Lix yaalal li qayo’onihom

Xb’aan li Awa’b’ej Boyd  K. Packer

Awa’b’ej re lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol

Jun xnawom ch’oolej chirix xyo’oninkil li tojb’al-ix a’an jun na’leb’ moko naru ta xb’isb’al chi moko rajlankil. Li Jesukristo a’an li yo’leb’aal re li yo’onihom a’an.

Numenaq naab’al chihab’, li wixaqil ut laa’in xoko’o sa’ li nimla tzoleb’aal, Universidad re Oxford xk’ab’a’, re naq taqasik’ chaq lix resil sa’ hu re li xwuq inyuwa’chin. Laj B’anonel Dr. Poppelwell, aj jolominel re li tzoleb’aal Christ’s College aran Oxford, kiwan xq’unal xch’ool chixpatz’b’al re li naxk’uula li hu aran naq tixk’am chaq li tz’iib’anb’il esil a’in. Aran, sa’ li chihab’ 1583, xqataw lix k’ab’a’ lin xe’toonil, laj John Packer.

Sa’ li chihab’ jun chik koosutq’i aran Oxford re xkanab’ankil jun ch’uut chi loq’laj hu k’a’jo’ xch’ina-usal li rix choq’ re li k’uuleb’aal hu sa’ Christ’s College. Kiwiib’an xch’ool b’ayaq li Dr. Poppelwell. Maare kixk’oxla naq laa’o moko aj paab’anel ta re li Kristo. Jo’kan naq kixpatz’ re laj tij naq a’an tixk’uleb’ li hu.

Naq maji’ xinq’axtesiheb’ li loq’laj hu re laj tij, kinte li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu [sa’ ingles] ut kink’ut chiru jun raqal tz’iib’anb’il aran: waqxaqlaju perel, sa’ kok’ tz’iib’, b’ar wi’ naqataw resil li k’a’ru taqaj xtzolb’al chirix li “Jesukristo”. A’an a’in jun ch’utub’anb’il esil chirix li raatin sa’eb’ li loq’laj hu chirix aj Kolonel, q’axal nim xchamal chiru yalaq hu tz’iib’anb’il sa’ ruchich’och’—jun li nawom li nachal sa’ li Najter ut li Ak’ Chaq’rab’, lix Hu laj Mormon, li Tzol’leb’ ut Sumwank ut li Q’ol Nim Xtz’aq.

“Yalaq chan ru naqatz’il rix li ch’utub’anb’il aatin a’in”, kinye re, “chi ka’pak’al, taq’a ut taqe’k, sa’ li junjunq chi hu, li junjunq chi esil—taataw jun nawom rajlal ut chi tusb’il chirix li xchoxahilal k’anjel li Qaawa’ Jesukristo—lix yo’lajik, lix yu’am, lix k’utum, lix kamik chiru krus, lix waklijik we’chik chi yo’yo ut lix tojb’al rix li maak”.

Chirix naq xinwotz junjunq xk’utum li Kolonel rik’in laj tij, kijala lix ch’ool ut koxnumsi chi rilb’al li nimla kab’l a’an, ut jo’kan ajwi’ jun na’ajej b’ar wi’ tojo’ ke’xb’ek ut ke’xtaweb’ li tzak’ b’onb’il ru sa’ xq’ehil laj Romano.

Chiru lix raqal tusleb’aal re Li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu naqataw li tz’iib’anb’il sa’ lix Hu laj Mormon: Jun chik Ch’olob’anb’il Esil chirix li Jesukristo: “…nokojultikan chirix li Kristo, naqaye profeetil aatin chirix li Kristo, ut nokotz’iib’ak jo’ chanru li qaprofeetil aatin, re naq eb’ li qalal qak’ajol te’ruuq chixnawb’al b’ar taaruuq te’iloq re te’isiiq lix maakeb’ ” 2 Nefi 25:26).

Sa’ tz’aqal li raatin, li Kolonel kixye: “…Laa’in li b’e, li yaal ut li yu’am. Maa’ani naxik rik’in li Yuwa’b’ej, wi ink’a’ ta sa’ ink’ab’a’ (Juan 14:6).

Ut sa’ lix Hu laj Mormon kixye: “K’e reetal, laa’in li kikawresiman chalen chaq sa’ xk’ojlajik li ruchich’och’ re xtojb’al rix lin tenamit. K’e reetal, laa’in li Jesukristo… Wik’in laa’in te’wanq xyu’am chixjunileb’ li winq, ut a’anaq chi junelik, eb’ ajwi’ a’an li te’paab’anq re lin k’ab’a’; ut te’ok a’an choq’ walal ut inrab’in” (Eter 3:14 ).

Wan naab’al chik chi k’utb’il esil chiruheb’ li loq’laj hu li naxye resil lix k’anjel li Jesukristo jo’ aj Tojol-ix re chixjunileb’ ak xe’yo’la malaj toj te’yo’laq ut wank li kamk sa’ xb’eeneb’.

Rik’in lix tojb’al rix li maak kixb’aanu li Jesukristo, chiqajunilo tojb’il qix chiru li xt’anik li winq, li kik’ulman naq laj Adan ut li xEva ke’xyal li ru li che’ sa’ li Awimq Eden, jo’ chanru naxye chaq sa’ Korinto: “Jo’ naq chixjunileb’ neke’kamk sa’ xk’ab’a’ laj Adan, jo’kan ajwi’ naq chixjunileb’ te’wanq wi’chik xyu’am sa’ xk’ab’a’ li Kristo”. (1 Corintios 15:22).

Sa’ lix Hu laj Mormon nak’ute’: “Xb’aan naq aajel ru naq taa’uxmanq jun xtojb’al rix li maak… malaj ut chixjunileb’ li winq tento te’oso’q chi maak’a’ xjalb’al; relik chi yaal, chixjunileb’ kawujenaqeb’; relik chi yaal, chixjunileb’ t’anenaqeb’ ut sachenaqeb’, ut [tento te’oso’q] wi ink’a’ taa’uxmanq xtojb’al rix li maak… jun li xnimal ru ut roso’jikil mayej” (Alma 34:9–10).

Maare ink’a’ tooruuq xyu’aminkil tz’aqal re ru li qayu’am, ut wan reeqaj li qamaak, a’b’an naq toj maji’ nokoyo’la sa’ li ruchich’och’, xqak’uub’ naq taqapaab’ lix chaq’rab’ ut xqak’ulub’a chaq li tojb’a-maak li taqak’ul naq taqaq’et li chaq’rab’ a’an.

“Chixjunileb’ xe’maakob’k ut maak’a’ xloq’al li Dios rik’ineb’.

“Ab’anan neke’xmaatani xtiikob’resinkil xch’ooleb’ xb’aan rusilal li Dios, rik’in li kolb’a-ib’ wank sa’ xk’ab’a’ li Kristo Jesus” (Romanos 3:23–24).

Li Kolonel kixb’aanu lix tojb’al rix li maak, li naxk’e chanru tooch’ajob’resiiq. Li Jesukristo a’an li Kristo waklijenaq chi yo’yo. Naqaloq’oni ut naqanaw ru xb’aan li rahilal kixk’ul chiqix sa’ komonil ut xb’aan li rahilal kixk’ul chi junjunq qe laa’o, aran sa’ li Awimq Getsemani jo’ ajwi’ chiru li krus. A’an kixk’uy chixjunil rik’in lix nimal tuulanil ch’oolej ut rik’in jun xtawb’al ru maak’a’ xroso’jik chirix lix k’anjel ut choxahil rajom.

Li te’xjal xk’a’uxl ut te’xkanab’ li maak, te’xtaw naq toj ye’b’il li ruq’ aj uxtaan. Li neke’ab’in ut te’xk’e lix xik chirix li raatin ut reheb’ lix sik’b’il moos te’xtaw li tuqtuukilal ut li na’leb’ank toj chiru lix nimal rahilal ur rahil ch’oolejil. Li rajb’al li mayejak kixb’aanu a’an qach’ab’ankil chiru li k’a’ru naxk’am chaq li maak, re naq taach’aje’q li qamaak chiqajunilo ut taqeek’a li yo’onink.

Wi ink’a’ raj kiwan li tojb’al rix li maak, moko kiwan ta raj li kolb’a-ib’. K’a’jo’ raj li ch’a’ajkilal li wank sa’ li ruchich’och’ wi maajun wa taqak’ul raj lix kuyb’al qamaak, wi maajun wa tooruuq raj ch’ajob’resinkil qib’ ut xik chi ub’ej.

Li ruxtaan ut li li rusilal li Jesukristo moko nawulak ta yal junes chiruheb’ li neke’maakob’k naq neke’xb’aanu k’a’ruhaq maa’us malaj li neke’maakob’k xb’aan naq maak’a’ neke’xb’aanu naq wan k’anjel aajel ru xb’aanunkil, a’an b’an naxchap li yeechi’ihom re li tuqtuukilal li junelik taakanaaq choq’ re chixjunileb’ li te’xk’ulub’a ut te’xtaaqe ut neke’xb’aanu jo’ chanru naxye lix k’utum. Li ruxtaan a’an jun nimla k’irtesink, chiru ajwi’ li maak’a’eb’ xmaak.

Tojo’ xink’ul jun li hu re jun li ixq li naxye naq kixk’ul jun nimla rahilal sa’ xyu’am. Kib’aanuman jun nimla rahilal sa’ xb’een, moko xye ta k’a’ru kixk’ul. Kixk’ulub’a naq kipleetik rik’in ch’oolej nim xk’ahil. Sa’ lix josq’il, kixjap re sa’ xk’a’uxl: “Wan anihaq tixtoj rix chiru li xuwajel maa’usilal a’in”. Kixtz’iib’a sa’ li hoonal a’an naq yoo chixk’ulb’al li rahil ch’oolejil ut naq nawiib’an xch’ool, kiwulak sa’ li raam jun xsumehom sa’ junpaat: “Wan anihaq ak kixtoj rix”.

Wi ink’a’ naqak’e reetal k’a’ru naru tixb’aanu choq’ qe lix mayej li Kolonel, toonume’q sa’ li yu’am a’in rik’in raho’k ch’oolej xb’aan naq xqab’aanu k’a’ruhaq ink’a’ us malaj qach’a’ajkila xch’ooleb’ anihaq. Naru taa’isiiq li ch’oolej re maak li naxtaaqe li maakob’k. Wi naqayal qaq’e chixtawb’al ru lix tojb’al rix li maak, taaqeek’a jun xchamal oxloq’ choq’ re li Qaawa’ Jesukristo, xb’aan lix k’anjel sa’ li ruchich’och’ ut xb’aan lix choxahil k’anjel taqlanb’il jo’ aj Kolol qe.

Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan kik’ojob’aman wi’chik re xpuqtesinkil chiru li ruchich’och’ li nawom chirix lix yu’am ut lix k’utb’esihom li Kolonel. Li nimla ch’utub’aj-ib’ a’in yoo chixnumsinkil sa’ li chahimal ch’iich’ sa’ 94 (kaalaju ro’k’aal) aatinob’al ut sa’ 102 (wiib’ xwaqk’aal) tenamit, jo’kan ajwi’ naru rilb’aal sa’ li ulul ch’iich’ internet sa’ chixjunil li tenamit b’ar wan li Iglees. Wan qe numenaq 3,000 (oxib’ mil) oqech. Lix kawilal re li k’anjel taqlanb’il chi tz’aqal numenaq 80,000 (kaak’aal mil) chi misioneer, ut lix ajl chi tz’aqal reheb’ li komon sa’ li Iglees naxq’ax li 15 (o’laju millones). Eb’ li ajl a’an nak’anjelak choq’ eetalil naq “li pek li k’okb’il chaq sa’ li tzuul moko xb’aan ta uq’ej” yoo chaq chi tololnaq, ut sa’ jun kutan tixnujob’resi “chixjunil li ruchich’och’ ” (Tz. ut S. 65:2).

A’b’anan, maak’a’ naxye jwal nim taawulaq chi wank lix k’anjelil li Iglees malaj jarub’ chi millon li komon te’xjunaji rib’ qik’in, maak’a’ naxye sa’ jarub’ chi ch’och’il malaj tenamit te’ok li qamisioneer malaj jarub’ chi aatinob’al too’aatinaq, lix yaalil li usaak re li evangelio li Jesukristo taab’ise’q jo’ chanru wan lix kawilal sa’ musiq’ejil re li junjunq li qakomon chi junjunqil. Naqaj ru li xkawilal re li xnawom xch’ool li wan sa’ li raam re chixjunileb’ lix tzolom tiik chi paab’ank li Kristo.

Jun xnawom qach’ool chirix li yo’onink li tojb’al-ix a’an moko naru ta xb’isb’al. Li Jesukristo a’an xyo’leb’aal li yo’onink a’an.

Naqayal qaq’e chixkawresinkil lix nawom xch’ooleb’ li saaj ut eb’ li tiix, eb’ li ixq ut li kok’al, re chixjunileb’ k’a’ruhaq lix xe’toonaleb’ ut tenamit, eb’ laj b’ihom ut laj neb’a’. Naqaj ru li tojo’ ke’kub’e’ xha’ ut li neke’chal chaq sa’ lix toonalil xb’eenil komon sa’ li Iglees. Teneb’anb’il sa’ qab’een chixsiqb’aleb’ li xe’najtob’resi rib’ ut xtenq’ankileb’ chi sutqiik sa’ li korral. Naqaj ru li chaab’il na’leb’, toj b’ar nawulak laa wilob’aal ut li kawil musiq’ejil re chixjunil li komon. Li junjunq chi komon re li Iglees a’in sa’ junjunqil a’an jun chaq’al k’anjel sa’ lix tz’ejwal li Iglees.

“Jo’ naq li tz’ejwalej junaj chirib’il ut wank naab’al li xcha’al, ut chixjunileb’ li xcha’alil a’an us ta naab’aleb’, ab’an jun ajwi’ chi tz’ejwalej naq wankeb’, jo’kan ajwi’ li Kristo.

“Xb’aan naq kub’sinb’il qaha’ rik’in jun chi Musiq’ej re xk’uub’ankil ru jun chi tz’ejwalej…

“Jo’kan ajwi’ li tz’ejwalej moko yal jun ta xcha’al wank, naab’al b’an” (1 Corintios 12:12–14).

Li junjunq chi komon nak’anjelak jo’ xch’olob’ahom chirix lix yu’am ut lix k’utum li Jesukristo. Wanko sa’ pleet rik’in lix teep li xik’ na’ilok qe, ut chiqajunjunqal na’aje’k ru wi taqaj elk chi ub’ej sa’ lix k’anjel li Qaawa’ li naraj naq taqab’aanu.

Maare teek’oxla: “K’a’ru tinruuq xb’aanunkil laa’in? Yal injunes chaq”.

Moko nawiib’an ta qach’ool naq yalaq jo’q’e laj Jose Smith kireek’a naq xjunes wank. Kitaqsiman sa’ xnimal, a’b’an kitikla jo’ jun saaj winq re kaalaju chihab’ li wan jun xpatzom: “b’arwan li Iglees tinch’utub’ wi’ wib’?” (chi’ilmanq Jose Smith-Resilal 1:10). Lix paab’aal laj Jose ut lix nawom xch’ool chirix li Kolonel kiniman jo’ chanru taanimanq li qe: “chi junjunqil li raqal, chi junjunqil li na’leb’, b’ab’ay arin ut b’ab’ay aran” (2 Nefi 28:30; chi’ilmanq ajwi’ Tz. ut S. 128:21). Laj Jose kiwiq’la chi tijok, ut q’axal sachol ch’oolej li k’a’aq re ru xqak’ul xb’aan naq kitijok ut xb’aan li xb’eenil kutb’esinb’il matk’.

Jo’ jun reheb’ li Kab’laju chi Apostol, ninwotz lin nawom chirix li Qaawa’ Jesukristo. A’an yo’yo. A’an aj Tojol qix ut aj Kolol qe. “Naq sa’ xk’ab’a’ lix tojb’al rix li maak xb’aan li Kristo, chixjunileb’ li winq neke’ru chi kole’k” (Eb’ lix Raqalil li Paab’aal 1:3). A’an naxjolomi sa’ li Iglees a’in. Moko aj jalanil tenamit ta choq’ reheb’ lix moos. Naq yooko chi b’eek chiru li chalq re moqon rik’in tuqtuukil xkawil qach’ool, lix Musiq’ toxtaaqe. Moko wan ta xraqik lix wankil re rosob’tesinkil ut xb’eresinkil lix yu’ameb’ li neke’xsik’ li yaal ut li tiikilal. Ninwotz lix nawom inch’ool chirix A’an sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo. Amen.