Na Matabete i Eroni Vakasakiti
E gadrevi vakalevu mo ni qarava vakavinaka na nomuni itavi vua na Kalou. Au nuidei ni na vakakina.
E ka dokai vei au ena bogi nikua meu vosa vei ira na cauravou uasivi ni Lotu. Au sa vakalougatataki meu sota vata kei na vuqa vei kemuni e vuravura raraba. Sa veidewavi na nomuni dau mamakutu.
O ni sotava na nomuni bolebole ena igu e matalia kei na yaloqaqa. Au vakaraitaka vei kemuni na noqu loloma kei na noqu yalodei ena vukumuni.
E levu cake na nomuni veivakauqeti vei ira era tu wavoliti kemuni mai na kena o ni vakasamataka rawa. Rogoca mada na nona vosa e dua na cauravou ka sega ni lewena na noda vakabauta, ena nona tovolea me vakamacalataka na nona itokani ka taura tu na Matabete i Eroni: “Au raica e dua na ka e duatani kina o Luis… . E sega ni tautauvata kei ira na … tamata tale eso. E dua na ka o na raica vua… . Au sega mada ni kila se cava, ia e duatani o koya mai vei ira kece. E dua na ka o vakila; e sega ni dua na ka o rawa ni raica. O na vakila ga.”
E dua na ka bibi e vakaduiduitaki Luis kei iko mai vei ira na cauravou tale eso. O iko o sa ciqoma na Matabete i Eroni. Oqo e dua na iloloma tabu, ka vuqa era sega ni dau marautaka. Ena bogi nikua au na vukei kemuni mo ni kila na sala e rawa ni o ni kila kina vakataki kemuni na vakasakiti ni Matabete i Eroni.
I. Na Kalou e Vakabauti Kemuni
Ni sa vakadabera vei kemuni na Kalou na Nona matabete tabu, e vakaraitaka kina o Koya na nona yalodei ena vukumuni. E kila ni rawa ni nuitaki kemuni mo ni vakayagataka na matabete mo ni qaravi ira kina na tani, me vaka ga na Nona vakabauti ira na cauravou tale eso me ra cakava eso na Nona cakacaka bibi sara.
Kena ivakaraitaki, ena sega ni tu e vuravura na ivakadinadina qaqa ni iVola i Momani me baleti Jisu Karisito kevaka me rau a sega e rua na cauravou ka vakabauti rau na Kalou. O Momani, na parofita ka a maroroya na ivolatukutuku tabu oqo a se qai yabaki 10 ga ena gauna e lesi kina me dikeva toka, e muri me qai vola na kedra itukutuku na nona tamata. Ni yabaki 15, a “rairai mai vei au na Turaga kau sa kila kina na loloma i Jisu” (Momani 1:15).
A vakadewataka ka tabaka na iVola i Momani o Josefa Simici, o koya a kacivi ki na cakacaka cecere oqo ni yabaki 14, ena nodrau rairai vua na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito.
E kaya kina o Peresitedi Monson: “Sa gadrevi na nomuni veiqaravi cecere… . Me vaka ga ni dau uvu na davui sa dau yaco mai vei iko na vosa ni Turaga kivei au kei ira na lewe ni matabete e veivanua: ‘Raica sa kilikili ki na tamata yadua me vulica ka kila na nona itavi, io me vakayacora ena yalodina na itavi ni ilesilesi sa kacivi kina’” (“E Gadrevi na Yaloqaqa,” Liaona, Me 2004, 54, 57).
II. Na Parokaramu Vou ni iTavi Vua na Kalou
Me vukea na nomuni sotava na kaci vakatotolo o ya, sa vakatakila tale mai na Lotu e dua na parokaramu vou ni iTavi Vua na Kalou, me vaka sa tukuna oti nikua o Peresitedi Henry B. Eyring. Au sa nanamaki tiko ki na parokaramu oqo. Ena vakau yani vei ira na nomuni bisopi kei na peresitedi ni tabana na kena iyaragi ena June. E dodonu mo ni sa na tekivu vakayagataki ira sara ena gauna ga sa ciqomi ira kina.
Me vaka ni o ni dikoni, ivakavuvuli, ka bete, o ni na vakaitavi ena veiitaviqaravi ka na vukea na nomuni tara cake na igu vakayalo ka vulica ka qarava vakavinaka na nomuni itavi ni matabete. Na itaviqaravi yadua ena vakamuria ga na ivalavala rawarawa oqo:
Taumada o na vulica e dua na ivakavuvuli ni kosipeli se dua na itavi ni matabete. O na kila na ka e vinakata na Tamada Vakalomalagi mo vakayacora, ka segata mo rawata e dua na ivakadinadina vakayalo ni vuna e bibi kina.
Tarava o na tuvalaka mo cakava na veika o sa vulica. O sa vakayaloqaqataki mo yavutaka na nomu ituvatuva ena nomu gagadre, nomu ituvaki ni bula, kei na madigi mo qaravi ira kina na tani. Oqo e dua na gauna vinaka mo vakaitavi kina ena nomu tubu vakataki iko ka tara cake na bula rawati koya vakayalo.
Oti mo qai wasea na veika o sa vulica ka sotava vei ira na tani. Ni o vakayacora vakakina, o na vaqaqacotaka na nomu ivakadinadina ka tara cake na vakabauta vei ira era tu wavoliti iko. Ena vakalevutaka cake na nomu rawata mo veitalanoataka na kosipeli vata kei ira na tani.
Au vakavinavinaka vua e dua na cauravou ka a wasea vei au na veika sa sotava oti mai. Erau a lesi o koya kei na dua tale na lewe ni Matabete i Eroni me rau laki qarava na sakaramede ena vukuna e dua na turaga sa tauvimate levu tu ka sa tu ga e vale. Erau yaco yani ki na nona vale ka rau sega ni kila ni sa vakatabui tu vua me kania e dua na kakana ena vuku ni veiqaravi vakavuniwai sa vakayacori oti vua—e sega mada ga ni rawa na tiki ni madrai lailai ni sakaramede. Ni rau masulaka oti na madrai, sa solia sara na cauravou oqo na sakaramede vua na qase malumalumu oqo. A taura e dua na tiki ni madrai sa vakalougatataki oti, wawa vakalailai, ka qai biuta tu ki tebenigusuna. E kaya na cauravou oqo ni raica na nona vakarokorokotaka na kena turaga o ya na sakaramede, e vakila ni vaka e raica tu ni sa reguca na yavana na iVakabula. E rawa ni kila ni lomani Koya.
A vakauqeti na cauravou o ya ena bibi ni sakaramede ena siga o ya ena dua na sala ka na sega ni guilecavi rawa. O na sotava eso na veika bibi, me vaka a sotava na cauravou o ya.
E tiko na nodra itavi bibi na nomu itubutubu, o ira na veiliutaki, kei ira na lewe ni kuoramu ena parokaramu ni iTavi Vua na Kalou. Ena vakarautaki na madigi ni vuli, cakacaka, kei na veiwasei ena nomuni soqoni vakuoramu ena Sigatabu. Na parokaramu vou ni iTavi Vua na Kalou ena dusimaki kemuni ena ilakolako ni kena qaravi vakavinaka na itavi vua na Kalou ka kila na vakasakiti ni Matabete i Eroni.
III. Qarava Vinaka na Nomu iTavi Vua na Kalou
Ena loma ni yabaki sa oti au a tiko ena dua na ilakolako ka sa veisautaka vakadua na noqu ivakarau ni noqu rai me baleti kemuni kei na Matabete i Eroni. Au sa nanamaki tiko mo ni raica vakataki kemuni na veika au sa raica. O ni na vulica na vuna sa rui bibi kina na Matabete i Eroni ena nomuni bula kei na kena sa rui bibi sara ki na Lotu. O ni na marautaka na vuna e vakatokai kina me dua vei rau na “iwasewase lelevu” ni matabete (raica na V&V 107:6). O ni na kila vakavinaka cake na ibalebale ni idola ni matabete, na veiqaravi ni agilosi, kei na kosipeli ni veivakarautaki (raica na V&V 13; 84:26).
Ena vakavuna o Setani mo ni nanuma ni o ni se rui gone se ni ko ni sa rui lewe lailai mo ni cakava na veika bibi ena Matabete i Eroni. E sega ni dua na ka oqori e dina.
Na vosa ni Kalou vei Mosese sa baleti kemuni nikua: “Ia ko iko na luvequ; … au sa solia vei iko e dua na ilesilesi” (Mosese 1:4, 6).
Sa solia vei kemuni ko Koya na Nona kaukauwa mo ni vakayacora kina na veika cecere. Ni ko ni qarava vakavinaka tiko na nomuni itavi vua na Kalou, o ni na vaqaqacotaka ka vakalougatataka na nomuni matavuvale. Oqo na nomuni itavi cecere duadua ni matabete. Ni rogoca mada e dua na tina ena nona vakamacalataka na veika e dau vakayacora na luvena tagane ena nona matavuvale: “O Leo e tu vua na matabete ena neitou vuvale, ka sa dua na veivakalougatataki vakaitamera. Sa dau ivakaraitaki vinaka vei iratou na tacina; … e raica me ratou dau masu e veigauna. E dau vota na sakaramede ena vei-Sigatabu. E dau raici koya tiko na tacina lailai. E dau veivuke… ena masumasu vakamatavuvale. Au kila ni na dau veivakalougatataki tikoga ni sa qase cake mai. Ena rawa ni papitaisotaka na tacina gone. Sa dua na vakacegu ka isolisoli vei keitou.”
Ni o qarava vakavinaka na nomu itavi vua na Kalou, o na yacovi ira yani na nomu itokani ka ra sega ni lewena na noda vakabauta ka veivuke ena nodra vakarautaki me ra lewena na Lotu. Me vaka e dua na tacidra dina o na dau vakatawani ira ka vaqaqacotaki ira. O na liutaka na veivueti me baleti ira na cauravou tale eso era sa butu sevata na nodra sala.
Ni o qarava vakavinaka na nomu itavi vua na Kalou, o na ivurevure kaukauwa tiko ni vinaka ena veigauna kecega kei na ituvaki ni bula kecega. Na nomu ivakaraitaki dodonu kei na nomu veiqaravi yalodina vakamatabete ena yaco me dua na sala qaqa me ra sureti kina na tamata kecega era kilai iko me ra lako mai vei Karisito.
Ena nodra gauna bibi duadua, era rai na Nifai vua e dua na cauravou, o Momani, me baleta na nodra liutaki kei na veivakauqeti (raica na Momani 2:1–2). Nikua, keimami rai vei kemuni mo ni vaqaqacotaka na Lotu ka ivurevure ni vinaka e vuravura. Oqo na veika e namaka na Turaga.
IV. Yaco mo Tagane Yalodina ni Matabete
Au vakadinadinataka ni ko ni na vakila na veisau ni yalomuni ni o ni sa yaco mo ni tagane yalodina ni matabete. O ni na segata me taucoko na nomuni savasava ka qarava na sakaramede ena bula kilikili. O ni na dau raici ira na goneyalewa kece sara ena yalovinaka kei na veidokai. O ni na rokovi rau na nomuni itubutubu. O ni na sega ni dau vakacudruya na Yalotabu ena veika o ni vakasamataka, cavuta, se cakava. Ni na yaco mo ni kila na Turaga, o koya o ni qarava, ka o ni na dau segata tikoga mo ni vakataki Koya.
Au vakadinadinataka ni nomuni veiqaravi ena yalodina ena Matabete i Eroni ena veisautaka na nodra bula o ira o ni qaravi ira. Era tu eso na tamata era gadreva na nomuni veiqaravi vakamatabete. Era gadrevi kemuni na nomuni matavuvale. E gadrevi kemuni na nomuni kuoramu. E gadrevi kemuni na Lotu. E gadrevi kemuni ko vuravura.
E gadrevi vakalevu mo ni qarava vakavinaka na nomuni itavi vua na Kalou. Au nuidei ni na vakakina.
Ena dua na mataka batabata ena vica na macawa sa oti, au a cici tikiva tiko kina na Uciwai na Tagus e Lisbon, Potukali. Au a yacova yani e dua na ivakananumi ka baleti ira na dauqaravanua mai na veisenijiuri sa oti. Au tu vakadua ni sa cadra mai na siga ka kaburaka na kena rarama katakata ena ivakatakarakara kei au. Au vakauqeti ena noqu raica yani na matadra yalodina na dauqaravanua ni ra rai tu yani ki wai. Oqo o ira na tamata era a tu vakarau me ra cakava na veika era sa cakava e vica wale. Era biuta tu mai e dua na vuravura era kila ka logalogavinaka ka lako yani ki na wasawasa tawakilai me ra raica na veivanua vovou eso. Era veisautaka na vuravura.
Au raici kemuni ka nanuma na kedra ivakananumi o ya na dauqaravanua yaloqaqa. Au raici kemuni ena dua na ilakolako e vica wale e vuravura ena gauna oqo era digia me ra lakova. Au raici kemuni ni ko ni qarava vakavinaka tiko na nomuni itavi vua na Kalou.
Au masuta me da na kila vakavinaka kece na Matabete i Eroni vakasakiti ka vakabauti ira, me vaka na Kalou, o ira era taura tu. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.