“Xk’amb’al eeb’e xinb’aanu”
Li k’a’ru xk’ut chaq qe jwal nim ru maajun sut kib’eek sa’ xb’een li ruchich’och’ a’an li qaKolonel Jesukristo… A’an nokoxb’oq chixb’aanunkil lix eetalil tz’aqal re ru.
Naq nink’oxla sa’ lin ch’ool li teneb’anb’il sa’ inb’een chirix xwotzb’al li Evangelio, kink’oxla chiruheb’ li raarookil komon naq sa’ xk’unal k’amok b’e ke’xb’aanu xine’xtenqa chixtawb’aal li loq’laj b’e re tixtenq’a we re xwaklesinkil lin musiq’ejil wank. Sa’ hoonal nim wi’chik xwankil re lin yu’am, li Choxahil Yuwa’ kinrosob’tesi rik’in jun komon kiraj intenq’ankil re naq tinb’eresi li wahom sa’ li tiikil b’e. A’aneb’ neke’xpaab’ li raatin li Kolonel: “Xk’amb’al eeb’e xinb’aanu, re naq teeb’aanu ajwi’ laa’ex jo’ xinb’aanu eere”1.
Sa’ lin kach’inal, lin yuwa’ moko komon ta sa’ li Iglees ut lin na’ kub’enaq xha’ a’b’an moko nawulak ta sa’ li Iglees. Wanko chaq sa’ li tenamit Washington D. C. ut lix yuwa’j lin na’ wankeb’ chaq numenaq 4,000 kilometros, sa’ li ch’och’ Washington. Wiib’ oxib’ po chirix a’an naq kinwulak sa’ waqxaqib’ chihab’, li wixa’an kixq’ax chaq li qanimla tenamit chirula’aninkil. Yoo xk’a’uxl xb’aan naq li was ut laa’in maji’ naqakub’si li qaha’. Ink’a’ ninnaw k’a’ru xye reheb’ lin yuwa’eb’, a’b’an sa’ jun kutan q’ela koxk’am li was ut laa’in sa’ jun na’ajej chi hilank ut kooraatina chirix lix aajelil re taqakub’si li qaha’ ut naq toowulaq rajlal sa’ eb’ lix ch’utameb’ li Iglees. Ak xsach chiwu li k’a’ru tz’aqal kixye qe, a’b’an li raatin ki’ok sa’ xchamal inch’ool ut, ka’ch’in chik chirix a’an, lin as ut laa’in xqakub’si qaha’.
Li wixa’an kikana chiqatenq’ankil. Toj wan sa’ lin ch’ool naq li was malaj laa’in neke’xk’e li qahoonal re naq too’aatinaq sa’ li Iglees, naqab’oq sa’ li aatinob’al ch’iich’ re naq toxtenq’a ut chirix wiib’ oxib’ kutan naqak’ul jun li hu li naxtaqla chaq sa’ correo ut aran naxye chaq li k’a’ru taqaye. Chirix xnumik li kutan, li k’a’ru naxk’oxla naq taqaye moko naab’al aatin naroksi, yal junes wiib’ oxib’aq aatin re naq laa’o taqayal qaq’e chixkawresinkil qib’.
Li wixa’an yal junes naroksi li kawil ch’oolej ut li k’ehok xloq’al chi tz’aqal re xtenq’ankil lin yuwa’ naq tixtaw ru li aajel ru naq tooxk’am junelik sa’ li Iglees sa’ li qach’utam. Sa’ yalaq k’a’aq re ru chaab’ilal na’leb’ nokoxtenq’a chaq chireek’ankil naq tento taawanq li Evangelio sa’ li qayu’am.
Li k’a’ru xnimal ru a’an naq laa’o naqanaw naq li qixa’an nokoxra ut naq naxra li Evangelio. A’an koowan jo’ jun chaq’al ru eetalil! K’ajo naq ninb’antioxi chirix li xnawom xch’ool li kixwotz chaq we naq toj ka’ch’inin chaq! Lix wankil kixjal lix b’ehil lin yu’am choq’ lin junelik chaab’ilal.
Chirix xnumik li chihab’, naq yookin chi elk chaq sa’ li tzoleb’aal universidad, xko lin ch’ool chirix jun chaq’al saaj ixq, Jeanen Watkins xk’ab’a’ ut kink’oxla naq a’an ajwi’ yoo chireek’ankil k’a’ruhaq sa’ xchamal xch’ool choq’ we. Sa’ jun k’ojyin naq yooko chi aatinak chirix li k’a’ru li toj taachalq, kixye rik’in k’unil aatin jun aatin li kixjal lin yu’am chi junelik. Kixye: “naq tinsumlaaq, a’anaq sa’ li santil ochoch, rik’in jun saaj winq xaqxo xch’ool ut aq xsutqi chaq sa’ lix mision”.
Naq toj maji’ nokoaatinak, laa’in maji’ nink’oxla chi us chirix jun mision, a’b’an sa’ li q’ojyin a’an, li wahom re tinxik sa’ mision kijalo’ chi junajwa. Xkohin sa’ li wochoch ut yal junes a’an wan sa’ lin k’a’uxl. Ink’a’ xinru chi wark chiru chixjunil li q’ojyin ut wulajaq chik moko ninru ta xtawb’al ru li k’a’ru nintzol chaq. Ut chirix naq kintijok chi naab’al, kink’e lin ch’ool chi aatinak rik’in lin obiisp ut kinok chixnujob’resinkil li hu re naq tinexb’oq sa’ li mision.
Lix Jeanene maajun sut kixpatz’ we naq tinxik sa’ jun mision xb’aan a’an. Nikinixra chi tz’aqal jo’ xwotzb’al wik’in li xq’unb’esinb’il xch’ool ut kixk’e lin hoonal re naq laa’in tinsik’ k’a’ru b’e tink’am sa’ lin yu’am. Sa’ wib’aal kook’anjelaq sa’ mision ut chirix a’an kootz’ape’ sa’ junajil sa’ jun santil ochoch. Lix kawil xchool ut li k’a’ru naraj xb’aanunkil lix Jeanene chirix lix paab’aal kixkanab’ jun eetalil nim xjalanil sa’ li qayu’am sa’ ch’utch’u. Ninnaw chi tz’aqal naq moko xowan taaraj sa’ sahil ch’oolejil wi’ maak’a’ raj lix xaqxookil paab’aal chirix li na’leb’ re k’anjelak xb’een wa chiru li Qaawa’. ¡A’an jun xnimal eetalil re tiikilal!
Li wixa’an Whittle jo’ lix Jeanene kine’xra chi tz’aqal jo’kan naq ke’xwotz we naq eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li Evangelio taarosob’tesi lin yu’am. Ma’ani xtiikisi we ut maak’a’ yiib’ ru kinweek’a. A’aneb’ yal junes kine’xra ut ke’xra li Choxahil Yuwa’. Li wiib’eb’ neke’xnaw naq A’an naru xb’aanunkil naab’al rik’in lin yu’am chiru li k’a’ru tinb’aanu laa’in injunes. Rik’in raarookil na’leb’ kine’xtenq’a chixtawb’aal li b’e re jun xnimal sahil ch’oolejil.
Chan ru tooruuq chixjunjunqalo chixk’utb’al qawankilal jwal nim ru? Tento naq toorahoq chi anchal qach’ool chiruheb’ li naqaj xtenq’ankil sa’ tiikilal; re naq a’aneb’ te’oq chirajb’al xkanab’ankil rib’ sa’ lix rahom li Dios. Choq’ re naab’aleb’ sa’ li ruchich’och’, li xb’een ch’a’ajkilal naq neke’xpaab’ li Evangelio a’an re te’wanq xpaab’aal chiru li Choxahil Yuwa’, li narahok rik’in jun tz’aqal rahok. Q’axal wi’chik xseeb’al xkawob’resinkil li paab’aal a’an naq wankeb’ li qamiiw malaj xjunkab’aleb’ naq te’xraheb’ rik’in jun rahom chanchan a’an.
Naq naqak’e qach’ool re naq te’reek’a li qarahom choq’ reheb’, a’an taaruuq xtenq’ankileb’ chixnimob’resinkil lix paab’aal chiru lix rahom li Dios. Chirix a’an, rik’in laa rahom ut chaab’ilal xk’amb’al aawib’ rik’ineb, lix yu’am taa’osob’tesiiq naq taawotz li tzol’leb’ aj xatzol chaq laa’at, li k’a’ru aj xanumsi chaq laa’at ut li xb’eenil na’leb’ ak xapaab’ chaq re xtawb’al xyiib’ankileb’ laa ch’a’ajkilal xak’ul chaq. Taak’ut chi anchal aach’ool naq wan aak’oxlahom chirixeb’ lix chaab’ilal tojo’ naq taawotz laa nawom chirix lix evangelio re li Jesukristo.
Naru naq taatenq’aheb’ jo’ naxye’chaq sa’ eb’ lix b’eenileb’ na’leb’ ut li tzol’leb’. Taqsiheb’ li xch’ool aniheb’ nakara, yal laa q’e chixtawb’al ru li k’a’ru naraj li Qaawa’ chirixeb’ a’an. Jun na’leb’ chan ru xb’aanunkil naq naqapatz’eb’ re li k’a’ru tixb’aanu chi k’oxlak ut chirix a’an taqak’eheb’ ru lix hoonal, maare b’ayaq xhoonal, kutan, po malaj b’ayaq chik, re textz’il b’ayaq rix ut te’xsik’ sa’ juneseb’ a’an li xsumenkil lix tij. Tenq’aheb’ chixnawb’al naq eb’ li Loq’laj Hu a’aneb’ jun nimla tenq’ re xkulb’al ut xch’olob’ankil lix sumehom. Chi jo’kan bi’, taakawresiheb’ chiru li k’a’ru taa’uxq ut li ch’a’ajkilal taachalq.
Li rajb’al li Dios a’an: “xk’eeb’al chi uxmank lix kolb’al chiru li kamk ut lix yu’am chi junelik li winq”2. Li nawom a’an aajel ru sa’ chixjunil li qab’aanuhom. Wan naq naxik li qach’ool sa’ k’a’ruhaq naqil chi q’axal us malaj noko’oso’ xb’aan li teneb’anb’il sa’ qab’een re li ruchich’och’ ut nasach chiqu li rajb’al li Dios. Naq naqajunaji junelik laa yu’am sa’ li xb’eenileb’ na’leb, taak’ul jun laa nawom chirix li k’a’ru taab’aanu ut tat’uuchinq naab’al jo’ li ru che’ choq’ re li Qaawa’.
Naq naqab’eresi laa yu’am rik’in lix b’eenileb’ na’leb’ re li k’uub’anb’il na’leb re li kolb’a-ib’, tatruhanq chi us xwotzb’aal li k’a’ru naqanaw xb’aan naq naqataw ru li xnimal ru chi junelik reheb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li Evangelio. Taawotz li k’a’ru naqanaw chiruheb’ laa wamiiw ut a’aneb’ te’raj naq te’xkawresi rib’ sa’ musiq’ej xb’aan chan ru xayeheb’ re. Taatenq’aheb’ laa raarook’il komon chixteneb’ankileb’ rib’ chixpaab’ankil chixjunil lix taqlahom [li Dios] ut xk’ulb’al sa’ xb’eeneb’ lix k’ab’a’ li Jesukristo.
Chijultiko’q aawe naq li jalajikch’oolej reheb’ li komon a’an yal jun xraqal li k’anjel. Yal aaq’e chixkawresinkileb’ li junkab’al. K’uteb’ re rik’in k’utb’esinb’il matk’ li xnimal ru naq eb’ li junkab’al te’tz’ape’q rib’ sa’ junajil sa’ jun santil ochoch. Wankeb’ li junjunq junkab’al maare tixk’am naab’al chihab’, kama’an xe’xk’ul lin na’ inyuwa’. Naab’al chihab’ ak xnume lin kub’iha’, lin yuwa’ kixkub’si lix ha’, ut chirix a’an lin junkab’al xe’tz’ape’k sa’ junajil sa’ li santil ochoch. Lin yuwa’ kik’anjelak jo’ aj tz’aponel sa’ li templo ut lin na’ kik’anjelak rik’in. Naq wan laa wilom chiru li k’ojob’anb’il k’anjel re li tz’ape’k sa’ junajil re li santil ochoch, tattenq’ank chixwaklesinkil li rawa’b’ejihom li Dios sa’ xb’een li ruchich’och’.
Chijultiko’q aawe naq naqaraheb’, a’an lix k’ojleb’aal li wankil re taawanq laa wankilal chiruheb’ li aniheb’ taawaj xtenq’ankileb’. Lix wankilal sa’ inb’een re li wixa’an Whittle ut lin wixaq’il Jeanene maak’a’ aj-e we wi laa’in ink’a’ raj xinnaw naq a’aneb’ nikine’xra ut neke’raj li chaab’ilal choq’ we.
A’ut chirix naq nakaraheb’, kanab’ aawib’ chiruheb’. Wan naq maare taawil xch’a’ajkilal xkanab’ankil aawib’ chiruheb’, a’b’an sik’ chan ru taab’aanu. Li ralaleb’ li Choxahil Yuwa’ neke’ruhan xb’aanunkil k’a’aq re ru nasach qach’ool rilb’al naq neke’reek’a li xkanab’ankil aawib’ chiruheb’. Li junjunq ralal li Dios arin sa’ ruchich’och’, kixsik’ lix k’uub’anb’il na’leb’ re li Kolonel. K’e laa ch’ool chixpaab’ankil naq te’xtaw li xhoonal, te’xb’aanu wi’chik.
Wotz li xb’eenil na’leb’ li tixtenq’a aniheb’ nakara re naq te’xik chi ub’ej sa’ li b’e naxk’am sa’ li junelik yu’am. Chijultiko’q aawe naq chiqajunilo nokochaab’ilo’ timil timil. Laa’at ajwi’ xak’am li b’e a’in re’xtawb’al ru li Evangelio. K’ut chi ch’olch’o li Evangelio.
Laa nawom chirix li xtojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo a’an jun k’anjeleb’aal q’axal kaw wi’chik xmetz’ew. Li jun ch’ol chik chi k’anjeleb’aal a’an li tij, Lix Hu laj Mormon ut xkomon chik eb’ li Loq’laj Hu, ut jo’kan ajwi’ xk’ulb’aleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li tijonelil. Chixjunileb’ a’an tate’xtenq’a chireek’ankil li Santil Musiq’ej, b’ar wi’ aajel ru xkanab’ankil aawib’ chiru.
Chan ru tooruq xk’amb’aleb’ xb’e chi chaab’il jo’ kixb’aanu li Kristo3, k’e laa k’a’uxl sa’ li xb’eenil na’leb’ re li Evangelio: Lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo nokoxtenq’a naq toowulaq chanchan li qaChoxahil Yuwa’ re naq tooruuq chi wank sa’ junajil junelik jo’ junkab’alej.
Maak’a’ tzol’leb’ jwal nim x’aajelil ru choq’ re li qak’anjel jo’ li xtojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo. Sa’ chixjunil hoonal chaab’il, wotz laa nawom chirix laj Kolonel ut lix wankil re xtojb’al rix li maak. Woksi eb’ li Loq’laj Hu li neke’xk’ut chirix li Jesukristo ut k’a’ut naq a’an eetalil tz’aqal re ru choq’ chiqajunilo4. Tattzoloq chi yalb’il aaq’e. Maanimob’resi laa k’a’uxl chirix li k’a’aq re ru maak’a’ xrajb’al ut yoo chi ch’a’ajko’k chixtawb’al ru li tzol’leb’ ut lix k’utum li Qaawa’. Rik’in jun k’ojob’anb’il tzol’leb’ kaw ru, naru naq a’anaq jun tenq’ q’axal kaw wi’chik xmetz’ew re’xwotzb’al li yaal rik’ineb’ li neke’ajman xk’ulb’al.
Nokok’anjelaq chi chaab’il chiru li qaChoxahil Yuwa’ naq wanko jo’ jun chaab’il wankilal choq’ reheb’ li chixjunileb’ chik ut re xtenq’ankileb’5. Li k’a’ru xk’ut chaq qe jwal nim ru maajun sut kib’eek sa’ xb’een li ruchich’och’ a’an li qaKolonel Jesukristo. Lix k’anjel sa’ li ruchich’och’ xk’anab’ naab’al li xk’utum, tenq’ank ut rahok. Kichunla rik’ineb’ li tenamit maak’a’eb’ xk’ulub’ chi wank rik’in; kixraheb’li junjunq; kixk’e reetal lix majelaleb’ ut kixk’ut chiruheb’ lix evangelio. A’an nokoxb’oq chixb’aanunkil lix eetalil tz’aqal re ru.
Ninnaw naq lix evangelio a’an li b’e re xtawb’al li tuqtuukilal ut li sahil ch’oolejil sa’ li yu’am a’in. Nintz’aama naq chijultiko’q qe xb’aanunkil li k’a’ru xb’aanu a’an ut qawotzaq li qarahom, kanab’ank qib’ ut xnawom li yaal rik’ineb’ li toj maji’ neke’xk’ul li li saqen li nalemtz’un re li Evangelio. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo. Amen.