2010
Ngaahi Fakaʻaongaʻi Lelei ʻo e ʻInitanetí
Sune 2010


Ngaahi Fakaʻaongaʻi Lelei ʻo eʻInitanetí

ʻOku fakaʻatā ʻe he ʻInitanetí ke tau hū hangatonu ki ha ngaahi maʻuʻanga tokoni lahi te ne fakamālohia mo fakaleleiʻi ʻetau moʻuí. ʻOku ʻomi ʻe ha ngaahi Uepisaiti lahi ʻoku langaki moʻuí ha fakahinohino mo ha tataki fakalaumālie. ʻE lava ʻa e ngaahi fakakaukau ko ʻení ke tokoni atu ke mou kei fetuʻutaki ai pē mo e moʻoní kae ʻoua ʻe motuhi fakaʻaufuli mei he ngaahi meʻa lelei ʻoku ʻomi ʻe he ʻInitanetí.

Fakangatangata Ho Taimí

Naʻe meimei ke faʻa hiki fakamatala mo lau fakaʻaho ʻe Lepeka Lenifolou, mei ʻAitahō ʻi he ʻIunaiteti Siteiti ʻo ʻAmeliká, ʻa e ngaahi fakamatala ʻo e kakai kehé. Ko ʻene fakakaukaú naʻe nofo maʻu pē ia ʻi he tuʻunga ʻo e “faʻu fakakaukaú”—ʻo ne faʻu ʻi hono ʻatamaí ha fakamatala fekauʻaki mo e meʻa naʻá ne fai mo ʻene fānaú kae ʻikai ke fakahoko ha meʻa mo kinautolu. Naʻá ne fakatokangaʻi ai kuo pau ke potupotutatau.

ʻOkú ne pehē, “Naʻe tokoni mai ʻa e Laumālié ke u fakatokangaʻi ʻoku ʻikai ko e palopalemá ʻa e faitohí—ko e palopalemá hono fakamoleki lahi ʻo hoku taimí mo hoku iví ki aí. Naʻá ku fakamoleki moʻoni ʻe au ha ngaahi konga ʻo ʻeku moʻuí: ʻo fakamoleki hoku taimi mahuʻinga mo ʻeku fānaú mo hoku husepānití, ʻo fakamoleki e taimi ki he ako fakamātoato mo loloto ʻo e folofolá, pea aʻu ʻo tukuange mo e ngaahi houa ʻo e mohé ʻa ia naʻá ne uesia ʻa ʻeku malava ke tokoni ki he kakai kehé, ke u toe ongoʻi ʻa e Laumālié, pea mo pukepuke ha tōʻonga moʻui ʻoku leleí.”

Naʻe ako ʻa Sisitā Lenifolou ke ʻoua te ne tuku ʻa e ngaahi meʻa leleí ke ne taʻofi ʻa e ngaahi meʻa ʻoku lelei angé, ʻo hangē ko e faleʻi ʻa ʻEletā Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá: “ ʻOku ʻikai ko ha ʻuhinga lelei ʻetau fai ha faʻahinga meʻa koeʻuhí pē he ʻoku lelei e meʻa ko iá … Ko e moʻoni ʻoku lelei ke tau mamata he ngaahi fakafiefia ʻoku fakatupulakí pe maʻu mai ha ngaahi fakamatala mālie. Ka ʻoku mahuʻinga tatau e ngaahi meʻa kotoa ko iá mo e konga ʻoku tau foaki mei heʻetau moʻuí ke maʻu mai ʻaki iá. ʻOku ʻi ai ha ngaahi meʻa ʻe lelei ange pea ko e lelei tahá ʻa e niʻihi.”1

Fili ʻa e Mītia ʻOku Langaki Moʻuí

ʻOku houngaʻia ʻa ʻEimī Polosoni ʻo Uāsingatoni ʻi ʻAmeliká, ʻi he ngaahi Uepisaiti kuo ʻosi fokotuʻu ʻe he ngaahi faʻē kehé, ʻa ia ʻoku nau ʻomi ha ngaahi fakakaukau fakalēsoni mo ha ngaahi ʻekitivitī ki hono akoʻi ʻo e fānaú ʻi he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí. Ko e taimi ʻokú ne fie maʻu ai ha ngaahi nāunau tokoni fakafaiakó, ʻokú ne maʻu ʻa e ngaahi fakatātaá ʻi he ʻinitanetí ke paaki. Ko e taimi ʻokú ne fie maʻu ai ha ngaahi fakakaukau, ʻokú ne maʻu ha fetuʻutakiʻanga ki he ngaahi fakamatala he ngaahi makasini ʻa e Siasí, ngaahi malanga konifelenisi lahí, pea mo e ngaahi tohi lēsoni ʻoku ʻi he ʻinitanetí.

ʻOku pehē ʻe Sisitā Poloseni, “Kuo tokoni ʻa e ʻInitanetí ki hoku husepānití mo au ʻi hono teuteu ha ngaahi efiafi fakafāmili mahuʻingamālie ʻi ʻapi maʻa ʻema fānaú. ʻOku toe fakanonga foki ke ʻiloʻi ʻoku tokolahi fau siʻa ngaahi faʻē kehe ʻoku nau “akoʻi foki ʻenau fānaú ke lotu, pea ke ʻaʻeva ʻi he angatonu ʻi he ʻao ʻo e ʻEikí” (T&F 68:28).

Fakaʻaongaʻi ʻa e ʻInitanetí ke Vahevahe ʻa e Ongoongoleleí

Ko ha mēmipa ʻe taha, ko Lini Foloiti ʻo ʻIutā ʻi ʻAmeliká, naʻá ne fokotuʻu ha Uepisaiti hisitōlia fakafāmili ʻo ʻasi ai e ngaahi tā ʻo ʻene ngaahi kuí mo honau hisitōliá. Kuo tokoniʻi heʻene Uepisaití mo ia ʻa e niʻihi kehé, ha kakai ke nau ʻilo lahi ange ki he Siasí mo hono ngaahi tokāteliné. ʻOku ʻi ai ha niʻihi kuo nau loto ke papitaiso pe foki mai ʻo mālohi ʻi he Siasí. Kuo maʻu tokoni ha niʻihi kehe ki hono fakahoko ʻo e hisitōlia fakafāmilí, ki hono fakahoko honau ngaahi uiuiʻí pea mo hono fakamālohia ʻo e nofomalí.

ʻOku lahi ha ngaahi meʻa lelei te tau lava ʻo fakahoko ʻaki ʻa e ʻInitanetí. ʻI hoʻo fokotuʻu ko ia ha ngaahi tuʻutuʻuni ki hono fakaʻaongaʻi ʻo e ʻInitanetí—fakapapauʻi ko e ngaahi tuʻasila ʻinitaneti te ke hū ki aí te nau fakalahi hoʻo ʻiló, fakalahi ho ngaahi faingamālié, mo fafangaʻi ho laumālié—ʻe lava ke hoko ʻa e ʻInitanetí ko ha maʻuʻanga tokoni lelei ki hono fakaleleiʻi ʻo e moʻui fakafoʻituituí mo fakamālohia ho fāmilí.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Dallin H. Oaks, “Lelei, Lelei Ange, Lelei Tahá,” Liahona, Nōvema 2007, 104, 105.

ʻI hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi Uepi saiti ʻa e Siasí, te ke lava ai ʻo vahevahe ʻa e ongoongoleleí, teuteu ha ngaahi lēsoni, mo kau ʻi he ngāue ki he hisitōlia fakafāmilí.

Faitā ʻe John Luke

Paaki