Tera ae Ko na Rineia?
Iroun Unimwaane Russell M. Nelson
Man te Kooram n te Tengaun ma Uoman n Abotoro
Man ana maroro n tain te taromauri n ana tititem n Reirei te Ekaretia, “Kairake aika Bungiaki ma te Karineaki. Tera ae Kam na Rineia?” taekinaki n te Brigham Young University–Hawaii n Tebetembwa 6, 2013. Ibukin te maroro ae bwanin nakon cesdevotionals.lds.org.
Ko anganaki te tibwanga iroun Tamara are i Karawa bwa ko na katea abanuean te Atua iaon te aba n te tai aei ao ni katauraoia aomata bwa a na butimwaea te Tia Kamaiu.
Kamatata n te tamnei iroun Brandon Dorman
Ngkai “kairake aika bungiaki ma te karineaki,”1 bon ngkami nati mwane ao nati aine iroun te Atua, are kam bungiaki n te tai aei n rongorongon te aonaaba ibukin ae moan te kakaawaki. E ngae ngke a raraoi ao kakaawakin te aro irouia te botanaomata e tara ni mamara ni kabuta te aonaaba, kairake n te Ekaretia aei a na riki bwa taan tei ibukin te Uea ao a riki bwa banna ni katooto ni katikiia tabeman nakoIna. Kinaakim ao tibwangam a onoti.
Antai ngkami? Ngkami nati ni berita ake e kariki ngkami te Atua ma te Tama Aberaam ngke e tuangaki Aberaam n te berita ni kangai “A na kabaia kaain aonaaba ni kabaneia iroun am kariki.” (Makuri 3:25; tara naba 1 Nibwaai 15:18; 3 Nibwaai 20:25). Ngkami naba “ataein te bong ni berita,”2 n te tai aei ao aio rongorongon te aonaaba ngke tataekinaki iai ni karababanakoaki taekan te euangkerio ni kabuta te aonaaba ae bwanin.
Tera bukin rokom? Ngkami taari kam a kaman katabuaki n te abanuea n te maiu are imwain te maiu aei bwa ko na uota te nakoanibonga (tara Aramwa 13:2–3). Ao ngkami tititati kam rineaki imwain kawenean aan te aonaaba bwa kam na kariki ao n tararuaia natin te Atua; ni karaoan anne, kam kamimitonga te Atua (tara D&C 132:63). Kam a tia n iangoia aine bwa tera raoi ae kananonaaki n riki bwa raon te Atua ni karikibwai?
N tatabemani ngkami kairake mwane ao aine kam kabaeaki iroun Tamami are i Karawa bwa kam na katea abanuean te Atua iaon te aba n te tai aei ao ni katauraoia aomata bwa a na butimwaea te Tia Kamaiu ngkana E na tautaeka iaoia bwa te Metia n tenga n ririki. Kinakimi, ae kam bungiaki ma te karineaki, ao bukin rokomi, ao tibwangami mai karawa e kanaokoroi ngkami bwa kam rianako riki nakoia aomata ake tabeman.
Ma tiaki bungiakimi ni bwaibwai ke katabuakimi n te maiu are imwain te maiu aei ao katabeakimi ae kona ni kamaiu ke ni karietatai ngkami. Ko na kona ni karaoa anne rinanon ami babaire n tatabemani ngkami ao ngkai kam rineia ni karekea mwaakan ana Mwakuri ni Kamaiu te Uea inanon maiumi. Te reirei ae akea tokina n te inaomata n rinerine e rangin ni kakawaki n ana baire Tamara. Ngaia, ngkoe te roronrikirake ae bungiaki inanon te karineaki, tera ae ko na rineia?
Ko na rineia ni karaka riki te atatai?
Te reirei bon am bwai ni karekea. Bon akea ae e kona ni karekea ibukim. N te tabo are ko mena iai, karikirakea te nano ae korakora ni kan reirei. Iroura ngaira aika Itiaki ni Bong Aika Kaitira, karekean te reirei bon tiaki tii te tibwanga; bon te tibwanga n te aro. Mimitongin te Atua bon te wanawana (tara D&C 93:36). Te koaua, ara reirei e na kakabwaiaira nakon te maiu are akea tokina.
“Tera te reirei n te wanawana are ti karekea n te maiu aei, e na manga kautaki ma ngaira n te mangauti.
Ao ngkana te aomata e karekea te ataibwai ao te wanawana ae raka riki n te maiu aei … teuanne [ke neienne] e na mwaiti riki kabwaiana n te aonaaba ae e na roko (tara D&C 130:18–19).
Te taratara ae abwabwaki anne ae mwaiti kanoana e na buokiko ni karaoi rinerine aika raraoi ibukin te reirei.
Tai maaku ni kakoroinanon am kouru—ao am kantaninga aika kabanea n tamaroa! Ma ataia bwa akea te kawai ae kimototo nakon te kabanea n tamaroa ao te mwatai. Te Reirei e bon kaokoro imarenan iangoana bwa ko kona ni buokiia aomata tabeman ao te kona ni buokiia.
Te aeka ni mwakuri raa ae ko na rineia?
Ko kantaningaaki bwa ko na okoro ni maeka ma tabeman. Ko ataia bwa tera ana taeka Bauro nakon Timoteo are te rorobuaka n ataei: “Ko na riki ba aia tia kakairi aomata aika onimaki, n te taeka, n te aro ni maeka, n te tangira, n te onimaki, ao n te itiaki.” (1 Timoteo 4:12).3 Rineia n iango ao ni mwakuri n te aro ae okoro ma naake n te aonaaba. Rineia bwa ko na tei okoro, ao nooria bwa tera te bitaki nakon te tamaroa are e na reke nakoim. Ngke Ardeth G. Kapp, te beretitenti ni kabuta mai imwaina irouia kairake n ataeinnaine, e taku n te taina, “Ko aki kona n riki bwa te tia kamaiu ngkana titebo taraakim ma taan uaua ake tabeman iaon te bike.”4
Ngkai kairake aika kam bungiaki ma te karineaki, kam a tia ni waakina maiumi ae nakoraoi, ma iai naba tibwangami ae raka. “Ibukin teuare [ke neiere] ane anganai baika bati, ao a na anaki baika bati mai irouna” (D&C 82:3; tara naba Ruka 12:48). Iteran naba te bwai ae e kantaningaaki anne bwa e na karinaki. Ngke ko bwabetitoaki, ko karinaki n ana tanga ni buaka te Uea.5 Imwain te maiu ae mamate, ko tei irarikin Iesu Kristo n tain te Buaka i Karawa. Ao ngkai te buaka imarenan ana taanga te raoiroi ao te buakaka e reitinako ikai iaon te aba. E bon koaua! (Tara Te Kaotioti 12:7–9; D&C 29:40–41). N ana itera te Atua bon Iesu Kristo, are e a kaman katabuaki bwa e na riki bwa te Tia Kamaiua te aonaaba (tara 1 Nibwaai 10:4). N te itera are teuana bon Tatan—te tia kaitara, te tia uruana te inaomata n rinerine (tara Moses 4:3).6
Ana baire te Atua e karekea ana tai te kaitara bwa e na kaririko bwa ko aonga ni kona ni kabongana inaomatam n rinerine n rinea te raoiroi man te buakaka, n rineia bwa ko na raira nanom, n rineia bwa ko na nakon Iesu Kristo ao ni kakoauai Ana reirei n irii Ana banna ni katoto. Aio bon te tibwanga ae korakora ao te onimakinaki ae korakora are ko na kakoroa bukina!
Inaomatam ni mwakuri ibon ibukim e boboto iaon rikirakem ae akea tokina ao te kukurei ake a reke man te mwakuri korakora e kamemerea (tara 2 Nibwaai 2:27; 10:23).
Ko na katei moanibwai ni buokiko ni karaoi am rinerine?
Ami rinerine e na aki riai ni bane ni mena imarenan te raoiroi ao te buakaka. A mwaiti rinerine aika mena imarenan rinerine uoua aika raraoi. Tiaki ni kabane koaua aika a karikaki bwa a na titebo kakawakiia, bwa ko na riai ni katei am moanibwai. Ngkai ko kataia ni karekea te ataibwai, ataia bwa te kabanea ni koaua are ko kona n reiakinna e roko mai iroun te Uea. N ana tataro ibukiia ana reiei nakon Tamana, e kamatoa aei te Tia Kamaiu, “Ao aio te maiu are aki toki, te ataiko ae te Atua ae ti temanna ae koaua, ao Iesu Kristo, ae ko kanakomaia” (Ioane 17:3). Iaon bwai ni kabane ake ko ukoukori n reiakin, ukoukora ataakin te Atua, tamam are i Karawa, ao Natina, Iesu Kristo. Ko na ataiia ao n Tangiriia, n ai arou.
Teuana naba te koroboki ae tabu are e a tia ni buokai inanon maiu bon ae teuana aei: “Ma kam na ukoukora moa uean te Atua ma ana raoiraoi; ao a na bane n raonaki bai kai nako imi” (Mataio 6:33).
Iaon riki bwaai ni kabane n te aonaaba aei, ko tangiria ni karaoi rinerine ake a kairi nakon tokin te tia ao te mimitong n te maiu ae akea tokina. Anne korakoran mimitongin te Atua nakoim (tara D&C 14:7; Moses 1:39). Rinea te maiu ae akea tokina bwa am kabanea n rietata ni moanibwai! Kamatebwai koroboki aika a tabu, n aron mwakoro 76 ao 88 n te Doctrine ao Covenants, ni kaotako riki ni kakaokoron kakabwaia ake a tataninga ibukiia naake a rinea te maiu are akea tokina ao naake aki. Rinea te maiu ae akea tokina bwa am kabanea n rietata n rinerine, ao noora aron rinerine tabeua bwa a na rang kakai koro bukiia.
Ma antai ae ko na rinei n reitaki?
Ko na reitaki ma aomata aika a mwaiti ake a kakoaua naba te Atua. Tao kain Iutaia, Katorika, Kamatu, ke Mutirum, taan kakoaua a ataia bwa bon iai te koaua. Taan kakoaua te Atua iai aia kantaninga. Taan onimaki a ongotaeka nakon aia tua aomata ao te tua mai karawa ma nanoia, ao bon tua ake aki kaumakaki.
Ma kabaeakim n ongotaeka nakon ana tua te aomata ao te tua mai karawa, ko na tei ngkana e uraura te taura, ao ngkana akea riki tauran te kawai tabeua. Ngkai natin te Atua ko ataia, tao ngkana te bureitiman e aki kona ni karekeko, bwa te kimoa ao te tiritiri a bure ao te Atua e na bon kabukintaekako n tokin te tai. Ko ataia bwa mwiin bwai ni kabane ibukin aki irakin te tua a bon aki ti tauaki iaon te aba ma akea tokina.
Ngkai kam maiuakina maiumi, ko na kona naba ni kaitibo ma aomata aika aki kakoaua te Atua. A mwaiti ibuakoia aika a tuai kunea te koaua mai karawa ao aki ataia bwa a na kunea ia. Ma ngkami aika kam bungiaki inanon te karineaki kam na roko ni kamaiuia. N te mwaiti ae korakora, kam ikotiia ni kakoroa nanon ana bubuti ana burabeti te Atua ibukin mwaitiia riki mitinare. Ti rang kakaitau ibukimi n tatabemani ngkami mitinare.
Ngkai ko mena ibuakoia aika tiaki taan kakoaua, tarataraiko bwa tabeman mai ibuakoia aika aki tabe raoi ma ngkoe [e ngae ngke a tara n ae angkoa a tabe] (tara D&C 1:16; 89:4). Ngkana ko waekoa n ata anne, ko na birinako mani baikai n aki manga oki (tara 1 Timoteo 6:5–6, 11).
Te kananokawaki, ko na kaitibo ma aomata ake a rang ukoukora te bwai are e tara ni kakukurei irouia ake iaon te kawai are e kanganga katokana are e kairi nakon mwiina aika bubuaka. Tarataraiko man te kawai ae ko na kona n reke iai n te bure! Bwai aika kakukurei inanon te bure a riki inanon te tai ae kimototo, ma e katabeaianga uringakin te bure a kaonaki ma raraoma ao tabeaianga ae korakora. Bure aika uamaenako ni kan bootaki n reitaki mai karawa a kateaki bwa a na katiteuana te buu mwane ao te buuaine e na tiku bwa te bwai ae akea nanona. Te bwai ae ko rinanona ae aki ira nanon te tua e a tia ni kanakoa mai iai nanona ae nano ao te ururing ae karewe.
Ko na rinea te inaomata ke te tautoronaki?
Aia kariri anti a katobibira. Kam maeka inanon ana tabo ami kairiribai.7 Te aoraki ae kamamate ni boitinin tamnei n tangako a korakora. E kamwaneia ni kabane ake a reke ni mwakana ae buakaka.
Aio are e a kaman nooraki iroun te Uea, are e kangai, “Ao ngkai I kaota nakoimi te kamimi, te bwai are e mena n te ruu ae aki ataaki, e na uota nakoimi te kamaunanakoaki inanon waakin te tai ao kam aki ataia” (D&C 38:13; tarai naba kibu 28).
Iangoia bwa iraman aomata ake a mena inanon auti n kaikain aika aki ataaki aika a kataia n uruana maium ao kukureim! Kariri n te rabwata e aki boou. Te Abotoro are Betero e kauring n naba n aei ngke e koreia:
“Akariri’a i buakon ana kaibabaru te rabata … naake a itiaki. …
“A tuangia bwa a na inaomata, ngkai bon ana toro te buakaka ae kamamate ngaiia; ba ane e tae ana kai te aomata i rouna, ao e bon toronaki naba te aomata arei i rouna.” (2 Betero 2:18–19).
Totokoa te tautoronaki anne, tariu ao mwaneu aika tangiraki. Ngkana ko tatamnei n tamnei aika tangako, katokia ngkai! Ukoukora ana ibuobuoki am bitiobi. Akea ae tau wanawanana ni kona ni kakonaaka te kakaitara ibon irouia n te tai are a tia iai ni boitin n tamnei aika tangako. Bon te bwai ae urubwai n aron te rebera, ni kareke n aron te ambetein, ao ni korakora n aron te bwai ni kaitiaki ae te sodium hydroxide.
Ko na rineia n ira te Uea ke aia taeka n rabakau aomata?
Kamatebwaia raoi “Te Utu: Te Katanoata nakon te Aonaaba.”8 Te utu e buakanaki ni kabuta te aonaaba, ma te koaua n te katanoata nakon te utu e na kakorakorako.
Ko riai n ota n tokin tian te kauntaeka n tai aikai iaon te kabwarabwara iaon te mare. Te kaotinano ngkai e irekereke ma te titiraki bwa a riai aomata aika uoman ae titebo aia mwaine ni kona ni mareaki. Ngkana iai am titiraki n ana kaeka te Ekaretia iaon aei ke bwai riki tabeua aika kakawaki, iangoia n tataroakinna ao imwina ukoukora ana rongorongo te burabeti ae maiu. Aia taeka aika anainano, ma ana kairi te Tamnei ae Raoiroi, a na uota te ota nakon am iango ae bwanin ao ae koaua riki.9
Te kauntaeka n te mare bon teuana mai ibuakon kanganga ake a kona ni kakaewenako nakoimi n tai aika a na roko. Ni kaitara te bwana are korakora n te kaitara, ngkami, ngkai kairake aika bungiaki ma te karineaki, kam na rineia n tei ibukin te Uea ao Ana koaua.
E taekinna n ana taeka ni burabeti te Abotoro are Bauro ibukin kangangan ara bong (tara 2 Timoteo 3:1–5). N etin ana taratara n urubekean te maiu n tamnei n ara bong e rimwiaki n ana kabanea n taeka are manga taekinna riki, e tuangiira bwa ti na kanga n tiku ni kamanoaki: “ao ngkai ko ataia ba ma ngke te merimeri ngkoe, ao ko ata te Baibara ae moan te raoiraoi, ae kona ni kawanawanako ni kamaiuko n onimakinan Kristo Iesu” (2 Timoteo 3:15).
N reita ana reirei Nna karina au reirei: Reitinako ni kamatebwai koroboki aika a tabu. Teimatoa karaoi bwaai ake a na katea ami onimaki iroun Iesu Kristo. Ao imwiina kam na ata ami rinerine ae wanawana ake kam na bon kona ni karaoi.
Am onimaki iroun Iesu Kristo ao Ana euangkerio e na anganiko te ninikoria ni mare ao ni kairiia natim inanon am utu ngkai ko kairake ao ko kona ni karekeia. Ngkana koa roko n au roro, ko na rang kakawaki irouia natim, tibum, ao natiia iaon riki te atongaki ke te kaubwai nakon bwaai ake a na kona n roko.
Ko na kanga ni katauraoi ibukin am intawiu ma te Tia Kamaiu?
Ngkami kairake aika bungiaki ma te karineaki kam tuai raoi ni kororaoi. Akea mai ibuakora. Ngaia are ngke, n ikotaki ma ngaira, ti kakatonga n ana Mwakuri ni Kamaiu te Tia Kamaiu, are e kataraoia ibukin kabwaraan ara bure ae bwanin ngkana ti rairinanora. Kam ataia naba bwa maiumi ikai n te maiu ae mamate e bon rang kimototo. N te taina, ngkami n tatabemani ngkami kam na waaki nako man te maiu ae mamara ao ni waaki nako nakon te aonaaba are imwiina.
Te Bong ni Kaeti e tataningaira ni kabane. I ataia bwa te “tia taraa te mataroa bon Atuan Iteraera ae Tabu; ao akea te toro ae kamwakuria ikekei” (2 Nibwaai 9:41). Eng, ngaira n tatabemaniira ti na karekea te maroro ae onoti ma Iesu Kristo.
Ni katoabong iaon te aba e angani ngkami te ai ao te tibwanga ni katauraoi ibukin te intawiu. Taiaoka n ata aio: Ngkai ko rineia ni maiu iaon ana itera te Uea, ko bon aki maroa. Te Atua e a tia n anganiko te kona ni karekea Ana Ibuobuoki ngkai ko waaki nako inanon kawain te maiu n rabwata ae kakamaku. Ngkana ko kakorakorako, ma nanom ni koaua n tataro ni katoabong nakoIna, E na kanakoa Ana anera bwa e na buokiko (tara D&C 84:88). E a tia n anganiko te Tamnei ae Raoiroi bwa e na mena irarikim ngkai ko maiuakina te kororaoi. E a tia n anganiko koroboki aika a tabu bwa ko na kakukureiko n ana taeka Iesu Kristo (tara 2 Nibwaai 9:51; 32:3). E a tia n anganiko taeka bwa kona kawakin mai irouia burabeti.
Antai ae ko na katuka irouna am onimaki?
Kam ataia bwa bon tamami te Atua. E tangirii ngkami. E tangiria bwa kam na kukurei. Katuka am onimaki irouna (tara 2 Nibwaai 4:34; 28:31). Kateimatoa am taratara ni kabotoa iaon Ana tembora ae tabu. Ko na kororaoi ni karekei entaumente ao otenanti ni kabaeaki. Teimatoa ni kakaonimaki nakon berita aika tabu akanne, ao okioki n tainako nakon te tembora. Uringa, am kouru ae moan te kakawaki bwa ko na karekei ni kabane kakabwaia aika korakora mai iroun te Atua, ake n te maiu are akea tokina (tara D&C 14:7). Otenanti n te tembora a kakawaki ibukin kakabwaia akanne (tara D&C 131:1–3).
I kaoi ngkami bwa kam na tataro mwaaka ni kamatebwai rongorongon boki aika tabu ibukin kinaakim, bukin rokom n te aonaaba ao te kakabwaia (tara D&C 86:8–11). Eng, ngkami kairake aika bungiaki inanon te karietataki, karikaki ni katotongan te Atua. Ngkami taan bwaibwai, aika kam na kataaki ao kam na ukoraki. Kam bia rineia bwa kam na riki bwa otan te aonaaba ni buoka kamaiuiaia natin te Atua, ni karekea te kukurei, ao n tokina ni karekei kakabwaia n te maiu ae akea tokina.