Li Tijonelil aj Kawresinel

Xb’aan li Awa’b’ej Henry B. Eyring

Xb’een tenq’ aj k’ehol na’leb’ sa’ li Xb’eenil Awa’b’ejil

Choq’ re li kawresink sa’ tijonelil, aajel wi’chik ru li k’utb’esink chiru li aatinak.

Ninb’antioxi naq wankin sa’ ch’utam rik’in lix tijonelil li Dios, li nawulak sa’ chixjunil li ruchich’och’. Ninb’antioxi lee paab’aal, lee k’anjel, ut lee tij.

Tin-aatinaq anajwan chirix li Tijonelil re Aaron, choq’ qe chiqajunilo li nokotenq’an sa’ xb’aanunkil li k’a’ru xyeechi’i li Qaawa’ choq’ reheb’ li ani neke’k’amok re li “xka’ch’inal ru tijonelil.” ¹ Nayeeman ajwi’ re a’in li tijonelil aj kawresinel. A’an jun li kawresink-ib’ nim xloq’al li tin’aatinaq wi’ anajwan.

Li Qaawa’ naxb’aanu naab’al li kawresink sa’ xk’anjel. Kixkawresi li ruchich’och’ b’ar wi’ taqak’ul li yalok-ix ut li osob’tesink sa’ li yu’am a’in. Naq wanko arin, wanko sa’ jun li “kawresink-ib’,” jo’ yeeb’il re sa’ loq’laj hu.”²

Li profeet aj Alma kixch’olob’ lix aajelil ru li kawresink-ib’ a’an choq’ re li junelik yu’am, b’ar wi’ naru toowanq chi junelik sa’ junkab’al rochb’een li Dios ut li Jesukristo.

Kixye: “Ut naqil naq li kamk nachal sa’ xb’eeneb’ li winq; relik chi yaal, li kamk li yeeb’il resil xb’aan laj Amulek, a’an li kamk re li yu’am a’in; a’b’anan kik’eeman jun k’amok re li winq taaruuq wi’ chixjalb’al xk’a’uxl; jo’kan naq li yu’am a’in ki’ok choq’ jun yalok-ix; jun kutan re xkawresinkil rib’ chixk’ulb’al li Dios; jun kutan re xkawresinkil rib’ choq’ re li wanjik a’an maak’a’ roso’jjik li yeeb’il resil qab’aan, li wan chirix xwaklijikeb’ li kamenaq chi yo’yo.”³

Jo’ chanru naq li qakutan sa’ li yu’am a’in nokoxkawresi chixk’ulb’al li Dios, li qakutan sa’ li Tijonelil re Aaron naru toxkawresi chixtzolb’al chanru xk’eeb’al li tenq’ aajel ru choq’eb’ re jalan. Jo’ chanru naq li Qaawa’ nokoxtenq’a sa’ xnumsinkileb’ li yalok-ix sa’ li yu’am a’in, nokoxtenq’a ajwi’ sa’ qakawresinkil sa’ li tijonelil.

Nin-aatinak reheb’ li taqlanb’ileb’ chi tenq’ank jo’ ajwi’ reheb’ li neke’ka’mok re li Tijonelil re Aaron. Nawaatinaheb’ li yuwa’b’ej, li obiisp, ut nawaatinaheb’ li wankeb’ sa’ li Tijonelil re Melkisedek, li wankeb’ xk’anjel re te’rochb’eeni ut te’xtzoleb’ li saaj winq li yookeb’ chi kawresiik sa’ li tijonelil.

Nin-aatinak sa’ oxloq’ink ut b’antioxink choq’ naab’aleb’ eere, li wankex yalaq b’ar, ut sa’ yalaq kutankil chaq.

Ink’a’ raj tinsach xyeeb’al resil jun li awa’b’ej ut obiisp sa’ lin chajomal. Kin-ok choq’ aj diacono naq kab’laju chihab’ inyu’am sa’ jun li ch’ina ruq’ li iglees sa’ Estados Unidos. Xmaak naq jwal ka’ch’in li uq’ej a’an, ka’ajwi’ laa’in ut li was wanko sa’ li Tijonelil re Aaron, toj reetal naq lin yuwa’ kixb’oq’ jun li winq chi ok jo’ xkomon li Iglees.

Li ak’ komon a’an kixk’ul li Tijonelil re Aaron, jo’ ajwi’ jun xb’oqb’al naq taarileb’ laj Tijonelil re Aaron. Toj jultik we chi us. Nanaq sa’ lin ch’ool rilb’al xch’ina-usil li otoño naq li ak’ komon a’an kinrochb’eeni laa’in ut li was sa’ xtenq’ankil jun li ixq kamenaq xb’eelom. Ink’a’ jultik we k’a’ru li tenq’ xqak’e, a’b’an jultik we naq xweek’a xjunajinkil xwankil li tijonelil sa’ xb’aanunkil li k’a’ru xintzol toj moqon naq tento taqab’aanu re taakuye’q qamaak, re naq tookawresiiq chirilb’al li Qaawa’.

Anajwan, ninb’antioxi li awa’b’ej li kixb’oq jun li ak’ komon chixtenq’ankil li Qaawa’ sa’ xkawresinkil wiib’eb’ li chajom li toj te’wanq sa’ jun kutan choq’ aj obiisp, taqlanb’ileb’ chirilb’aleb’ li neb’a’ ut chixjolominkil li tijonelil aj kawresinel.

Toj wankin choq’ diacono naq lin junka’bal kiq’axon sa’ jun li nimla teep sa’ Utah. Xb’een sut aran naq xweek’a xwankil jun tz’aqal molam sa’ li Tijonelil re Aaron. A’an ajwi’ li xb’een sut naq wilom jun li molam chi jo’kan. Moqon, xb’een sut ajwi’ xweek’a xwankil jun li obiisp li najolomin sa’ jun xmolameb’ laj tij.

Li obiisp kinxb’oq chi k’anjelak jo’ lix xb’een aj tenq’ sa’ xmolameb’ laj tij. Li obiisp kixb’aanu li k’utuk sa’ li molam a’an—us ta latz’ li ru ut wankeb’ jalan chik li chaab’il winq li kiru raj chixb’oqb’al jo’ qatzolonel. Naxtuqub’eb’ li siiy sa’ kotko. Naxk’e lin na’aj laa’in chixk’atq a’an sa’ xnim uq’.

Laa’in ninru chirilb’al chi us naq yoo chi k’utuk. Wan naq naril li aatin xtz’iib’a sa’ jun carpeta k’ojk’o sa’ xb’een li roq’, rochb’een lix loq’laj hu li oksinb’il chi us, k’ojk’o chi junpak’al sa’ li roq’ jun chik. Jultik we xxamlel li ch’oolej naq naxseraq’i resil lix hu laj Daniel, ut naq naxch’olob’a xnawom xch’ool chirix li Kolonel, li Qaawa’ Jesukristo.

Junelik taajultiko’q we naq li Qaawa’ naxb’oqeb’ li ochb’een sik’b’ileb’ ru chi us choq’ reheb’ li yookeb’ chi kawresiik sa’ li tijonelil.

Us ta nim xwankileb’ laj tenq’ re lin obiisp, wan naq lin obiisp nab’oqok we laa’in sa’ wochoch ut naxye, “aj Henry, twaj tatxik wochb’een sa’ junjunq li ula’.” Jun sut xoowulak sa’ rochoch jun li ixq, kamenaq xb’eelom, xjunes wan, ut maak’a’ xtzakaemq. Noq yooko chi q’ajk sa’ qochoch, kixxaqab’ lix ch’iich’, kixte lix loq’laj hu, ut kixye we k’a’ut naq ki’aatinak rik’in li ixq’ a’an jo’ wan anchal xwankilal chixtenq’ankil rib’ xjunes, ut jo’ sa’ junaq kutan, taaruuq chixtenq’ankileb’ jalan.

Xqa’ula’ani ajwi’ jun li winq li ak xkanab’ chaq li Iglees. Lin obiisp kixb’oq chi ok wi’chik rik’ineb’ laj Paab’anel. Kiweek’a xrahom lin obispo choq’ re jun winq anchal xik’ na’ilok.

Kiqab’aanu ajwi’ jun ula’ sa’ jun ochoch b’ar wi’ wiibeb’ li ixqal ke’taqlaak chiqak’ulb’al sa’ rokeb’aal xb’aaneb’ xna’ xyuwa’ aj kalajenaq. Chankeb’ li ixqal naq yookeb’ chi wark xna’ xyuwa’. Li obiisp toj ki’aatinak rik’ineb’, se’se’ li ru ut naxyeheb’ re naq chaab’il ut kaweb’ xch’ool, maare chiru lajeeb’aq k’asal. Naq koo’el aran, kixye we chi q’un xyaab’ xkux, “chaab’il li ula’ a’an. Maajo’q’e te’sachq sa’ xch’ool naq xoochal.”

Wiib’eb’ li usilal naru tixk’e jun ochb’een sa’ li tijonelil, a’an xpaab’ankil xwankil li jun, ut xk’utb’esinkil li rahok. Kiwil a’an naq li walal kixk’ul jun rochb’een li naab’al chik xnawom sa’ li tijonelil chiru xnawom a’an. Li rochb’een ak kik’anjelak chaq jo’ awa’b’ej re li mision wiib’ sut, ut sa’ xkomoneb’ chik li awa’b’ejil.

Jun sut naq xikeb’ re sa’ jun li ula’, li chaab’il ochb’een a’an kixtz’aama raatinankil li walal naq maji’ neke’xik. Kine’xkanab’ chirab’inkil li aatinak a’an. Li winq kixtikib’ rik’in tijok, ut kixtz’aama xtenq’. Kixye jun aatin chanchan a’in re li walal: “Nink’oxla naq tento taqak’ut jun na’leb’ li te’rab’i li junkab’al a’in jo’ jun xb’oqb’al chixjalb’al xk’a’uxl. Ink’a’ nink’oxla naq tex’k’ul li b’oqb’al a’an chi us wik’in laa’in. Nink’oxla naq te’xk’ul li esilal a’an mas us wi’chik aawik’in. Chan ru nakawil a’an?”

Jultik we li xiw sa’ xnaq’ ru li walal. Toj naweek’a anajwan xsahil inch’ool naq li walal kixk’ulub’a li k’anjel a’an.

Ink’a’ yal chi jo’kan naq li obiisp kixyiib’ li ochb’eenil a’an. Rik’in b’an li kawresink-ib’ li ochb’een a’an kixnaw chaq lix ch’ooleb’ li junkab’al xikeb’ re chixtzolb’al. Ut chi musiq’anb’il xna’leb’ kixnaw naq tixram rib’, ut tixk’ojb’ xch’ool rik’in jun saaj al re tixb’oqeb’ li ralal xk’ajol li Dios li ninqeb’ wi’chik chixjalb’aleb’ xk’a’uxl.

Ink’a’ ninnaw chanru ki’el li ula’ a’an. Ninnaw b’an naq jun li obiisp sa’ li Tijonelil re Melkisedek, ut li Qaawa’, yookeb’ chixkawresinkil jun chajom re naq a’anaq jun li wanq aj tijonelil, ut sa’ junaq kutan, jun li obispo.

Ak nekenaw xkomoneb’ li esilal a’in sa’ li kawresink-ib’ re li tijonelil, sa’ xk’a’b’a li k’a’ru ak xek’ul sa’ lee yu’am laa’ex. Ak xenaw ut ak xexwan jo’ li obiisp a’an, li ochb’een a’an, ut li na’b’ej yuwa’b’ej a’an. Ak eerilom li ruq’ li Qaawa’ sa’ lee kawresinkil choq’ reheb’ li k’anjel li ak kixnaw naq toj teek’ul.

Chiqajunilo sa’ li tijonelil teneb’anb’ilo chi tenq’ank sa’ xkawresinkileb’ jalan. Wan k’a’ru naru taqab’aanu li jwal aajel wi’chik ru. Nim wi’chik xwankil li qab’aanuhom sa’ xpaab’ankil li tzol’leb’, chiru li qaatin re xk’utb’al li tzol’leb’.

Q’axal aajel ru xb’oqb’aleb’ jalan chi chalk rik’in li Kristo rik’in paab’aal, jalb’a-k’a’uxlej, kub’iha’, ut xk’ulb’al li Santil Musiq’ej. Li Awa’b’ej Tomas S. Monson ak kixk’e chaq naab’al li chaab’il aatin re reek’asinkil li ch’oolej chirixeb’ li tzol’leb’ a’an. A’b’an li ninnaw chirix lix b’aanuhom rik’ineb’ li kristian naq yoo chi jolomink sa’ li mision Toronto naxk’e lin ch’ool chi k’anjelak.

Choq’ re li kawresink sa’ tijonelil, aajel wi’chik ru li k’utb’esink chiru li aatinak.

Jo’kan naq aajel ru li loq’laj hu choq’ re qakawresinkil sa’ li tijonelil. Nujenaqeb’ chi eetalil. Anchal naru tinwil laj Alma naq yoo chixpaab’ankil xtaqlahom li anjel, ut xseeb’ankil rib’ chixztolb’aleb’ wi’chik li tenamit li ak ke’xtz’eqtana chaq. ⁴ Naru naweek’a li ke sa’ tzalam naq li Profeet aj Jose kixk’ul raatin li Dios naq tixwaklesi xch’ool, ut naq yoo chi ile’k chaq.⁵ Wi naqak’oxla li eetalil a’an, naru tookawresiiq chixkuyb’al qak’anjel us ta ch’a’aj naq naqil.

Jun li yuwa’b’ej, jun li obiisp, malaj jun li ochb’een li naxpaab’ xwankil jun li chajom sa’ li tijonelil naru tixjal xb’ehil xyu’am. Lin yuwa’ kixk’ul jun xb’oqb’al rik’in jun li Apostol naq tixtz’iib’a jun li hu chirix li ciencia ut li religion. Lin yuwa’, a’an aj cientifico na’no ru, ut tiik chi paab’ank sa’ li tijonelil. A’ut toj jultik we naq kixq’astesi lix hu we, ut kixye, “twaj naq laa’at tawil naq toj maji’ nintaqla reheb’ li Kab’laju. Laa’at taanaw ma us ta naxye.” Lix yu’am naxq’ax lin yu’am laa’in kab’laju xka’k’aal chihab’, ut nim chik lix nawom chiwu.

Toj nink’ul inkawresinkil xb’aan naq lin yuwa’ kinxpaab’. Kinnaw naq ink’a’ naxk’ojob’ xch’ool wik’in laa’in, a’b’an rik’in li Dios li tixye we b’ar wan li yaal. Ex ochb’een li ak xexk’anjelak chi najt, naru teerosob’tesi jun li chajom rik’in xpaab’ankil chi jo’kan. A’anaq jun lix tenq’ re naq taaruuq chixpaab’ankil xjunes lix musiq’ankil xn’aleb’, li toj taachalq sa’ junaq kutan naq tixk’e li ruq’ sa’ xb’een xjolom jun li kok’al li kamk raj re. Numenaq yal jun sut naq laa’in xintenq’aak chi jo’kan.

Taqakawresiheb’ jalan sa’ li tijonelil chi us a’ yaal jo’ chanru naqaraheb’. Jo’kan na’ajman naq yooko chixq’usb’aleb’. K’e reetal li k’a’ru na’ux, maare chire lix meex li loq’laj wa’ak, naq jun li chajom sa’ li Tijonel re Aaron ink’a’ naxb’aanu jun li k’ojob’anb’il k’anjel chi us. Nim li paltok a’an. Wan naq naraj xtuqub’ankil chi ilb’il xb’aaneb’ jalan, ut naru taach’a’ajko’q li chajom, chi ra sa’ xch’ool.

Chek’oxla li na’leb’ kixk’e li Qaawa’: “Rik’in ch’iilank sa’ xq’ehil rik’in kawilal, naq eek’asinb’ilat xb’aan li Santil Musiq’ej, ut rik’in xk’utb’al moqon xk’iijik li rahok choq’ re li ani ch’iilanb’il aab’aan, maare anchal tatxk’oxla jo’ aj xik’ ilol re.”⁶

Li aatin xk’iiji wan xyaalal choq’ re xkawresinkileb’ li wankeb’ sa’ li tijonelil naq na’ajman xq’usb’aleb’. Li aatin a’an nareetali xk’iijik jun li rahok li ak kiwan. A’an lix k’utb’al li nak’iihan. Laa’ex li yookex chixkawresinkileb’ li wankeb’ sa’ li tijonelil toj terileb’ chi paltok. Chi toj maji’ neke’xk’ul xq’usb’al aawik’in, tento naq ak xe’reek’a chaq laa rahom junxil chi us, ut chi rajlal. Tento te’xk’ul raj xnimankil aawik’in xb’een xb’een, wi ta toj te’xk’ulub’a xq’usb’al aawik’in.

Li Qaawa’ ajwi’ kiroxloq’iheb’ li wankeb’ sa li xka’ch’inal ru tijonelil, ut kixk’ut naq aajeleb’ ru choq’ re. Ab’i li aatin a’in, yeeb’il xb’aan laj Juan aj Kub’sihom Ha’ naq kik’ojob’aman wi’chik li Tijonelil re Aaron: “Sa’ eeb’een laa’ex, ex wech moosil, sa’ lix k’ab’a’ li Mesias nink’ojob’ li Tijonelil re laj Aaron, li nak’amok re li laaw re lix k’anjeleb’ li anjel, ut re li evangelio re jalb’a-k’a’uxlej, ut re li kub’iha’ chi sub’b’il rub’el ha’ re risinkileb’ li maak; ut a’in maajo’q’e chik taa’isimanq chaq sa’ li ruchich’och’, toj reetal naq eb’ li ralal laj Levi te’xmayeja wi’chik jun mayej chiru li Qaawa’ sa’ tiikilal.”⁷

Li Tijonelil re Aaron wan choq’ raqalil chiru li xnimal ru Tijonelil re Melkisedek.⁸ Jo’ li awa’b’ej re chixjunil li tijonelil, li Awa’b’ej re li Iglees najolomin sa’ xb’een ajwi’ li tijonelil aj kawresinel. Li seraq’ li naxye chirix xxokb’aleb’ li qas qiitz’in naxk’am rib’ chi us rik’in li qataqlankil naq taqak’am li evangelio reheb’ jalan.

Lix molameb’ li tijonelil neke’xk’uub’ xna’leb’ rajlal re naq te’xjilosi lix komon li molam rik’in li Qaawa’. Neke’xk’e xk’anjel li komon naq te’xxokeb’ rik’in rahok. Eb’ li diacono neke’xjek’i li loq’laj wa’ak rik’in xpaab’aal naq li komon te’reek’a lix tojb’al rix li maak, ut te’xk’e rib’ chixpaab’ankil li taqlahom naq neke’xk’ul li loq’laj eetalil a’an.

Laj k’utunel ut laj tij neke’tijok re naq te’xtz’aqob’resi ru xk’anjel naq te’ril li junjunq chi komon. Naq neke’tijok, neke’xtzol b’arwan li k’a’ru aajel ru choq’ reheb’ laj jolominel sa’eb’ li junkab’al. Chi jo’kan yookeb’ chi kawresiik choq’ re li xnimal ru kutan naq te’jolominq sa’ paab’aal, jo’ yuwa’b’ej rik’in xjunkab’al a’an.

Ninch’olob’ xyaalal naq chixjunileb’ li neke’k’anjelak sa’ li tijonelil yookeb’ chixkawresinkil jun tenamit choq’ re xchalik li Qaawa’ sa’ lix Iglees. Yo’yo li Dios Yuwa’b’ej. Laa’in ninnaw—ninnaw— naq li Jesus, a’an li Kristo, ut naq nokoxra. Li Awa’b’ej Tomas S. Monson, a’an lix yo’yookil profeet li Qaawa’. Ninch’olob’ xyaalal a’an sa’ lix loq’laj k’a’b’a’ li Jesukristo, amen.