Kakua, Kakua, Kakua ni Soro!

Mai vei Mary N. Cook

iMatai ni Daunivakasala ena Mataveiliutaki Raraba ni Goneyalewa

Na cava e vinakata vei iko na Turaga mo cakava? E vinakata o Koya vei iko mo dua na luvena yalewa na Kalou bula qaqa ka itovo dodonu, yalodina ena bula ni veisiga me rawa ni o kilikili ka ciqoma na veivakalougatataki ni valetabu.

Ena Okosita sa oti keirau a kauta eso na makubui keirau ki Timpanogos Cave National Monument, e dua vei ira na vanua taleitaki duadua e Utah. Me taubaletaki e 2.4 na kilomita ena dua na gaunisala dredre me yaco yani ki na qaravatu, ia e sasaga yaga sara me vakadinadinataki kina na qaravatu totoka, ka cocowiriwiri na kena ibulibuli. Au sa vakadeitaka tiko ni na dredre vakalailai vei Ruci yabaki ciwa, ia au lomatarotarotaki Karalaini yabaki ono se na tu vua na kaukauwa kei na igu me vakacavara na ilakolako.

Keitou sa vakauqeti kece me tekivutaki na taubale ka, kena imatai, keitou toso vakatotolo sara ki na gaunisala vakatautauvatataki. Keitou taubaletaka sara vakatotolo e dua na ika va ni ilakolako, ia a balavu cake sara na neitou yacova yani na kena veimama. Sa tekivu me yalolailai o Karalaini. E toso vinaka tiko o Ruci ka vakauqeti Karalaini me tomana tiko. Keitou sa toso vakamalua me rawa ni vukei Karalaini. A qai vaka me mai cala taucoko na veika kece. Liwa mai na cagi kaukauwa kei na kuvu ni cagi ka vakaleqa na rai. A rerevaki toka vakalailai, ia a rerevaki cake sara na neitou a yacova yani e dua na duru ivakatakilakila ka volai toka kina “Vanua ni Gata. Muria tiko ga na Sala. Qaqarauni.”

Keitou lako vakamalua, tolu na ika va ni gaunisala me cava neitou inaki, i a e se vo tiko me keitou kabata na tiki ni baba ni ulunivanua. Sa dabe sobu o Karalaini ena rere, ka kaya mai ena tagi ni yalolailai, “Au sa soro! Au sa sega ni rawa ni toso tale!”

Keitou sa dabe ka veivosakitaka na cava e dodonu me keitou cakava. Keitou cakava e dua neitou ituvatuva. Keitou sa lomavata me keitou wilika neitou ikalawa ka raica se cava keitou vakila ni oti e 100 na ikalawa. Keirau vakadeitaka vei Karalaini kei Ruci ni keirau na vukei koya. Me keitou vakasaqara eso na ka me vakamarautaki keitou ena neitou ilakolako ka veiwaseitaka na veika keitou raica. Keitou a lagata mada ga eso na sere ni Lalai.

Sa veisau eso na ka. Sa digitaka o Karalaini me muria na ituvatuva. Na duanadrau na ikalawa sa vaka me na rawa kina na cakacaka tadre. Sa kila kina o Karalaini ni keirau na vukei koya, ena neitou vakasarava na veika vinaka ka wavokiti keitou kei na laga sere, ka keitou vakila na marau.

O a sa bau rere ka vakayalolailaitaki, me vakataka na nomu sotava na bolebole ka sivia sara yani na veika o rawa ni rawata? E bau dua na gauna o vinakata mo sa soro?

Vakasamataki Josua, na isosomi kei Mosese na parofita cecere, nona vakila, nona a kila ni dodonu me liutaki ira na luvei Isireli ki na vanua yalataki. Eso na gauna au vakadeitaka ni a sa via soro. Ia a vakacegui koya na Turaga ena nona vakadreti koya tiko vaka tolu me kaukauwa ka qaqa (raica Josua 1:6–9). Ena nona vakabauta ni Kalou ena tiko vata ga kei ira, era a sauma lesu na Isireli, “Na ka kecega ko sa vakarota … keimami na kitaka” (Josua 1:16).

E sinai ena ivolanikalou na kedra itukutuku na turaga kei na marama ka ra vakaraitaka nodra yalodei me ra cakava na cava ga e vakarota vei ira na Turaga, ena gauna mada ga e vaka me dredre kina na itavi, kevaka mada ga era a sa via soro.

Na cava e vinakata vei iko na Turaga mo cakava? E vinakata o Koya vei iko mo dua na luvena yalewa na Kalou bula qaqa ka itovo dodonu, yalodina ena bula ni veisiga me rawa ni o kilikili ka ciqoma na veivakalougatataki ni valetabu ka lesu Vua. Ena vuravura nikua, oqori ena taura na yaloqaqa. Sa tu vei iko na yavu ni veivakabulai ka vakarawarawataka nomu vakayacora oqo. Na galala ni digidigi, sa rawa kina mo digidigi, sa ikoya e dua na tiki bibi ni yavu oqo. O sa cakava oti eso na digidigi vinaka. Ni bera nomu sucu, o sa digitaka mo lako mai ki vuravura mo ciqoma e dua na yago ka vakadeitaki iko. O sa cakava na digidigi mo papitaiso, ka sa ikoya na imatai ni cakacaka vakalotu e gadrevi ena sala ki na bula tawamudu. O sa sotava tiko oqo na bula vakayago ka tomana tiko kina nomu digidigi, mo vuli, ka tubu. Vakayacora na veiyalayalati tabu ka ciqoma na cakacaka vakalotu ni valetabu sa ikoya e dua tale na ikalawa bibi ena yavu.

Ia, ni o sa qase cake tiko mai, ra goneyalewa, sa yaco me baba vakalevu sara na gaunisala, ko ni sa rairai via soro koso. Sa levu cake na bolebole ni bula, ka vakasinaiti ena vakatulewa kei na veitemaki ena veiyasana kece sara. Ena vakaliwava mai o Setani na cagi ni veilecayaki ka rawa me vakavuna nomu taroga se sa ikoya oqo na gaunisala o via lakova. E rawa mo temaki mo tovolea tale e dua na sala, kevaka mada ga era sa kabi tu na ivakatakilakila ni ka rerevaki. E rawa mo vakatitiqataka nomu rawa ni rawata ka o na lomatarotarotaka me vaka a cakava e dua na goneyalewa, “E se rawa dina tiko li me da bula dodonu tikoga ena vuravura nikua? ” Na isau ni taro, kemuni na noqu itokani gone, “Io! ” Ni noqu ivakasala kivei kemuni e tautauvata kei koya a solia o Winston Churchill ena gauna ni iKarua ni iValu Levu: kakua, kakua, kakua ni soro! (raica “Never Give In,” [vosa, ena Harrow School, Lodoni e Igiladi, 29 ni Okotova, 1941]).

Ena taura oqo na yaloqaqa vakaitamera, ia sa tu vei iko na Nona yavu ni veivakabulai! Na cava e rawa me na vukei iko mo vakamuria na yavu ka yaco mo dua na luvena yalewa na Kalou bula qaqa ka bula dodonu? iMatai, rawata e dua na ivakadinadina kaukauwa, vaka-i-kalawa. iKarua, vakasaqara na veivuke ni Tamada Vakalomalagi, o Jisu Karisito, nomu matavuvale kei ira na tani ka rawa me ra tokoni iko ena nomu vakatulewa mo muria na yavu. Kena itinitini, mo bula kilikili kaya na veitokani kei na Yalo Tabu.

Ena kena bibi na rawati ni dua na ivakadinadina kaukauwa, a yalataka o Peresitedi Thomas S. Monson kivei ira na goneyalewa, “Ke susugi tiko vakavinaka na nomuni ivakadinadina ena maroroi iko” (“Mo ni Yaloqaqa Tikoga,” Liaona, Me 2009, 126).

E vakaukauwataki tiko na nomu ivakadinadina “mai na veika o sotava. E sega ni dua ena vakataucokotaki ga ena dua na gauna na nona ivakadinadina” (Tudei ena Vakabauta:E Dua na iDusidusi Vakosipeli [2004], 31). O na nanuma lesu ni kena rawa ni kabati na baba ni ulunivanua, keitou a lakova yadudua yani na kena veiikalawa. Mo rawata e dua na ivakadinadina, e dodonu mo vakania vakaikalawa. “[Na nomu ivakadinadina] ena tosocake ni ko sa vakadeitaka mo talairawarawa ki na ivunau. Ni ko sa veivuke ka vakauqeti ira na tani, ko na raica ni na qaqaco cake tikoga na nomu ivakadinadina.” Ni ko sa tauyavutaka vakataki iko mo dau masumasu, wilika tiko na ivolanikalou, muria na ivunau ka qaravi ira na tani, “ko na vakalougatataki ena nomu na vakila na veivakauqeti ka na [vakaukauwataka] na nomu ivakadinadina” (raica Tudei ena Vakabauta, 32).

Na Torocake Yadudua ena vakarautaka e dua na sala veivakurabuitaki vei iko mo vakania kina vaka-i-kalawa na nomu ivakadinadina. Na veika yaga o sotava kei na cakacaka era ikalawa lalai ka na vakania nomu ivakadinadina me baleti Jisu Karisito ena nomu vulica na Nona ivakavuvuli ka vakayagataki ira wasoma ena nomu bula. Na veivakani vagauna oqo ena taqomaki iko e gaunisala.

Kena ikarua, vakasaqara na nodra veivuke na tani me vakuria nomu kaukauwa kei na veitokoni. Lako taumada vua na Tamamu Vakalomalagi ena masumasu. O sa Luvena yalewa. E kilai iko ka lomani iko o Koya. E rogoca ka sauma mai nomu masu. Eda vakatavulici e veigauna ena ivolanikalou “mo dou daumasu tikoga” (raica na ivakaraitaki, V&V 90:24). Ni o sa masu, na Turaga ena tiko vata kei iko me vaka nona a tiko vata kei Josua na Turaga.

Eda gadreva vakayadua na veivuke ni iVakabula me da muria na ituvatuva ka lesu kivua na Tamada mai Lomalagi. E rairai o sa vakayacora beka eso na cala se muria sobu e dua tale na gaunisala tani. “Baleta ni lomani iko na i Vakabula ka sa solia na Nona bula ena vukumu, sa na rawa mo veivutuni kina … Na solibula veisorovaki ni i Vakabula sa rawa kina me vosoti nomu ivalavala ca” (Torocake Yadudua ni Goneyalewa, [ivola lailai, 2009], 71). “Na totolo ga ni nomu veivutuni, na totolo talega ni nomu kunea na veivakalougatataki e lako mai ni o sa vosoti” (Me iSakisaki ni iTabagone, 30).

Ena gauna oqo mo vakadeitaka na ka e gadrevi mo cakava mo veivutuni kina. “Mo kilikili ena vakaivotavota ena sakaramede ena veimacawa ka vakasinaita na nomu bula ena itaviqaravi dodonu e dau kauta mai na kaukauwa vakayalo. Ni ko vakayacora na ka oqo, ena kaukauwa cake nomu rawa ni vorata na veitemaki, muria na ivakaro, ka yaco mo vakataki Jisu Karisito” (Torocake Yadudua ni Goneyalewa, 71).

Era tiko oqo e vuravura na parofita ni Yalododonu me ra vukei iko talega. O ira na parofita era tukuna na veika me baleta na siga nikua. Tokona na nodra vosa. Era na solia vei iko na duru ivakatakilakila ka na vakasalataki iko ena veika rerevaki ka taqomaki iko e gaunisala. Na duru ivakatakilakila me baleti iko era kunei ena Me iSakisaki ni iTabagone. “Muria na parofita, e kila na gaunisala” (Children’s Songbook, “Follow the Prophet,” 110–11).

E dua na veivakalougatataki cecere ni ituvatuva sa ikoya noda tauyavutaki ena veimatavuvale. O ira na nomuni itubutubu era na vukei kemuni mo ni yacova na rawa ka vakalou mai na cecere ni nodra yalomatua kei na veika era sotava. Vakabauti ira. Era vinakata mo ni taukena na veika uasivi sara.

Vuli mai vei tinamu, o bumu kei ira eso na marama bula savasava ka dei na nodra ivakadinadina. Na itavi ni tina ena yavu sa ikoya me dua na dauniveisusu. Kemuni na tina, e sega ni dua me na lomana me vakataki iko na luvena yalewa. O ikemuni na nodra iliuliu, daunivakasala ka ivakaraitaki uasivi duadua. Keimami nuitaka ni ko ni na ciqoma na veisureti ena cakacaka ni Torocake Yadudua ni Goneyalewa vata kei ira na luvemuni goneyalewa. Me vaka au a vulica ena neirau cakava vata kei tinaqu na yavu ni bula dodonu, ena vakaqaqacotaka na nomudrau veitokani ka drau na vakalougatataki ruarua ena nomudrau veilomani, veitokoni kei na veivakayaloqaqataki.

Kemuni na goneyalewa, ni digitaka na itokani vinaka ka na tokoni kemuni ena nomuni vakatulewa savasava ena kena vakamuri na ituvatuva. Me vakataki Ruci, ka vakauqeti Karalaini, keimami kila ni vuqa vei kemuni e rawa me ra cakava e levu na ka me ra veivakaukauwataki kina vakai ira. Ena nomuni sa ciqoma na nomuni Vakacaucautaki Ni Bula Vakagoneyalewa, sa kena gauna mo ni sa “tuakadra.” Ena nomu sa rawata na Honor Bee ena solia vei iko na madigi mo vakaukauwataka e dua tale na goneyalewa ena nomu ivakaraitaki savasava kei na ivakadinadina ena nomu vakasalataki koya ena nona Torocake Yadudua.

Kena itinitini, bula kilikili kaya na veitokani kei na Yalo Tabu. Ena neitou vukei Karalaini, neitou vakaraica na veika vinaka e vakavolivoliti keitou, ka keitou lagata mada ga na sere ni Lalai, keitou sa sureta na Yalo. Keitou vakila na loloma, na reki kei na vakacegu ka ra sa vua ni Yalotabu (raica Kalatia 5:22). O na gadreva na vakacegu kei na veivakadeitaki ni tovolea o Setani me vakasesei iko ena cagi ni vakatitiqa, ni o sa temaki mo muria e dua tale na gaunisala, se ena nodra vakararawataki iko eso se vosa vakacacataki iko me baleta na nomu vakabauta.

Meu wasea mada vei kemuni na veika a sotava o Julie, e dua na goneyalewa a rawa me sotava e dua na bolebole ena nona vakamuria na veivakauqeti ni YaloTabu. A vulica tiko na Veiyalayalati Makawa ena dua na siga ka lako mai vua e dua na vakasama, “Wilika na Maciu 5. Wilika na Maciu 5.” A vakasamataka, “Na cava na vuna e lako mai kina vei au na vakasama meu wilika na Veiyalayalati Vou?” A kitaka sara na veivakauqeti o ya ka wilika ena Maciu, “Dou lomani ira nomudou meca, vosa vinaka vei ira sa rukaki kemudou, caka vinaka vei ira sa cati kemudou, ka masulaki ira sa vakalialiai kemudou ka vakacacani kemudou” (Maciu 5:44).

Ena siga ka tarava, a sotava eso na dredre vata kei ira nona itokani ka ra cati koya ka vakaisini koya. iMatai, e rarawa sara vakalevu, oti sa qai vakasamataka, “Au sa vakavakarau tu me baleta na veika oqo. A vakauqeti au na Yalo meu wilika na Maciu ka sa dodonu meu lomani ira ka vosoti ira noqu itokani.” Na ikalawa lailai ni wili ivolanikalou e vakavakarautaki koya me sauma lesu ena gaunisala va-Karisito. Mai na veika a sotava oqori, a vakadeitaka ni Turaga e kilai koya kei na nona veivakauqeti na Yalo Tabu, a kila kina na ka e dodonu me cakava.

Kemuni noqu goneyalewa lomani, au sa sotava oti e vuqa vei kemuni, era, vakataki Julie ga, era sega ni soro ena nodra sotava na veigauna dredre ia era sa digitaka me ra muria na yavu. Sa noqu masu me vaka-i-kalawa nomuni tomana tiko na vakaukauwataki ni nomuni ivakadinadina. Vakasaqara na veivuke ni Tamada Vakalomalalgi, o Jisu Karisito, kei ira na tani era na tokoni iko ena nomu vakatulewa mo vakamuria na yavu. Bulataka na bula dodonu me rawa ni o taukena kina na veitokani ni Yalo Tabu me dusimaki iko donu. Au vakadinadinataka ni ko ni na vakayacora na veika oqo, ena tiko vata kei kemuni na Turaga ka me rawa kina mo ni muria na gaunisala ka veituberi ki na valetabu kei na bula tawamudu. “Mo kaukauwa ka qaqa” (Josua 1:9) ka kakua, kakua, kakua ni soro! Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.