Faamanuiaina e Mama Taamino

Victor D. Cave, Mekasini a le Ekalesia

Ina ua ou feiloai ia Taumatagi Taamino, sa avea a’u o se faifeautalai talavou na galue i lo’u lava atunuu. O se tina matua ua maliu lana tane, o Tuafafine Taamino sa pi’o laitiiti lona tua ona ua matua ma le galue malosi, ae o taimi uma lava e faaloloa mai ai ona lima e faafeiloai i maua ma la’u soa ma sogi mai i o ma alafau, e pei ona i ai le aganuu i Farani Polenisia.

Sa vaivai Tuafafine Taamino, ma sa gese ma tau laalaa lana savali, ae peitai sa ia tausia tagata uma lava. Sa faamautinoa foi e ia e mama ma auli lelei o ma lavalava ma la’u soa. Sa fiafia tamaiti e siosio o ia aua sa ia talisapaia i latou ma faalogo i mea latou te fai mai ai. E soifua o ia i se olaga faatauvaa, i se fale e lua potu e siomia i le oneone, niu, aiga, ma uo. I le faaaloalo ia te ia, sa valaauina ai o ia e tagata uma lava o “Mama Taamino.”

Sa tofia e le peresitene o le Misiona a Tahiti Papeete i ma’ua ma la’u soa o Elder Tchan Fat, e fesoasoani i le saunia o se vaega o le Au Paia o Aso e Gata Ai e toa 80 mo le mauaina o o latou faaeega paia ma faamauina o ni aiga i le malumalu aupito lata ane—o le Malumalu o Hamilton Niu Sila, e lima itula e malaga ai i le vaalele. O tausaga uma lava mo le ono tausaga na malaga ai Mama Taamino i le malumalu, ma o le a toe alu foi o ia i le tausaga lenei. Sa ou mafaufau pe faapefea ona maua e ia le tupe mo nei malaga taugata ae ua matua faatauvaa lava ma utiuti mea o loo ola ai. O le ono tausaga mulimuli ane, na ou iloa ai le tali.

I le 1976, a o avea a’u ma peresitene o le Siteki a Papeete Tahiti, sa masani ona ou asiasia falelotu a le siteki. I le tasi aso i le aoauli sa ou afe ai le falelotu i Tipaerui. I le taimi lea, sa i ai teufale totogi, ma o iina na ou maua atu ai Mama Taamino, o le taimi lea ua pe a ma le 60 ma ona tupu ona tausaga, o loo galue ai o se teufale e tausi ai lona aiga toatele. Sa ia faafeiloaia a’u i lana aga masani o le “Susū mai e tausami,” ae na ou tali atu, “Mama Taamino, e te le o toe talavou, ae na pau lava lau mea tausami o se fasi falaoa laitiiti, o se tamai apa satini, ma se tamai fagu suamalie? E le o lava lou totogi e mafai ai ona tele atu ni au mea taumafa nai lo lena?”

Sa tali mai o ia, “O loo ou teuina ou te toe alu ai i le malumalu.” Sa ootia lo’u loto i le faamemelo i lana faataitaiga o le alofa ma le ositaulaga. Toeitiiti lava atoa le 15 o malaga a Mama Taamino i le malumalu o Niu Sila—i tausaga uma lava seia oo ina faapaiaina le Malumalu o Papeete Tahiti ia Oketopa 1983. Sa ia faasusuluina atu le olioli i le taimi o le faapaiaga.

I le 1995, ina ua avea a’u ma peresitene o le misiona, sa ou toe vaai ai ia Mama Taamino. Sa toe foi atu o ia i le motu amu o Makemo, e le mamao mai lona nuu na soifua mai ai. O lea la ua i le 80 ma ona tupu tausaga o lona soifua, ua le mafai ona toe savali o ia, ae sa vaaia i le maanuminumi o ona foliga le filemu, onosai, ma se malamalama loloto i le olaga ma le talalelei. Sa i ai pea ona laufofoga ataata aulelei, ma aliali mai i ona fofoga le alofa mama.

I le taeao po na sosoo ai sa ou maua atu ai o ia o loo saofai i totonu o se togalaau i se tasi o falelotu, o loo ia veleina ma faamamaina. Sa sii atu o ia iina e se tasi o ona alo tama. A uma se tasi vaega o le togalaau, ona faaaoga lea o ona lima ma ogalima e seesee atu ai i le isi vaega. O lana auala lea na faaauau ai ona auauna atu i le Alii.

I se afiafi po a o ou faia faatalanoaga mo pepa faataga o le malumalu, sa sii mai ai Mama Taamino i le mea sa ou nofo ai i le paolo o se laau e latalata i le falesa. Sa manao o ia i le avanoa e tali ai i fesili taitasi e manaomia mo se pepa faataga o le malumalu.

“Peresitene, e le o toe mafai ona ou alu i le malumalu,” o lana tala lea. “Ua ou matua ma ua ou ma’i, ae ou te manao lava i taimi uma ia i ai sa’u pepa faataga o loo aoga o le malumalu.”

Sa ou iloa lelei lona naunau ina ia toe foi atu i le malumalu, ma na ou iloa na talia e le Alii lona faanaunauga. Na lei umi lena ae tuua loa e ia lona tino faaletino ae mafuta atu ia i latou sa auauna ma le faamaoni i ai i le maota o le Alii. Sa leai se mea na ave e ia na o lona faatuatua, molimau, agalelei, alofa mama, ma le naunautai e auauna atu.

O Mama Taamino o se paionia Polenisia moni lava, o lana faataitaiga sa faamanuiaina ai le toatele o ona uso ma tuagane—e aofia ai ma a’u.

E tiga lava ona 80 ma ona tupu ona tausaga, ae sa galue lava Tuafafine Taamino i le veleina ma le faamamaina o togalaau o le falelotu. O lana auala lea na faaauau ai ona auauna atu i le Alii.