Pagkat-on sa Pagpaminaw: Ang Unang mga Branch sa Managlahi nga Kaliwat sa South Africa
Milugmaw ang mga luha sa mga mata sa 56 anyos nga si Frans Lekqwati samtang naglingkod siya atbang ni Olev Taim, iyang stake president. Bag-o pa lang siyang gipangutana ni President Taim unsay iyang hunahuna mahitungod sa paghimo og bag-ong branch sa Simbahan sa lungsod nga gipuy-an ni Frans sa Soweto, South Africa.
“Nganong naghilak ka? Nakasilo ba ko nimo? nangutana si President Taim.
“Wala,” mitubag si Frans. “Primero pa kining higayon sa South Africa nga ang usa ka puti ang nangayo nako og opinyon sa dili pa mohimo og desisyon.”
Ang kinabuhi ubos sa Apartheid [Deskriminasyon]
Ibabaw: Usa ka baybayon gipili nga dapit sa mga puti lamang ubos sa estriktong pamaagi sa apartheid sa South Africa.
Ubos sa wala: litrato gikan sa Keystone/Getty Images
Tuig kadto sa 1981. Sa maong panahon, ang mga tawo nga itom ug ang puti sa South Africa gilahi ubos sa sistema sa pamalaod nga nailhang apartheid [sosyal nga sistema sa South Africa diin ang mga itom o laing kaliwat walay susamang katungod sa mga puti sa ekonomiya ug politika]. Kining legal nga pagbulag, inubanan sa restriksyon sa Simbahan nga nagpugong sa mga mga lalaking black African nga maorden sa priesthood, kaniadto pang nagpasabut nga ang Simbahan dili makapauswag tali sa mga black South African. Usa ka bag-ong adlaw ang misubang niadtong 1978 dihang si Presidente Spencer W. Kimball nakadawat og pagpadayag nga nagtangtang sa restriksyon sa priesthood, apan ang hagit sa paglahi-lahi ug sa kultura nga madudahon tali sa kaliwat nagpabilin.
Ang dakong bahin sa mga black South African nagpuyo sa kalungsuran, kasagaran gitukod sa mga utlanan sa mga siyudad nga gipuy-an sa mga puti sama sa Johannesburg. Ang Soweto, minubo sa South Western Townships, mao ang labing dako. Ang mga puti talagsa rang mangadto sa mga kalungsuran, ug ang mga itom nga mangadto sa siyudad talagsa ra kaayong tagdon nga sama sa mga puti.
Si Frans ug ang iyang pamilya kabahin sa usa ka gamayng grupo sa Soweto nga midawat sa gipahiuli nga ebanghelyo niadtong mga 1970. Sa una nagtambungan sila sa Johannesburg Ward. Nahinumduman ni Jonas nga anak ni Frans nga mangmata sila og alas 4:00 sa buntag pagka-Dominggo aron ang pamilya makasakay sa sayo nga tren padulong sa Johannesburg ug dayon maglakaw og layo ngadto sa chapel sa dili pa magsugod ang mga miting sa alas 9:00 sa buntag. Kanunayng sayo ang pamilya—bisan og usahay lisud sa mga bata nga dili magduka sa Primary!
Ang pagka-pioneer sa racial integration [pagsagol sa lain-laing kaliwatan] usa usab ka emosyunal nga hagit. Nahinumdom si Josiah Mohapi nga nakadungog sa usa ka sayis anyos nga puti nga batang lalaki nga misulti og sakit mahitungod sa itom nga mga tawo nga iyang nasugatan sa Simbahan. “Sa tinuod, nanginit gyud ko,” miingon si Josiah. Apan hinoon nadunggan niya ang inahan sa bata nga misulti sa iyang anak, “Ang Simbahan para sa tanan.” Nahupay tungod sa pahinumdom, nakalma ra si Josiah.
Usa ka Branch sa Soweto?
Ang unang itom nga presidente sa Relief Society sa South Africa, si Julia Mavimbela, miapil sa groundbreaking sa bag-o nga building para sa Soweto Branch niadtong 1991. (Tan-awa ang iyang istorya sa mosunod nga artikulo.)
Litrato sa maayong kabubut-on sa Church History Library
Si Presidente Taim nasayud sa mga hagit sa pisikal ug emosyunal nga giatubang sa mga miyembro nga itom. Naghunahuna siya nga magsugod og usa ka branch sa Soweto aron mas sayon ang ilang pagbiyahe apan dili siya gustong mobati sila nga dili sila welcome sa Johannesburg. Mihukom siya nga interbyuhon ang mga miyembro sa Soweto sama ni Frans aron sutaon ang ilang mga pagbati sa dili pa sugdan ang paglihok. Mihatag sila og klarong tubag kaniya: “Malipay kami nga maestablisar ang Simbahan sa Soweto.”
Gisusi ni Presidente Taim ang mga sinati na nga mga lider nga makatabang sa paggiya sa bag-ong mga kinabig. Nakainterbyu siya og kapin sa 200 ka mga miyembro sa Johannesburg ug sa katapusan mitawag og 40 nga mosalmot sa bag-ong branch igo nga makabansay sa nag-unang grupo sa local nga mga lider didto.
Sama sa mga miyembro nga itom nga mitadlas ngadto sa laing bahin sa lungsod ug sa laing kultura aron makatambong sa Johannesburg Ward, ang mga miyembro nga puti na sab ang mag-adjust sa bag-ong palibut ug kultura samtang magserbisyo sila sa Soweto. Ang mga butang dili kanunayng hapsay. Si Maureen van Zyl, puti nga miyembro nga gitawag aron moserbisyo isip presidente sa Primary, wala maghunahuna niini hangtud nga dihang ang South African national anthem nianang higayona maoy gipili nga pangbukas nga kanta sa miting sa Relief Society. Hinoon nahibaloan ra niya nga ang anthem giisip diay sa mga South African nga simbolo sa apartheid ug mao nga daghang itom nga mga sister nasilo sa gipili nga kanta.
Ang mga miyembro nga itom ug puti dali ra untang mawad-an og kadasig tungod sa walay pagsinabtanay, apan gipili nila nga makita ang oportunidad para mahisgutan kini ug mapalambo. “Nagkasinabut kami sa daghang mga butang,” nahinumdom si Maureen. “Sa mga itom, kon unsay makasilo ug sa mga puti, kon unsay nakita namong makapasilo. Sa unsang paagi nila buhaton ang mga butang ug sa unsang paagi namo buhaton ang mga butang. Ug usa kadto ka maanindot nga panahon sa dungan nga pagkat-on.”
Samtang nagkalig-on ug nagkadako ang branch sa Soweto, gisugdan na usab ang mga branch sa ubang mga kalungsuran gamit ang sama gihapon nga paagi. Si Khumbulani Mdletshe usa ka batan-on nga nagpuyo sa lungsod sa KwaMashu nga duol sa Durban. Dihang mipasakop siya sa Simbahan niadtong 1980, dala gihapon niya ang mga pagduda sa mga tawong puti nga sagad anaa sa kadaghanang itom nga batan-ong mga lalaki sa South Africa nianang higayuna. Apan ang iyang mga kasinatian nga magsimba sa integrated branch nakapausab sa iyang panglantaw.
Ang Butang Nga Nagbugkos sa mga Tawo
Niadtong 1982, si Khumbulani ug ubang mga young men sa iyang branch gidapit sa pagtambong og young single adult nga komperensya. Ang iyang branch president, usa ka puti nga brother ginganlan og John Mountford, gusto nga makita ang mga young men sa ilang pinakanindot nga porma, bisan diyutay ra nila ang dunay nindot nga sinina. Gihabwa niya gikan sa iyang aparador, gipang-apud-apod ang mga amerikana ngadto sa mga young men, nga misul-ob niini ngadto sa komperensya. Pagkasunod Dominggo, si Presidente Mountford misul-ob sa amerikana nga iyang gipahulam ni Khumbulani. “Dili ko katuo nga ang tawong puti misul-ob sa mao gihapong sinina nga akong gisul-ob,” miingon si Khumbulani, “apan gihimo niya kini. Gisugdan niya ang pagtabang aron akong makita ang mga puti sa lahi nga paagi kay sa akong nakita kaniadto.”
Karon ang Area Authority Seventy nga si Elder Mdletshe nakaobserbar, “Tanan kami nagkinahanglan niining mga kasinatian sa kinabuhi nga misangput sa among kausaban.”
Ang bandila sa South Africa gisagop niadtong 1994 isip post-apartheid nga simbolo sa panaghiusa. Ang itom, yellow, ug ang green nagrepresentar sa African National Congress, ug ang pula, puti, ug blue nagrepresentar sa Boer Republics.
Ang apartheid [deskriminasyon] sa South Africa natapos niadtong 1994. Samtang daghan nga kongregasyon karon naa sa mga dapit nga kadaghanan naa ang mga itom o sa kadaghanan mga puti, ang mas dakong kagawasan nagpasabut nga nagkadaghan na ang mga dapit nga sagul-sagol na. Sama sa mga pioneer sa unang mga branch sa kalungsuran, ang mga miyembro nga may managlahing background nagsimba ug nagtinabangay sa pagtukod sa gingharian sa Dios.
Ang bag-ong stake president sa Soweto, si Thabo Lebethoa, mihulagway sa ebanghelyo nga usa ka butang nga nagbugkos sa katawhan sa mga panahon sa pagkabahin. “Tingali dili kami magkasinabut sa mga butang nga nahitabo sa gawas sa simbahan, sa politika ug sa ubang mga butang,” nakabantay siya, “apan magkasinabut kami sa doktrina.” Nagtrabaho gikan nianang komon nga pundasyon, makakat-on ang katawhan gikan sa mga panaglahi sa matag usa samtang mainampingon silang magtinambagay ug maminaw pinaagi espiritwal nga pagbati. “Usa sa pinakaimportanting butang mahitungod sa pagpangulo mao ang pagpaminaw sa mga tawo,” mitambag si Presidente Lebethoa. “Paminaw aron imong masabtan. Paminaw aron mobati ka. Paminaw aron makadawat ka og inspirasyon.”
Si Thoba Karl-Halla, ang anak nga babaye sa nag-unang miyembro sa Soweto Branch nga si Julia Mavimbela, miuyon nga makatabang ang pagpaminaw aron ang dili kapugngang pagsumpaki dili mosangput sa masakit nga pagkabahin-bahin. “Maminaw gayud ko og maayo aron akong masabtan ang mga kasagmuyo sa tawo nga tingali makasilo kanako,” miingon siya.
Si Elder Mdletshe miawhag sa mga Santos sa South Africa karon sa pagpangita og kalig-on sa ilang panagkasagul-sagol, ilabi na sa mga paghimo nila sa ilang council. Iyang nabantayan nga, “ang Ginoo gusto nga dunay mga tawo sa tanang kasinatian sa kinabuhi nga manglingkod libut sa lamesa ug hisgutan ang mga problema.” Ang iyang panawagan sa tanang lokal lider sa tibuok Simbahan nga ipadayon ang pagpalig-on og mga lider gikan sa lahi-lahing background, sa samang paagi sa pagsuporta kaniya sa milabayng henerasyon. Dihang gipaningkamutan ang paghimo og bag-ong mga area ug bag-ong mga grupo, nakamatikud siya, “dili diay ka mangita og eksperyensyadong mga tawo. Apan makatukod ka og mga kasinatian sa Simbahan. Makatukod ka og mga kasinatian pinaagi sa pagdala og mga tawo ug palihukon sila nga magtambayayong.”