Mweengara, Ara utu
Te Kawai nakon te Utu ae Akea Tokina
Taan koro karaki bon mai Alaska, USA, ao a karaoa aia mwakuri ni mitinare i Tonga.
N te tai are a rairaki iai, te ‘Akau‘olas a korakora aia iango n nakon te tembora.
Kamatata n te tamnei iroun James L. Johnson; tamnei n anganano mai irouia taan korokaraki
Ni moaningabongin te Tabati teuana, imwiin te mooi manging ao te nangkona ma raraona ni karokoa e bon ngaina Siope ‘Akau‘ola mai Tonga e a okira mweengana ngke e nooria te utu aika bwai mainaina. A ngarengare ao a maroro ngke a uaia n airi n rianna. Siope e mimi bwa tera ae a rangi ni kukurei iai, ngaia are e a iriia n noria bwa a na nakea.
Siope e nooria bwa a rinnako n te kateitei ibukiia Aika Itiaki ni Bong Aika Kaitira. E kaninganinga n te winto ngke a manga roko riki tabeman. Te kukurei e kaoti I moaia ngkai a tekateka n aia utu nako ao ni uaia n anenei anene n taromauri.
A na iango Siope e nakon buuna, Liu. Aia tangira are a tia n tibwauaia ni moan mareia e a moanna ni kerikaki. Siope e tangiria ni manga kaoka te tangira anne. E ienikuri n okira mweengana ao e tuanga buuna bwa e a tia ni kunea te kawai ni buoka nakoraoin aia utu: a riai ni kaina te Ekaretia.
Bon te bong naba anne Siope e nakon mweengan te bitiobi n ana kaawa. Te bitiobi e kina Siope, man nonorakina ni koro ni manging imwain te kawai. Ngke a maroro, Siope e nora te nanououa ni moan te bitiobi, ma e bon matoatoa n ana moti; e ninikoria n tuanga te bitiobi bwa e tangiria ni bwabetitoaki. E aki karongoa te bitiobi, e kaoa Siope bwa e na rin, ao e a waaki n reireinna ana euangkerio Iesu Kristo.
Liu e bon rawa n te moan tai ma e mataku ngke kainabana e tabe ni bitaki nakon te tamaroa. Siope e a moanna ni kabanea riki ana tai ma natiia ao ni kaota riki ana tangira ibukin kainnabana ao ana utu rinanon ana mwakuri. Ngaia are Liu e a butimwaea naba aia reirei mitinare, ao a waekoa ni bwabetitoaki.
Ngke e a uakaan aia moan ririki ni kauringa aia moan ririki n aia bwabetito, a baireia ana utu ‘Akau‘ola bwa a na karekei kakabwaia aika tamaroa man te tembora. E taku Siope, “Ngkana a korakora riki kakabwaia nakon ake ti karekei man te bwabetito, iangoia bwa ana kanga aron tamaroan riki kakabwaia n te tembora.” N nooran nanoia ni kan kabaeaki, te tembora i Tonga e tabe ni manga karaoaki, ngaia are a na tataninga teuana riki te ririki ke a na mwananga n te kawai ae bobuaka nako Nutiran ke Biti nakon te tembora.
Te utu a iango ao n tataro mwaaka ibukin te bwai ae a na karaoia. N tokina a baireia bwa a na karekea aia tangomwane n te mwaiti ae uarereke. Inanon aia tai n tataninga ibukin te kariaia, te bangke are e karaoa aia tangomwane e urarake n te ai. Nikabane tangomwane a bane ni karimwiaki nakon te ririki are imwina.
Siope ao Liu e a roko irouia te bwarannano. A uaia n tekateka inanon aia ruu ni katangaina ae uarereke ao a tataro ibukin te kakai. Ngke a kaai n tataro ao ni maroro, e roko te kaeka: “I nooria ni matau kaain te utu ae moangare nakoira ao I ataia bwa aio te kaeka nakon ara tataro.” E taku Siope. A kabonakoa te kaa n te bong are imwiina ao a karekea aia tiketi nako Biti ibukiia aia utu aika niiman.
A rangi n rimwi n roko i Nadi, Biti, ma teniman natiia aika a rang ni kua ao te buti ae abwabwaki nakon te tembora i Suva are tataninga imwaia. E taku Liu, “I kunea bwa mwaitin korakorara ni kaniira nakon ana auti te Uea e a korakora riki Tatan ni kataia ni kabwarai nanora imwain ae ti karekea te kakabwaia.”
Ngke a tekateka n te marae ni wanikiba ni kataia ni baireia bwa tera te mwaneka are imwiina, e roko ni buokiia te aine ni karekea aia tabo ni matu ao baoia n te bong are imwina n nako Suva n te boo ae booraoi riki nakon ae tataneiai te aba iai. A namakinna bwa te Atua e a tia ni karokoa te anera bwa e na buokiia.
A roko n te tembora n te bong are imwiina. “Ngke ti rin n te tembora I namakina te rau ao te bebete inanou,” e taku Liu. “I tuai man noora te itiaki ao te mainaina inanon maiu n aron te tembora. E roko te iango irou: Ngkana te tembora bon te auti ae e karaoaki iroun te aomata ao e rangi n tikiraoi, ngkanne tao kamimiira riki mweengan Tamara are i Karawa are e a tia ni berita iai nakoira!”
Aia atatai inanon te tembora e bon bita maiuia aia utu. E taku Liu, “Ni kabane te tai are ti mena iai I Biti, I namakina ana tangira Tamara are i Karawa ibukira. Ngke ti rineia bwa ti na Iriiria, E bon tararuaira raoi ni kabane.”
Kakabwaia aika kamimi a reitinako n roko ibukin ana utu ‘Akau‘ola imwiin okiia nakon mwengaia. Siope ao Liu a karekea te tikaoratibu, karekea aia tikurii iaon te angareirei, ao a kamwakuraki n te Kauarinan n te Riaona High School.
Inanon aia tai n angareirei, a moanna ni kinaia ataei aika a kainnanoa aia tabo ni maeka. N tabetai temanna, angiin te tai uoman ke teniman, ataei a karebwerebwe iaon aia mataroa Siope ao Liu. Ao Siope ao Liu a kariaia bwa ana maeka ma ngaia. Aia auti ae uarereke ngkai e a kawakiniia 20 aomata. Iai niiman riki natiia aika a “tabekiia” ake a maan ni kiitaniia nakon reirei aika reitata ke ni karaoi aia mwakuri ni mitinare.
Siope ao Liu a ataia bwa ataei aikai a na rikirake ao ni maiuraoi ngkana a anganaki te tangira ao kairan maiuia. Naake tiaki membwa n te Ekaretia a tia ni butimwaea te euangkerio ao ngkai a rikirake nanoia ni kan karaoa te mwakuri ni mitinare. Siope ao Liu a weteia ni kabane iaan aia tararua bwa nati ia, ao ni kabane ataei a weteia Liu ao Siope Mama ao Baba. Te utu ae ‘Akau‘ola a ataia bwa a tia n rang kakabwaiaaki ao a kukurei n tibwai aia kakabwaia ma tabeman.