Na Kaukauwa Mo Veisau
E a vola o Peresitedi Faust na itukutuku oqo ena vica na vula ni bera ni mai takali yani ena ika 10 ni Okosita, 2007.
E ka bula dina na kaukauwa mo veisau, ni sai koya e dua na isolisoli vakayalo cecere mai vua na Kalou.
Sa soli kivei keda yadua na kaukauwa me da veisautaka na noda dui bula yadua. Me tiki ni ituvatuva cecere ni marau ni Turaga, sa tu vei keda yadua na galala me da vakatulewa kina. Sa rawa me da digitaka me da vinaka cake ka vinaka sara. Ena so na sala sa gadrevi vei keda kece sara me da veisau; o ya, eso vei keda me da loloma cake vakalevu ena loma ni noda vuvale, kakua na kocokoco, vakarorogo vakalevu, ka dauveinanumi ena veika eda dau vakayacora vei ira na tani. Eso vei keda sa gadrevi me da veisautaka na noda itovo, na ivakarau eda mavoa kina kei ira era tiko vakavolivoliti keda. Ena so na gauna eda na gadreva me da na vunauci vakadodonu me da veisau rawa kina.
A yaco e dua na veisau vakurabui vei Saula ena gauna a lako tiko kina ki Tamasiko. Sa vakayacora tiko mai o Saula na nona “vosa vakacudrucudruya kei na veivakamatei vei ira sa lotu vua na Turaga” (Cakacaka 9:1). Ena gauna sa lako tiko kina o koya ki Tamasiko, e a qai cilavi koya mai e dua na rarama mai lomalagi ka vakavolivoliti koya.
“A sa bale sobu ki na qele, ka sa rogoca e dua na domo sa kaya vua, I Saula, i Saula, ko sa vakacacani au ena vuku ni cava?
“A sa kaya ko koya, O cei ko iko na Turaga? A sa kaya ko koya, Oi au ko Jisu ko koya ko sa vakacacana” (Cakacaka 9:4–5).
E rairai sa malumu beka na yaloi Saula ena gauna era a dreti Sitiveni ki na taudaku ni koro ka vakaviriki koya ena vatu ka laki biuta na nona isulu e ruku ni yavai Saula. Ia a sega ni vakabekataki ena gaunisala ki Tamasiko ni a rogoca o koya na domo ni Turaga, ka vaka, “Oi au ko Jisu ko koya ko sa vakacacana.”
“A sa sautaninini ko koya ka kidacala, ka kaya, kemuni na Turaga, a cava ko ni sa vinakata vei au? A sa kaya vei koya na Turaga, Cavutu ka lako ki na koro, ka na tukuni vei iko na ka e dodonu mo cakava” (Cakacaka 9:6). A sa mataboko o Saula ni sa lamata cake mai ka sa kau yani ki Tamasiko, na vanua a laki rai tale kina na matana ka laki papitaiso. A sa vunautaka sara ena veivale ni lotu “ni sa Luve ni Kalou na Karisito” (Cakacaka 9:20). E muri a qai laki veisau na yacai Saula me ko Paula, ka yaco vua e dua na veisau sa taucoko, dina, vakacavari, ka sega tale ni veivukiyaki me yacova na nona mate.
Veisau ni Yaco na Saumaki Vou
E sega ni vakabekataki ni se bera mada vakadua ni yaco vei iko na ka vaka o ya, ka vakakina vei au! Na saumaki vou ki na vuqa vei keda e sega sara ni dua na ka levu ia sa dodonu me yaloda dina ka vakaibalebale. O ira na curuvou ki na Lotu era dau vakila e dua na yalo vakalou ena gauna era papitaiso kina. E dua a vakamacalataka vakaoqo: “Au na sega ni guilecava na vakayavalati ni lomaqu, meu savasava, ka meu sa tamata vou niu sa luve ni Kalou… . O ya e dua na veivakauqeti talei!”1
Na saumaki dina e veisautaka na bula. A vola e dua na goneyalewa ena nona a sega tu ni taleitaka na nona bula e vale ena gauna a se goneyalewa lailai kina. A vola vakaoqo, “A tarai au sara vakabibi na gauna eratou dau vakasaurarataki kina o tinaqu kei iratou na ganequ kei na taciqu mai vua e dua na tama dau mateni ka cudrucudru vakalevu.” Ena gauna a sa yabaki 14 kina o koya, e dua a tukuna vua ni dua vei ira na ivakaro ni Kalou o ya me rokovi rau na nona itubutubu. Ena nona vakasamataka tiko na sala me na cakava kina, a lomana sara me sa vuli, me dua na gonevuli vinaka, ka me goneyalewa vinaka duadua ena taoni o ya.
E a sega ni yaco e dua na veisau levu e vale, ia sa lomana tikoga me yacova na nona inakinaki ia ni sa yabaki 18 a biuta mai na nona vuvale me laki vuli torocake. Ni oti e tolu na macawa e a lesu me laki sikova na nodratou vale, ka kaya kina o koya:
“E a kidavaki au mai o tinaqu ena tagi. Au nanuma ga ni sa yaco e dua na leqa, ia a mokoti au ka kaya, ‘Vakatekivu mai na gauna o sa laki vuli kina, e se bera tale mada ni gunu o tamamu.’
“… A kaya o tinaqu, ni bogi au a biubiu kina mai vale, eso na daukaulotu ni Momani era a lako mai… .
“A veisau sara ga vaka e dua na gone lailai o tamaqu. Au a raica rawa sara ga e matana ni sa veivutuni ka yalomalumalumu. E sa mai veisau vakadua o koya. Sa qai sega tale ni vakatavako se gunu ena gauna vata ga o ya, ka saga sara me maroroya na ivakaro erau a vakavulica vua na daukaulotu. A lomani au me vaka e dua na ranadi, ka lomani tinaqu kei iratou na taciqu kei na ganequ me vaka eratou kawa vakatui.
“… Keitou a papitaiso taucoko vakamatavuvale… . O tamaqu, ka sa yabaki 40, sa mai tama uasivi duadua e vuravura.”2
Na kaukauwa ni kosipeli sa rawa me veisautaka vakaidina na noda bula ka kauti keda tani mai na rarawa kei na veilecayaki ki na marau kei na reki.
Na Veisau ena Veivutuni
Na ivalavala ca ena kauta mai na mosi kei na rarawa. Ia sa tiko e dua na sala me da dro bula kina mai na “ka gaga sara kei na ivesu ni ivalavala ca” (Mosaia 27:29). Kevaka me da na saumaki yani vua na Turaga ka vakabauta na Yacana, sa rawa me da veisau. Ena solia vei keda o koya na kaukauwa me da veisautaka na noda bula, na kaukauwa me da biuta tani na vakasama kei na yalo ca mai na yaloda. Sa rawa me da kauti tani mai na “qara butobuto sara” ki na “rarama lagilagi ni Kalou” (Mosaia 27:29). Sa rawa me da vosoti. Sa rawa me da kunea na vakacegu.
Ena vica na yabaki sa oti a talanoataka kina o Elder Marion D. Hanks, e dua sa mai lewe emeretesi ni Vakaitutu Raraba e dua na ka a yaco vua e dua na tamata ka a veivutuni ka veisautaka na nona bula ena dua ga na gauna:
“A kauta na tagane oqo na luvena tagane ki na dua na matavuvale erau sa mai tiko kina ka gole yani me laki qito tavipolo. Sa vaka e bese o cauravou me lako vata kei tamana ki na vuvale o ya, ka sa vakasamataka sara o tamana de ratou cakava tiko e dua na ka ca vei luvena. Sa mani toka rerere ga e dakui tamana na gonetagane ni rau sa tukituki e katuba. Ena gauna erau sa tiko kina e loma, ia, a kidavaki sara ena loloma na luvena tagane mai na matavuvale erau laki tiko kina, ka laurai ni lomani iratou vakalevu o koya.
“E muri ni sa mai kauti luvena, a tarogi koya na tamana lomatarotaro oqo me tukuna na vuna e vukivuki duatani kina vaka o ya… . A sauma mai o luvena [vakaoqo]:
“‘Ta, au a rere de ko na vosa ca ena nodratou vale. Eratou sega ni dau vosa ca ena nodratou vale; eratou tamata vinaka vakaidina. Eratou dau veivosaki vakavinaka vakai iratou ka dau veidredrevaki, ka ratou dau masu vakalevu, ka ratou dau masulaka na kedratou kakana ena veimataka kei na veibogi, ka ratou okati au ena nodratou masu.’
“E kaya o tamana, ‘E a sega sara ni dua na ka na nona madualaki tamana o luvena; e lomani au vakalevu o koya ni sega ni vinakata meu vakamaduataki tu e kea.’
“Na tama ni gone oqo, ka a sega ni vinakati ira e vuqa na tamata yalodina ka ra dau saga me vukei koya me raica e dua na ivakarau ni bula vinaka cake, sa mai tarai oqo na yalona mai na yalololoma nei luvena tagane.”3
Na kaukauwa me veisau a mana sara ni a sega walega ni lesu tale ki Lotu o tamana ia a yaco sara ga me dua na iliuliu ena iteki.
Na Veisau ni sa Vakabulai mai na Veivakatotogani
E dua tale na veisau au gadreva meu na vosa kina o ya na vakabulai mai na itovo veivakatotogani. Oqo era oka kina na mate e vu mai na alakaolo, waigaga, tavako, kana, veimau ilavo, veidauci butobuto, kei na sara iyaloyalo vakasisila. Meu wilika mada e dua na malanivosa mai na dua na ivola me baleta na veivakatotogani veivakarusai: “Na kena vakayagataki vakabutobuto na waigaga sa vu levu duadua ni mate e rawa ni levei e Amerika. Na vakayagataki butobuto ni waigaga e vakarusa na matavuvale, e bilioni na dola e lusi ena veika me vakatorocaketaki, e vakaleqa na veiqaravi ni bula savasava ka tagutuva na bula.”4 Sa cudruvi kina na bula ni tamata.
E vuqa tu na veivakatotogani, ka sa dredre sara kivua e dua e vakatotogani tu vakaoqo me veisau me baleta ni so na waigaga era moica na vakasama. E tukuni ena dua na vosa me baleta na vakatotogani, “Ena nodra mona na vakatotogani tu vakaoqo, sa na malumalumu sara na mua ni mona e liu, na vanua ena laki vakauqeta kina na vakasama na itovo ca.”5 Eso na veivakatotogani oqo ena dau rawa na yaloda me laki yacova sara me laki drudruga laivi na noda galala ni digidigi e solia mai na Kalou. E dua vei ira na iyaya ni cakacaka rerevaki nei Setani o ya me vakasaqara na sala me lewai keda. O koya gona, e dodonu me da drotani mai na veika kece sara ena rawa ni vakataotaki keda mai na noda vakayacora na lewa ni Turaga ki na noda bula, ka na rawa ni mai vakatanitaki na veivakalougatataki ni bula tawamudu. Eda mai bula voli ena vuravura oqo me mai lewa na yago na yalo ka sega ni veisautaki.
Na veimataqali veivakatotogani kece ena kauta mai na kena isau rerevaki ena mosi kei na veivakararawataki, ka na rawa sara ga ni vakacacani keda vakayalo. Ia, ia sa tu na inuinui baleta ni vuqa sara na veivakatotogani ena rawa ni wali ni toso tiko na gauna. E rawa ni da veisau, ia ena dredre toka.
Eda na tekivu ni da sa vakadonuya me da veisau. E gadrevi me da yaloqaqa ka yalomalumalumu ni da sa vakadeitaka me da sa vukei, ia e vica, ke so vei keda, eda rawa ni vakayacora ga vakataki keda. Na Lotu e tiko na nona parokaramu me valuti na veivakatotogani ka a vakayavutaki mai na imatai ni Tinikarua ni iTuvatuva ni Veika Vakaalakaolo me sema ki na gacagaca ni vunau kei na vakabauta ni Lotu. Na 12 na ituvatuva oqo era sa volai tu ena A Guide to Addiction Recovery and Healing, ka sa vakarautaki tu me nodra o ira na iliuliu ni matabete kei ira na lewenilotu tale eso.
Sa na gadrevi talega vakakina na veisau vakadua ni ivakarau ni bula. E dodonu me sa lomada taucoko, vakasama taucoko, kei na noda kaukauwa taucoko me da valuta rawa kina na waigaga veivakacacani oqo. Sa dodonu me da vakavakarau ki na noda biuta tani vakadua sara na noda taurivaka na waigaga veivakatotogani oqo se na kena vakayacori.
E vuqa sara na tamata era sa rawata rawa me ra valuta rawa na nodra vakatotogani tu ena waigaga. O Susan, e dua na tina e tolu na luvena, e dau vakayagataka ga na waigaga ena mua ni macawa me vunitaka kina na nona leqa mai vei iratou na luvena. Ia eratou a raica rawa na luvena ka vakamasuti koya me sa tarova. Ni oti e tolu na yabaki, e a sega tale ni tara, ni a vukei vakavinaka kei na nodratou veitokoni na luvena, vakabibi o luvena tagane yabaki vitu. Ena nona raicalesu a qai kila kina o koya ni a vukei koya tiko mai na Tamada Vakalomalagi ena ka oqo ka sa vakarautaki koya me na rogoca na kosipeli. A kaya o koya:
“Na kosipeli e a veisautaka na yaloqu, na kequ irairai, noqu itovo, kei na lomaqu. Kau sa vulica meu masu. Ena gauna au sotava kina na leqa, au dau vagolei au vua na Tamada Vakalomalagi ka kaya, ‘Ni vukei au.’ E a qai vukei au o Koya meu vorata rawa yani… . Ia ena noqu bula oqo, au sa rai ki cake baleta niu sa kila ni sa dau tiko vata kei au na Tamada Vakalomalagi ena veigauna kece sara… .
“Io, sa dua na siga vou. Au a mai vakayalia na veika e vuqa ena noqu a laki saga meu solegi ena vuravura ni waigaga—a yali na noqu vale, a voleka ni mate ena kama na luvequ tagane, a kasere na noqu bula vakamau, sa yali vei au na marau kecega. Ia sa tu tale oqo vei au. Sa mai solia vei au na Tamaqu Vakalomalagi e dua tale na madigi meu tekivu vou tale. Au sa tamata vou tu oqo—ka vou kece sara ga e loma kei na taudaku.”6
Na veisiga vou yadua ena rawa me dua na siga vou vei keda me da sa veisau kina. Sa rawa me da veisautaka na noda itikotiko. Sa rawa me da veisautaka na noda bula ena kena kau tani na itovo makawa ki na kena ka vou. Sa rawa me da bulia na noda ivakarau kei na veisiga ni mataka ena veivakasama sa savasava kei na itovo e kilikili cake. E a kaya kina e dua, “Na madigi ni veisau sa dau tikoga, ena kena iyalayala vuni ni vakacegu, marau, kei na dua na sala ni bula e vinaka cake.”7
Na veivakatotogani e veisaqasaqa kei na Yalotabu. Ni so na veivakatotogani ena gadrevi kina na veivuke ni veiqaravi cecere vakavuniwai, ia ka me da kakua ni vakawalena na veivuke vakayalo e rawa ni vakatikori kivei keda mai na veivakalougatataki ni matabete kei na masumasu. Sa yalataka tu vei keda na Turaga, “Na noqu loloma sa rauti ira kecega sa vakamalumalumutaki ira vei au; ia kevaka era sa vakamalumalumutaki ira ka vakabauti au, au na vakaukauwataki ira ena veika era sa malumalumu kina” (Ica 12:27). Me da nanuma tiko ni sa ka bula dina na kaukauwa mo veisau, ni sai koya na isolisoli vakayalo cecere mai vua na Kalou.
Au sa vakadinadinataka ni gauna eda sa veivutuni kina ka ia na ivalavala dodonu vata kei na kaukauwa ni Turaga o Jisu Karisito, sa na yaco kina na veisau lagilagi ki na yagoda ka “vakamataliataka na yagoda sa malumalumu me vakatauvatani kei na yagona sa vakaiukuukutaki, me vaka na kaukauwa sa vakamalumalumutaka rawa kina na ka kecega ko koya” (Filipai 3:21).