ដេស៊ីឌើរៀ យ៉ាញេស្ស៖ អ្នកត្រួសត្រាយក្នុងចំណោមពួកស្ត្រី
បន្ទាប់ពីសុបិនបានដឹកនាំគាត់ឲ្យស្គាល់ដំណឹងល្អដែលបានស្តារឡើងវិញ ពួកបរិសុទ្ធថ្ងៃចុងក្រោយកាលពីជំនាន់ដើមរូបនេះ មកពីប្រទេស ម៉ិកស៊ិក បានក្លាយជាអ្នកត្រួសត្រាយដ៏ស្មោះត្រង់របស់សាសនាចក្រ ។
រចនារូបភាពដោយ ខាធ្លីន ភីធើរសិន
នារាត្រីមួយនៅក្នុងដើមឆ្នាំ ១៨៨០ ដេស៊ីឌើរៀ យ៉ាញេស្ស កំពុងដេកនៅក្នុងផ្ទះមួយដ៏សុខសាន្ត នៅលើទួល ណូផាឡា ដែលមានដើមដំបងយក្សដុះ នៅក្នុងប្រទេស ម៉ិកស៊ិក ។ នៅពេលគាត់សុបិន គាត់បានឃើញកូនសៀវភៅមួយមានចំណងជើងថា Voz de Amonestación ( សំឡេងនៃការព្រមាន ) ដែលនឹងផ្លាស់ប្តូរជីវិត និងផ្តល់ជំនួយខាងវិញ្ញាណដល់គាត់ ។ នៅពេលគាត់ដឹងខ្លួនឡើង គាត់បានដឹងថាអ្នកបោះពុម្ពកូនសៀវភៅនោះនៅទីក្រុងម៉ិកស៊ីកូ ។១ គាត់ក៏បានដឹងផងដែរថា គាត់ពុំអាចធ្វើដំណើរចម្ងាយ ១២០ គីឡូម៉ែត្រ ទៅកាន់ទីក្រុងនោះឡើយ ប៉ុន្តែគាត់បានសម្រេចចិត្តធ្វើតាមការបំផុសគំនិតមកពីសុបិននោះ ហើយស្វែងរកដំណោះស្រាយ ។
សេចក្តីជំនឿរបស់គ្រួសារមួយ
ដេស៊ីឌើរៀ បានពិភាក្សាអំពីសុបិនរបស់គាត់ជាមួយកូនប្រុសគាត់ ហូសេ ។ កូនប្រុសគាត់បានជឿគាត់ ហើយបានធ្វើដំណើរទៅទីក្រុងម៉ិកស៊ីកូជំនួសគាត់ ។ កូនប្រុសគាត់ បានចាប់ផ្តើមនិយាយជាមួយមនុស្សនៅទីនោះដោយការជ្រួលច្របល់ក្នុងចិត្ត ហើយទីបំផុតបានជួបសមាជិកសាសនាចក្រម្នាក់ឈ្មោះ ផ្លូទីណូ រ៉ូដាកាណាធី ដែលបាននាំកូនប្រុសគាត់ទៅសណ្ឋាគារ សាន ខាឡូស ។២
នៅឯសណ្ឋាគារ ហូសេបានជួបអែលឌើរ ជេម ស្ស៊ី ស្ទូវ៉ត ធ្វើការកែរឯកសារដែលហៀបនឹងបោះពុម្ពរបស់ ប៉ាលី ភី ប្រាត្ត ដែលមានចំណងជើងថា Voz de Amonestación គឺជាកូនសៀវភៅដែល ដេស៊ីឌើរៀ បានឃើញនៅក្នុងសុបិនរបស់គាត់ ។ បន្ទាប់ពីអែលឌើរ ហូសេ និយាយជាមួយអែលឌើរ ស្ទូវ៉តអំពីសុបិនរបស់ ដេស៊ីឌើរៀ មក អ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនាបានឲ្យកូនសៀវភៅមួយចំនួនផ្សេងដល់ ហូសេ ដោយសារសៀវភៅ Voz de Amonestación ពុំទាន់បានបញ្ចប់នៅឡើយ ហើយអែលឌើរ ស្ទូវ៉ត បានកត់ត្រាអំពីការសន្ទនាដ៏គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍នោះនៅក្នុងទិនានុប្បវត្តិរបស់គាត់ ។៣
បន្ទាប់ពីធ្វើដំណើរអស់ជាច្រើនគីឡូម៉ែត្រលើផ្លូវដែលមានដីហុយមក ហូសេ បានមកជួបជុំនឹងម្តាយរបស់គាត់វិញ ។ បន្ទាប់ពីបានរៀនអំពីភាពពិតប្រាកដរបស់កូនសៀវភៅនោះមក ដេស៊ីឌើរៀ បានដឹងថាសុបិននោះគឺជាការពិត ។ គាត់បានសិក្សាកូនសៀវភៅដែល ហូសេបានយកមកឲ្យគាត់នោះដោយយកចិត្តទុកដាក់ ហើយការបង្រៀនជាមូលដ្ឋានគ្រឹះអំពីដំណឹងល្អដែលមាននៅក្នុងសៀវភៅទាំងនោះបានដាស់រំជួលដល់ព្រលឹងគាត់ ។ គាត់មានបំណងទទួលបុណ្យជ្រមុជទឹក ។
បានជួបពួកអ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនា
ដោយសារអែលឌើរ ស្ទូវ៉ត នៅបន្តបញ្ចប់សៀវភៅ Voz de Amonestación អែលឌើរ មេលីតុន ត្រេហូ ជាអ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនាមកពីប្រទេសអេស្ប៉ាញ ត្រូវបានបញ្ចូនឲ្យទៅទីក្រុងណូប៉ាឡា ដើម្បីស្វែងរក ដេស៊ីឌើរៀ និងហូសេ ។ នៅថ្ងៃទី ២២ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៨៨០ អែលឌើរ ត្រេហូ បានជ្រមុជទឹក ដេស៊ីឌើរៀ ខ្វីនថាណា ឌើ យ៉ាញេស្ស និង ខាមិន កូនស្រីរបស់ហូសេ ។ ដេស៊ីឌើរៀ គឺជាមនុស្សទី ២២ ដែលបានទទួលបុណ្យជ្រមុជទឹកនៅក្នុងបេសកកម្មម៉ិកស៊ិក ហើយជាស្ត្រីដំបូងគេនៅក្នុងប្រទេសម៉ិកស៊ិកភាគកណ្តាល ។៤
នៅចុងខែនោះ ហូសេ បានទៅលេងទីក្រុងម៉ិកស៊ីកូ ម្តងទៀត ហើយបាននាំយកសៀវភៅ Voz de Amonestación ចំនួន ១០ ក្បាលទៅផ្ទះផងដែរ ។ ទីបំផុត ដេស៊ីឌើរៀ បានឃើញកូនសៀវភៅដែលគាត់បានឃើញក្នុងសុបិន ។ សម្រាប់គាត់ កូនសៀវភៅនោះគឺជាការំឭកដល់គាត់អំពីព្រះអម្ចាស់ ដែលបានឈោងព្រះហស្តទ្រង់ដោយផ្ទាល់ទៅជួយគាត់ ហើយធ្វើឲ្យគាត់ចាប់អារម្មណ៍លើដំណឹងល្អដែលបានស្តារឡើងវិញ ។
ព្រះគម្ពីរមរមនភាសាអេស្ប៉ាញមុនដំបូងគេបង្អស់
នៅអាយុ ៧២ ឆ្នាំ ដេស៊ីឌើរៀ បានឃើញថាសុខភាពរបស់គាត់បានចុះទ្រុឌទ្រោម ។ នៅឆ្នាំ ១៨៨៦ គាត់ពុំអាចចាកចេញពីផ្ទះដ៏តូចរបស់គាត់នៅ សាន ឡូរែនសូ ក្បែរទីក្រុង ណូប៉ាឡា បានឡើយ ។ នាល្ងាចដ៏សោកសៅមួយ ពួកចោរបានគាស់ចូលផ្ទះរបស់គាត់ វាយធ្វើបាបគាត់ ហើយបានលួចយកប្រាក់ ៣០០០ ដុល្លារទៅផងដែរ ។៥ តែ ដេស៊ីឌើរៀ នៅរស់រានមានជីវិត ។ ជាជាងមានក្តីអស់សង្ឃឹម ដេស៊ីឌើរៀ បានរង់ចាំជំនួយរបស់ព្រះអម្ចាស់ដោយសេចក្តីជំនឿ ។ គាត់បានរៀនមកពីសុបិនរបស់គាត់ថា ព្រះអម្ចាស់ជ្រាបដឹងអំពីស្ថានភាពរបស់គាត់ ។
ក្រោយមកនៅខែ តុលា ឆ្នាំ ១៨៨៦ សាវកមួយរូប និងប្រធានបេសកកម្មពីរនាក់ បានទៅលេងតំបន់នោះដោយពុំបានព្រៀងទុកឡើយ ។ ហូសេ យ៉ាញេស្ស បានប្រាប់ពួកលោកអំពីការរងទុក្ខរបស់ម្តាយគាត់ ។ ពួកបងប្អូនប្រុសបានប្រញាប់ទៅផ្ទះរបស់ដេស៊ីឌើរៀ ។ ដេស៊ីឌើរៀមានចិត្តរីករាយដោយបានជួបអែលឌើរ អ៊ីរ៉ាស្តុស ស្នូ ក្នុងកូរ៉ុមនៃពួកសាវកដប់ពីរនាក់ ហើយបានឲ្យអែលឌើរ អ៊ីរ៉ាស្តុស ស្នូ ដាក់ដៃលើក្បាលគាត់ ផ្តល់ការប្រសិទ្ធពរបព្វជិតភាព ។
អំឡុងពេលពួកបងប្អូនប្រុសសួរសុខទុក្ខគាត់ នោះប្រធានបេសកកម្ម ហូរ៉េស្ស ខូមមីង បានប្រាប់ដំណឹងដ៏រំភើបមួយដល់ ដេស៊ីឌើរៀ ។ អែលឌើរ អ៊ីរ៉ាស្តុស ស្នូ បានប្រាប់គាត់អំពីការបកប្រែដំបូងនៃព្រះគម្ពីរមរមនទាំងមូលជាភាសាអេស្ប៉ាញ នៅទីក្រុង សលត៍ លេក ជិតចប់សព្វគ្រប់ហើយ ។ ដេស៊ីឌើរៀ បានស្នើសូមព្រះគម្ពីរដែលនឹងមាននាពេលដ៏ឆាប់ខាងមុខនោះភ្លាម ។
មួយខែក្រោយមកប្រធាន ខូមមីង បានយកព្រះគម្ពីរមរមនមួយក្បាលនោះទៅផ្ទះរបស់ ដេស៊ីឌើរៀ ។ គាត់បានសរសេរអំពីបទពិសោធន៍នេះថា ៖ « ការសួរសុខទុក្ខបងស្រីចំណាស់ យ៉ាញេស្ស ជាអ្នកកំពុងត្រូវការការមើលថែ ខ្ញុំបានជូនព្រះគម្ពីរមរមនបោះពុម្ពរួចនោះទៅគាត់ ដែលខ្ញុំត្រូវបានបញ្ជូនទៅរដ្ឋ យូថាហ៍ ដើម្បីយកវាឲ្យគាត់ ។ វាគឺជាព្រះគម្ពីរដំបូងគេជាភាសាអេស្ប៉ាញដែលបានទទួលនៅក្នុងប្រទេសម៉ិកស៊ិក ។ … គាត់ហាក់បីដូចជាពេញចិត្តព្រះគម្ពីរនោះខ្លាំងណាស់ » ។៦ នេះគឺជាលើកចុងក្រោយនៃការសួរសុខទុក្ខរបស់អ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនាជាមួយ ដេស៊ីឌើរៀ អំឡុងពេលនៃជីវិតរបស់គាត់ ។
នៅដាច់ពីគេ ប៉ុន្តែពុំត្រូវបានបំភ្លេចចោលឡើយ
នៅឆ្នាំ ១៨៨៩ គឺ ១០ ឆ្នាំបន្ទាប់ពីដំណឹងល្អដែលបានស្តារឡើងវិញមកដល់ប្រទេសម៉ិកស៊ិកភាគកណ្តាល នោះថ្នាក់ដឹកនាំសាសនាចក្រទទួលអារម្មណ៍បំផុសគំនិតឲ្យផ្លាស់ប្តូរ ធនធានដែលមានតិចតួចរបស់សាសនាចក្រ ដោយបង្កើតក្រុមនានានៅក្នុងប្រទេសម៉ិកស៊ិកភាគខាងជើង ។ សមាជិកនៅជិតទីក្រុងម៉ិកស៊ីកូ ដែលមានចម្ងាយផ្លូវប្រហែល ១៦០០ គីឡូម៉ែត្រ ពីក្រុមទាំងនោះ មានអារម្មណ៍ដូចជាសត្វចៀមដែលគ្មានអ្នកគង្វាល នៅពេលអ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនាបានចាកចេញទៅភាគខាងជើង ។ ដោយមានក្រុមគ្រួសារនៅក្បែរ ដេស៊ីឌើរៀ បានដឹងថាពួកគេនឹងត្រូវអនុវត្តតាមដំណឹងល្អនៅកន្លែងដាច់ឆ្ងាយពីគេ ។ នេះមានន័យថា គាត់នឹងពុំអាចចូលរួមថ្នាក់សមាគមសង្គ្រោះ ឬទទួលពរជ័យនៃព្រះវិហារបរិសុទ្ធអំឡុងពេលនៅមានជីវិតនោះឡើយ ។
ប៉ុន្តែគាត់បានទទួលស្គាល់ថា ព្រះអម្ចាស់បានស្គាល់គាត់ ។ តាមរយៈអ្នកបម្រើរបស់ទ្រង់ ព្រះអម្ចាស់បានបើកសម្តែងព្រះទ័យរបស់ទ្រង់ ដើម្បីបម្រើហ្វូងចៀមរបស់ទ្រង់ម្នាក់ម្តងៗ ។ ដោយសារសុបិនរបស់គាត់ ពរជ័យនៃបព្វជិតភាព និង ព្រះគម្ពីរមរមន នោះដេស៊ីឌើរៀ អាចថ្លែងទីបន្ទាល់អំពីការបញ្ជាក់ដ៏ច្បាស់លាស់របស់គាត់ថា ព្រះខ្វល់ខ្វាយអំពីសេចក្តីត្រូវការរបស់គាត់ទាំងខាងវិញ្ញាណ និងខាងសាច់ឈាម ។ ទោះបីជាចំណេះដឹងនេះពុំអាចរារាំងការសាកល្បង និងឧបសគ្គនានាកុំឲ្យកើតមានឡើងក្នុងជីវិតគាត់ក្តី ក៏វាបានផ្តល់នូវទំនុកចិត្តដល់គាត់ថា ព្រះអម្ចាស់នឹងសម្រាលបន្ទុករបស់គាត់ ។
មរតកនៃការកាន់ខ្ជាប់
ក្នុងឆ្នាំ ១៩០៣ អ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនាបានត្រឡប់ទៅប្រទេស ម៉ិកស៊ិកភាគខាងត្បូងវិញជាលើកដំបូង ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៨៨៦ មក ។ ពួកគេបានជួប ហូសេ ដែលសង្ខេបអំពីការកាន់ខ្ជាប់ដរាបដល់ចុងបំផុត និងមរតកនៃសេចក្តីជំនឿ ដោយនិយាយថាទាំងភរិយា និងម្តាយរបស់គាត់ « បានចែកឋានទៅទាំងមានសេចក្តីជំនឿទាំងស្រុងលើនិកាយមរមន » ហើយថាគាត់ « រំពឹងថានឹងស្លាប់ក្នុងជំនឿនៃពួកមរមន » ។៧
បន្ទាប់ពីបានសុបិនអំពីរឿងនោះមក ដេស៊ីឌើរៀ បានចាប់ផ្តើមដើរលើមាគ៌ានៃដំណឹងល្អ ដោយក្លាយជាអ្នកត្រួសត្រាយជនជាតិឡាតាំងនៃសាសនាចក្រ ។ គ្រាប់ពូជនៃសេចក្តីជំនឿបានដុះឡើង តាមរយៈសុបិននៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៨០ នោះ ពុំឥតប្រយោជន៍ឡើយ វាបានដុះពន្លកឡើងនៅពេល ដេស៊ីឌើរៀ បានចុះសេចក្តីសញ្ញានៃបុណ្យជ្រមុជទឹក ហើយស៊ូទ្រាំនឹងការសាកល្បងគាត់ដោយសេចក្តីជំនឿ ។ ដេស៊ីឌើរៀ នឹងពុំងាយចុះខ្សោយខាងវិញ្ញាណឡើយ នៅពេលគាត់ និងគ្រួសារគាត់អនុវត្តតាមដំណឹងល្អដែលនៅដាច់គេពីព្រះវិហារទាំងអស់នោះ ប៉ុន្តែគាត់បានបន្តកាន់ខ្ជាប់ ។ គាត់បានដឹងថាព្រះខ្វល់ខ្វាយ ហើយមើលថែរូបគាត់ក្នុងផ្នែកដ៏តូចនៃពិភពលោក ។
ទោះបីជាគាត់ពុំអាចចេញពីផ្ទះរួចក្តី គាត់ក្លាយជាគំរូមួយនៃសេចក្តីជំនឿ ភាពឧស្សហ៍ព្យាយាម ការគោរពប្រតិបត្តិ និងជាកម្លាំងមិនត្រឹមតែសម្រាប់គ្រួសាររបស់គាត់ប៉ុណ្ណោះនោះទេ ថែមទាំងដល់ពួកយើងម្នាក់ៗផងដែរ នៅពេលយើងព្យាយាមបន្តនូវស្មារតីនៃអ្នកត្រួសត្រាយនេះ ។