yaco kina me da raica vakamatata cake na liga ni Kalou, na kena matata vinaka ena yaco mai na gauna me da sega walega ni nanumi Koya ia ena yaco me da lomani Koya ia, ena kaukauwa ni Veisorovaki, eda na yaco me ucui Koya vakalevu cake.
O na taroga beka, “Ena tekivu beka vakaevei na ivalavala oqo vua e dua e sega tu ni kila e dua na ka me baleta na Kalou ka sega sara ga ni se bau vakila e dua na ka vakayalo se na kena vakanananu?” Na tamata kece sa sotava oti e dua na ka vakayalo ka sega beka ga ni kidava. Na tamata kece ena nona curuma mai na vuravura, a soli vua na Yalo i Karisito. Na ivakarau ni nona cakacaka na yalo oqori e vakamacalataki tu ena ivola i Moronai:
“Raica sa soli vei ira na tamata kecega na Yalo i Karisito, me ra kila kina na vinaka mai na ca; ia au na tukuna vei kemudou na sala mo dou lewa rawa kina; raica na ka kecega sa vakauqeti keda me da ivalavala vinaka, ka sureti keda me da vakabauta na Karisito, sa vakatakilai ena kaukauwa kei na isolisoli i Karisito; ia dou na kila vakaidina ni sa vu mai vua na Kalou.
“Ia na veika kecega sa uqeta na tamata me ivalavala ca, ka kakua ni vakabauta na Karisito ka cakitaki koya ka kakua ni qarava na Kalou, dou na kila vakaidina ni sa vu mai vua na tevoro; ia sa vakaoqo na cakacaka ni tevoro, sa sega ni vakauqeta e dua na tamata me ivalavala vinaka, io sa sega sara e dua; era sa vakatalega kina na nona agilosi kei ira kece era sa nona… .
“Oi kemudou na wekaqu mo dou vulica vagumatua na ivakavuvuli i Karisito mo dou kila kina na vinaka mai na ca; ia kevaka dou sa kila ka kitaka tikoga na veika vinaka, dou na yaco mo dou luvei Karisito.”7
Ia, ni se bera ni ra ciqoma na tamata na dodonu ki na isolisoli ni Yalo Tabu ena gauna era vakadeitaki kina me ra lewe ni Lotu, kei na gauna sara mada ga e se bera ni vakadeitaka kina vei ira na Yalo Tabu na dina ni se bera ni ra papitaiso, era sa sotava eso na veika vakayalo. Sa dau sureti ira na Yalo i Karisito mai na nodra gauna ni gone me ra cakava na veika vinaka ka vakasalataki ira me ra kakua ni cakava na ca. Sa tu vei ira na vakanananu ni veika era sa sotava oqori kevaka sara mada era se bera ni kila na vanua e vu mai kina. Ena lesu tale mai vei ira na vakanananu oqori ena gauna era na tuberi kina mai vei ira na daukaulotu se mai vei keda ena vosa ni Kalou ka ra vakatudaliga kina. Era na nanuma na yalo ni reki se na rarawa ena gauna era vakavulici kina ena dina ni kosipeli. Na vakanananu oqori ki na Yalo i Karisito ena vakamalumalumutaka na yalodra ka vakatara na Yalo Tabu me vakadinadinataka vei ira. Oqori ena vakavuna na nodra talairawarawa ki na ivunau ka ra vinakata me ra taura na yacana na iVakabula. Ia ni sa yaco vakakina, ena wai ni veipapitaisotaki, ni ra sa rogoca na malanivosa ni veivakadeitaki “Ciqoma na Yalo Tabu” ni sa cavuti mai vua e dua na italai vakadonui ni Kalou, ena vakalevutaki cake na kaukauwa me ra dau nanuma tikoga na Kalou.
Au vakadinadinataka vei kemuni ni raragi ni yalo ko ni vakila ena nomuni rogoca na kena tukuni na dina ena koniferedi era vu mai vua na Yalo Tabu. Na iVakabula ka a yalataka ni na lako mai na Yalo Tabu sai Koya na Luvena daulomani, lagilagi na Tamada Vakalomalagi.
Ena bogi nikua, kei na bogi ni mataka, ko ni na masu beka ka vakananuma e lomamuni, ka taroga na taro: E solia beka mai na Kalou e dua na itukutuku me baleti au sara ga? Au sa raica beka na Ligana ena noqu bula se ena nodra bula na luvequ? Au na vakayacora vakakina. Kau na raica e dua na sala meu maroroya toka kina na vakanananu oqori me yacova na siga keitou na gadreva kina o au kei ira au dau lomana me keimami nanuma lesu na levu ni nona lomani keitou na Kalou kei na levu ni neitou gadrevi Koya. Au vakadinadinataka ni lomani keda o Koya ka dau vakalougatataki keda, vakalevu cake mai na veika eda sa raica ka kila rawa e vuqa vei keda. Au kila ni dina oqori, ka dau kauta mai na marau na noda nanumi Koya. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.