Ang Unang Panan-awon: Yawe sa Kamatuoran
Ni Elder Richard J. Maynes
Sa Kapangulohan sa Seventy
Gikan sa usa ka tibuok kalibutan nga debosyonal alang sa mga young adult, “Ang Kamatuoran nga Gipahiuli,” gihatag didto sa Tabernakulo sa Salt Lake niadtong Mayo 1, 2016; alang sa kompleto nga teksto ug mga video, adto sa lds.org/broadcasts. Ang kompleto nga teksto sa upat ka mga istorya sa Unang Panan-awon makita sa history.lds.org/firstvision.
Dili nato kalimtan o ibaliwala ang daghang bililhong mga kamatuoran nga atong nakat-unan gikan sa Unang Panan-awon ni Joseph Smith.
Joseph Smith with Father and Son, ni Walter Rane
Ang Pagpahiuli sa kahingpitan sa ebanghelyo ni Jesukristo sa ulahing mga adlaw nakita nang daan ug gipanagna sa mga propeta sa tibuok kasaysayan. Ang Pagpahiuli, sa ato pa, dili angay nga ikasurprisa niadtong nagtuon sa mga kasulatan. Adunay daghan kaayong propetikanhong mga pamahayag sa Daang Tugon, Bag-ong Tugon, ug sa Basahon ni Mormon nga klarong nanagna ug nakapunting ngadto sa Pagpahiuli sa ebanghelyo.1
Sa ulahing bahin sa 1790, gibana-bana nga mga 2,400 katuig human nakita ni Haring Nabucodnosor diha sa usa ka damgo nga “ang Dios sa langit [mag] tukod og usa ka gingharian, nga dili gayud malumpag,” (Daniel 2:44), milanat og mga dekada ang sunod-sunod nga mga bag-ong kadasig sa relihiyon [religious revival] nagsugod didto sa Estados Unidos. Kini nga mga revival nailhan sa mga historian isip kabahin sa Ikaduhang Dako nga Pagkaamgo [Second Great Awakening]. Tadlas niining nagsumpaki nga mga ideya sa kaluwasan diha sa mga revival miting ang pamilya ni Joseph Smith naningkamot sa pagpili sa ilang relihiyon.
Si Joseph naimpluwensyahan pag-ayo sa mga pagtulun-an ug mga hilisgutan sa iyang amahan, kinsa nangita ug wala makakita diha sa revivalist nga relihiyon sa bisan unsa nga giorganisar sama sa karaang kapunongan ni Jesukristo ug sa Iyang mga Apostoles. Si Joseph maminaw ug mamalandong atol sa pagtuon sa Biblia sa pamilya. Sa edad nga 12, siya misugod sa pagkabalaka mahitungod sa iyang mga sala ug sa kaayohan sa iyang imortal nga kalag, nga miduso kaniya sa pagsiksik sa mga kasulatan alang sa iyang kaugalingon.
Sa iyang pagpangita, nakahukom siya nga “mobuhat ingon sa gisugo ni Santiago, nga mao, ang pagpangutana sa Dios” (Joseph Smith—Kasaysayan 1:13; tan-awa usab Santiago 1:5). Sa misunod nga pagpakita sa Dios nga Amahan ug Iyang Anak, ang Ginoong Jesukristo, ngadto ni Joseph misugod sa dispensasyon sa kahingpitan sa panahon.
Upat ka mga Istorya
Si Propeta Joseph Smith misulat o midiktar sa upat ka nailhan nga mga istorya sa iyang Unang Panan-awon. Dugang pa, ang iyang mga kadungan mirekord sa ilang panumduman sa unsay ilang nadunggan nga gisulti ni Joseph bahin sa panan-awon; lima ka ingon nga mga istorya ang nahibaloan. Usa ka panalangin nga anaa kini nga mga rekord. Naghimo kini sa Unang Panan-awon ni Joseph nga maoy labing maayo nga narekord nga panan-awon sa kasaysayan. Moawhag ko kaninyo sa pagbisita sa history.lds.org aron makat-on og dugang mahitungod sa mga istorya ug tan-awon kon sa unsang paagi kini mas hingpit nga mihulagway sa panghitabo.
Ang asoy sa Hilisgutan sa Ebanghelyo sa “Mga Istorya sa Unang Panan-awon” namahayag: “Ang nagkalain-laing mga istorya sa Unang Panan-awon nagsulti og makanunayon nga saysay, bisan kon managlahi kini sa gihatagag gibug-aton ug detalye. Ang mga tigsaysay naglaum nga kon ang indibidwal mosulti og usa ka kasinatian sa daghang mga sitwasyon sa lain-laing tigpaminaw sa daghang katuigan, ang matag istorya mohatag og gibug-aton sa lain-laing mga aspeto sa kasinatian ug maglakip og lahi nga mga detalye. Sa pagkatinuod, ang kalainan nga susama sa mga istorya sa Unang Panan-awon anaa sa nagkalain-laing mga saysay sa kasulatan kabahin sa panan-awon ni Pablo diha sa dalan sa Damasco ug sa kasinatian sa mga Apostoles didto sa Bukid saTranspigurasyon. Apan bisan pa sa kalainan, adunay importanting pagkamakanunayon sa tanang mga istorya sa Unang Panan-awon. Sayop nga nakiglalis ang uban nga ang bisan unsang pagkausab diha sa pagsaysay og balik sa istorya usa ka ebidensya nga kini bakak. Hinoon, ang kadaghan sa rekord sa kasaysayan nagtugot kanato nga makat-on pa mahitungod niining talagsaong hitabo kay sa atong mahimo kon wala kaayo kini marekord.”2
Ang 1832 nga Istorya
Una, ang 1832 nga istorya mao ang kinaunhan nga sinulat nga istorya sa Unang Panan-awon. Kabahin kini sa unom ka pahina nga autobiography, nga kasagaran sinulat mismo ni Joseph. Kini nga dokumento gipanag-iya sa Simbahan sukad kini nahisulat. Human sa pagbaktas padulong sa Kasadpan, nagpabilin kini diha sa usa ka kaban sulod sa daghang katuigan ug wala kaayo mahibaloi hangtud nga kini gimantala sa thesis sa usa ka estudyante sa unibersidad niadtong 1965. Kini pabalik-balik nga gimantala sukad, lakip diha sa LDS.org ug sa The Joseph Smith Papers.
Niini nga dokumento si Joseph naghisgot sa kaguol nga wala masayud asa mangita og kapasayloan gikan sa Manluluwas. Siya mipamatuod, “Ang Ginoo mibukas sa kalangitan ngari kanako ug ako nakakita sa Ginoo.”3 Gihubad sa pipila nga nagpasabut sa pagpakita sa usa lamang ka balaan nga binuhat, apan, kon basahon diha sa konteksto sa ubang mga dokumento, kini nga mga pulong mahimong masabut nga ang Dios nga Amahan mibukas sa kalangitan ug mipakita sa Iyang Anak, si Jesukristo, ngadto ni Joseph.
Kini nga saysay mihatag og gibug-aton sa nindot nga paagi sa Pag-ula sa Manluluwas ug sa personal nga katubsanan nga Iyang gitanyag kang Joseph. Kini nagsulti sa usa ka bahin: “Ang Ginoo … namulong ngari kanako nga nag-ingon, ‘Joseph akong anak ang imong mga sala gipasaylo na. … Ako gilansang sa krus alang sa kalibutan aron kadtong tanan nga motuo sa akong ngalan mahimo nga makaangkon og kinabuhing dayon.’” Si Joseph mipamatuod nga nakasinati siya og hingpit nga kalipay ug gugma apan wala makakita og usa nga mituo. “Ang akong kalag napuno sa gugma ug sulod sa daghang mga adlaw nagmaya ako uban sa hingpit nga kalipay ug ang Ginoo nag-uban kanako, apan [ako] wala makakita og usa nga motuo sa langitnong panan-awon. Bisan pa niana, akong gipamalandungan kini nga mga butang diha sa akong kasingkasing.”4
Ang 1835 nga Istorya
Sunod, ang 1835 nga istorya mao ang paghulagway ni Joseph sa iyang panan-awon ngadto ni Robert Matthews, usa ka bisita sa Kirtland niadtong 1835. Kini girekord diha sa journal ni Joseph pinaagi sa iyang tigsulat. Wala kini gilakip sa unang mga edisyon sa kasaysayan ni Joseph ug unang gimantala diha sa BYU Studies niadtong mga 1960. Niini nga istorya, si Joseph nagpamatuod nga ang Dios ang unang mipakita kaniya ug dayon iyang nakita usab ang Manluluwas: “Nangamuyo ako sa Ginoo sa kusganon nga pag-ampo. Usa ka dako nga gilis sa kalayo mipakita ibabaw sa akong ulo; kini mitugdon diha kanako ug mipuno kanako sa dili mahulagway nga kalipay. Usa ka personahe mipakita taliwala niining dako nga gilis sa kalayo, nga mikatap sa palibut apan walay bisan unsa nga nasunog. Laing personahe dayon mipakita sama sa nahauna. Siya miingon kanako, ‘Ang imong mga sala gipasaylo na.’” Niini nga istorya, si Joseph mipahibalo usab, “Nakakita ako og daghang mga anghel niini nga panan-awon.”5
Ang 1838 nga Istorya
Ang 1838 nga istorya mao ang labing nailhan nga istorya ug nagagikan sa Joseph’s Manuscript History. Ang unang draft gisulat human si Joseph mibiya sa Kirtland sa sayong bahin sa 1838, ug ang ikaduhang draft sa wala madugay human siya miikyas gikan sa Missouri niadtong 1839. Busa kini gisulat sa panahon sa grabeng oposisyon. Kini unang gimantala niadtong 1842 sa Times and Seasons, pamantalaan sa Simbahan sa Nauvoo, Illinois. Gilakip usab kini diha sa Perlas nga Labing Bililhon niadtong 1851, nga sa orihinal usa ka pamphlet alang sa mga Santos sa Britanya. Kini opisyal nga gitugutan isip kasulatan alang sa tanan nga mga Santos niadtong 1880.
Daghang mga draft niini nga istorya gimantala diha sa The Joseph Smith Papers. Sama sa 1835 nga istorya, ang importante nga pangutana niini nga istorya mao kon asa nga simbahan ang husto. Isip usa ka kasaysayan sa Simbahan, ug dili lang kang Joseph, kini nga istorya “nagtutok sa panan-awon isip sinugdanan sa ‘pag-uswag ug paglambo sa Simbahan.’”6 Busa, wala kini maglakip sa impormasyon mahitungod sa personal nga pagpasaylo nga gihisgutan sa miaging duha ka mga saysay.
Ang 1842 nga Istorya
Ug sa katapusan, ang 1842 nga istorya agig tubag sa usa ka hangyo og impormasyon gikan ni John Wentworth, editor sa Chicago Democrat. Si Joseph mipadala kaniya og sulat nga naglakip dili lamang sa mga Artikulo sa Hugot nga Pagtuo apan usab usa ka paghulagway sa iyang Unang Panan-awon. Ang sulat gimantala sa ang Times and Seasons niadtong 1842. Uban sa pagtugot ni Joseph, gimantala kini pag-usab niadtong 1844 ni historian Israel Daniel Rupp diha sa iyang libro bahin sa mga simbahan sa Estados Unidos.7 Kini nga istorya gituyo alang sa mga tigbasa nga dili pamilyar sa Mormon nga mga tinuohan. Gisulat kini atol sa usa ka panahon sa kalinaw gikan sa oposisyon nga gisagubang sa Propeta.
Sama sa uban nga mga istorya, si Joseph mihisgut sa kalibug nga iyang nasinati ug sa pagpakita sa duha ka personahe agig tubag sa iyang pag-ampo: “Naputos ako sa usa ka langitnong panan-awon ug nakakita og duha ka mahimayaong mga personahe kinsa sama gayud og hitsura sa usag usa, ug panagway, gialirongan sa usa ka kahayag nga mibuntog sa adlaw sa udtong tutok. Sila miingon kanako nga ang tanan nga relihiyosong mga denominasyon nagtuo sa sayop nga mga doktrina, ug nga wala niini ang giila sa Dios isip iyang simbahan ug gingharian. Ug ako piho nga gisugo nga ‘dili monunot kanila,’ ug sa samang higayon nakadawat og saad nga ang kahingpitan sa ebanghelyo ipahibalo kanako sa umaabut nga panahon.”8
Usa ka panalangin nga makabaton niini nga mga istorya sa Unang Panan-awon ni Joseph. Sama sa tagsa-tagsa sa Mga Ebanghelyo sa Bag-ong Tugon nga sa kinatibuk-ang hingpit nga naghulagway sa kinabuhi ug pangalagad ni Kristo, ang matag usa sa mga istorya nga naghulagway sa Unang Panan-awon ni Joseph nagdugang og talagsaong detalye ug panglantaw sa tibuok kasinatian. Kini sa kinatibuk-an nagsulti sa makanunayon, nagkauyon nga istorya ni Joseph. Kining tanan naghatag og gibug-aton nga adunay kalibug ug kagubot tali sa Kristiyano nga mga simbahan; nga si Joseph nagtinguha nga mahibalo asa, (kon aduna) ang tinuod, nga siya nagsiksik sa mga kasulatan ug nag-ampo, nga usa ka kahayag ang mikunsad gikan sa langit, ug nga ang balaan nga mga binuhat mipakita ug mitubag sa iyang pag-ampo.
“Ako Dili Makalimud Niini”
Ang opisyal nga gitugutan nga bersyon sa 1838 nga istorya ni Joseph Smith bahin sa Unang Panan-awon mao ang labing gamhanan nga kasinatian sa pagkat-on nga maangkon ni bisan kinsa dinhi sa yuta. Kini nga kasinatian nakapausab sa kinabuhi ni Joseph, kini nakapausab sa akong kinabuhi, ug ako nasayud nga kini nakapausab o mousab sa inyong kinabuhi samtang kamo modangup sa Ginoo alang sa kumpirmasyon sa kamatuoran niini.
Sama sa gipahayag diha sa dokumento “Mga Pagsaysay sa Unang Panan-awon” nga makita sa LDS.org, “si Joseph Smith balik-balik nga mipamatuod nga siya nakasinati og usa ka talagsaon nga panan-awon sa Dios nga Amahan ug Iyang Anak, si Jesukristo. Ang kamatuoran sa Unang Panan-awon ug ang mga argumento batok niini dili maprubar pinaagi lamang sa pagsiksik sa kasaysayan. Ang pagkasayud sa kamatuoran sa pagpamatuod ni Joseph Smith nagkinahanglan sa matag matinguhaong tigpangita sa kamatuoran sa pagtuon sa nahisulat ug dayon mopakita og igong hugot nga pagtuo diha kang Kristo sa pagpangutana sa Dios sa sinsero, mapaubsanon nga pag-ampo kon tinuod ba ang nahisulat. Kon ang nagpangita mangutana uban sa tinuod nga katuyoan nga molihok sumala sa tubag nga ipadayag pinaagi sa Espiritu Santo, ang katinuod sa panan-awon ni Joseph Smith ipakita. Niining paagiha, ang matag tawo mahimong masayud nga matinud-anong namulong si Joseph Smith sa dihang siya mipahayag, ‘Ako nakakita og usa ka panan-awon, ako nasayud niini, ug ako nasayud nga ang Dios nasayud niini, ug ako dili makalimud niini’ [Joseph Smith—Kasaysayan 1:25].”
Sumala ni Presidente Joseph F. Smith, Smith, “Ang pinakamahinungdanong panghitabo nga sukad nahitabo sa kalibutan, sukad sa pagkabanhaw sa Anak sa Dios gikan sa lubnganan ug sa iyang pagkayab sa langit, mao ang pag-anhi sa Amahan ug sa Anak ngadto nianang batang lalaki nga si Joseph Smith.”9
Ang mga Kamatuoran sa Unang Panan-awon
Usa ka talagsaon ingon man makapalamdag nga kasinatian nga moanalisar kon unsay tinud-anay natong nakat-unan gikan niining sagrado, makapadasig nga kasinatian. Gusto nakong ipakigbahin kaninyo ang pipila ka mga ehemplo sa mga kamatuoran nga atong nakat-unan gikan sa Unang Panan-awon ni Joseph Smith kabahin sa mahangturong kinaiyahan sa atong Langitnong Amahan; Iyang Anak, si Jesukristo; ang katinuod ni Satanas; ug ang panlimbasog tali sa maayo ug dautan, ingon man sa ubang importanting mga aspeto sa mahinungdanong plano sa kaluwasan.
Atong nakat-unan nga ang mga kasulatan tinuod ug mahimong literal nga sabton ug gamiton sa atong mga kinabuhi.
Atong nakat-unan nga ang pagpamalandong sa mga kasulatan makahatag og gahum ug panabut.
Atong nakat-unan nga ang kaalam lamang dili igo; ang pagbuhat sa unsay atong nahibaloan moresulta sa mga panalangin sa Dios.
Atong nakat-unan nga mosalig sa Dios ug modangup Kaniya alang sa mga tubag sa pinakaimportanting mga pangutana sa kinabuhi ug nga dili mosalig sa tawo.
Atong nakat-unan nga ang mga pag-ampo tubagon sumala sa atong lig-on nga pagtuo ug sumala sa kabubut-on sa Langitnong Amahan.
Atong nakat-unan ang katinuod ni Satanas ug nga siya adunay tinuod nga gahum sa pag-impluwensya sa pisikal nga kalibutan, lakip kanato.
Atong nakat-unan nga ang gahum ni Satanas limitado ug ubos sa gahum sa Dios.
Atong nakat-unan nga si Satanas dili mohunong sa paglaglag sa buhat sa Dios ug nga si Satanas siguradong nakahibalo sa kaimportante ni Joseph Smith sa iyang tahas isip Propeta sa Pagpahiuli.
Atong nakat-unan nga kita makabuntog ni Satanas pinaagi sa pagpangamuyo ngadto sa Dios ug pagbutang sa atong hingpit nga pagtuo ug pagsalig diha sa Kaniya.
Atong nakat-unan nga kon anaa ang kahayag, mawala ang kangitngit.
Atong nakat-unan nga ang Dios Amahan ug ang Iyang Anak, si Jesukristo, managbulag ug managlahi nga mga binuhat, nga susama sa usag usa sa hitsura ug panagway.
Atong nakat-unan nga kita gilalang subay sa panagway sa Dios.
Atong nakat-unan nga si Kristo nabanhaw.
Atong nakat-unan nga ang Dios personal nga nakaila kanato ug nasayud sa atong mga panginahanglan ug mga problema. Iyang gitawag si Joseph sa pangalan.
Atong nakat-unan ang relasyon tali sa Dios nga Amahan ug sa Iyang Anak. Si Jesus mosunod ngadto sa Iyang Amahan, ug ang Amahan nakig-istorya sa mga mortal dinhi sa yuta pinaagi sa Iyang Anak.
Atong nakat-unan nga si Jesukristo gihigugma sa Iyang Amahan pinaagi sa pagtawag kang Jesus isip ang Iyang Pinalanggang Anak.
Atong nakat-unan nga ang tinuod nga Simbahan ni Jesukristo sama sa Iyang orihinal nga pag-organisar niini wala sa yuta sa panahon ni Joseph Smith, nagkumpirmar sa katinuod sa Dakong Apostasiya nga gipanagna ni Pablo ang Apostol.
Atong nakat-unan nga kon kita igong nagpakabana aron magtinguha sa direksyon sa Dios sa atong kinabuhi, Iyang ipadayag ang makalunsay nga dalan alang kanato. Sa panahon ni Joseph ang tanang mga simbahan ug mga relihiyon mga sayop.
Atong nakat-unan nga ang matag dispensasyon sa panahon nakadawat sa mga panan-awon, mga panalangin, ug mga himaya sa Dios.
Atong nakat-unan ang panabut kon sa unsang paagi ang Dios nagpili sa Iyang mga propeta.
Atong nakat-unan nga ang Dios nagpili sa mga putli og kasingkasing nga mga matarung ug adunay matarung nga mga tinguha sa pagbuhat sa Iyang buluhaton, nagmatuod sa pagtulun-an gikan sa Biblia nga ang Dios nagtan-aw sa kasingkasing ug dili mopili base sa gawas nga panagway o sosyal nga kahimtang o posisyon (tan-awa sa 1 Samuel 16:7).
Ang Unang Panan-awon maoy yawe nga moabli sa daghang mga kamatuoran nga natago sulod sa daghang mga siglo. Dili nato kalimtan o ibaliwala ang daghang bililhon nga mga kamatuoran nga atong nakat-unan gikan sa Unang Panan-awon.