2010
Na Noda iTavi Vua na Kalou: Na Noda iTavi na iTubutubu kei na iLiuliu ki na iTabatamata Tubucake Tiko Mai
Me 2010


Na Noda iTavi Vua na Kalou: Na Noda iTavi na iTubutubu kei na iLiuliu ki na iTabatamata Tubucake Tiko Mai

Na noda itavi bibi sa ikoya me da vukei ira na itabagone me ra kila ka vakabauta vakatitobu vakaiira na kosipeli.

Elder Robert D. Hales

Ena yakavi nikua na noqu gagadre meu veivakayaloqaqataki vei ira na itubutubu kei ira kece sara era kacivi me ra veiqaravi ena vukudra na itabagone ni vuravura oqo. A vakatakila na Turaga vei Josefa Simici, “Sa noda itavi talega me da vakaraitaka na veika oqori ena vukudra na itabatamata era sa bera mai” (V&V 123:11).

Ena noqu bula taucoko vakatama ka tukanigone au dau vakasamataka voli na taro, na cava na noqu itavi vua na Kalou me baleti ira na itabagone? Meu wasea mada na veika au sa vulica ena noqu dau vakanananu vakaiau kei na noqu ivakadinadina.

Vei keda kece, na noda qarava na noda itavi vua na Kalou me vaka ni da itubutubu ka iliuliu me tekivu ena noda ivakaraitaki mai na noda veiliutaki—bulataki tikoga ena yalodina na ivakavuvuli ni kosipeli mai vale. E taura oqo na igu kei na gugumatua e veisiga.

Me baleti ira na itabagone, e sega ni dua na isosomi ni nodra raica na kena bulataki tiko ena noda bula na kosipeli. Era sega tale ni lomatarotaro na cauravou yaloqaqa me baleta na ka era vakabauta na nodra itubutubu. Era kaya, “Keimami sega ni vakatitiqataka na nodra ivakavuvuli na tinai keimami” (raica na Alama 56:4–48). Era kila tiko beka na luveda na veika eda kila?

E dua na makubuqu tagane a kerea me keirau lako vata ki na dua na iyaloyalo kilai levu ka sega ni veiganiti. Au tukuna vua ni se bera ni rauta na noqu yabaki meu laki sarava na iyaloyalo o ya. A lomatarotaro tu me yacova na gauna sa qai vakamacala kina vua o buna ni ivakarau ni yabaki ni bula e sega ni vakayagataki vei Tutu. A lesu tale mai vei au ka kaya, “Au sa qai kilaTutu. Ena sega vakadua ni yaco mai na gauna me qai ganiti iko kina na iyaloyalo o ya, se vavei?” Io e dina sara o koya!

Me ikuri ni noda vakaraitaka na sala vei ira na itabagone, eda na liutaki ira ena noda kila na yalodra ka sala vata kei ira ena gaunisala ni kosipeli. Me da kila vakaidina sara na yalodra, sa dodonu me da vakayacora e vuqa cake na ka mai na noda tiko vata ga kei ira ena dua na rumu se da tiko vata ena itaviqaravi ni matavuvale kei na Lotu. Sa dodonu me da navuca ka vakayagataka vakavinaka na veigauna vinaka ni veivakatavulici ka na vakaimawe vakatitobu ka tudei tu ena nodra vakasama kei na yalodra.

Me vakaoqo, era dau navuca ena veigauna eso na veiliutaki ena Lotu na veiitaviqaravi ni matabete kei na Sikauti ena soqoni ni veimaliwai kei na keba—ia e dau rawati beka vakavinaka na itavi bibi duadua ni veiitaviqaravi oqori? Au sa vulica ni veika e cakava na itaviqaravi vakamatabete se Sikauti e vakaibalebale vakalevu kivua e dua na gonetagane e sega ena kena rawati e dua na beji ni vakaitavi ia ni rawati na madigi me ra dabe ka veivosaki vata kei na dua na iliuliu e taleitaka me kila na veika e baleti koya kei na nodra bula.

Sa vakakina, kemuni na tina kei na tama, ni ko ni draiva se taubaletaki ira na gone ki vuli se ki na veika era dau vakayacora, o ni dau vakayagataka li na gauna mo ni vosa kina vei ira me baleta na veika e solia vei ira na inuinui kei na tatadra kei na veika era dau rere kina kei na ka era dau reki kina? O ni dau vakayagataka li na gauna me ra luvata tani mai daligadra na irogorogo ni qito ena MP3 kei na so tale na iyaya eso me rawa kina nodra rogoci kemuni ka vakila nomuni loloma? Na kena balavu ga ni noqu bula, na levu ni noqu kila ni na veigauna ni veivakatavulici ena noqu gauna ni itabagone, vakabibi o ira erau vakayacora na noqu itubutubu, erau a tara cake na noqu bula meu yaco kina me o cei koi au.

Ena dredre sara me da vakacerecerea vakauasivi na nodra veivakayarayarataki na itubutubu era kila na yalodra na luvedra. Sa kilai mai na vakadidike ni ena gauna ni veisau bibi duadua ni bula—oka kina na veigauna e dau rawarawa duadua kina ni ra lako tani mai na Lotu na itabagone—na veivakayarayarataki cecere duadua e sega ni lako mai ena nona veivakatarogi e dua na bisopi se so tale na iliuliu ia mai na veimaliwai kamica, veitokani, dau veikauwaitaki vata kei ira na itubutubu ena veigauna.

Ni da nanuma tiko oqori, ena gauna eda dabe kina ena teveli ni ivakayakavi, eda sa tiko kece beka kina na lewe ni matavuvale? Au nanuma niu se cauravou au dau kerea meu qito veitavi polo tikoga ena gauna ni vakayakavi. “Biuta tu na kequ ena loma ni ovani,” au kaya vei tinaqu. Ena sauma vakaoqo, “Robert, au vinakata dina mo cegu mada, lako mai vale, mai tiko vata kei na matavuvale ena gauna ni vakayakavi, oti qai lako ki qito veitavipolo me yacova ni sa karobo.” E vakatavulica vei keitou kece ena gauna ni kana ni matavuvale, e sega ni baleta na kakana ia na veimaliwai ni matavuvale e dau vakauqeta na yalo. E vakatavulica na tinaqu ni loloma cecere duadua eda na solia sa ikoya ena loma ni noda vuvale.

Me baleta noda veimaliwai kei ira na itabagone ka tara vakaidina kina na yalodra, sa dodonu me da vakarorogo sara vakavinaka vei ira me vaka ga noda vakarorogo vua e dua noda itokani uabula vakacakacaka eda dau vakabauta se dua na itokani voleka. E bibi duadua me da dau tarogi ira ena veitaro, laiva me ra vosa, ka da tu vakarau me da vakarorogo—io, vakarorogo ka vakarorogo vakalevu cake sara—io me da vakatudaliga ena daliga vakayalo! Ena vica na yabaki sa oti au wili niusipepa tiko ena gauna e ciqiraki koya mai kina vei au na makubuqu lailai. Niu wiliwili tiko, au marau niu rogoca na domona kamica ni vosavosa tiko mai muri. Vakasamataka mada na noqu kidacala ni ena dua na gauna lekaleka, a sugulaki koya yani ena keirau maliwa kei na pepa. E biuta na ligana e mataqu ka kabira na ucuna ki ucuqu, qai taroga, “Tutu! O tiko beka i loma qori?”

Na, Ta, o tiko beka i loma qori? Tutu, Bubu, o tiko beka qori? Na noda tu e kea e kena ibalebale na noda kila na yalodra na noda itabagone ka da semati vata kei ira. Na noda semati vata kei ira e sega ni kena ibalebale walega na noda veitalanoa vata kei ira ia na noda cakava vata talega kei ira na veika eso.

Ena dua na gauna sa oti au rogoca na nona tukuna tiko e dua na tina na nona vukei iratou na imatai ni tolu na luvena yalewa me ratou vakacavara na veika e gadrevi ena nodratou Torocake Yadudua ena nona cakava na veika e namaki vua—kila na ka e yaco tiko ka sainitaka na cakacaka ni sa oti. Oti sa qai vakamacalataka vakavinaka sara, ena kena tuturu mai ni wainimatana “Ena vica na gauna oqo au cakacaka tiko kina kei na ikava ni luvequ yalewa ena noqu cakava sara tikoga na nona cakacaka vata kei koya. Sa dua na veisau levu e kauta mai ki na neirau bula kei na keirau isema. Ia, au sa rarawa dina niu vakila na veika au vakayalia ena noqu a sega ni cakava vakaoqo vata kei iratou na luvequ yalewa e tolu o ya.” Na vosa veivakararawataki levu duadua ni yame kei na peni sai ira ena nodra kaya, “E rawa me vakakina!”

Sa dodonu me ra kila na lewe ni Lotu uabula ni veika e gadrevi ena Torocake Yadudua kei na iTavi Vua na Kalou e sega ni ituvatuva balavu ni veika me toqai walega. Oqori na sasaga ni tamata yadua ka ra biuta na cauravou kei na goneyalewa me vukei ira me ra kilikili ena ciqomi ni cakacaka vakalotu ni valetabu, veiqaravi ni kaulotu, curuma yani na vakamau tawamudu, ka marautaka na bula vakacerecerei. Ia me kilai tiko: ni ra tovolea na cauravou kei na goneyalewa me ra vakacavara ga vakataki ira na veisasaga oqo ena dua na lusi levu kei na leqa!

Kemuni na tama, tina, kei na veiliutaki ni itabagone, keimami vakauqeti kemuni mo ni vakaitavi ena Torocake Yadudua kei na iTavi Vua na Kalou vata kei ira na luvemuni kei ira na itabagone. E sega walega ni ra na tubu kina o ira, o ni na tubu talega. Sa ka bibi sara talega vakakina, ni ko ni na tubu cake vata ena dua na ivau ni vakabauta kei na veitokani ka na rawa kina vei kemudrau mo drau veivaqaqacotaki vakataki kemudrau ka tiko ena gaunisala ni kosipeli me tawamudu, ki na dua na matavuvale tawamudu vakaidina.

E dua talega na tiki bibi ni noda qarava vakavinaka na noda itavi vua na Kalou sa ikoya na noda vakatavulica vei ira na luveda na kosipeli ka vakarautaki ira me ra vakaitavi vakavinaka sara ena nona Lotu vakalesui mai na iVakabula. Nanuma na nodra lesoni na tamata nei Penijamini na Tui. Me vua ni nona ivakavuvuli, e vuqa vei ira na uabula a yaco na veisau levu e yalodra (raica na Mosaia 5:2). Ia e qai tukuni ni “sa lewe vuqa vei ira na qai tubu tiko mai era sa sega ni kila na vosa i Penijamni na Tui, ka ni ra a sa lalai sara ena gauna a vosa kina vei ira na nona tamata, era sa sega talega ni vakabauta na nodra ivakavuvuli na nodra qase… . Ka sa kaukauwa na yalodra” (Mosaia 26:1, 3).

Na noda itavi bibi sa ikoya me da vukei ira na itabagone me ra kila ka vakabauta vakatitobu vakaiira na kosipeli. E rawa ni da vakatavulici ira me ra lako ena rarama, ia na rarama oqori e sega ni rawa ni kerei. Sa dodonu me ra rawata me baleti ira. Sa dodonu me ra rawata ga vakataki ira na nodra rarama ni ivakadinadina mai na ivurevure ni rarama vakayalo—na Kalou vakataki Koya—mai na masumasu kei na vuli kei na vakanananu. Sa dodonu me ra kila o cei o ira ka yaco me ra vakataka na ka e vinakata na Tamada Vakalomalagi. Me da vukei ira vakacava?

Ni da lotu vakamatavuvale, bose vakamatavuvale, se dua na veivosaki vakaibalebale ni kosipeli kei ira na luveda, sa yaco mai kina vei keda na madigi me da raica vakadodonu na yaloka ni matadra ka tukuna vei ira ni da lomani ira ka ni lomani ira na Tamada Vakalomalagi. Ena veigauna vakalou vakaoqori, e rawa talega ni da vukei ira me ra kila, e vu ni yalodra, se o cei o ira kei na nodra sa kalougata vakalevu me ra tadu mai ki na vuravura oqo kei na noda vuvale ka vakaitavi ena veiyalayalati eda a ciqoma ena valetabu me dua na matavuvale tawamudu. Ena veigauna kece ni veimaliwai eda wasea, eda vakaraitaka na ivakavuvuli kei na veivakalougatataki ni kosipeli.

Ena veigauna dredre oqo e sega ni rauta me ra kila walega na noda itabagone. E dodonu me ra cakava. Na vakaitavi mai vu ni yaloda ena veicakacaka vakalotu, ena kuoramu kei na mataisoqosoqo, na veiparokaramu veivakauqeti, kei na itaviqaravi ni veivaqaqacotaki ena vukei ira na itabagone me ra tokara na iyaragi kece sara ni Kalou. Eda na vukei ira li me ra tokara na iyaragi o ya me rawa kina ni ra vorata na gasauvidi kecega ni tevoro? Me rawa ni ra digitaka vakaidina na sala ni Turaga, sa dodonu me ra kila na Nona sala. Ia me kilai vakaidina na Nona sala, sa dodonu me da vakatavulici ira ka tuberi ira me ra cakacakataka, me ra vakaitavi kina, me ra cakava.

Na cakacaka levu duadua ni daukaulotu eda na vakayacora sa ikoya me yaco ena loma ni noda vuvale. Era tiki ni buturara ni kaulotu na noda vuvale, veikuoramu, kei na veikalasi. O ira na noda dauvakatataro bibi duadua sai ira na luveda kei ira na makubuda.

Na cakacaka levu duadua ni t uvakawa eda na vakayacora sa ikoya me yaco ena noda dui vuvale. Sa ikoya nodra vakavakarau vakayalo na luveda ena itabatamata tubu cake tiko mai ena, nodra talairawarawa, vakadeitaki na vakamareqeti tawamudu kei na tudei tu ni noda matavuvale me baleta na veitabatamata sa bera mai.

Na veivueti levu duadua, na vakaitavi levu duadua ena vakayacori ena loma ni noda vuvale. Kevaka e dua ena nomu matavuvale e sa lakova tiko eso na gaunisala tani, sai iko sara ga na dauveivueti, vakaitavi ena sasaga cecere duadua ni veivueti ka se qai bau kila na Lotu. Au vakadinadinataka mai na veika au sa sotava oti: Ena sega sara na druka vakavo ga kevaka eda sa soro. E sega ni sa rui totolo se sa rui bera me da tekivu. Kakua ni leqataka na veika sa yaco oti. Taura cake na talevoni. Vola e dua na ivola. Veisiko yani. Veisureti mai ki vale. Kakua ni rere se madua. Na luvemu e luvena na Tamada Vakalomalagi. O iko o vu ni Nona cakacaka. Sa yalataka oti o Koya ni na vakasoqoni ira vata na Luvena, ka sa tiko vata kei iko o Koya.

Na vakabauta levu duadua e tu vei keda ena yaco ena loma ni noda vuvale ena noda tudei tu ga ena gauna ni veivakatovolei kei na veigauna ni rarawa ni bula dredre vakaitubutubu. Kivei ira e dua na ilawalawa lailai ni tina, a kaya kina ena dua na gauna sa oti o Peresitedi Monson, “Ena so na gauna e sa rui dau totolo na noda lewa na revurevu ni noda qaqa kei na druka.” Meu vakuria mada, kakua ni raica me ka tawamudu na nomu veivakatovolei nikua. O Tamada Vakalomalagi e dau cakava vakabalavu Nona cakacaka. “Sa vuqa sara na ka sa vakakrautaki tu mai liu,” a kaya na Parofita o Josefa Simici. “Oi kemudou, … me da kitaka na veika kecega eda sa rawata ena yalo mamarau; io me da na tudei sara ka nuitaka tu ni da na raica na veivakabulai ni Kalou, io me da raica na ligana ni sa vakaraitaka mai” (V&V 123:15, 17).

Ena Sigatabu ni Siganimate oqo au na nuitaka ni da na rawata e dua na madigi me da wasea kina noda ivakadinadina ni da kila ni bula tiko na Kalou ni o Jisu na Karisito. Au na nuitaka ni da wasea noda ivakadinadina me ra kila kina na luveda evei na vanua e tu kina na lomada ni da lomani ira. Na loloma levu duadua kei na ivakavuvuli levu duadua e dodonu me vakayacori tiko ena loma ni noda vuvale.

Au sa kerea na veivakalougatataki ni Turaga me tiko vata kei ira na itubutubu vata kei ira na itabagone era susugi mai ena vuvale yalodina, ni na rawa me ra kila na reki e tu ena dua na vuvale kei na matavuvale e rawa me ra lomani, vakatavulici, ka dusimaki kina. Sa noqu masu ni rawa me da rawata na matavuvale tawamudu ka tiko vata kece me tawamudu ena mata ni Kalou na Tamada kei na Luvena, o Jisu Karisito.

Au sa wasea kina na noqu ivakadinadina digitaki ni bula tiko o Jisu Karisito. Sa i Koya na ivakatawa ni sipi lako sese, na dauveivueti ni yalo bikai, na dauveivakabulai ni yalo sa mavoa, na inuinui ni kawatamata. Me vaka ni noda iVakavuvuli ko Koya, me da qarava vakavinaka na noda itavi vua na Kalou ni da vakabauti Koya tiko kei na Nona loloma tawayalani vei keda vakayadua. Sa noqu masu ena yaca i Jisu Karisito, emeni.

iVAKAMACALA

  1. Raica na “Maud Mullelr,” The Complelte Poetical Works of John Greenleaf Whitter (1876), 206