Wase 9
O Ira na iVakadinadina ni iVola i Momani
“Kena irairai vei au ni na sega ni taucoko na nona lewena na Lotu oqo e dua na lewenilotu kevaka me se bera ni wilika na iVola i Momani, ka vakasamataka sara vakabibi me rawa ni na ciqoma na kena ivakadinadina, ni sa itukutuku ka a vakauqeta na Kalou Qaqa ka sa dina taucoko na kena itukutuku.”
Na Bula nei Joseph Fielding Smith
E a veiqaravi o Peresitedi Joseph Fielding Smith vaka- Dauniitukutuku Makawa ni Lotu ka Dauvolaitukutuku mai na Maji 1921 ki na Feperueri 1970. Ena ilesilesi oqo, a liutaka o koya na kena rawati mai na ivola taumada ni itukutuku bibi baleta na Lotu E dua vei ira na ivola oqo a nona ivakadinadina o David Whitmer ka vola ga e ligana, e dua vei iratou na ivakadinadina digitaki ni iVola i Momani. A madigi talega vei Peresitedi Smith me taura na ivakadinadina a vola ga o Oliver Cowdery, e dua tale vei iratou na Tolu na iVakadinadina ni iVola i Momani. Ni oti na nona lavetaka e ligana na rua na ivola oqo, a laki wilika taumada o Peresitedi Smith ena rua na soqo ni vuli raraba— dua ena Maji 1939 ka vakakina ena koniferedi raraba ni Lotu ena Okotova 1956.
E dina ga ni nanuma o Peresitedi Smith na bibi ni kena wasei yani na ivakadinadina volai oqo, a tukuna vakavuqa talega o koya e dua tale na ivakadinadina ni iVola i Momani: o ya na nona, ka a ciqoma ena dua sara na gauna sa oti ni bera ni mai cakacaka ena Valenivolavola ni Dauniitukutuku Makawa ni Lotu. A kaya o koya, “Au a tekivu wilika na iVola i Momani ni bera niu yacova na dikoni, kau se wilika tikoga oqo, kau kila ni dina.1 “Au sa wilika oti vakavuqa, ka vakavuqa sara,” a kaya vei ira na Yalododonu Edaidai. “E se bera ni rauta na noqu wilika. Era se tiko ga kina na dina kau na vakasaqara meu kunea, niu se bera sara ni gugumatua kina, ia au kila ni ra sa ka dina.2
Ena nona wasea na ivakadinadina oqo ni iVola i Momani, a inaki nei Peresitedi Smith me vakayaloqaqataki ira na tamata mera rawata na nodra ivakadinadina vakai ira. A vakaraitaka o koya, “Sa noqu ivakadinadina vei kemuni ni a vosa vakamatata sara vei au na Turaga ena ivakatakila au a ciqoma, ka vuqa vei kemuni ko ni tiko oqo o ni rawa ni vakadinadinataka talega vakakina, ni ra sa dina sara na veika oqo, ni sai koya oqori na nona madigi e dua na tamata yalodina ka na saga me wilika ena yalo masumasu me kila ke dina na ivola oqo se sega; ka na ciqoma o koya na ivakadinadina oqo mai na yalayala a vakayacora o Moronai, ka a dregata na ivolatukutuku oqo me na qai tadu mai ena iTabagauna ni Taucoko ni Gauna.” 3
iVakavuvuli nei Joseph Fielding Smith
1
Na iVola i Momani e dua na ivolatukutuku tabu era tiko kina na kosipeli tawayalani ka vakadinadinataki Jisu Karisito.
Na iVola i Momani sai koya na kedra itukutuku tabu na lewenivanua ni gauna makawa mai na vanua o Amerika, ka tiko kina na nodra parofisai na parofita, na ivakaro ni Turaga vei ira, kei na nodra itukutuku kei nodra icavacava o ira na tamata ni gauna makawa o ya. Sai koya na ivolanikalou mai Amerika, ka sa itukutuku tabu ka veivakauqeti me vaka ga na iVolatabu, ka ra umani tu kina na kedra itukutuku tabu na kai Iperiu ena tokalau kei vuravura.4
Era a masumasu vagumatua na parofita ni Nifai mera taqomaki na veika era sa vola mera qai tadu mai me vaka era sa vosa mai ena ibulubulu, me ivakadinadina kivei ira na kawa i Liai, ka vakakina vei ira na Jiu kei ira na kai Matanitu Tani, ni sa mai vakatakila na Kalou kivei ira na taucoko ni Kosipeli. Era sa kakavaka kina ni ra na veivutuni na tamata ena iotioti ni gauna oqo ka vakabauta na Kalou mai na ivakadinadina a soli ena vuqa na senitiuri sa oti kivei ira na parofita oqo ni Nifai. Na ka dina, o ya ni da vulica mai na iVola i Momani ni oqo sa usutu tiko ni inaki ni iVola i Momani, me vaka era sa tukuni tiko ena vuqa na kena itukutuku. …
… A vakamatatataka sara na Turaga vei ira na parofita ni Nifai ni ra na taqomaki vinaka na kedra itukutuku kei nodra parofisai me ra qai tadu mai ena iotioti ni gauna me ivakadinadina kei Jisu Karisito ka tauyavutaka na nona Kosipeli ena kedra maliwa na tamata. A parofisaitaka o Nifai vei ira na kai Matanitu Tani kei ira na Jiu baleta na noda gauna oqo ka laiva vei ira vakamatata ka vakadodonu na nona ivakadinadina. (2 Nifai 33.) A vakayacora talega o Moronai. (Moronai 10:24–34.)5
E dua vei ira na parofita taumada ni vanua vaka-Isireli, a parofisaitaka ni se vo toka e ono na drau na yabaki ni bera na gauna va-Karisito, ni gauna ena vakatakilai mai kina na kedra ivolatukutuku na nona tamata mai na kuvu ni soso, ena yaco oqo me dua na siga mera na “cakitaka tale ga na kaukauwa ni Kalou, na Yalosavasava ni Isireli,” o ira na tamata ka ra na kaya: “Dou vakarorogo vei keitou, ka rogoca na neitou ivakavuvuli; raica sa sega na Kalou e na gauna oqo, ka ni sa vakayacora oti na Turaga na iVakabula na nona cakacaka ka sa solia na nona kaukauwa vei ira na tamata.” [2 Nifai 28:5.)] Ena yaco talega, mera na kaya e vuqa vei ira ni sa soli vei ira na ivolanikalou vou ka umani tu kina na kedra itukutuku na tamata mai na ra kei vuravura: “A iVola Tabu! A iVola Tabu! Sa tiko na neimami iVola Tabu, ka sega ni rawa me dua tale na iVola Tabu.” [2 Nifai 29:3.]
… Na ivolanikalou vou oqo a dodonu me ivakadinadina, sega walega baleti Jisu Karisito ka tiko kina na Kosipeli tawayalani, ia sa ivakadinadina talega ki na nodra ivolanikalou na Jiu—o ya na iVola Tabu; ka me rau na tubu vata na itukutuku e rua oqo me rau vakadinadinataka na kosipeli tawayalani [raica na 2 Nifai 3:11–13; 29:10–14]. Mai vei koya na ivakadinadina vakaoqo sa tudei tu kina na itukutuku oqo nikua ni sa tukuna tiko na ka dina ka ra na vunauci kina o ira era sa cakitaka na kedra ivakavuvuli.6
Au kila ni a vakadewataka o Josefa Simici na iVola i Momani ena isolisoli kei na kaukauwa ni Kalou, ka sa tadu mai “mera kila na Jiu kei ira na Matanitu tani ni sa Karisito ko Jisu, na Kalou Tawamudu, ka raica sa vakaraitaki Koya vei ira na veimatanitu kecega.” [Raica na tabana ni ulutaga ni iVola i Momani.]7
2
Me vaka e virikotori tu ena lawa ni ivakadinadina, sa kaciva kina na Turaga eso na ivakadinadina digitaki mera vakadinadinataka na iVola i Momani.
E tiko e dua na lawa sa vakamacalataki tu vakamatata ena ivolanikalou ena kena taqomaki na ivakadinadina kei na nodra lesi o ira na ivakadinadina. Sa dau muria tiko na Turaga na lawa oqo ena nona solia mai na ivakatakila vou kivei ira na tamata.8
Mai na veitabayabaki kece sa tudei tu ga mai na lawa oqo [na lawa ni ivakadinadina] ka sa kena e dodonu. Kevaka me a tiko vei keda na itukutuku taucoko ni veitabayabaki, eda na raica kina ni gauna e dau tauyavutaka kina na Turaga e dua na itabagauna, era na tiko na ivakadinadina eso mera vakadinadina ena vukuna. A vola o Paula vei ira na kai Koronica ka kaya: “Ena vakadinadinataki na vosa kecega ena gusu ni vakadinadina e lewe rua se lewe tolu.” [2 Koronica 13:1.]9
Me baleta na kena tadu mai na iVola i Momani, a kaya kina na Turaga ni na digitaki ira na ivakadinadina eso. E dodonu me tolu na ivakadinadina digitaki me ratou vakadinadinataka yani ki vuravura, ka kaya kina o koya:
“Ia ena sega ni raica e dua tale, ko iratou ga na lewe vica me vaka na nona lewa na Kalou, me ratou vakadinadinataka na nona vosa vei ira na luve ni tamata; ni sa kaya na Turaga na Kalou, era na vosa mai ko ira na yalododonu era sa mate.
“Ia ena vakatakila mai na vosa ni vola na Turaga na Kalou na vakadinadinataki na nona vosa e na gusu ni vakadinadina e vuqa me vaka sa lewa ko Koya; ia ena ca vei koya na beca na vosa ni Kalou!” (2 Nif. 27:13–14.)10
O iratou na lewe tolu a kacivi me ratou veiqaravi vaka-lewe tolu na ivakadinadina digitaki ni kena tadu mai na iVola i Momani ena kaukauwa ni Kalou, o Oliver Cowdery, David Whitmer, kei Martin Harris. … E ratou a itokani kei Josefa Simici ena kena tauyavutaki na cakacaka veivakurabuitaki oqo ena itabagauna oqo. …
E ratou vakadinadinataka ni a rairai mai vei iratou e dua na agilosi mai vua na Turaga, ka vakaraitaka e matadratou e dua na itukutuku caka ena koula ka vakadewataki mai kina na i Vola i Momani ka ratou dusimaki kina. E ratou raica e matadratou na veika a volai tu ena peleti ena kena cegai e matadratou na drauna yadudua, ka ratou rogoca kina na domo ni Turaga ka tukuni mai lomalagi ni vakadewa oqo sa isolisoli kei na kaukauwa ni Kalou, ka ratou vakaroti me ratou tukuna yani ki vuravura taucoko. Ena gauna dredre, veivakacacani, kei na veisau ni gauna e ratou dina tu ga na tolu na ivakadinadina oqo ki na nodratou ivakadinadina ni ratou a raica dina na peleti ni tu e kea e dua na agilosi ka rogoca na domo ni Turaga ni vosa mai vei iratou mai lomalagi.
E walu tale na ivakadinadina era a raica talega na peleti, tara e ligadratou, vakadikeva vakamalua na veika era volai tu kina ni a vakaraitaka tiko vei iratou o Josefa Simici. Sa cauraki talega yani ki vuravura na nodratou ivakadinadina ka sa tiko ena ilavelave yadua ni iVola i Momani. Era a dina tu ga na walu na turaga oqo ena ivakadinadina oqo me yacova na nodratou mate.
O ira na lewe tinikarua na ivakadinadina [oka kina o Josefa Simici] e va vei iratou a raica na agilosi ka raica na veika vakalomalagi, ka lewe walu era a raica na itukutuku ni a vakaraitaka vei iratou o Josefa Simici, ni sai ira ga oqo, sa vakaraitaki kina, ni sa dodonu vua na Turaga me tauyavutaka kina ni sa dina na iVola i Momani, me vaka a yalataka vei Nifai ni na vakayacora. “ Ka na ca vei koya na cakitaka na vosa ni Kalou!” Na nodra ivakadinadina o ira na tagane oqo sa uasivia na kena vakarogoi na lawa.11
A tiko duadua o Josefa Simici … ena imatai ni raivotu, a tiko duadua ena gauna a kauta mai kina o Moronai na itukutuku vua, ka tiko duadua ena gauna a ciqoma kina na peleti; ia ni oti oqo a sega tale ni tiko duadua. Sa kaciva kina na Turaga na ivakadinadina eso. O Bubu Smith [tinai Josefa Simici, o Lucy Mack Smith] e kaya ena nona itukutuku ni a gole tagitagi yani ki vale na Parofita ena marau ni oti na nodra raica na ivakadinadina na peleti ena veidusimaki ni agilosi ni Kalou, ka kaya o Josefa, “Sa mai takali na bibi ni icolacola kau sa sega tale ni tiko duadua.” 12
3
E ratou a dina tu ga na lewe Tolu na iVakadinadina ena nodratou ivakadinadina baleta na iVola i Momani.
O iratou kece na tolu na ivakadinadina [digitaki] e ratou a vukitani ka biuta na Lotu. Rau a lesu tale mai ena yalomalumalumu o Oliver Cowdery kei Martin Harris ka kerea me rau lewena tale na Lotu ka yacova nodrau mate ni rau qaqaco vinaka tu ena Lotu. A sega tale ni lewena na Lotu o David Whitmer; ia, o iratou kece na tolu na ivakadinadina oqo e ratou a dina tu ga ena nodratou ivakadinadina e ratou a cauraka yani ki vuravura ka sa tiko ena ilavelave yadua ni iVola i Momani.13
Oqo e dua na ivakadinadina nei David Whitmer, a soli mai Richmond, e Missouri, ena 19 ni Maji, 1881—ka a lavetaki mai na imatai ni ilavelave, ka a tabaki ena Richmond Conservator ena tikinisiga o ya.
“Ki na veimatanitu, duikaikai, duivosavosa kei na tamata taucoko ena yaco yani vei kemuni na ka oqo—
“Ni sa mai rogovaki ni tukuna o John Murohy mai Polo [Caldwell County], mai Missouri, ni keirau a veivosaki ena vula ikatakata sa oti, niu sa mai cakitaka niu a dua vei iratou na lewe tolu na ivakadinadina ni iVola i Momani—
“Ena vuku ni ka oqo, sa gadrevi me na rogoci au kina oqo ke se bera ni cakava, ka me kila kina o vuravura taucoko na dina, au sa gadreva kina oqo, me vaka na kena sa vakataudeitaki tu, me yacova na iotioti ni noqu bula oqo, kei na rerevaka na Kalou, au sa kaya kina oqo me itukutuku raraba:
“Niu a sega mada vakadua ena dua na gauna, au a bau cakitaka kina na noqu ivakadinadina o ya se dua mada ga na tikina, ka sa tabaki tu mai ena kena itekivu ena ivola o ya, niu sa dua vei iratou na lewe tolu na ivakadinadina.
“Kivei ira era kilai au vakavinaka, era na kila niu sa dina tikoga ki na ivakadinadina o ya—Ka na sega kina ni dua na tamata me vakasesei se lomatarotarotaka na noqu nanuma ki na veika oqo, kau sa mai vakadeitaka kina na dina ni noqu tukutuku taucoko sa mai cauraki ka tabaki vakaivola.” 14
Meu tukuna mada na veika baleti Martin Harris. … Ena gauna a dina tiko kina o koya ki na nona ivakadinadina baleta na iVola i Momani e vuqa na yabaki e dau veileti kei na Lotu. Ia ni oti vakalekaleka na nodra yaco yani na yalododonu e Utah era a laki vaqarai koya eso na veitacini, raici koya rawa, ka vakamarautaki koya, ka kauti koya lesu mai. A gole mai ke [e Utah], papitaisotaki tale, ka mai vakaitikotiko eke ena vica na yabaki, ka tukuna tale tiko na nona ivakadinadina ena loma ni itikotiko oya. A mai mate eke ka mai kacikaci toka ni cagi [e Clarkson, Utah].
Ia meda raici Oliver Cowdery mada. E vakacava beka o Oliver Cowdery, e bibi duadua vei iratou na lewe tolu oqo, ka a tiko vata kei Josefa Simici ena vuqa sara na gauna era rairai mai kina na agilosi vata kei na vakalesuimai na idola? E vakacava o koya? A biuta na Lotu ka yaco me tamata ca sara, ia a sega vakadua ni cakitaka na ivakadinadina o ya. Eso era kaya ni a cakitaka, ia a sega ni cakava. E dau dina tu ga ena ivakadinadina o ya. …
… Ni oti na nodra cemuri na yalododonu mai Nauvoo ka ra sa laki tu ena bucabuca ka sa vaka me butobuto ca na veika kecega (A kaya o Sidney Rigdon ni ra sa yacova yani na veivakarusai ka sega tale na nodra inuinui, ka kaya na niusipepa ni ra na sega ni bula rawa!), ena mataqali ituvaki ca o ya, a qai kerea o Oliver Cowdery … me lesu tale mai ki na Lotu. … A ciqomi lesu tale o koya, ka sa vakavakarau toka me gole ki na kaulotu ki Peritania a mani tauvimate ka mani takali yani. A mate toka ena itikotiko nei David Whitmer, ka cavuta kina na nona ivakadinadina baleta na ka dina.15
4
Sa rawa ki na lewe ni Lotu yadua me ivakadinadina ni iVola i Momani.
Era sega ni o ira duadua ga na ivakadinadina oqo era rawa ni tukuna ni sa vakalou na cakacaka nei Josefa Simici, se me baleta na dina ni iVola i Momani. Sa tiko na yalayala ena iVola i Momani ni o ira taucoko era gadreva mera kila ke sa dina oqo ka umani tu kina na vosa ni Turaga era na rawa ni kila ni sa dina sara kevaka ga era na kerea ena yalodra dina, lomadra taucoko, ka vakabauta na Karisito, ka na vakatakila mai o Koya kivei ira ena kaukauwa ni Yalo Tabu [raica na Moronai 10:3–5]. Era drau vakaudolu na tamata era sa tovolea oti na yalayala oqo ka ra sa kaya mai ena yalodra dina ni ra sa ciqoma na kila-ka oqo.16
Au sa mai vakadeitaki au kina vakavinaka ni iVola i Momani au sa mai wilika tiko oqo sa vosa ni Kalou me vaka sa vakatakilai mai, me vaka a kaya o Josefa Simici ni a vakatakilai mai, kau sa mai tucake tu oqo meu raica na matamuni. Na tamata yadua ena delai vuravura e tiko vua na vuku me kila vakavinaka ena rawa me kila na dina o ya. Me na kila vakacava o koya? Na ka me na cakava o ya me vakamuria na kena sala sa solia mai vakai koya na Turaga ena gauna a tukuna kina vei ira na Jiu ni o ira ga era na vakayacora na lewa nei Tamana era na kila na vunau oqo, se sa mai vua na Kalou se sa tukuni koya ga [raica na Joni 7:17]. Sa noqu ivakadinadina ki vuravura taucoko ni sa dina na ivola oqo. …
Au kila ni nodratou ivakadinadina na [lewe tolu] na ivakadinadina oqo era volai tiko ena iVola i Momani sa ka dina, ni ra a tucake tu ena mata ni dua na agilosi ni Kalou ka a tukuna vei ira ni itukutuku ena kena sa vakadewataki tu sa dodonu sara, ka sa dina sara na nodratou ivakadinadina ni a vosa vei iratou na Kalou mai lomalagi ka kacivi iratou me ivakadinadina, ka sega ni dua na tamata ena vakuwai me ciqoma na ivakadinadina o ya kevaka e gadreva me na ciqoma, ena nona wilika na ivola oqo ena masumasu kei na yalodina, ni sa gadreva dina me kila na dina me vaka sa tukuna mai ena ivakatakila o Moronai. Ena kila o koya na dina me baleta na vakalesuimai na ivolanikalou oqo kivei ira na kawatamata makawa ni vanua oqo.17
Kena irairai vei au ni na sega ni taucoko na nona lewena na Lotu oqo e dua na lewenilotu kevaka me se bera ni wilika vakavica vata na iVola i Momani, ka vakasamataka sara vakabibi me rawa ni na ciqoma na kena ivakadinadina, ni sa itukutuku ka a vakauqeta na Kalou Qaqa ka sa dina taucoko na kena itukutuku. …
… E sega ni rawa vua e dua na lewe ni Lotu oqo me tucake vakadonui tu e mata ni Kalou ke sega mada ni wilika vakaidina ka vakavinaka na iVola i Momani.18
Ni ko wilika na iVola i Momani ko sa na kila vakavinaka ni ko sa wilika tiko na dina. Na cava na vuna? Ena vuku ga ni veidusimaki ni Turaga vei ira na tamata mera vola na veika e yaco ena kena gauna ka solia vei ira na vuku kei na veivakauqeti mera cakava oqo. Sai koya oqo na itukutuku era vola na tamata era vakabauta na Kalou. E a sega ni lutu na itukutuku oqo ki na ligadra na vukitani; ia era a vola o ira na daunitukutuku makawa ka ra vosa ni ra sa vakauqeti ena Yalo Tabu, ka da kila ni veika era vola sa ka dina baleta ni sa mai biuta kina na Turaga na nona sitaba ni veivakadonui [raica na V&V 17:6].19
5
Ni da tomana na wilika na iVola i Momani ena yalodina kei na masumasu, eda na taleitaka cake tikoga vakalevu.
Era kurabuitaka o ira kece era a yalodinataka na nodra wilika na iVola i Momani na itukutuku veivakauqeti era tiko ena draunipepa. … E tiko e dua na veivakauqeti kei na yalo ni vakacegu rekitaki kei na marau e sema tiko ki na kena wiliki ena yalodina kei na masumasu na ivola oqo.20
Niu wilika [na iVola i Momani] au kurabuitaka tikoga vakalevu na kena sa vakalou, kei na itukutuku ka tukuni tiko kina na kena tutaki na cakacaka vakalotu ni Turaga o Jisu Karisito, kei na kosipeli sa vakalesuimai ena itabagauna ni taucoko ni gauna ni nodra vakabulai na tamata. Sa rui ka talei tikoga vei au ena veisiga na itukutuku oqo niu sa raica tiko na kena sa yaco na veika era a parofisaitaka tu mai na parofita oqo era sa vosa tiko mai ena ibulubulu, mai na kuvu ni soso ki na veimatanitu e vuravura, ka tukuna vei ira mera veivutuni, ka kacivi ira mera vakabauta na Karisito.21
Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici
Taro
-
A kaya o Peresitedi Smith ni se sega ni rauta na nona wilika tiko na iVola i Momani (mai na “Bula nei Joseph Fielding Smith”). Na cava eda vulica rawa mai na vakadidike oqo?
-
Ena wase oqo, iwasewase e 1 era tiko kina eso na ivakavuvuli nei Peresitedi Smith me baleta na inaki ni iVola i Momani. Sa mai yaco vakacava na inaki oqo ki na nomu bula?
-
E dina ga ni ratou a biuta na Lotu o Oliver Cowdery, Martin Harris, kei David Whitmer, e sega ni dua vei iratou a bau cakitaka mada na nona ivakadinadina ni iVola i Momani (raica na iwasewase e 2 kei na 3). Na cava e rui bibi kina na itukutuku oqo ni da vakasamataka na nodratou ivakadinadina?
-
E kaya o Peresitedi Smith ni sa rawa ki na tamata kece mera ivakadinadina ni iVola i Momani (raica na iwasewase e 4). O sa rawata vakacava e dua na ivakadinadina ni ivola oqo? Na cava o rawa ni cakava mo wasea kina na ivakadinadina oqo?
-
Me baleta na iVola i Momani, a kaya kina o Peresitedi Smith, “Sa rui ka talei tikoga vei au ena veisiga na itukutuku oqo” (iwasewase e 5). O raica vakacava ni a yaco talega vei iko? Na cava e rawa ni cakava e dua me vaqaqacotaka na nona ivakadinadina ni iVola i Momani?
iVolanikalou Veisemati
1 Nifai 6:3–5; 2 Nifai 29:7–8; Jekope 4:1–4; Inosi 1:13; V&V 20:8–12
Veivuke ni Veivakavulici
“Solia na nomu ivakadinadina ena veigauna e vakauqeti iko kina na Yalo Tabu, me kua ni qai yaco ga ni sa tini na lesoni. Mo dau vakarautaka tale ga na gauna vei ira na nomu lewenikalasi mera solia kina na nodra ivakadinadina” (Na Veituberi, Me iLutua Ni Noda Bula, 51).