O Le Maa Na Tofia i le Mauga
O loo faataunuuina e le Alii Lana folafolaga e faapea o Lana talalelei e ao ona faapei o le maa na tofia mai le mauga e aunoa ma lima.
O lenei, ou uso e ma tuafafine, ua tatou ola ma se manatu e malie. E usu ma saga usu e se tagata pese toatasi le pese lava e tasi. E ta pea foi e se faaili le musika lava e tasi. Ae o se failauga, e faamoemoe na te laugaina se mea fou i taimi uma e lauga ai. O le a ou motusiaina lena masani i lenei taeao, ma toe talanoa atu e avea o se vaega o mea sa ou talanoa ai i se tasi taimi.
Ua avea le Ekalesia ma aiga tele e tasi i le salafa o le lalolagi. Ua sili atu nei ma le 13 miliona i tatou i atunuu ma teritori e 176. O le a oo mai se mea ofoofogia ma le matagofie. O loo faataunuuina e le Alii Lana folafolaga e faapea o Lana talalelei e ao ona faapei o le maa na tofia mai le mauga e aunoa ma lima, lea o le a taavalevale atu seia tumu ai le lalolagi, e pei ona vaaia e Tanielu i le faaaliga (tagai Tanielu 2:31–45; MFF 65:2). O loo tupu se vavega maoae a o tatou vaavaai atu i ai.
Ou te talanoa atu ia te outou i se mea na tupu i le 184 tausaga ua tuanai i le tausaga e 1823. O le masina o Setema—i le po o le aso 21–22 o Setema, o le aso tonu lea.
Sa tatalo le taulealea o Iosefa Samita i lena po a o lei alu e moe. Sa ia ole atu mo le faamagaloina o lona manatu faatauvaa. Ona tupu ai lea o se mea ofoofogia. Fai mai o ia:
“A o ou tatalo atu i le Atua, sa oo ina ou iloa ua oo mai se malamalama i lou potu, ma sa faateleina lea malamalama seia oo lava ina sili atu lona pupula nai lo le aoauli, ma sa lei pine lava ae tu mai se tagata i tafatafa o lou moega… .
“Ona ia tau mai lea o lou igoa ma fai mai ia te au o ia o se avefeau ua auina mai e le Atua … , ma o lona igoa o Moronae; ma o loo i ai se galuega o loo finagalo le Atua ou te faia; ma o le a tauleleia ma tauleagaina foi lou igoa i nuu uma, ma ituaiga uma, ma gagana eseese; po o tagata uma lava” (Iosefa Samita—Talafaasolopito 2:30, 33).
Atonu sa tetemu le taulealea i le mea na ia faalogo i ai. Ia i latou sa iloaina o ia, o ia o se tamaitiiti faifaatoaga mativa ma e lei a’oga. E leai sona tamaoaiga. Sa faapena foi le tulaga i ona tuaoi. O ona matua o ni faifaatoaga sa tauivi. O le eria sa latou nonofo ai e maotua ma e le iloa e le toatele o tagata. O i latou o ni tagata faatauvaa sa taumafai ia ola e ala i le galulue malolosi.
Ae peitai, sa fai mai se agelu a le Atua e faapea o le igoa o Iosefa “o le a tauleleia ma tauleagaina foi i nuu uma, ma ituaiga uma, ma gagana eseese.” E mafai faapefea? O lena faamatalaga e faatatau i le lalolagi atoa.
O lenei, a o tatou toe tepa i tua i le 177 tausaga i le faatuina o le Ekalesia, tatou te maofa i mea ua uma ona tutupu. Ina ua faavaeina le Ekalesia i le 1830 sa na o le toaono tagata, e na o ni nai tagata talitonu toalaiti, sa nonofo uma i se nuu e faaleiloa. O aso nei, ua avea i tatou ma ekalesia e lona fa po o le lona lima le toatele i Amerika i Matu, faatasi ai ma aulotu i taulaga uma o aai tetele. Ua malolosi ma ola siteki o Siona i setete uma o le Iunaite Setete, i itumalo uma o Kanata, i setete uma o Mekisiko, i atunuu uma o Amerika Tutotonu ma Amerika i Saute atoa.
O loo i ai aulotu i Atumotu uma o Peretania ma Europa lea e faitauafe ua auai i le Ekalesia i le gasologa mai o tausaga. O lenei galuega ua oo atu i atunuu o Paletika, ma alu ifo ai i lalo i Palekeria ma Alepania, ma isi eria i lena vaega o le lalolagi. Ua oo atu i le eria tele o Rusia. Ua oo atu i Monokolia ma alu ifo ai i lalo i atunuu o Asia ma oo atu ai i atumotu o le Pasefika, Ausetalia, ma Niu Sila, faapea ma Initia ma Initoneisia. Ua lauolaola i le tele o atunuu o Aferika.
O loo auina atu a tatou konafesi aoao e le satelite ma isi auala o fesootaiga i gagana eseese e 92.
Ma e na o le amataga lenei. O le a faaauau pea ona tupu ma olaola lenei galuega ma agai atu i le lalolagi atoa. E ao ona faia pe afai e tatau ona faataunuuina le folafolaga a Moronae ia Iosefa.
E tupito ma maoae lenei galuega. E matuai faamaonia lava le ese mai nai lo isi faalapotopotoga o aoaoga faalelotu ua ou iloa.
A o femaliuai ai Iesu i le lalolagi, sa Ia fetalai, “O le ola e faavavau foi lenei, ia latou iloa oe le Atua moni e toatasi, atoa ma le ua e auina mai, o Iesu Keriso lea” (Ioane 17:3).
O Iosefa, ina ua 14 tausaga o lona matua, sa ia maua ai se aafiaga i lena Uluai Faaaliga mamalu lea e ese mai soo se aafiaga ua faamaumauina na oo i ai soo se tagata. E leai se isi taimi ua tatou maua i ai se faamaumauga na faaali faatasi uma mai ai le Atua lo tatou Tama Faavavau ma Lona Alo Pele, le Alii toetu i le lalolagi.
I le taimi o le papatisoga o Iesu e Ioane i le vaitafe o Ioritana, sa faalogoina le siufofoga o le Atua, ae lei vaaia o Ia. I le Mauga o Liua sa toe faalogoina ai foi le siufofoga o le Atua, ae le o i ai se faamaumauga o Lona faaali mai. Sa vaaia e Setefano le Alii i le itu taumatau o le Tama, ae La te lei tulei mai pe aoao mai o ia.
Ina ua mavae Lona Toetu, sa faaali atu Iesu ia sa Nifae i le Itu Lalolagi i Sisifo. Sa faatolu ona lagonaina le siufofoga o le Silisiliese, e faailoa mai ai le Keriso toetu, ae sa le faaali mai lava le Tama.
E maeu le ofoofogia o lena faaaliga i le tausaga e 1820 a o tatalo Iosefa i le vao ae faaali uma atu i ona luma le Tama ma le Alo. Sa fetalai le tasi o i laua ia te ia, ma ta’u atu lona igoa, a o tusi ane lona aao i le tasi, ma fetalai atu, “O Lou Atalii Pele lenei. Faalogo ia te Ia!” (Iosefa Samita—Talafaasolopito 2:17).
E leai se mea faapea na tupu muamua. E tata’i atu ai se tasi e manatunatu pe aisea na taua ai ona faaali uma mai le Tama ma le Alo. Ou te manatu ona sa La tatalaina le tisipenisione o le atoaga o taimi, le tisipenisione mulimuli ma o le toe tisipenisione o le talalelei, lea o le a faapotopotoina faatasi uma mai ai elemene o tisipenisione na muamua atu. O le mataupu faaiu lea o le talafaasolopito umi o feutagaiga a le Atua ma alii ma tamaitai i luga o le fogaeleele.
Ina ua mavae le maliu o le Faaola, sa agaigai malie atu le Ekalesia sa Ia faavaeina i le liliuese. Na faataunuuina ai upu a Isaia o le na faapea mai, “Ua leaga le nuu i e o nonofo ai; aua ua latou solia tulafono; ua latou liliuese le sauniga; ua latou solia le feagaiga e faavavau” (Isaia 24:5).
I le iloaina o le taua o le malamalama i le natura moni o le Atua, sa tauivi ai tagata ina ia saili se auala e faamatalaina ai o Ia. Sa fefinauai le aufailotu atamamai. Ina ua avea Konesetatino ma se Kerisiano i le seneturi lona fa, sa ia taloina ai se faapotopotoga tele o nei alii aoaoina ma le faamoemoe e mafai ona latou tau atu i se faaiuga o le malamalamaaga e faatatau i le natura moni o le Silisiliese. Na pau le mea na latou taunuu uma i ai, o se maliliega lea i ni manatu eseese. O le taunuuga sa faaigoaina o le Faamatalaga Aloaia i Nisaea o le TA 325. O lenei faamatalaga aloaia, na avea ma folafolaga o aoaoga faavae e faatatau i le natura o le Silisiliese mo le tele o le faaKerisiano talu mai lena taimi.
Ua faatele ona ou faitauina uma. E le mafai ona ou malamalama uma ai. Ou te manatu e le malamalama foi isi i ai. Ou te mautinoa sa silafia foi e le Alii e toatele o le a le malamalama i ai. Ma o lea, i le 1820, i lena faaaliga e le mafaatusalia, sa faaali atu ai le Tama ma le Alo i le taulealea o Iosefa. Sa La fetalai atu ia te ia i upu sa lagonaina, ma sa ia talanoa atu ia i Laua. Sa mafai ona La silasila. Sa mafai ona La fetalai. Sa mafai ona La faafofoga. Sa patino mai lava i laua. Sa i ai ni o la tino. E le o ni tagata faafoliga. Sa i ai o la tino o aano ma ivi. O lena aafiaga ua maua ai lo tatou malamalamaaga tupito ma le moni i le natura o le Silisiliese.
E le o se mea e maofa ai ina ua tusia e Iosefa i le 1842 le Mataupu Faavae o le Faatuatua na ia taua ai e avea ma numera muamua, “Matou te talitonu i le Atua le Tama Faavavau, ma Lona Alo, o Iesu Keriso, ma le Agaga Paia” (Mataupu Faavae o le Faatuatua 1:1).
E pei ona silafia lelei uma e outou, o iina na sosoo mai ai i le gasologa mai o tausaga ia se “faapotopotoga o [molimau],” e pei ona faamatalaina faavaloaga e Paulo (tagai Eperu 12:1).
Na muamua oo mai Moronae ma papatusi lea na faaliliu mai ai le Tusi a Mamona. E maeu le ofoofogia ma le tupito o lenei mea sa i ai. O le tala a Iosefa i papatusi auro e ofoofogia. Sa faigata ona talitonu i ai ae faigofie ona luitauina. Pe sa mafai ona ia tusia i lona lava malosi? O lenei ua iinei mo tagata uma e vaai i ai, fetagofi i ai, ma faitau i ai. Soo se taumafaiga lava e faamatalaina lona pogai, e ese mai nai lo le mea na ia tuuina mai, sa faatoilaloina. O le manatu o le toatele sa le’i lelei ni ana aoga; ae peitai, i se taimi puupuu, sa ia aumaia ai le faaliliuga lea sa lolomiina i se tusi e silia ma le 500 itulau.
Na faailoa mai e Paulo e faapea, “e mautu upu uma i le mau a le toalua po o le toatolu” (2 Korinito 13:1).
Sa tutoatasi lava na o le Tusi Paia mo le tele o seneturi. O se tusi e taua ma matagofie. O lenei, ua i ai se molimau lona lua o loo faailoa mai ai le paia o Keriso. O le Tusi a Mamona ua na o le pau lea o le tusi ua lolomiina, ua ou iloaina, o loo momoli mai ai i totonu se folafolaga e faapea, o se tasi e faitau i ai ma le agaga tatalo ma ole atu i le tatalo e faatatau i ai o le a faaalia mai ia te ia i le mana o le Agaga Paia se malamalamaaga faapea e moni (tagai Moronae 10:4).
Talu mai lona uluai lomiga i se fale lomitusi maotua i Palamaira, Niu Ioka, ua silia ma le 133 miliona kopi ua gaosia. Ua faaliliuina i gagana e 105. E lei leva tele atu, sa faaigoaina ai o se tasi o tusi e 20 ua lolomiina i Amerika i Matu ua sili atu lona aafiaga.
Talu ai nei na faatau atu ai se uluai lomiga mo le $105,000 [Amerika]. Ae o le lomiga i le faavaa vaivai e taugofie ma taua i le tagata faitau o le e fiafia i lana gagana ma le savali.
I nei tausaga uma sa taumafai ai le au faitio e faamatalaina. Sa latou tautatala e tetee i ai. Sa latou ulagiaina. Ae ua sili atu le umi o le tusi nai lo le taimi na latou ola ai, ma o lona aafiaga i aso nei ua sili atu nai lo soo se taimi lava i lona talafaasolopito.
I lenei faasologa o mea na tutupu na sosoo ai ma le toefuataiga o le perisitua, na tuuina mai e tagata toetu o e sa umiaina a o femaliuai ai le Faaola i le lalolagi. Na tupu lenei mea i le 1829 ae faatoa 23 tausaga o Iosefa.
Ina ua mavae le toefuataiga o le perisitua, sa faavaeina ai loa le Ekalesia i le aso 6 o Aperila, 1830, a o talavou lena o Iosefa e lei atoa lona 25. O le faalapotopotoga e tupito ma tulagaese mai faiga a lotu Kerisiano e pei ona masani ai. E faagaoioia e tagata e lei aooga faafaifeau. O le auauna atu e aunoa ma se totogi o lana vaisu lena. A o faatupulaia ma faasalalauina atu, e faitau afe ma afe alii faamaoni ma malolosi sa taitaia ana taumafaiga.
O le aso nei ou te tu ma ou ofo i mea ofoofogia sa faaalia e le Atua i Lana perofeta tofia, a o itiiti lava o ia ma lē taualoa. O le faaaogaina o upu o nei faaaliga e sili atu nai lo le malosi o se tagata e maoae le aoaoina.
O tagata atamamai e le auai i lo tatou faatuatuaga, o e o le a le taliaina a tatou aoaoga faavae ofoofogia, o loo le mautonu i le maoae tele o le alualu i luma o lenei galuega, lea o loo aafia ai tagata i le lalolagi atoa. Tatou te nofo aitalafu uma lava ia Iosefa le Perofeta, le tagatavaai ma le talifaaaliga, le Aposetolo a le Alii o Iesu Keriso, o le sa muai faauuina ina ia oo mai i lenei augatupulaga e avea ma se tufuga aao o le Silisiliese i le toefuataiga mai i le lalolagi o mea sa aoaoina e le Faaola a o femaliuai ai o Ia i auala o Palesitina.
Ia te outou, i lenei aso, ou te toe faamautu atu la’u molimau i le valaauga o le Perofeta o Iosefa, o ana galuega, o le faamaufaailogaina o lana molimau i lona lava toto o se maturo o le upumoni faavavau. E mafai foi e outou taitoatasi ona molimau atu i lea lava mea e tasi. O loo tatou taufai feagai uma ma le fesili faigofie o le taliaina o le moni o le Uluai Faaaliga ma mea na mulimuli mai ai. O le sa’o o lenei Ekalesia o loo faavae lea i le moni o le Uluai Faaaliga. Afai o le mea moni lea, ou te molimau atu e moni lava, o le galuega la o loo tatou i ai o le galuega sili lea ona taua i luga o le fogaeleele.
Ou te tuuina atu ia te outou la’u molimau i le moni o nei mea sa ou tautala atu ai, ma ou te talosagaina faamanuiaga o le lagi i o outou luga, o o’u uso ma tuafafine pele. Ia tatalaina pupuni o le lagi ma ia sasaa ifo faamanuiaga a le Alii e pei ona folafolaina mai i o outou luga. Ia aua lava nei galo o Lana folafolaga lenei, ma o loo ia te Ia le mana ma le malosi e faamautinoa ai ua faataunuuina. Ou te tatalo ai a o o’u tuuina atu o’u alofaaga ma faamanuiaga ia te outou, i le suafa paia o lo tatou Togiola, o le Alii o Iesu Keriso, amene.