2010–2019
Li k’utb’esink li toj yoo
October 2014
17:30

Li k’utb’esink li toj yoo

Xb’aan li Awa’b’ej Henry B. Eyring

Xb’een tenq’ aj k’ehol na’leb’ sa’ li Xb’eenil Awa’b’ejil

Xna’leb’il li winq xjunes moko tz’aqalaq ta re xsumenkileb’ li patz’om q’axal aajel ru sa’ li yu’am a’in. Tento taqak’ul li k’utb’esinb’il na’leb’ rik’in li Dios.

Li twaj laa’in anajwan, a’an naq chiqajunilo taqeek’a li rahok ut li saqen rik’in li Dios. Wankeb’ naa’b’al li yookeb’ chi ab’ink anajwan, li te’raj xk’ulb’al xna’leb’ chi k’utb’esinb’il chaq xb’aan li qaYuwa’.

Choq’ reheb’ li awa’b’ej re mision, maare a’anaq xnawb’al chanru xtenq’ankil jun li misioneer. Choq’ re jun li na’b’ej yuwa’b’ej sa’ jun tenamit b’ar wi’ yoo li pleetik, a’anaq xnawb’al ma te’xq’axtesi xjunkab’al sa’ jalan chik li na’ajej malaj ink’a’. k’iila cient chi awa’b’ej ut obiisp yookeb’ chi tijok anajwan re naq te’xnaw chanru te’xtenq’a li Qaawa’ sa’ xxokb’aleb’ li ani sachenaq. Ut choq’ re jun li profeet, a’anaq xnawb’al k’a’ru taaraj li Qaawa’ naq tixye re li Iglees ut re jun li ruchich’och’ sa’ ch’a’ajkilal.

Chiqajunilo naqanaw naq xna’leb’il li winq xjunes moko tz’aqalaq ta re xsumenkileb’ li patz’om q’axal aajel ru sa’ li yu’am a’in. Tento taqak’ul li k’utb’esinb’il na’leb’ rik’in li Dios. Ut moko yal jun sut ta taqaj sa’ junaq ch’a’ajkilal, taqaj b’an chi ak’ob’resinb’il rajlal. Ink’a’ yal jun saqen taqaj sa’ junpaat, taqaj b’an li osob’tesink rajlal re aatinak rik’in li Dios.

Nawan li Iglees anajwan xb’aan naq jun li chajom kixnaw naq yaal a’an. Laj Jose Smith kixnaw naq ink’a’ tixnaw xjunes rib’ b’ar wan li iglees taa’ok raj wi’. Jo’kan naq kixpatz’ re li Dios, jo’ naxye sa’ lix hu laj Santiago. Li Dios Yuwa’b’ej ut li Jesukristo ke’k’utun sa’ jun kiche’. Ke’xsume li patz’om li moko kiru ta laj Jose chixtuqub’ankil xjunes.

Kib’oq’e xb’aan li Dios chixk’ojob’ankil tz’aqal lix Iglees li Jesukristo, ut rik’in a’an kichal li wankilal re xb’oqb’al chaq li Santil Musiq’ej re naq taachalq li k’utb’esinb’il na’leb’ rajlal.

Li Awa’b’ej Boyd K. Packer kixch’olob’ a’ reetalil li tz’aqal Iglees a’an chi jo’ka’in: “li k’utb’esinb’il na’leb’ toj yoo sa’ li Iglees: li profeet naxk’ul choq’ re li Iglees: li awa’b’ej choq’ re li roqech, lix mision, malaj lix molam; li obiisp choq’ re lix teep; li yuwa’b’ej choq’ re lix junkab’al; li junjunq choq’ re xjunes rib’.”1

Xk’utb’esinkil li qana’leb’ natikla, nachoyman, ut nachal wi’chik rajlal. Qilaq li xnimal ru aj Nefi, li ralal laj Lehi, jo’ li eetalil chiqu. Kimatk’iik lix yuwa’. Wankeb’ sa’ xjunkab’al li ke’xk’oxla naq wax li ru sa’ xk’ab’a’ lix matk’. Li matk’ kixk’ut jun xtaqlahom li Dios naq eb’ li ralal laj Lehi che’ok sa’ li xiwajel, ut te’sutq’iiq Jerusalen re xxokb’al chaq li perel ch’iich’ wan wi’ li raatin li Dios, re naq te’ruuq chixk’amb’al rik’ineb’ sa’ xb’eenik toj sa’ li yeechi’inb’il ch’och’.

Junelik naqaye resil li k’a’ru kixye laj Nefi naq lix yuwa’ kixpatz’ naq taasutq’iiq Jerusalen. Ak nekenaw li aatin: “Tinxik ut tinb’aanu li k’a’aq re ru xtaqla li Qaawa’.”2

Naq laj Lehi kirab’i raatin laj Nefi, li loq’laj hu naxye naq “kisaho’ xch’ool chi numtajenaq.”3 Kisaho’ xb’aan naq naxnaw naq kik’ojob’aak li k’utb’esink sa’ xch’ool laj Nefi re tixnaw naq lix matk’ lix yuwa’, a’an jun aatinak rik’in li Dios tz’aqal yaal. Laj Nefi ink’a’ kixye, “tinxik ut tinb’aanu li k’a’aq re ru xtaqla lin yuwa’.” A’b’an kixye “Tinxik ut tinb’aanu li k’a’aq re ru xtaqla li Qaawa’.”

Xb’aan li k’a’ru ak xek’ul sa’ lee junkab’al, laa’ex ajwi’ nekenaw k’a’ut naq kisaho’ laj Lehi. Lix sahil kichal sa’ xnawb’al naq ak kik’ojob’aak li k’utb’esink sa’ xch’ool laj Nefi.

Naab’aleb’ li na’b’ej yuwa’b’ej neke’xxaqab’ jun hoonal tento wi’ te’q’ajq li ralal xk’ajol sa’ ochoch. K’oxla b’an xsahil xch’ool li na’b’ej yuwa’b’ej naq jun xrab’in li ak xniman ut xko’o chi wank xjunes toj naxxaqab’ xhoonal naq taaq’ajq sa’ rochoch, ut naxpaab’ ajwi’ li Hilob’aal kutan jo’ chanru kixtzol sa’ junkab’al. Lix k’utb’esihom li na’b’ej yuwa’b’ej nakana xwankil sa’ li na’leb’ li toj te’xk’ul li ralal xk’ajol.

Lin na’ kixnaw a’an chi us. Naq chajomin chaq, laa’in nintz’ap li qapueert chi timil naq jwal q’ojyin yookin chi ok. Tento tinnume’q chiru xwarib’aal lin na’ re naq tin’ok chaq sa’ lin warib’aal laa’in. Us ta jwal timil ninnume’, naq wankin chiru lix pueert lin na’, nawab’i lin k’ab’a’, yeeb’il chi q’un, “aj Henry. Kim arin junpaataq.”

Nin’ok aran ut ninch’unla chire lix ch’aat. Naq ninraatina, anchal yal ch’ina seraq’ik yoo chixb’aanunkil. A’b’anan toj sa’ li kutan ajwi’ anajwan, li k’a’ru naxye toj nanaq wi’chik sa’ lin k’a’uxl chi junaqik xwankil rik’in li wosob’tesinkil xb’aan li yuwa’b’ejil aj k’anjel.

Ink’a’ ninnaw k’a’ru xtz’aama chaq sa’ xtij naq yoo chiwoyb’enikil chiru q’ojyin. Maare naxpatz’ naq tin’ile’q chi us. A’b’an ninnaw naq kitijok jo’ chanru natijok jun yuwa’b’ejil aj k’anjel. Laj k’anjel a’an naxtz’aama naq li raatin taa’ok jo’ raatin li Dios, maawa’ raatin a’an xjunes. Kisumeman chaq lix tij lin na’ chirix a’an. Ak wanjenaq chik sa’ li ruchich’och’ reheb’ li musiq’ej numenaq 40 chihab’. Ninnaw naq jwal sa sa’ xch’ool naq ak xin-osob’tesiik jo’ kixtz’aama, re naq tinwaab’i lix taqlahom li Dios sa’ li aatin kixye we. Ut inyalom chaq inq’e naq tinxik ut tinb’aanu jo’ li kiraj chaq.

Wilom ajwi’ li k’utb’esinb’il na’leb’ chi jo’kan rik’ineb’ li awa’b’ej re oqech ut li obiisp sa’ li Iglees. Jo’ chanru li na’ux rik’ineb’ laj k’amol b’e sa’ junkab’al, wan xwankilal li k’utb’esink a’ yal jo’ chanru nak’ojob’aak sa’ xch’ool li ani yoo chi b’eresiik.

Laa’in kiwil xk’utb’esinkil li na’leb’ naq xchal li sache’k sa’ xjuqik li nimla k’uleb’aal ha’ sa’ Idaho. Naab’alex ak nekenaw resil a’an. Li k’utb’esink na’leb’ li ki’ux aran rik’in jun li awa’b’ej re oqech naru toorosob’tesi chiqajunilo sa’eb’ li kutan toj chalel.

K’iila mil chi kristiaan ke’isiik sa’ rochoch sa’ li sache’k a’an. Li k’anjel re xtenq’ankileb’ kik’eeman re jun li awa’b’ej re oqech, a’an aj k’aleb’aal. Laa’in xinwulak aran yal wiib’ oxib’ kutan chirix naq ki’ux li sache’k. Jun aj k’amol b’e sa’ li Agencia Federal de Catástrofes kik’ulun. A’an rochb’eeneb’ lix tenq’ ke’ok sa’ li kab’l b’ar wi’ li aw’ab’ej re oqech ak xch’utub’eb’ li obiisp jo’ ajwi’ junjunq aj k’amoleb’ xb’e jalan chik li paab’aal. Laa’in wankin aran xb’aan naq naab’aleb’ li kristiaan yookeb’ chi k’irtesiik sa’ li tzoleb’aal b’ar wi’ laa’in li awa’b’ej.

Naq kitikla li ch’utam a’an, laj k’anjel re li Agencia Federal kixaqli ut ki’ok chixyeeb’al chi kaw xyaab’ xkux k’a’ru tento raj taqab’aanu. Chirix naq kixye wiib’ oxib’ li k’anjel tento xb’aanunkil, li awa’b’ej re oqech kixye chi q’un xyaab’ xkux, “ak xqab’aanu a’an.”

Chirix xnumik jun ch’ina hoonal, laj k’anjel a’an kixye, “maare yal tinch’unub’ wib’ ut tinwileb’ jun k’amok.” A’an rochb’eeneb’ lix tenq’ ke’ab’ink naq eb’ li obiisp ut laj tij ke’xye resil k’a’ru ak xe’xb’aanu chaq. Ke’xch’olob’ lix taqlankil ke’xk’ul rik’in laj k’amoleb’ xb’e. Ke’xye ajwi’ resil li k’a’ru ke’musiq’aak xna’leb’ chixb’aanunkil naq yookeb’ chixb’aanunkil li taqlanb’ileb’ wi’ sa’ xsik’b’aleb’ ut xtenq’ankileb’ li junkab’al. Ak yoo chi ewuuk. Lubluukeb’ chi us, ut ink’a’ chik neke’xk’ut mas lix metz’ew, ka’ajwi’ li rahok.

Li awa’b’ej re oqech kixk’e wiib’ oxib’ chik xtaqlankileb’ li obiisp, toja’ naq kixye jo’q’e taawanq jun chik li ch’utam re xyeeb’al resileb’ xk’anjel.

Laajeb’ xka’k’aal k’asal naq maji’ natkla li ch’utam a’an, laj k’amol b’e reheb’ laj Agencia Federal ak xwulak. Laa’in kiwab’i naq a’an kixye chi q’un xyaab’ xkux re li awa’b’ej re oqech, “awa’b’ej, k’a’ru taawaj naq laa’in ut eb’ lin komon taqab’aanu?”

Li kiril li winq a’an, laa’in ak wilom a’an sa’ chixjunil li ruchich’och’. Yaal li k’a’ru kixye li awa’b’ej Packer. Li k’utb’esinb’il na’leb’ nawulak rik’ineb’ li awa’b’ej, ut naxtaqsiheb’ re naq te’xq’ax xmetz’ew yal xjunes rib’. Jo’kan ajwi’, li Qaawa’ naxk’ojob’ sa’ xch’ooleb’ li ani taqlanb’il naq lix taqlahom li awa’b’ej chalenaq chaq rik’in li Dios toj sa’ xb’een jun winq li wan xmajelal.

Osob’tesinb’ilin xb’aan naq k’iila sut xinb’oqe’ chixtaaqenkileb’ li chaab’il aj k’amol b’e. Naq chajomin chaq, xink’anjelak jo’ xtenq’ li awab’ej reheb’ laj tij. Chirix a’an xink’anjelak ajwi’ jo’ xtenq’ wiib’eb’ li awa’b’ej re distrito, jun li jolomil obiisp re li Iglees, jo’ xkomoneb’ li Kab’laju chi Apostol, ut jo’ xtenq’ wiib’eb’ li Awa’b’ej re li Iglees. Wilom li k’utb’esinb’il na’leb’ li nak’eeman reheb’, ut li nak’ojob’aman sa’ xch’ooleb’ li ani neke’xtaqla.

Li k’utb’esink a’an, li naqaj chiqajunilo, ink’a’ nachal chi maak’a’ xyalb’al qaq’e, chi moko yal chi patz’b’il. Li Qaawa’ kixye chanru naru taqak’ul xkomon li k’utb’esink a’an rik’in li Dios. Li kixye naxb’eresi yalaq ani li naxsik’ xna’leb’ chi k’utb’esinb’il.

“Chiwanq ajwi’ lix sa’ aach’ool chi nujenaq rik’in rahok choq’ reheb’ chixjunil li winq, ut choq’ re li rochochil li paab’aal, ut li saq ruhil na’leb’ chirutz’u’uji laa k’oxlahom; toja’ naq taanimanq xmetz’ew lix kawilal aach’ool chiru li Dios, ut li tzol’leb’ re li tijonelil taanaq chiru laa waam chanchan li k’ajob’ chalen chaq sa’ choxa.

“Li Santil Musiq’ej taa’ochb’eeninq aawe rajlal.”4

Sa’ li aatin a’an nawisi jun na’leb’ choq’ qe chiqajunil. Makub’si xwankil li rahok li nakaweek’a choq’ re li profeet. Yalaq ta b’ar ninwulak rik’ineb’ li komon, yalaq ani wan choq’ profeet, li komon neke’xpatz’ we, “naq tatwulak wi’chik sa’ xjolomil li Iglees, ma taaye re li profeet naq naqara?”

A’an naxq’ax xnimankileb’ li heroe, malaj li k’a’ru naqeek’a choq’ reheb’ li ani nim ru. A’an jun maatan k’eeb’il xb’aan li Dios. Rik’in a’an, taak’ul li k’utb’esink re xk’ojob’ankil aach’ool naq a’an yoo chi aatinak sa’ ropiis jo’ lix profeet li Dios. Li rahok li nakaweek’a, a’an lix rahom li Dios choq’ re li ani na’aatinak choq’ re.

Wan naq ch’a’aj reek’ankil a’an, xb’aan naq kok’ aj sa’ li Qaawa’ naxpatz’ naq lix profeet tixye li na’leb’ li ch’a’aj xk’ulub’ankil. Laj xik’ ilol qe tixyal xk’eeb’al qajosq’il ut xwiib’al qach’ool chirix lix b’oqb’al li profeet rik’in li Dios.

Wilom chanru naq li Santil Musiq’ej naru tixtoch lix q’unal li aamej re xkolb’al jun tuulanil xtzolom li Kristo rik’in li xk’utb’esinkil xna’leb’.

Li profeet kinxtaqla chixq’axtesinkil li loq’laj wankilal re tz’apok sa’ xb’een jun li winq. Ka’ajwi’ li profeet naxk’am li laaw re xyeeb’al ani tixk’ul li loq’laj wankilal a’an, li kixk’e li Qaawa’ re laj Pedro. Laa’in ak xink’ul li loq’laj wankilal a’an, a’b’anan ka’ajwi’ chi b’eresinb’ilin xb’aan li Awa’b’ej re li Iglees kinru chixq’axtesinkil re jalan.

Sa’ jun li ochoch najt chaq rik’in Lago Salado, kink’e li wuq’ sa’ xb’een xjolom jun li winq sik’b’il ru xb’aan li profeet. Uuchin chiru li ruq’ a’an naq kixnumsi chixjunil xyu’am sa’ xk’anjelankil li ch’och’. Li ch’ina rixaqil kichunla chixk’atq. Uuchin ajwi’ chiru a’an naab’al li k’anjelak rochb’een xb’eelom.

Kinye li aatin k’eeb’il xb’aan li profeet: “Sa’ xjek’inkil li wankilal ut li k’anjel xb’aan laj,” xinye xk’ab’a’ li profeet, “li naxk’am chixjunil lix lawil li tijonelil sa’ li ruchich’och’ anajwan, ninq’axtesi li wankilal re tz’apok sa’ xb’een laj,” ut xinye xk’ab’a’ li winq, ut li santil ochoch b’ar wi’ taak’anjelaq jo’ aj tz’aponel.

Ki’el xya’al ru. Li rixaqil yoo ajwi’ chi yaab’ak. Kinkanab’eb’ chixk’ojob’ankileb’ wi’chik rib’. Li rixaqil kixaqli ut kichal chiwu. Kinril ut kixye rik’in ch’ina xiw sa’ xyaab’ xkux naq wan xsahil xch’ool a’b’anan ra ajwi’. Kixye naq nasaho’ chirochb’eenkil lix b’eelom sa’ santil ochoch junxil, a’b’an naxk’oxla chik anajwan naq ink’a’ raj chik taarochb’eeni aran, xb’aan naq li Dios ak xsik’ li ru choq’ re jun xnimal ru k’anjel. Toja’ naq kixye naq ink’a’ nareek’a rib’ aj k’ulub’ chirochb’eeninkil xb’aan naq ink’a’ naxnaw ilok ru hu.

Kinye re naq lix b’eelom taanimaq raj ru chi ochb’eninb’il xb’aan a’an, sa’ xk’ab’a’ lix nimla wankilal sa’ musiq’ej. Jo’ k’ihal kiru chiwu, chi yal b’ab’ay ninnaw raatinob’aal, kinye re naq li Dios ak xk’utb’esi lix na’leb’ chi nim wi’chik chiru xk’utum li ruchich’och’.

Kixnaw xb’aan xmaatan li Musiq’ej naq li Dios kixk’e rik’in xwankil lix profeet jun li choxahil k’anjel re lix b’eelom. Kixnaw xjunes rib’ naq li laaw re xk’eeb’al li wankilal a’an nawan rik’in jun winq li maajun wa rilom chaq, a’b’an kixnaw naq a’an lix profeet li Dios. Kixnaw, chi moko yeeb’el ta re xb’aan junaq li ani yo’yo, naq li profeet kitijok chaq chirix lix k’ab’a’ lix b’eelom. Kixnaw xjunes rib’ naq li Dios kixb’aanu li b’oqok.

Kixnaw ajwi’ naq li k’anjel tixb’aanu lix b’eelom tixb’ak’eb’ li kristiaan choq’ re li junelik q’e kutan sa’ li choxahil awa’b’ejihom. Kik’ojob’aak sa’ xk’a’uxl ut sa’ xch’ool naq li kixye li Qaawa’ re laj Pedro toj yoo sa’ li Iglees: “li taab’ak’ sa’ ruchich’och’, b’ak’b’ooq ajwi’ sa’ choxa.”5 Kixnaw a’an xjunes rib’, chi k’utb’esinb’il xb’aan li Dios.

Qak’oxlahaq wi’chik li ak xqaye. “li k’utb’esinb’il na’leb’ toj yoo sa’ li Iglees: li profeet naxk’ul choq’ re li Iglees: li awa’b’ej choq’ re li roqech, lix mision, malaj lix molam; li obiisp choq’ re lix teep; li yuwa’b’ej choq’ re lix junkab’al; li junjunq choq’ re xjunes rib’.”6

Ninch’olob’ xnawom inch’ool naq yaal a’an. Li qaYuwa’ narab’i laa tij. Natakxra. Naxnaw laa k’ab’a’. li Jesus, a’an li Kristo, li Ralal li Dios, ut laj Tojol qix. Nakatxra toj b’ar ink’a’ naru taataw ru.

Li Dios naxhoy chaq li k’utb’esink, rik’in li Santil Musiq’ej, sa’ xb’eeneb’ ralal xk’ajol. Naraatina lix profeet, a’an laj Tomas S. Monson. Ninch’olob’ xyaalal naq a’an naxk’am ut naroksi lix lawil li tijonelil sa’ li ruchich’och’.

Naq nakawab’iheb’ anajwan li ani sik’b’il ru xb’aan li Dios, nintz’aama naq taak’ul li k’utb’esinb’il na’leb’ li aajel ru choq’ aawe, re naq tatruuq chi wulak sa’ qa-choxahil ochoch, re naq tz’apb’ilaqat rik’in li Dios sa’ junkab’al chi junelik. Sa’ lix k’a’b’a’ li Jesukristo, amen.