Li yu’am chi junelik—xnawb’al ru li qaChoxahil Yuwa’ ut li ralal, li Jesukristo.

Xb’aan laj Elder Robert D. Hales

Re lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol

Li Dios ut li Kristo a’aneb’ tz’aqal jun Yuwa’b’ej ut jun Alalb’ej: jachjookeb’ ru, jalaneb’ ut junjunqeb’, ut wan jun tz’aqal li rajomeb’.

Naab’al chihab’ chaq anajwan xintzol chaq lix nawomeb’ xch’ool li profeet re li junjunq chi k’ojlajik. Li junjunq ke’xk’e xnawon xch’ool nim xwankil chirix li Dios li Yuwa’b’ej ut chirix li Ralal, Jesukristo.

Chiru xnumikeb’ li chihab’, naq nawileb’ li nawom ch’oolej a’an ut wan xkomon, junelik natoch’e’ lin ch’ool ut naweek’a li xnimal xrahom li Choxahil Yuwa’b’ej chirix li Ralal ut chanru naq li Jesus naxk’ut lix b’aanuhom rik’in rajom lix Yuwa’. Ninye xyaalal naq naqab’aanu li aajel ru re xnawb’aleb’ ru ut xnawb’al ru lix rahomeb’, taqak’ul “li maatan li q’axal nim re chixjunileb’ lix maatan li Dios”, a’an, li yu’am chi junelik¹. Xb’aan naq “A’an a’in li junelik yu’am: naq te’xnaw aawu laa’at li junat chi tz’aqal Dios ut li xataqla chaq, li Jesukristo” ².

Chan ru taqeechani li maatan a’in? Nachal jo’ chanru jun li k’utb’esinb’il na’leb’, li ak xoo’aatinak wi’ ut xk’utman sa’ li e’qla a’in.

Ma nanaq sa’ lee ch’ool li xb’een sut naq xenaw naq wan jun li Dios ut xereek’a lix rahom? Naq toj ch’ajomin chaq, junelik kiwil li choxa nujenaq chi chahim ut kiweek’a lix wanjik. Nasaho’ lin ch’ool rilb’al lix ch’aq’al ru lix b’aanuhom li Dios—toj rik’ineb’ li mitz’ xul toj rik’ineb’ li ninqi che’. Naq nink’e reetal xchaq’alil ru li choch’, kinnaw naq lin Choxahil Yuwa’ nikinxra. Kinnaw naq laa’in tz’aqal li ralal, naq chiqajunilo laa’o li ralal ut xrab’in li Dios.

Chan ru naq xinnaw a’in? Maare nekepatz’. Sa’eb’ li loq’laj hu nak’ute’: “re junjunq k’eeb’il xb’aan li Santil Musiq’ej xnawb’al naq li Jesukristo a’an Ralal li Dios, ut… Re junjunq chik k’eeb’il xpaab’ankil li raatineb’, re naq eb’ a’an te’wanq ajwi’ xyu’am chi junelik wi te’kanaaq chi tiikeb’ chi paab’ank” ³. Naq nawil laa’in, a’an moko naraj ta naxye naq junjunq te’wanq rik’in xnawon xch’ool junaq chik.

Lix nawom lin ch’ool laa’in kik’i naq yookin xtzolb’al chirix li Choxahil Yuwa’b’ej ut li Kolonel rik’in xk’utumeb’ ut xnawomeb’ xch’ool lin yuwa’, eb’ aj k’utunel, li loq’laj hu—li rajal nawil—ut chi nim xwankil li Santil Musiq’ej. Naq xink’e lin paab’aal ut xinpaab’ li taqlahom, li Santil Musiq’ej kixk’e chiweek’a naq li yookin chixtzolb’al tz’aqal yaal. Chi jo’kan xinwulak xnawb’al injunes.

Sa’ li b’e a’in, lix yaalal a’an lix sik’b’al li k’utb’esinb’il na’leb’. Laj Nefi nokoxb’oq: “Chetzeka xsahil li raatin li kristo; xb’aan naq k’ehomaq reetal, li raatin li Kristo tixye eere chixjunil li k’a’aq re ru tento teebaanu”⁴.

Naq maji’ nikinwulak sa’ li waqxaqib’ chihab’, xinyal inq’e xnawb’al chirix li kub’iha’. Kiwil xsa’ li loq’laj hu ut kintijok. Kintzol naq tink’ul li maatan re li Santil Musiq’ej naq tink’ojob’aaq. Jo’kan ajwi’ kin’ok xtawb’al ru naq li Dios ut li Kristo a’aneb’ tz’aqal jun Yuwa’b’ej ut jun Alalb’ej: jachjookeb’ ru, jalaneb’ ut junjunqeb’, ut wan jun tz’aqal li rajomeb’. “Laa’o [neke’qara] [aa’neb’] xb’aan naq [a’aneb’] [kohe’xra] xb’een wa.” ⁵. Naab’al sut kink’e reetal chanru naq neke’xra rib’ ut chanru neke’k’anjelak re naq us wanqo. Qab’ihaq li k’iila raqal sa’ li loq’laj hu b’ar wi’ nak’utman li yaal a’in:

Naq naxk’ut chirix li qayu’am naq maji’ nokochal arin, li Choxahil Yuwa’b’ej kixye naq li Jesukristo a’an “li Walal raaro inb’aan, a’an li Raaro ut Sik’b’il ru inb’aan chalen chaq sa’ xtiklajik” ⁶. Naq li Yuwa’b’ej kixyo’ob’tesi li ruchich’och’, kixb’aanu “rik’in li Junaj Yo’lajenaq [chiru]” ⁷.

Kiyehe’ re li xMaria, lix na’ li Jesus, naq tixk’e xyu’am li “ralal li Nimajwal”⁸. Ut naq li Jesus toj saaj, kixye re lix na’ naq tento taawanq “sa’ xk’anjel [lix] Yuwa’”⁹. Naab’al chihab’ chik chirix a’an, sa’ xkub’iha’ li Kolonel, li Choxahil Yuwa’b’ej ki’aatinak chaq sa’ li choxa, ut kixye: “A’an a’in li walal raaro inb’aan; rik’in a’in nasaho’ inch’ool”¹⁰.

Re xk’utb’al chiruheb’ lix tzolom li tijok, li Jesus kixye li aatin a’in:

“At qaYuwa’ li wankat sa’ choxa, santob’resinb’il taxaq laa k’ab’a’.

“Chichalq ta laa nimajwal awab’ejihom, chi’uxq ta laa wajom, arin sa’ ruchich’och’ jo’ sa’ choxa”¹¹.

Kixk’ut chiru laj Nicodemo: “…xb’aan naq li Dios k’a’jo’ naq kixra li ruchich’och’: kixk’e chaq li Ralal jun chirib’il”¹². Ut kixch’olob’ li sachb’a-ch’oolej naq kixye: “li K’ajolb’ej maak’a’ naru tixb’aanu xjunes rib’; ka’ajwi’ li naril chixb’aanunkil li Yuwa’b’ej; Xb’aan naq li naxb’aanu li Yuwa’b’ej, a’an ajwi’ naxb’aanu li K’ajolb’ej.¹³.

Naq taahaye’q chaq xhoonalil li tojb’a-maak, li Jesus kitijok ut kixye: “At inYuwa’, xwulak li hoonal… Laa’in xinnima aaloq’al sa’ ruchich’och’; xinraq chi tz’aqal li k’anjel xak’e chinb’aanu.¹⁴. Chirix a’an, naq kinaq sa’ xb’een li xtel li raalal li qamaak, kixtz’aama: “At inYuwa’, wi taaruuq, chinume’q li sek’ a’in sa’ inb’een; ab’an moko jo’ ta nawaj laa’in, jo’aq b’an nakawaj laa’at”¹⁵. Sa’ xraqik lix wanjik chiru li kurs, li Jesus kixtz’aama: At inYuwa’, chakuyeb’ xmaak xb’aan naq ink’a’ neke’xnaw k’a’ru yookeb’ chixb’aanunkil”, chirix a’an kixye: At inYuwa’, sa’ laa wuq’ tinq’axtesi lin musiq”¹⁶.

Chirix a’an kirula’aniheb’ li musiq’ej li kikam re tixk’e “xwankileb’ re wakliik wi’chik’ chi yo’yo’, chirix naq a’an taa’elq chaq sa’ xyanqeb’ li kamenaq, ut taa’ok sa’ lix awa’b’ejihom lix Yuwa’ ”¹⁷. Chirix lix waklijik wi’chik chi yo’yo’, li Kolonel kixk’utb’esi rib’ chiru li xMaria Magdalena, ut kixye re: Taqe’k we rik’in linYuwa’ ut eeYuwa’ ajwi’ laa’ex”¹⁸.

Naq kirula’ani li tenamit re li ch’och’ america, lix Yuwa’ kixye: “K’ehomaq reetal li walal raaro inb’aan, li nasaho’ wi’ chi tz’aqal inch’ool, li xinnima wi’ xloq’al ink’ab’a’”¹⁹. Naq li Jesus kikub’e sa’ xyanqeb’ li tenamit, kixk’utb’esi rib’ ut kixye: “K’ehomaq reetal, laa’in li Je- sukristo… ut kinnima xloq’al li Yuwa’b’ej rik’in xk’ulb’al sa’ inb’een lix maak li ruchich’och’” ²⁰. Naq kixk’ut lix tzol’leb’, kixch’olob’:

“A’in ut lin tzol’leb’, ut a’an li tzol’leb’ li kixk’e li Yuwa’b’ej we, ut ninch’olob’ xyaalal li Yuwa’b’ej, ut li Yuwa’b’ej naxch’olob’ inyaalal laa’in”²¹.

“Chi yaal ninye eere … li Yuwa’b’ej, ut laa’in, juno ajwi’”²².

Sa’eb’ li raqal a’in, Ma naqak’e reetal junaq li ch’olob’ahom chirix li Yuwa’b’ej ut li Alalb’ej jo’ yo’yookil jalan jalanqeb’? Jo’kan b’i, ma “juneb’ ajwi’ ”? Moko juneb’ ta ajwi’, juneb’ ajb’an wi’ sa’ li rajomeb’, juntaq’eet wankeb’ xch’ool re “xk’eeb’al chi uxmank lix kolb’al chiru li kamk ut lix yu’am chi junelik li winq” ²³.

Li Jesus a’an jun li Dios, ut toj jo’kan najala jo’ jun li yo’yookil ut xjunes naq natijok chiru lix Yuwa’ ut naq naxye naq yoo chixb’aanunkil jo’ chanru naraj lix Yuwa’. Chiru lix k’anjel sa’ xyanqeb’ laj Nefita, kixtz’aama: “At inYuwa’, moko nintijok ta choq’ re li ruchich’och’, choq’ reheb’ b’an li ani sa’ li ruchich’och’ kak’e chaq we … re naq tinwanq sa’eb’ a’an jo’ chanru naq laa’at, at inYuwa’, wankat wik’in, re naq junajaqo, re naq taaruuq taanimaaq inloq’al rik’ineb’” ²⁴.

Rik’in a’in sa’ li qak’a’uxl, moko taasache’q ta qach’ool naq lix K’ojob’ankil wi’chik li Evangelio kitikla rik’in xkutb’al rib’ moko jun ta, wiib’ b’an li yo’yookil nim xloq’al. Rik’in li xb’een k’utb’esink, li Profeet Jose Smith kixch’olob’ xyaalal: “Jun reheb’ kinraatina, kixpatz’ ink’ab’a’, ut kixye, rik’in xk’utb’al chi ruq’ li jun chik: A’in li Walal Raaro Inb’aan. Chawab’i a’an! ”²⁵.

Li saaj profeet, li ki’ok sa’ li k’iche’ a’an rik’in jun xpaab’aal jwal kaw, ki’el rik’in xna’leb’ ut xnawom xch’ool chirix li jun chi Dios tz’aqal yaal ut chirix li Jesukristo, li ani li Dios xtaqla chaq. La Jose, jo’eb’ ajwi’ li profeet numenaqeb’, a’an jun li k’anjelob’aal re xwaklesinkil sa’ li ruchich’och’ li na’leb’ nak’amok sa’ li junelik yu’am.

Laa’ex ajwi’ naru nekesik’ li Choxahil Yuwa’b’ej ut “chesik’ li Jesus a’in li ke’xtz’iib’a wi’ resil li profeet ut eb’ li apostol” ²⁶ sa’eb’ li loq’laj hu ut sa’ li ch’utub’aj-ib’ a’in. Naq teesik’, teek’e reetal naq li qaChoxahil Yuwa’ kixk’e li b’e re naq teenaw li yaal eejunes eerib’: rik’in li roxil komon re li oxichal, jun musiq’ejil winq li naqanaw ru jo’ li Santil Musiq’ej.

“Ut naq teek’ul li k’a’aq re ru a’in”—sa’ xyanq na’ok li xinwotz anajwan—“nawaj relajinkil cheru naq chepatz’ re li Dios, li Junelik Yuwa’b’ej, sa’ lix k’ab’a’ li Kristo, ma ink’a’ yaal li k’a’aq re ru a’in; ut wi texpatz’oq rik’in x’anchalil eech’ool, chi tiik eerajom, chi wank eepaab’aal chirix li Kristo, a’an tixk’utb’esi cheru li yaal chirix, rik’in lix wankil li Santil Musiq’ej.

“Ut rik’in lix wankil li Santil Musiq’ej naru teenaw li yaal chirix chixjunil li k’a’aq re ru. ²⁷.

Ex was wiitz’in, ninch’olob’ xyaalal naq li qaChoxahil Yuwa’ naraj naq taqasik’ li na’leb’ a’in anajwan. Li raatin li Profeet Helamán natz’aaman chaq sa’ li poqs: “…chijultiko’q… chijultiko’q eere naq a’ sa’ xb’een lix saqoonaq laj tojol qix, a’an li Kristo, li Ralal li Dios, naq tento teek’e eek’ojob’ankil … jun k’ojleb’aal b’ar wi’ wi te’kab’laq li winq sa’ xb’een ink’a’ taaruuq te’t’ane’q” ²⁸. Tz’aqal yaal, moko toot’ane’q ta.

Li k’ojleb’aal a’an, a’an li Jesukristo. A’an li “Saqoonaq re Choxa” ²⁹. Naq nokokab’lak sa’ x’b’een a’an, naru nachal xkawil li hab’, naru nachal li b’ut’ ut naru na’apun li iq’, ab’an moko toot’ane’q ta, xb’aan naq li qochoch ut li qajunkab’al wanq lix xe’ rik’in li Kristo³⁰.

Ninch’olob’ xyaalal naq jun li ochoch jo’ a’an, a’an “jun li ochoch loq’alil’” ³¹. Chi sa’ nokoch’utla re tijok chiru li qaChoxahil Yuwa’ sa’ xk’ab’a’ li raarookil ralal. Chi sa’ nokoloq’onin ut naqab’aanu li b’antioxink. Aran naqak’ul li Santil Musiq’ej ut “yeechi’om naq [tixk’e qe] li yu’am chi junelik, a’ lix loq’alil li choxahil awa’b’ejihom” ³².

Nink’e xnawom lin ch’ool naq aj Kolol qe, li Jesukristo, yo’yo. Li qaJunelikil Choxahil Yuwa’ nokoxra ut nokoxk’aak’ale. Naq wan jun li qaprofeet sa’ li k’ojlajik a’i—li Awa’b’ej Thomas S. Monson—re qab’eresinkil ut xk’amb’al li qab’e. Li Santil Musiq’ej naxk’e chiqanaw naq a’in tz’aqal yaal. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo. Amen.