Yadrava Tiko ena Gumatua Kecega
E dua na gacagaca ni veivakaroti vakayalo … ena rawa ni vukei ira na itubutubu e Saioni me ra yadra tiko ka me ra kila na veika e yacovi ira tiko na luvedra.
Ena dua na gauna lekaleka sa oti au a draiva tiko ena noqu motoka a tekivu mimiri mai na uca ni cava ena iloilo e liu. Ena bati ni gaunisala, a vakaraitaki toka mai kina e dua na ivakaro livaliva ka veirauti vinaka: “Tobu Wai e Liu.” Na vanua au draiva tiko kina e vaka me tuvaki vinaka tu. Ia na itukutuku bibi oqo e vakarautaki au ki na leqa au rawa ni sotava kau se bera ni raica. Niu toso tiko ki na vanua au lako tiko kina, au sa draiva vakamalua ka vakaraica toka vakavinaka de so tale na ivakaro ni veika rerevaki.
Era sa tu na ivakatakilakila ni ivakaro taumada ena vuqa na ituvaki ni noda bula. Me kena ivakaraitaki, na katakata ni yago sa rawa me imatai ni ivakatakilakila ni tauvimate se matetaka. Era sa vakayagataki tiko na ivakatakilakila ni bula vakailavo kei na veivanua ni cakacaka me tukuna na veiituvaki namaki ni bula vakailavo ena noda dui vanua kei vuravura taucoko. Ka vakatau tiko ki na vanua eda bula tiko kina ena vuravura oqo, eda rawa ni vakaroti me baleta na ualuvu, sisi ni uca cevata, cagilaba, sunami, covulaca, se cava ena vula ililiwa.
Eda sa vakalougatataki talega ena ivakatakilakila ni ivakaro vakayalo me ivurevure ni veitaqomaki kei na veidusimaki ki na noda bula. Vakacava beka na nona vakaroti Noa na Kalou ena veika se bera ni raici, ka a “taya e dua na waqa ko koya me vakabulai ira kina na nona lewe ni vale” (Iperiu 11:7).
A vakaroti o Liai me biuti Jerusalemi ka kauta na nona matavuvale ki na lekutu baleta ni o ira na tamata a vunauci ira o koya me ra veivutuni era sa saga me vakamatei koya (raica na 1 Nifai 2:1–2).
Na i Vakabula Vakaikoya a vakabulai ni a veivakaroti kina e dua na agilosi: “Raica sa qai rairai vei Josefa ena tadra e dua na agilosi ni Turaga, ka kaya, Mo cavu tu, mo kauta na gone lailai kei tinana, ka dro ki Ijipita, ka waraka kina na noqu vosa vei iko: ni na vakasaqara na gone lailai ko Eroti me vakamatea” (Maciu 2:13).
Me da vakasamataka mada na vosa ni Turaga ena ivakatakila ka vakatokai tiko me Vosa ni Vuku: “Au sa solia vei kemudou na ivakaro oqo mo dou bula kina; io au sa vakasalataki kemudou rawa oqo ena vuku ni veika ca kei na nodra inaki ca na tamata ena gauna oqo” (V&V 89:4).
E dodonu me veituberi na ivakaro vakayalo ka me da yadrava vagumatua tiko. O iko kei au daru bula tiko ena “siga ni veivunauci” (V&V 63:58). Me vaka ga ni da na vakaroti tikoga, sa dodonu kina me vaka sa veivunauci tiko kina o Paula na iApositolo meda “yadrava tiko … ena gumatua kecega” (Efeso 6:18).
Sa noqu masu me na dusimaki keda na Yalo Tabu niu na vakamacalataka e dua na gacagaca ni veivakaroti vakayalo ena rawa ni vukei ira na itubutubu e Saioni me ra yadra tiko ka me ra kila na veika e yacovi ira tiko na luvedra. Na gacagaca ni ivakaro taumada oqo sa baleti ira na gone ni yabaki ni bula kece ka tiko kina e tolu na ituvatuva me vakaliuci: (1) wilika ka veiwaseitaka vata kei ira na luvemuni na iVola i Momani, (2) wasea ena veigauna na nomuni ivakadinadina ni dina na kosipeli vei ira na luvemuni, ka (3) sureti ira na luvemuni me ra vulica vakataki ira ga na kosipeli ka me kakua ni tukuni tikoga vei ira. O ira na itubutubu era cakava na ka oqo ena yalodina era na vakalougatataki me ra kila rawa na ivakatakilakila taumada ni nodra tubu vakayalo ka bolei tiko na luvedra ka ra na vakavakarau vakavinaka cake me ra ciqoma na veivakauqeti me ra vaqaqacotaki ira ka vukei ira na luvedra.
iMatai ni iTuvatuva : Wiliki kei na Veiwaseitaki ni iVola i Momani
Sa umani tu ena iVola i Momani na taucoko ni kosipeli ni iVakabula ka sa ivola duadua ga e vakadinadinataka na Turaga Vakaikoya ni sa dina (raica na V&V 17:6; raica talega na Russell M. Nelson, A iVakadinadina ni Vola i Momani,” Liaona, Janu. 2000, 84). Sa dina sara, ni iVola i Momani sa vatu ivakadei ni noda lotu.
Na kaukauwa ni veivakauqeti kei na veivakavoui ni iVola i Momani e lako ruarua mai ena kena vakatabakiduataki tiko vua na Turaga o Jisu Karisito kei na kena ivakavuvuli e dodonu vakalou ka matata. E kaya o Nifai, “Au sa dauvinakata meu vakamacala vakavinaka vei ira na wekaqu me ra kila vakavinaka” (2 Nifai 25:4). Na yavu ni vosa vinaka ena tikina oqo e sega ni baleta tiko na veika vakayago se rawarawa tu ga, ia sa baleta tiko na idusidusi e matata ka kilai vakavinaka.
Na iVola i Momani sa ikoya na ivola e dodonu duadua e vuravura taucoko baleta ni sa vakatabakidua tiko kina na Dina (raica na Joni 14:6; 1 Nifai 13:40), o ya o Jisu Karisito, ka sa vakalesuya mai na veika sa matata ka talei ka a kau laivi mai na kosipeli dina (raica na 1 Nifai 13:26, 28–29, 32, 34–35, 40). Na nodrau sema totoka e rua na iulutaga oqo—na kena vakatabakiduataki tiko na iVakabula kei na matata ni kena ivakavuvuli—ka veisureti kaukauwa tiko kina na ivakadinadina ni ikatolu ni Lewetolu Vakalou, o ya na Yalo Tabu. Sa qai yaco kina, me vosa na iVola i Momani ki na yalodra kei na lomadra era na wilika ni sa ivola e duatani sara.
E vakatavulica o Parofita Josefa Simici ni gauna eda vakamuria kina na ivakavuvuli era tiko ena iVola i Momani eda na vukei meda “toro voleka vua na Kalou” ka sega mai na dua tale na ivola (Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Josefa Simici [2007], 69). Ni da wilika vakawasoma ka veiwaseitaka na iVola i Momani ena sureta na kaukauwa me da vorata rawa kina na veitemaki ka me kadre mai vei keda na yalo ni veilomani ena loma ni noda matavuvale. Ni veivosakitaki na vunau kei na ivakavuvuli ni iVola i Momani ena kauta mai na veimadigi baleti ira na itubutubu me ra dau wanonovi ira na luvedra, vakarorogo vei ira, vuli mai vei ira, ka vakatavulici ira.
O ira na itabagone kece sara, o ira talega na gone dramidrami, era rawa ni ra vakauqeti ena yalo cecere ni iVola i Momani. Era na sega beka ni kila na gone na vosa kei na italanoa taucoko e tiko kina, ia sa rawa me ra vakila “na domo ni daucurumi” a vakamacalataka o Aisea (Aisea 29:4; raica talega na 2 Nifai 26:16). Kei na veitaro e taroga e dua na gone, na vakadidike e wasea e dua na gone, kei na veivosaki a caka era sa ivakaro bibi vakayalo taumada. Sa ka bibi kina, ni veivosaki vakaoqo ena vukei ira na itubutubu me ra kila na veika era sa vulica, vakasamataka, ka vakila tiko o ira na luvedra me baleta na dina era sa umani tu ena ivola vakalou oqo, ka vakakina na veika dredre era na sotava tiko beka.
iKarua ni iTuvatuva: Wasei na iVakadinadina ena Veigauna
Na ivakadinadina sa ikoya na kila ni tamata yadua, e vakayavutaki ena ivakadinadina ni Yalo Tabu, ni sa dina na veika dodonu me baleta na ituvaki tawamudu. Na Yalo Tabu sa nodrau italai na Tamana kei na Luvena ka sa ikoya na qasenivuli kei na dauveidusimaki ni ka dina kecega (raica na Joni 14:26; 16:13). O koya gona ena “kaukauwa ni Yalo Tabu e na vakatakila vei [keda] na dina ni veika kecega” (Moronai 10:5).
Na kilaka kei na veivakadeitaki vakayalo mai vua na Yalo Tabu sa ikoya na ivakatakila sa yaco mai. Na vakasaqarai kei na rawati ni veivakalougatataki oqo e gadrevi kina na yalo e dina, gagadre vakaidina, kei na vakabauta na Karisito (raica na Moroni 10:4). Na ivakadinadina yadua sa tiko kina na ilesilesi kei na vakatulewa.
Me ra tu vakarau na itubutubu ka yadrava tiko vakayalo me ra wasea na nodra ivakadinadina vei ira na luvedra ena kena gauna. E sega ni gadrevi me vakaparokaramutaki, vagaunataki, se volai. Ia, ni sega ni tuvanaki na wasei ni ivakadinadina vakaoqo, ena yaco vakaidina na veilaveti kei na kena kaukauwa e tudei. “Dou kakua ni lomaocaocataka na ka mo dou kaya; ia mo dou vulica ka nanuma matua tiko na noqu ivakavuvuli; raica ena qai vakavotui mai ena kena gauna na ka me tukuni me ganiti ira na tamata yadua ”(raica na V&V 84:85).
Me kena ivakaraitaki, na veivosaki vakamatavuvale e dau yaco ena gauna ni kana sa rawa me gauna totoka vua e dua na itubutubu me tukuna kina ka vakadinadinataka na nona a vakalougatataki ena veicakacaka a cakava ena siga o ya. Ka sega ni gadrevi sara me tekivu na wase ivakadinadina ena malanivosa “Au wasea na noqu ivakadinadina.” Na noda ivakadinadina me na rawarawa tu ga me vaka “Au kila niu a vakalougatataki ena veivakauqeti vakayalo ena noqu cakacaka nikua,” se “Na dina ni ivolanikalou oqo sa dau ivurevure kaukauwa tu ga ni noqu dusimaki.” Ena rawa talega me wasei na ivakadinadina ni da vodo vata tiko ena motoka se basi se ena veivanua tale eso.
Ni ra rogoca na luveda na noda ivakadinadina ena veigauna eso kei na nodra taleitaka se sega sa vakavurea tiko mai na ivakatakilakila taumada ni dua na ivakaro. Na vakasama ni dua na gone me baleta e dua na lesoni ni vuli ivolanikalou vakamatavuvale se dua na ivakamacala dina ni ivakavuvuli ni kosipeli se itovo ena rawa me veivakararamataki ka vukei ira na itubutubu me ra kila vakavinaka na cava era taroga tiko se gadreva o ira na luvedra. Na veivosaki vakaoqo—vakabibi me ra dau maqusa tiko na itubutubu me ra vakarorogo me vaka ga ni ra dau via vosa—ena rawa me tara cake e dua na veimaliwai ni veitokoni kei na veitaqomaki ena itikotiko ka vakayaloqaqataka na kena veivosakitaki tikoga na veiiulutaga dredre.
iKatolu ni iTuvatuva: Sureti O Ira na Luveda Me ra Cakava
Ena veitikina cecere ni ibulibuli kecega ni Kalou, era tiko kina na “veika me caka kei na veika me cakacakataki” (2 Nifai 2:14). Sa ikeda na luvena na Tamada Vakalomalagi, ka da sa vakalougatataki ena isolisoli ni galala ni digidigi vakayalo, na lewa kei na kaukauwa ni tu vakaikoya ena ka meda cakava. Ena isolisoli ni galala ni digidigi eda sa kena mata, ka me da tekivu ena cakacaka ka sega ni da veimurimuri tiko—vakabibi me da “kila ka, … io ena vuli kei na vakabauta” (V&V 88:118).
Ni da vulica na kosipeli, e dodonu me da “muria na vosa ka kakua ni rogoca walega” (Jemesa 1:22). Ena tadola na yaloda ki na veivakauqeti ni Yalo Tabu ena gauna eda vakayagataka kina vakadodonu na noda digidigi ka cakacaka ena ivakavuvuli dodonu—eda na sureta kina na Nona veivakatavulici kei na kaukauwa ni ivakadinadina. Sa nodra ilesilesi vakalou na itubutubu me ra vukei ira na luvedra me ra cakacaka ka vakasaqara na kilaka ena vakabauta. Ka sa na rawa vua e dua na gone me vakaitavitaki koya ena ituvatuva ni vuli oqo.
Ni soli e dua na ika vua e dua ena kania ga vakadua. Vakatavulica e dua me kila na siwa ena vakani koya ena nona bula taucoko. Ni da sa itubutubu ka dauveivakatavulici ena kosipeli, o iko vata kei au daru na sega ni soli ika wavoki; ia, sa nodaru ilesilesi me daru vakatavulici ira na luveda me ra kila na “siwa ika” ka me ra tudei tu vakayalo. Na inakinaki bibi oqo ena rawa vakavinaka ga ni da vakayaloqaqataki ira na luveda me ra cakacaka ga ena ivakavuvuli dodonu—ena noda vukei ira me ra vuli ka cakava “Kevaka e dua na tamata sa via cakava na loma i koya, ena kila se sa ka mai vua na Kalou na ivakavuvuli ”(Joni 7:17). Na vuli vakaoqo sa gadrevi kina na kena vakaitavi na yalo, vakasama, kei na yago ka sega ni vakamumuri wale tu ga.
Ni ra sureti na gone me ra vulica na kosipeli ka cakava ka sega ni vakamumuri tu ga e vakayavutaki ena kena wiliki ka veivosakitaki na iVola i Momani ka wasei na ivakadinadina ena veigauna eso ena noda itikotiko. Vakasamataka mada, me kena ivakaraitaki, e dua na lotu vakamatavuvale ka ra sureti kina na gone ka ra namaki tiko me ra tu vakarau me ra mai taroga na veika era sa wilika ka vulica mai na iVola i Momani—se dua na iulutaga a vakamacalataki ena dua na veivosaki vakosipeli se ena itikotiko. Ka vakasamataka talega ni ra na taroga na gone na veika eso era na sega ni sauma rawa o ira na itubutubu. Eso na itubutubu era na rivarivabitaka beka na tuvanaki vakadodonu ni lotu vakamatavuvale. Ia na lotu vakamatavuvale vinaka duadua e sega ni kena liu taumada na vakavakarau, veika me voli mai, se mai na veiparokaramu vakaidusidusi se veika vakaiyaloyalo. Sa dua na madigi lagilagi vei ira na lewe ni matavuvale me ra vakasaqara vata na ivolanikalou, ka me ra vakavulici mai vua na Yalo Tabu. “Raica sa tautauvata ga na dauvunau kei koya sa vakarorogo, io na ivakavuvuli kei koya sa vuli; … io era sa tautauvata na tamata kecega ka ra sa gumatua sara ena nodra itavi” (Alama 1:26).
E daru sa vukei ira tiko beka na luveda me ra yaco me ra ivakalesilesi ena cakacaka ka vakasaqara me ra kila ka ena vuli kei na vakabauta, se daru sa vakatavulici ira tiko beka na luveda me ra waraka me ra na vakatavulici ka vakamumuri wale tu ga? Eda sa vakabibitaka tiko beka o ikeda na itubutubu na ivakarau ni ika vakayalo me ra kania, se eda sa vukei ira tikoga me ra cakacakataka, ka vulica ga vakai ira, ka tudei tu ka sega ni vakayavalati rawa? Eda sa vukei ira tiko beka na luveda me ra maqusa yani ena kerekere, vakasaqaqara, kei na tukituki? (Raica na 3 Nifai 14:7.)
Ena sega ni rawa me soli wale tu ga vei ira na luveda na kila vakayalo daru sa ciqoma ka vakalougatataki kina, ka sa vakadeitaki e yalodaru ni sa dina. Na icurucuru ni gugumatua kei na kilaka ena vuli kei na vakabauta me na saumi me rawati ka “taukeni” vakatamata yadua na kilaka oqo. Oqo ga na sala me na vakilai talega kina ena yalo na veika e kila tiko na vakasama. Oqo ga na sala ena rawa kina vua e dua na gone me taukena na veivakalougatataki oqo ka kakua ni vakararavi ki na nodra kila vakayalo kei na veika era sotava na itubutubu kei ira na qase. Oqo ga na sala era na tu vakarau kina vakayalo na luveda me baleta na bolebole ni bula oqo.
Yalayala kei na iVakadinadina
Au sa vakadinadinataka ni o ira na itubutubu era dau wilika ka veivosakitaka vakawasoma kei ira na luvedra na iVola i Momani, ka ra wasea ena veigauna vei ira na luvedra na nodra ivakadinadina, ka ra sureti ira na luvedra me ra vulica na kosipeli ka cakava ka ra sega ni vakamumuri wale tu ga era na vakalougatataki me ra na raica na veika sa tu mai liu (raica na Mosese 6:27) ka ra na rogoca rawa na domo ni davui (raica na Isikeli 33:2–16). Na kilaka kei na veivakauqeti vakayalo ko ni na ciqoma mai na tolu na itovo semati vata vakalou oqo ena yaco kina mo ni tudei tu vaka na ivakatawa ena vale cecere me baleti ira na nomuni matavuvale ka—” yadrava tiko … ena gumatua kecega” (Efeso 6:18)—me ra kalougata kina na nomuni matavuvale kei na nomuni kawa kei na nomuni kawa era muri mai. Au sa yalataka ka vakadinadinataka ena yaca tabu ni Turaga o Jisu Karisito, emeni.