Chanru xkolb’al qib’ chirix li tz’aj aj na’leb’: Jun junkab’al sa’ xsutam li Kristo
Xb’aan lix Linda S. Reeves
Xkab’ tenq’ aj k’ehol na’leb’ sa’ li Awab’ejihom re li Komonil re Tenq’ank
Li jwal chaab’il tz’ileb’ sa’ li ruchich’och’ a’in… a’an li tz’ileb’ wan sa’ qach’ool li nachal chiru xchamal li nawom ut najt naxkuy.
Ex was wiitz’in raarokex inb’aan, naweek’a naq jwal osob’tesinb’ilin xb’aan naq wankeb’ oxlaju (13) xninqaleb’ wi sa’ li’ ch’utam a’in. A’an a’in kixk’e chaq jun lin patz’om: “K’a’ raj ru twaj tex’naw li wi?”. Sa’ li eq’la a’in nawulak raj chiwu aatinak chi saqen ru reheb’ lin junkab’al ut eere laa’ex.
Laa’o, jo’ aj k’amol b’e, junelik nanumta qak’a’uxl chirix li juk’uk yoo xb’aanunkil li tz’aj aj na’leb’ sa’ xyu’ameb’ laj santil paab’anel re li Iglees ut lix junkab’aleb’. Laj Satanas rik’in xjosq’il yoo chaq chi pleetink jo’ maajun sut kixb’aanu chaq
Jun li na’leb’ xb’aan li wanko sa’ ruchich’och’ a’an re taqatzol naq ink’a’ taqakanab’ qib’ chi t’anek’ chiru li ratawom ut li reek’ahom qatib’el. Li qeek’ahom a’in kixk’e li Dios nokoxtenq’a naq tqaj sumlaak ut wanq qakok’al. naq wankeb’ chi sumsu jun winq ut jun ixq naru naq te’xk’am chaq lix kok’al sa’ li kamik yu’am a’in, jo’kan ajwi’ wan re naq taawanq jun chaq’al ut raarookil hoonal b’ar wi’ te’xjunaji wib’ chi tiikeb’ xpaab’aal aamej, b’ar wi’ tixjunaji rib’ li musiq’ej jo’ ajwi’ li tz’ejwalej, ut tixk’e xtz’aqalil xsahil aach’ool ut sahil ch’oolejil naq nakataw ru xk’eeb’al xb’een wa lix rajom laa sum aatin. Li awa’b’ej Spencer W. Kimball kixk’ut naq sa’ li sumlaak “laa sum aatin…naakana choq xb’een sa’ xyu’am lix sum aatin, ut…(maak’a’aq) chik jalan aawajom (malaj) komon (ut maak’a’aq) chik k’a’aq re ru naru taawanq sa’ xb’een li na’leb’ a’in…
“Li sumlaak naxk’am chaq rik’in li tiik ch’oolej ut li tz’aqal xaqxookil paab’aank”1.
Naab’al chihab’ anajwan, jun li qako’ xnumsi jun nimla yot’b’il na’leb’. Xkohin sa’ xwarib’aal b’ar wi’ kixye we lix reek’ahom ut kixch’olob’ chiwu naq xwan chaq sa’ rochoch jun li qamiiw ut, maak’a’ sa’ xch’ool naq kiril sa’ li kaaxmu li k’a’ru yookeb’ xb’aanunkil jun winq ut jun ixq t’ust’uuqeb’. A’an ki’ok chi yaab’ak ut chixyeeb’al naq ink’a’ sa nareek’a rib’ xb’aan li kiril ut naraj raj risinkil sa’ xk’auxl. K’ajo’ naq xinb’antioxi xb’aan naq kichal wik’in ut ink’a xmuq, ut chi kama’an kixk’e inhoonal re xtuqub’ankil li xsaqil ut rahob’tesimb’il raam, ut re xtenq’ankil chixtawb’al tuqtuukilal li nachal xb’aan li tojok rix maak kixb’aanu li qaKolonel. Toj wan sa’ lin ch’ool li loq’laj ch’oolej kiqeek’a naq koowiq’la sa’ wiib’al, jo’ na’b’ej ut ko’b’ej, ut xqatz’aama lix tenq’ li qaChoxahil Yuwa’.
Na’b’al kok’al, saajeb’ ut cheekeb’ te’xtaw sa’ lix b’e ut a’aneb’ moko yookeb’ ta chixsik’b’al li tz’aj aj na’leb’ re rilb’al jun ixq malaj jun winq chi t’ust’uukeb’ sa’ li internet malaj sa’ li hu; a’b’an jun xnimal xk’ihal re winq ut ixq yookeb’ xsikb’al rilb’al ut neke’sutq’i rik’in kok’ aj xsa’ toj reetal naq nekek’ay ut ink’a’ chik neke’ru xkanab’ankil. Maare li komon a’in teraj raj chi anchal xch’ooleb’ elk sa’ li xramb’aleb’ a’an, a’b’an ink’a’ neke’ru xketb’al xjuneseb’. K’ajo’ qab’antioxihom naq eb’ li qakomon li naqaraheb’ neke’xsik’ ru re xyeeb’al qe jo’ yuwa’b’ej malaj re junaq xb’eenil re li Iglees. Us raj naq ink’a’ taasach qach’ool, josq’ok malaj tz’eqtaanaak, a’an naru naq tixyob’ wi’chik naq te’kanaq sa’ch’anch’o.
Laa’o, jo’ yuwa’b’ej ut aj k’amol b’e, tento taqak’ut ut taqak’e xna’leb’ li qalal ut li saajeb’ chi rajlal, taqab’iheb’ rik’in rahom ut q’unil. Tento taqatzoleb’ chirix li xch’a’ajkilal li tz’aj aj na’leb’ re rilb’al jun ixq malaj jun winq chi t’ust’uukeb’ ut chan ru naq naxchap li qayu’am, ut kama’an naqasach li Musiq’ej, li qek’ahom, naxjuk’ komonil toch’enajenaqeb’, naasachman li qayaalalil, li wank chi us rik’ineb’ li komon, nasach li k’a’ru naqaj xb’aanunkil chi us, ut li qahoonal, li qak’a’uxl ut li qametz’ew.
Li tz’aj aj na’leb’ yoo chi numtak lix maa’usilal q’axal nim ut yalaq b’ar nokoru rilb’al. Naq noko’aatinak rik’ineb’ li qakok’al, chi ch’utch’u tooruuq xb’aanunkil jun junkab’al k’uub’anb’il na’leb’ rik’in k’utb’il na’leb’ ut toj b’ar tooruuq chi wulak, rik’in xtz’ilb’al li k’a’ruhatq nawan sa’eb’ li k’anjeleb’aal uulul ch’iich’. Ex yuwa’b’ej, maawan sa’ qach’ool naq eb’ li k’anjeleb’aal re aatinak ut li wankeb’ internet chi sa’, maawa’ li ulul ch’iich’, a’aneb’ li xnimal ru li ch’a’ajkilal?2.
Saajex ut cheekex, wi xext’ane’ sa’ lix ra’al laj Satanas re li tz’aj aj na’leb’, chenaq sa’ eech’ool lix xnimal aj uxtaan li qaraaroakil Kolonel. Ma neketaw xchaamal xrahom li Qaawa’ choq eere, anajwan ajwi’? Li qaKolonel wan xwankil re eesaqob’resinkil ut eek’irtesinkil. A’an truuq risinkil lee rahilal ut lee yo’t’ik nekereek’a ut eeb’aanunkil chi xsaqob’resinkil wi’chik rik’in lix wankil re xtojb’al rix li maak.
Laa’o, jo’ aj k’amol b’e, wan ajwi’ li qak’a’uxl xb’aaneb’ li sum aatin ut eb’ li junkab’al b’ar wi’ yookeb’ xnumsinkil li rahilal naq xe’k’ay chirilb’al li tz’aj aj na’leb’. Li Elder Richard G. Scott ak xtz’aama: “ Wi ach’ab’anb’ilat chirix li xninqal ru maak, matyot’e’ chi maak’a’ xwankil xb’aan xk’ulum xmaakeb’ li jalan…naru taaweek’a xtoq’ob’ankil… A’b’anan, maak’e sa’ aab’een li teneb’anb’il chirix li k’a’ru xe’xb’aanu chaq a’aneb’ ”3. Teenaw naq moko wankex ta eejunes; wan li tenq’ qik’in; wan li ch’utam b’ar wi neke’xtenq’a li sum aatin li wankeb’ li rahilal a’in rik’ineb’; ut wan ajwi’ li ch’utam rik’in li b’oqleb’ ch’iich’, b’ar wi’ nekeru li sum aatin chi boqok ut okenk sa’ li ch’utam toj sa’ li rochocheb’.
Ex was wiitz’in, chanru taqakoleb’rix li qalal ut li saajeb’? Wankatqeb’ kanjeleb’aal re tz’ilok eesil li naaru taqak’e sa’eb’ li uulul ch’iich’ ut li aatinob’al k’am ch’iich’. A’aneb’ k’anjeleb’aal ch’iich’ jwal neke’k’anjelak. A’b’an li jwal chaab’il tz’ilok rix sa’ li ruchich’och’, li jun ajwi’ ut toj sa’ xraqal nak’anjelak, a’an lix tz’ilb’al qix sa’ junqal li nachal chiru jun li chamal nawom li junelik wan chirix lix rahom li qaChoxahil Yuwa’ ut li mayejak re xtojb’al rix li maak re li qaKolonel chiqix laa’o chiqajunqal.
Chanru taqab’eresi li qalal sa’ li chamal xjalajik xch’ooleb’ ut te’tz’aqonq sa’ lix Tojb’al rix li maak xb’aan li Kolonel? K’ajo’ nawulak chiwu li raatin li profeet Nefi chirix li k’a’ru xe’xb’aanu li xtenamit re xkawresinkil li saajeb’ sa’ xq’e kutan. “ut noko’aatinak chirix li Kristo, nasahoʼ saʼ qachʼool rikʼin li Kristo, nokojultikan chirix li Kristo, naqaye profeetil aatin chirix li Kristo ut nokotzʼiibʼak joʼ chanru li qaprofeetil aatin, re naq ebʼ li qalal qakʼajol teʼruuq chixnawbʼal bʼar taaruuq teʼiloq re teʼisiiq lix maakeb’ ”4.
Chanru tooruuq xb’aanunkil a’in sa’ li qochoch? Wan eere laa’ex ak xineerab’i aatinak chirix li lub’tajenaq wanko lin sum aatin lix Mel ut laa’in jo’ yuwa’b’ej re kahib’ chi kok’al. Naq yooko chaq chixyalb’al qaq’e jo’ yuwab’ej ut chixjunil chik li k’a’ruhaq aajel ru re li qayu’am, oso’jenaq qach’ool re’xtawb’al qatenq’ankil. Xotijok ut xqatz’aama re’xnawb’al k’a’ru taqab’aanu. Li sumenk xqak’ul saqen ru: “Us b’i’ wi’ li ochoch ch’ach’alemb’il xsa’, li kok’al toj wankeb’ sa’ xraqeb’ neke’war wi’ ut wan k’anjel ink’a’ ta xe’uxman. Li k’aru aajel ru ka’ajwi’ a’an teeb’aanu sa’ lee rochoch a’an li xtzolb’al eb’ li Loq’laj Hu, tijok rajlal kutan ut li q’ojyin re ochoch rajlal xamaan”.
Yooko xyalb’al xb’aanunkil li k’a’aq re ru a’in, a’b’an moko naqak’e ta junelik choq xb’eenileb’ ut, sa’ xyi li ch’a’ajkilal, wan naq ink’a’ naqab’aanuheb’. Xqajal li qilob’aal ut xqayal naq ink’a’ taachalq qak’a’uxl chirix k’a’aq re ru moko ninqeb’ ta xnimal ru. Li qilob’aal xwulak chi wank naq too’aatinak, taasaho’q qach’ool; taqajultika li aatin ut xwotz’b’aal qanawom chirix li Kristo naq naqayal qaq’e chi tijok ut rilb’al li Loq’laj Hu rajlal kutan ut chixb’aanunkil li q’ojyin re ochoch rajlal xamaan.
Tojo’ xnume’, naq jun wamiiw kixye we; “Naq naqapatz’ reheb’ li ixq naq te’ril li Loq’laj Hu ut te’tijoq b’ayaq chik, kama’an neke’lub’tesink; xb’aan naq neke’reek’a naq wan naab’al lix k’anjel”.
Ex was wiitz’in, xb’aan naq laa’in ak xinnumsi ut ninnaw li k’aru naak’ulman, ut re lin sum aatin, tinch’olob’ xyaalal chirix li osob’tesihom nak’ulman xb’aan xtzolb’al li Loq’laj Hu rajlal kutan, ut li tijok rajlal kutan ut xb’aanunkil li q’ojyin ochoch rajlal xamaan. A’an a’in li k’anjel toxtenq’a chirisinkil li lub’taak, tixk’ut chiqu b’ar yooko xk’amb’al li qayu’am ut taanimanq li kolb’a-ib’ choq re li qochoch. Jo’kan bi’, wi li tz’aj aj na’leb’ ut jalaneb’ chik ch’a’ajkilal tixket li qajunkab’al, tooruuq xpatz’b’aal qatenq’ re li Qaawa’ ut royb’eninkil xnimal qak’amol b’e re li Musiq’ej, ut taqanaw naq xqab’aanu li k’a’ru xpatz’ qe li qaYuwa’.
Ex was wiitz’in, wi maji’ naqab’aanu li k’a’aq re ru a’in sa’eb’ li qajunkab’al, chiqajunilo tooruuq taqayoob’ xb’anunkil anajwan. Wi eb’ li qalal ak ninqeeb’ ut ink’a nekeraj qataaqenkil, naru taqayoob’ qajunes. Naq taqab’aanu, lix wankilal li Musiq’ej tixyoob’ xnujob’resinkil li qajunkab’al ut li qayu’am; Ut, moqon, maare li qalal te’sumenq.
Koxlahomaq naq eb’ li yo’yookeb’ apóstol a’aneb’ ajwi’ xe’xyeechi’i naq naqasik’eb’ li qaxe’toonil najter yuwa’ ut naqakawresi li k’ab’a’heb’ li qajunkab’al choq re li santil ochoch, taqakol qib’ anajwan ut sa’ chixjunil li qayu’am, wi toowanq sa’ k’ulub’ junelik re taawanq li hu re tooruuq chi okenk sa’ li santil ochoch5. K’ajo xnimal ru eb’ li yeechi’ihom a’in!
Ex saajex, teneb’anb’il sa’ eeb’een chirix lee musiq’ejil ch’aab’ilal. Chupumaq lee aatinob’aal ch’iich wi na’ajman ru, b’ichanqex jun li b’ich re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al, textijoq re xpatz’b’al lee tenq’, k’oxlahomaq jun aatin reheb’ li Loq’laj Hu, elqex chirilb’al li cine, k’oxlahomaq li Kolonel, teewa’ ut teeruk’ chi k’ulub’ej li Loq’laj Wa’ak, teetzol Choq re xKawilal li Saajeb’, wanqex jo’ jun eetalil choq reheb’ lee wamiiw, aatinanqex rik’ineb’ lee yuwa’, ayuqex ut aatinanqex rik’in lee obiisp, patz’omaq eetenq ut sik’omaq eetenq’ rik’in jun laj tz’olb’il b’anonel wi aajel ru xb’aanunkil.
K’a’ru nawaj naq te’xnaw li wi? Nawaj naq a’aneb’ ut laa’ex teenaw naq laa’in ninnaw naq li Kolonel yo’yo ut nokoxra. A’an kixtoj li xtz’aq rix li qamaak, a’b’an tento naq toowiqlaaq chiru li qaChoxahil Yuwa’ sa’ xchamal tuulanil ch’oolej, xotonink qamaak ut tz’aamankil re naq tixkuy qamaak. Tento naq taqajal qach’ool ut li qajom, ut tuulanaq qach’ool chi tz’aqal re xtawb’al qatenq’ ut li kuyuk maak chiruheb’ li xqatoch’ ut xtz’eqtaanankil.
Ninnaw naq laj Jose Smith kiril li Dios, li qaChoxahil Yuwa’ ut qaKolonel Jesukristo. Ninch’olob’ xyaalal eere naq wan qik’in jun yo’yookil profeet sa’ xb’een li ruchichoch, li awa’b’ej Thomas S. Monson. Jo’kan ajwi’ ninch’olob’ xyaalal naq maajun wa too’exk’am sa’ jun sachb’il b’e wi’ naqak’e qach’ool chirab’inkil naq naxk’e qana’leb’ lix profeet li Dios. ninch’olob’ xyaalal chirix lix wankil qasumwank ut eb’ li osob’tesihom re li santil ochoch.
Ninnaw naq lix Hu laj Mormon a’an yaal! Ink’a’ ninru xch’olob’ankil lix wankil li nimla hu a’in; yal junes ninnaw naq, rik’in li tij, lix Hu laj Mormon wan lix wankil re tixkoleb’ li junkab’al, xkawresinkil qib’ sa’ komonil ut xk’eeb’al qib sa’ junjunqal chiru li Qaawa’. Ninch’olob’ xyaalal li k’a’aq re ru a’in sa’ lix santil k’ab’a’ li Jesukristo. Amen.