2010
Tokoniʻi Kinautolu ke Nau Toe Foki ki ʻApi
Mē 2010


Tokoniʻi Kinautolu ke Nau Toe Foki ki ʻApi

ʻOku tau tokoniʻi lelei taha e fānau ʻa e ʻOtuá ʻi heʻetau ʻoange ha ngaahi founga ke langa ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí mo ʻEne ongoongolelei kuo toe fakafoki maí ʻi heʻenau kei īkí.

ʻĪmisi
President Henry B. Eyring

ʻE kāinga, ʻoku finangalo pea fie maʻu ʻe heʻetau Tamai Hēvaní ʻetau tokoní ke fakafoki ki ʻapi ʻEne fānau fakalaumālié ke toe foki ange kiate Ia. ʻOku ou lea he ʻaho ní ʻo kau ki he niʻihi kei talavou ʻoku nau ʻosi ʻi loto ʻi Hono Siasi moʻoní ʻo kamata ʻi he hala fāsiʻi mo lausiʻí ke toe foki ki honau ʻapi fakalangí. Ko Hono finangaló ke nau maʻu ha mālohi fakalaumālie ʻi heʻenau kei talavoú ke nofo maʻu ʻi he halá. Pea ʻokú Ne fie maʻu ʻetau tokoní ke fai mo fakafoki fakavavevave kinautolu ki he halá telia naʻa kamata ke nau hē atu.

Naʻá ku hoko ko ha pīsope kei talavou ʻi he taimi naʻe kamata ke mahino kiate au hono ʻuhinga ʻoku fie maʻu ai ʻe he ʻEikí ke tau fakamālohia e fānaú ʻi heʻenau kei talavoú pea fakahaofi fakavavevave kinautolú. Te u fai atu ha talanoa ki ha tokotaha kei talavou ʻokú ne fakafofongaʻi ʻa e tokolahi ko ia ne u feinga ke tokoniʻi ʻi he ngaahi taʻu kuo hilí.

Naʻá ne tangutu mei he tafaʻaki ʻe taha ʻo hoku tesí. Naʻá ne fakamatala mai e anga ʻo ʻene moʻuí. Naʻe papitaiso pea hilifakinima ia ko e mēmipa ʻo e Siasí ʻi hono taʻu valú. Naʻe ʻikai tō hano loʻimata ʻi heʻene fakamatala ki he taʻu ʻe 20 tupu ne hoko aí, ka naʻe ongo mei hono leʻó ʻa e loto mamahi. Naʻá ne talamai naʻe kamata ʻi he hala ʻo e faiangahalá ʻi heʻene ngaahi fili ke feohi mo ha kakai naʻá ne pehē ko ha kakai lelei. Naʻe kamata ke ne maumauʻi ʻa e ngaahi fekau naʻe hangē kiate ia ʻi he kamataʻangá ko ha ngaahi fekau naʻe ʻikai fuʻu mahuʻinga.

ʻI he kamataʻangá naʻá ne kiʻi ongoʻi loto mamahi mo halaia. Ka naʻe ʻomi ʻe heʻene feohi mo hono ngaahi kaungāmeʻá ha faʻahinga ongo foʻou ʻoku nau saiʻia ʻiate ia pea hangē naʻe fakaʻau ke toe siʻisiʻi ange ʻene faʻa fakakaukau ke fakatomalá. ʻI he lahi ange ʻa e mamafa ʻo e ngaahi fekau naʻá ne maumauʻí, naʻe hangē leva ka mole atu ʻa ʻene fakaʻānaua ki ha ʻapi fiefia taʻengatá.

Naʻá ne hanga mai kiate au ʻi hono loto mamahí. Naʻá ne fie maʻu ke u fakahaofi ia mei he tauhele ʻo e faiangahalá naʻá ne ongoʻi kuó ne haʻihaʻi iá. Ka ko e founga pē ʻe taha ke fakahaofi ai iá ko ʻene fakaʻaongaʻi ʻa ʻene tui kia Sīsū Kalaisí, maʻu ha loto mafesifesi, ke ne fakatomala, pea ʻe fakamaʻa ai ia, liliu, pea fakamālohia ia ʻi he Fakalelei ʻa e ʻEikí. Ne u fakamoʻoni kiate ia ʻe lava ʻeni. Pea naʻe lava, ka na‘e mei faingofua ange ‘o kapau na‘á ne tui ‘i he‘ene kei talavoú ʻi heʻene fononga ko ia ki ʻapi ki he ʻOtuá pea mo e taimi naʻe kamata ai ke ne heé.

Ko ia, ʻoku tau tokoniʻi lelei taha e fānau ʻa e ʻOtuá ʻi heʻetau ʻoange ha ngaahi founga ke langa hake ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí mo ʻEne ongoongolelei kuo toe fakafoki maí ʻi heʻenau kei īkí. Pea kuo pau leva ke tau tokoni ke toe fakamoʻui fakavavevave ʻa e tui ko iá kimuʻa pea mole ʻi haʻanau hē mamaʻo mei he halá.

Ko ia ai, ʻoku tau ʻamanaki ʻe maʻu maʻu pē hatau ngaahi faingamālie ke tokoniʻi e fononga ʻa ha niʻihi ʻo e fānau ʻa e ʻOtuá. Naʻe fakahā mai ʻe he Fakamoʻuí hono ʻuhingá ʻi Heʻene fakamatala ki he fononga faingataʻa ʻa e fānau fakalaumālie kotoa ʻa e ʻOtuá ki ʻapí ʻi he ngaahi ʻao fakapoʻuli mo e faiangahala ʻoku fakatupu ʻe Sētané:

“Mou hū ʻi he matapā fāsiʻí; he ʻoku fālahi ʻa e matapaá, mo ʻataʻatā ʻa e halá, ʻa ia ʻoku fakatau ki he ʻauhá, pea ʻoku ʻi ai ʻa e tokolahi ʻoku hū ai;

He ʻoku fāsiʻi ʻa e matapaá, mo lausiʻi ʻa e halá, ʻoku fakatau ki he moʻuí, pea ko e tokosiʻi pē ʻoku nau ʻilo iá.”1

Naʻe tomuʻa ʻafioʻi pē ʻe he Tamai Hēvani ʻofá ʻa e ngaahi fie maʻu ʻa ʻEne fānaú, peá Ne tuku mai ha ngaahi fakahinohino mo ha niʻihi ke fakahaofi kinautolu ʻi honau halá. Naʻá Ne fekauʻi mai Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí, ke Ne ʻai ke malu e fonongá pea lava ke nau mamata ki he halá. Naʻá Ne uiuiʻi ʻa Palesiteni Tōmasi S. Monisoni ko ʻEne palōfita ʻi he ngaahi taimi ko ʻení. Talu mei he kei talavou ʻa Palesiteni Monisoni mo e ʻikai ngata pē ʻi heʻene akonaki ʻaki e founga ke tau nofo maʻu ai ʻi he halá ka ke fakahaofi ʻa kinautolu kuo tataki atu ki he mamahí.

Kuo vahe kiate kitautolu ʻe he Tamai Hēvaní ha ngaahi feituʻu kehekehe ke tau fakamālohia, pea ke taki ʻa kinautolu ʻoku fonongá ki he feituʻu malú ʻo ka fie maʻu. Ko ʻetau ngaahi ngāue mahuʻinga mo mālohi tahá ʻoku ʻi he fāmilí. ʻOku nau mahuʻinga he ʻoku maʻu ʻe he fāmilí ʻa e faingamālie ʻi he kamataʻanga ʻo e moʻui ʻa ha fānau ke ne fokotuʻu maʻu hono ongo vaʻé ʻi he hala ki ʻapí. ʻOku ngaohi ʻe he ngaahi haʻi fakanatula ʻo e ʻofa moʻoni ʻo e fāmilí ʻa e mātuʻá, ngaahi tuongaʻané mo e tuofāfiné, kuí, mehikitangá mo e faʻē-tangatá ke nau hoko ko ha kau fai fakahinohino mālohi ange.

ʻOku maʻu ʻe he fāmilí ha faingamālie lahi ʻi he ʻuluaki taʻu ʻe valu ʻo e moʻui ʻa ha fānau. Koeʻuhí ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, ʻi he ngaahi taʻu ko ia ʻoku malu ai e kiʻi tamasiʻí, ʻoku taʻofi ai hono fakaʻaongaʻi ʻe Sētane ʻa e ngaahi ʻao fakapoʻulí ke fūfuuʻi ʻa e hala ki ʻapí. ʻI he ngaahi taʻu mahuʻinga ko iá, ʻoku tokoniʻi ʻe he ʻEikí ʻa e ngaahi fāmilí ʻaki hono ui ha kau ngāue ʻi he Palaimelí ke tokoni ʻi hono fakamālohia fakalaumālie ʻo e fānaú. ʻOkú Ne toe ʻomi foki ha niʻihi ʻoku maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒlone ke nau fakahoko e sākalamēnití. ʻOku fanongo e fānaú ʻi he ongo lotu tāpuakiʻi ʻo e sākalamēnití ki he talaʻofa te nau maʻu e Laumālie Māʻoniʻoní ʻo kapau te nau talangofua ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá. Ko hono olá, te nau mālohi ke matuʻuaki ʻa e ʻahiʻahí ʻi heʻene hoko maí, hili ko iá, te nau fakahaofi ha niʻihi kehe ʻi he kahaʻú.

ʻOku ueʻi ha kau pīsope tokolahi ʻi he Siasí ke nau uiuiʻi ʻa e kakai mālohi taha ʻi he uōtí ke nau tokangaʻi e fānau fakafoʻituitui ʻi he Palaimelí. ʻOku nau ʻilo kapau ʻe fakamālohia e fānaú, ʻaki ʻa e tuí mo e fakamoʻoní, ʻe siʻisiʻi ange ha fie maʻu ke fakahaofi kinautolu ʻi honau taʻu hongofulu tupú. ʻOku nau ʻilo ʻe lava ke fakahoko ʻe ha fakavaʻe fakalaumālie mālohi ha lelei lahi ʻi he kotoa ʻo ʻenau moʻuí.

ʻE lava ke tau tokoni kotoa. ʻE lava ke tokoni ʻa e ngaahi kuifefiné, ngaahi kuitangatá pea mo e mēmipa kotoa pē ʻokú ne ʻiloʻi ha fānau. ʻOku ʻikai fie maʻu ia ke toki uiuiʻi ke ngāue he Palaimelí. Pe fakangatangata ʻe he taʻu motuʻá. Naʻe ʻi ai ha fefine pehē naʻe ʻi he poate lahi ʻo e Palaimelí ʻi heʻene kei talavoú ʻo tokoni ki hono faʻu ʻa e moto ʻo e FKT.

Naʻe ʻikai pē ke fiu ia hono tokoniʻi e fānaú. Naʻá ne faiako ʻi he Palaimelí ʻi hono uōtí, ko ʻene kole pē ʻaʻana, ʻo aʻu ki he mei hoko hono taʻu 90. Naʻe lava pē ke ongoʻi ʻe he fānau īkí ʻa ʻene ʻofa ʻiate kinautolú. Naʻa nau mamata ki heʻene tā sīpingá. Naʻa nau ako meiate ia e ngaahi tefitoʻi moʻoni faingofua ʻo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí. Kae mahulu atu, ne nau ako ke ongoʻi mo ʻiloʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní mei heʻene tā sīpingá. Pea ʻi he taimi ne nau ongoʻi mo ʻiloʻi aí, naʻe kamata ke nau maʻu ʻa e tui ne nau fie maʻu ke tekeʻi ʻaki ʻa e ʻahiʻahí. He ʻikai ha toe fuʻu fie maʻu ke fakahaofi kinautolu pea te nau mateuteu lelei ange ke fakahaofi ha niʻihi kehe.

Ne u ako ʻa e mālohi ʻo e tui ki he lotú pea mo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi he kei iiki ʻema fānaú. Naʻe teʻeki ai ke papitaiso ʻema tamasiʻi lahi tahá. Naʻe feinga ʻene mātuʻá, kau faiako Palaimelí mo e kau tamaioʻeiki maʻu lakanga fakataulaʻeikí ke tokoniʻi ia ke ne ongoʻi mo ʻiloʻi ʻa e Laumālié pea ʻiloʻi e founga hono tali ʻEne tokoní.

ʻI ha hoʻatā ʻe taha, naʻe ʻave ia ʻe hoku uaifí ki he ʻapi ʻo ha fefine naʻá ne akoʻi ia he laukongá. Ko ʻemau palaní ke u foki mai mei he ngāué ʻo ʻomi ia ki ʻapi.

Naʻe tuku vave ʻene lēsoní mei he taimi ne mau ʻamanaki ki aí. Naʻá ne lotofalala pē ʻokú ne ʻiloʻi e hala ki ʻapí. Ko ia naʻe kamata ke ne lue lalo. Naʻá ne talamai kimui, naʻá ne maʻu ha lotofalala kakato pea saiʻia he ʻai ke ne foki toko tahá. Hili haʻane lue he meimei kilomita ʻe taha, naʻe kamata ke fakapoʻuli. Naʻe kamata leva ke ne ongoʻi ʻoku fuʻu kei mamaʻo mei ʻapi.

ʻOkú ne kei manatuʻi pē ʻa e nenefu ʻene sio ki he maama ʻo e ngaahi kā naʻe lele fakalaka hake aí ʻi heʻene tangí. Naʻá ne ongoʻi ko e kiʻi tamasiʻi pē ia, kae ʻikai ko e tamasiʻi loto falala naʻe kamata ʻaki ʻene lue toko taha ki ʻapí. Naʻá ne ʻiloʻi ʻokú ne fie maʻu tokoni. Naʻá ne manatuʻi leva ha meʻa. Naʻá ne ʻilo naʻe totonu ke ne lotu. Ko ia naʻá ne mavahe mei he halá ki ha ʻuluʻakau naʻe ʻikai ke ne mei lava ʻo sio ki ai koeʻuhi ko ʻene fakapoʻulí. Naʻá ne maʻu ha feituʻu ke ne tūʻulutui ai.

Naʻá ne fanongo ʻi he ʻuluʻakaú ki ha leʻo naʻe haʻu fakahangatonu kiate ia. Ko ha ongomeʻa naʻá na fanongo mai ki heʻene tangí. ʻI heʻena aʻu atú, naʻá na pehē ange, “ ʻE lava ke ma tokoni atu?” Naʻá ne tangi pē mo talaange ʻokú ne hē pea ʻoku fie ʻalu ki ʻapi. Naʻá na ʻeke ange pe ʻokú ne ʻiloʻi e fika telefoni hono ʻapí mo e tuʻasilá. Naʻe ʻikai. Ne na ʻeke ange pe naʻá ne ʻiloʻi hono hingoá. Naʻá ne ʻiloʻi ia. Naʻá na ʻave ia ki hona ʻapí ʻa ia ne ofi mai pē ai. Naʻá na ʻilo homau hingoa fakafāmilí ʻi ha tohi telefoni.

ʻI heʻeku maʻu e telefoní, ne u lele ki ai mo e loto houngaʻia ne ʻi ai ha kakai angaʻofa naʻe nofo atu ʻi hono hala ki ʻapí. Pea ne u houngaʻia maʻu pē ne akoʻi ia ke lotu ʻi he tui ʻe ʻi ai e tokoni ʻi he taimi ʻe hē aí. Naʻe tataki ia ʻe he tui ko iá ki ha feituʻu malu mo ʻomi kiate ia ha kau fai fakahaofi tokolahi naʻe ʻikai ke ne faʻa laua.

Kuo tuku ʻe he ʻEikí ha founga ʻo e fakahaofí mo ha kau fai fakahaofi ʻi Hono puleʻangá. ʻI he fakakaukau fakapotopoto ʻa e ʻEikí, kuó Ne ueʻi ai ʻEne kau tamaioʻeikí ke faʻufaʻu ha niʻihi ʻo e ngaahi founga mālohi tahá ke fakamālohia kitautolu, pea uiuiʻi ʻa e kau fai fakahaofi lelei tahá, ʻi heʻetau fononga atu ʻi hotau hongofulu tupú.

ʻOku mou ʻiloʻi ʻa e ongo polokalama mālohi kuo ʻomai ʻe he ʻEikí. Ko e taha maʻá e kau finemuí ʻoku ui ko e Fakalakalaka Fakatāutahá. Ko e tahá maʻá e kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ʻoku ui ko e Fatongia ki he ʻOtuá. ʻOku mau fakalotolahiʻi ʻa e toʻu tupu ʻi he toʻu tangata kei tupu haké ke nau ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻoku nau malavá ke fakatupulaki ai ha mālohi fakalaumālie lahi. Pea ʻoku mau kōlenga atu kiate kinautolu ʻoku nau tokangaʻi e toʻu tupu ko iá ke nau fai ʻa e meʻa ʻoku fie maʻu ʻe he ʻEikí ke tau faí ke tokoniʻi kinautolu. Pea ʻoku tau tokanga kotoa pē kiate kinautolu he ʻoku fakafalala ʻa e kahaʻu ʻo e Siasí kiate kinautolu.

Kuo toe fakaleleiʻi ʻa e ongo polokalamá ka ʻoku ʻikai pē ke liliu ʻena taumuʻá. Naʻe fakalea peheni ia ʻe Palesiteni Monisoni: kuo pau ke tau “ako ʻa e meʻa ʻoku totonu ke tau akó, fai ʻa e meʻa ʻoku totonu ke tau fakahokó pea aʻusia ʻa e tuʻunga ʻoku totonu ke tau aʻu ki aí.”2

ʻOku fakamahinoʻi ʻe he tohi tufa Fakalakalaka Fakatāutaha maʻá e kau finemuí ʻa e taumuʻá kiate kinautolú: “ ʻOku fakaʻaongaʻi ʻe he polokalama Fakalakalaka Fakatāutahá ʻa e tefitoʻi ʻulungāanga mahuʻinga ʻe valu ʻo e Kau Finemuí ke tokoniʻi koe ke toe mahino kakato ange pe ko hai koe, ko e hā ʻokú ke ʻi he māmaní ai, mo ia ʻoku totonu ke ke fakahoko ʻi hoʻo hoko ko e ʻofefine ʻo e ʻOtuá ke ke teuteu ai ki he ʻaho te ke ʻalu ai ki he temipalé ke fakahoko ʻa e ngaahi fuakava māʻoniʻoní.”

ʻOku toe hoko atu ʻo ne pehē ʻe fai ʻe he kau finemuí “ha ngaahi tukupā, fakahoko kinautolu, pea lipooti hoʻo fakalakalaká ki hoʻo mātuʻá pe takí.” ʻOkú ne toe talaʻofa mai, “ ʻE hoko e ngaahi sīpinga te ke fokotuʻu ʻi hoʻo ngāueʻi ʻa e Fakalakalaka Fakatāutahá—hangē ko e lotú, ako folofolá, ngāue tokoní mo hono tauhi ʻo ha tohinoá—ko ha ngaahi ʻulungāanga fakaʻaho fakatāutaha. ʻE fakamālohia ʻe he ngaahi tōʻonga moʻuí ni hoʻo fakamoʻoní mo tokoni atu ke ke ako mo fakalakalaka ki muʻa ʻi hono kotoa ʻo hoʻo moʻuí.”3

Kuo fakamālohia mo toe fakatefito e tokanga ʻa e polokalama Fatongia ki he ʻOtuá maʻá e kau talavou ʻi he Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné. ʻE fakatahaʻi ia ʻi ha kiʻi tohi pē ʻe taha maʻá e ngaahi lakanga kotoa ʻe tolu ʻi he Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné. ʻE maʻu ʻe he Kau Talavoú mo ʻenau kau takí ha tatau ʻo e tohi foʻou ko ʻení. Ko ha meʻangāue mālohi ia. Te ne fakamālohia e fakamoʻoni ʻa e kau talavoú mo ʻenau vā fetuʻutaki mo e ʻOtuá. Te ne tokoniʻi kinautolu ke nau ako pea nau loto ke fakahoko honau ngaahi fatongia ʻi he lakanga fakataulaʻeikí. Te ne fakamālohia honau vā fetuʻutaki mo ʻenau mātuʻá, kau mēmipa ʻo ʻenau kōlomú, pea mo honau kau takí.

ʻOku fakafatongiaʻi lahi ʻe he ongo polokalamá ni ʻa e toʻu tupú ʻi he ngaahi ngāue ʻoku nau faí. ʻOku fakaafeʻi kinautolu ke nau ako mo fai ʻa e ngaahi meʻa ʻe faingataʻa ki ha taha pē. ʻI heʻeku fakakaukau atu ki heʻeku kei talavoú, ʻoku ʻikai ke u manatuʻi ha taimi naʻá ku fetaulaki ai mo ha ngaahi faingataʻa pehē. Naʻe ʻi ai pē taimi naʻá ku fetaulaki ai mo ha ngaahi sivi pehē ka naʻe tātāitaha pē. ʻOku fie maʻu ʻe he ongo polokalamá ni ke ngāueʻi maʻu pē, ha ngāue lahi, mo hono tātānaki ʻo e ngaahi meʻa naʻe akó mo e ngaahi meʻa fakalaumālie ne aʻusia he ngaahi taʻu kuo hilí.

ʻI heʻeku fakakaukau atu ki aí, naʻá ku ʻiloʻi ko e ngaahi meʻa ko ia ʻi he fanga kiʻi tohi tufá ni ko hano fakafofongaʻi fakatuʻasino ia ʻo e falala ʻa e ʻEikí ki he toʻu tupu kei tupu haké pea kiate kitautolu hono kotoa ʻoku ʻofa ʻiate kinautolú. Pea kuó u ʻosi fakamoʻoniʻi ko e kakai lelei ʻoku fai ki ai ʻa e falalá.

Kuó u ʻaʻahi ʻo mamata ʻi he ngāue ʻa e ngaahi kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné. Kuó u mamata ʻi he muimui ʻa ha kau talavou ʻi he ngaahi sīpinga hono fai ʻo e akó, palani ke fakahoko e ngaahi meʻa ʻoku finangalo e ʻOtuá ke nau faí, pea fakahoko ʻa e ngaahi meʻa kuo nau tukupā ke faí, mo vahevahe mo e niʻihi kehé ʻa e founga ne nau liliu fakalaumālie aí. Pea ʻi heʻeku mamata mo fanongó, naʻe mahino mai ʻa hono ongoʻi ʻo e Laumālié ʻe he ngaahi tamaí, ngaahi faʻeé, kau takí, ngaahi kaungāmeʻá, pea naʻa mo e ngaahi kaungāʻapi ʻi he haʻofangá, ʻi heʻenau fanongo ki he fakamoʻoni ʻa e toʻu tupú ki he founga kuo fakamālohia ai kinautolú. Ne langaki e moʻui ʻa e toʻu tupú ʻi heʻenau fakahoko ʻenau fakamoʻoní mo kinautolu foki ne tokoni ke nau tupulakí.

ʻOku ʻi he polokalama ʻa e Kau Finemuí ʻa e sīpinga mālohi tatau pē ke fakatupulaki ʻa e mālohi fakalaumālié ʻi he kau finemuí mo ʻomai ha faingamālie ke tau tokoni ai. ʻOku tokoni ʻa e Fakalakalaka Fakatāutahá ki he kau finemuí ke nau teuteu ke maʻu ʻa e ngaahi ouau ʻo e temipalé. ʻOku tokoniʻi kinautolu ʻe he ngaahi faʻifaʻitakiʻanga ʻa e ngaahi faʻeé, ngaahi kuifefiné mo e fefine angatonu kotoa pē ʻoku nau feohi ʻi he Siasí. Kuó u ʻosi mamata ʻi hano tokoniʻi ʻe ha ongomātuʻa ʻa ʻena taʻahiné ke aʻusia ʻene ngaahi taumuʻá mo ʻene ngaahi fakaʻānauá ʻaki ʻena fakatokangaʻi mo fakahoungaʻi ʻa e ngaahi meʻa lelei kotoa pē ʻokú ne faí.

ʻI he ngaahi ʻaho siʻi kuo hilí ne u mamata ki ha tuʻu ʻa ha faʻē mo ʻene taʻahine ʻi hono fakalāngilangiʻi kinaua ʻi heʻena hoko fakataha ko ha ongo sīpinga lelei ʻo e tuʻunga fakaefefine tuʻukimuʻá. Pea ʻi heʻena vahevahe mai hono mahuʻinga kiate kinauá, ne u ongoʻi ʻa e hōifua mai mo e fakalotolahi ʻa e ʻEikí kiate kitautolu hono kotoa.

ʻI hono kotoa ʻo e ngaahi meʻa ʻe lava ke tau foaki ki he niʻihi kei talavoú ni, ko e mahuʻinga tahá ke tuku ke nau ongoʻi ʻoku tau falala ange ʻoku nau ʻi he hala ki ʻapi ki he ʻOtuá pea te nau lava ʻo aʻu ki ai. Pea ko e lelei taha ʻetau fakahoko ʻení ʻi haʻatau ō mo kinautolu. Koeʻuhí ʻoku tahifo ʻa e halá pea tokakovi he taimi ʻe niʻihi, te nau puputuʻu he taimi ʻe niʻihi fekauʻaki mo honau ikuʻangá ʻo nau muimui ʻi ha ngaahi taumuʻa ʻoku ʻikai ke taʻengata honau mahuʻingá. ʻOku ʻai ʻe he ngaahi polokalama fakalaumālie ko ʻení ke ʻoua naʻa hoko ʻeni he te nau tataki e tokotaha kei talavoú ke fakaafeʻi mo maʻu ʻa e takaua ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.

Ko e faleʻi lelei taha ke tau ʻoange ki he toʻu tupú te nau toki lava pē ʻo foki ki he Tamai Hēvaní ʻo ka tataki mo fakatonutonu kinautolu ʻe he Laumālie ʻo e ʻOtuá. Ko ia, kapau ʻoku tau fakapotopoto, te tau poupouʻi, fakahīkihikiʻi mo fakahoko ʻa e meʻa kotoa pē te ne fakaafeʻi mai ʻa e takaua ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní. ʻI he taimi ʻoku nau vahevahe mai ai ʻa e meʻa ʻoku nau fai mo ongoʻí, kuo pau ke tau feʻunga mo kitautolu ke maʻu ʻa e Laumālié. Te nau ongoʻi leva mei heʻetau fakahīkihikí mo e ngaahi malimalí ʻoku hōifua ki ai ʻa e ʻOtuá. Pea kapau te tau ongoʻi ʻoku fie maʻu ke fai ha faleʻi ke fakatonutonu kinautolu, te nau ongoʻi ʻetau ʻofá mo e ʻofa ʻa e ʻOtuá, kae ʻikai ko e valoki mo e fakafisingaʻi ʻa ia ʻe lava ai ke ʻave kinautolu ʻe Sētane ke nau toe mamaʻo atu.

Ko e faʻifaʻitakiʻanga ʻoku nau fie maʻu taha meiate kitautolú ko hono fai ʻo e meʻa kuo pau ke nau faí. ʻOku fie maʻu ke tau lotua e ngaahi meʻafoaki ʻo e Laumālié. ʻOku fie maʻu ke tau fakalaulauloto ki he folofolá mo e ngaahi lea ʻa e kau palōfita moʻuí. ʻOku fie maʻu ke tau faʻu ha palani ʻoku ʻikai ko ha ngaahi fakaʻānaua pē ka ko ha ngaahi fuakava. Hili iá ʻoku fie maʻu ke tauhi ʻetau ngaahi palōmesi ki he ʻOtuá. Pea ʻoku fie maʻu ke tau langaki hake ʻa e moʻui ʻa e niʻihi kehé ʻaki hono vahevahe mo kinautolu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakaleleí kuo tau maʻu ʻi heʻetau moʻuí.

Pea ʻoku fie maʻu ke tau fakaʻaliʻali atu ʻi heʻetau moʻuí ʻa e faivelenga taʻeueʻia mo hokohoko ʻoku ʻamanaki mai ki ai ʻa e ʻEikí meiate kinautolú. ʻI heʻetau fai ʻení, te tau tokoniʻi ai kinautolu ke nau ongoʻi ha fakapapau mei he Laumālié kapau te nau vilitaki, te nau fanongo ki he ngaahi lea mei ha Fakamoʻui mo ha Tamai Hēvani ʻofa, ʻo pehē: “Mālō ko e tamaioʻeiki lelei mo angatonu: kuó ke faitotonu ʻi he meʻa siʻi, te u fakanofo koe ke ke pule ki he meʻa lahi: hū koe ki he fiefiaʻanga ʻo hoʻo ʻeikí.”4 Pea ko kitautolu ʻoku tokoni kiate kinautolú te tau fanongo ki he ngaahi leá ni ʻi he fiefia.

ʻOku ou fakamoʻoni ʻoku ʻofa ʻa e ʻEikí ʻiate kimoutolu mo e fānau kotoa pē ʻa e ʻOtuá. Ko Hono puleʻangá ʻeni kuo toe fakafoki mai mo e ngaahi kī ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻi he Palōfita ko Siosefa Sāmitá. Ko Tōmasi S. Monisoní ko e palōfita ia ʻa e ʻEikí ʻi he ʻaho ní. ʻOku ou palōmesi atu kiate kimoutolu takitaha, ʻi hoʻomou muimui ki he fakahinohino fakalaumālie ʻi he Siasi moʻoni ko ʻeni ʻo Sīsū Kalaisí, ʻe lava ke aʻu lelei hotau toʻu tupú, mo kitautolu ʻoku ʻofa mo tokoniʻi kinautolú, ki hotau ʻapi mo e Tamai Hēvaní mo e Fakamoʻuí, ke nofo ʻi he ngaahi fāmilí pea ʻi he fiefia ʻo taʻengata. ʻI he huafa ʻo Sīsū Kalaisí, ʻēmeni.

MAʻUʻANGA FAKAMATALÁ

  1. 3 Nīfai 14:13–14.

  2. Vakai, Thomas S. Monson, “Ke Ako, Ke Fakahoko, Ke Aʻusia,” Liahona, Nōvema 2008, 61.

  3. Tohi Fakalakalaka Fakatāutaha ʻa e Kau Finemuí, p. 6.

  4. Mātiu 25:21.

Paaki