Kotak Bōram im Mōņōņō
Jān M. Joseph Brough
Rikakpilōklōk eo Kein Karuo ilo Doulul eo Eutiej an Likao ro
Ilo ad jelm̧ae men ko reppen ilo wāween eo an Irooj, kōm̧m̧an bwe jen kotak bōrad im m̧ōņōņō.
Ilo 1982, jema, ruo m̧ōttan, im n̄a kar etal n̄an juon kalojooj ilo Alaska. Kōm eaar tōkeak ļo̧k ilo juon reba n̄an tallōn̄e jet iaan jikin ko raiboojoj. N̄an kadikļo̧k eddodo eo kōmij make ineekki, kōm eaar aini kein jerbal ko am ilo juon bo̧o̧k, kalibbubuiki kōn peba, im kar kaddāppe kōļar ko ie, im jonam̧ōjļo̧k ilo wūntō in baļuun eo n̄an ijo kōmij jibadōkļo̧k.
Ālkin am itaakļo̧k, kōm̧ eaar pukote im bar pukote, ak kōn am̧ inepata, kōm eaar jab maron̄ lo jabdewōt bo̧o̧k. Tokālik kōm̧ eaar loe juon. Epād ie juon jitoob jidikdik, jidik m̧ōttan, jet tōn̄al, im ruo pākij in Hamburger jooj—bōtaab ejjeļo̧k hamburger. Ejjeļo̧k juon wāween bwe kōmij kūr ļo̧k jikin ko jet, im jikejuuļ eo n̄an tin bōk kōmmim ekar wiik eo tok juon.
Iaar katak ruo katak ko raorōk jān en̄jake in: Juon, jab joļo̧k kopej in m̧ōn̄ā ko kijōm̧ ilo wūntō eo. Ruo, jet iien jemaron̄ ioon men ko reppen.
Emākijkij, en̄jake eo ad jinointata n̄an men ko reppen ej “Etke n̄a?” Kajjitōk etke, ijoke, eban bōk ļo̧k men eo epen. Irooj ej kōņaan bwe jen diplo̧kki apan̄ ko, im Eaar ba “aolep men kein otemjeļo̧k renaaj letok n̄an [kōj imminene, im naaj n̄an em̧m̧anļo̧k eo [ad].”1
Jet iien Irooj ej kajjitōk bwe jen kōm̧m̧ane men eo epen, im jet iien apan̄ ko ad rej waļo̧k jen kālet ko ad make jej kōm̧m̧ani ak ko jet. Nipai eaar ioon jim̧or jekjek kein. Ke Liai eaar kōņaan bwe ļōm̧aro nejin ren bar ro̧o̧l im būki pileij ko jān Leban, eaar ba, “Lo ļōm̧aro jeiūm̧ rej ellotaan, im ba epen men in iaar likūt ioer; ak lo iaar jab likūt ioer, ak men in ej kien an Irooj.”2 Ilo bar juon iien, ļōm̧aro jein Nipai raar kōjerbal anemkwoj eo aer n̄an kabōjrake: “Raar door peier iōō, bwe lo raar kanooj illu, im raar lukōj eō kōn tomede ko, bwe raar pukot n̄an bōk mour eo aō.”3
Josep Smith eaar ioon men eppen ilo Kalbuuj Liberty. Kōn ejjeļo̧k jipan̄ ak būrom̧ōj wōt, Josep eaar lim̧ō, “O Anij, kopād ia?”4 Ejjeļo̧k pere jet iaad raar en̄jake in āinwōt kar Josep.
Aolep rej ioon men ko reppen: mej an juon eo ejitōn bōro, jepel, an juon ajri jab jar, nan̄inmej, m̧ōjņo̧ ilo tōmak, luuji juon jerbal, ak jabdewōt apan̄.
Iaar lukkuun in oktak ke iaar ron̄ naan kein jān Elder Neal A. Maxwell jen Doulul eo an Jon̄oulruo, kar kōnono kōn nan̄inmej eo an kōn leukemia. Eaar ba, “Iaar lin̄uri jet ekkatak ko rem̧wilaļ im kōmeļeļe kein 13 im bōklekōt in naan ko raar itok n̄an kōļmenļo̧kjeņ eo aō: ‘Iaar lewaj n̄an kom̧ leukemia eo me kwomaron̄ katakin armej ro aō kōn m̧ool.’” Innām eaar etal wōt im kwaļo̧k elmen an kar en̄jake in kōjeraam̧m̧an e “kōn m̧ool eo an indeeo eļap. … Meļeļe eo kōn indeeo in emaron̄ jipan̄ kōj etal bar 100 iaat, eo me emaron̄ in pen.”5
N̄an jipan̄ kōj etal im diplo̧ki eppen ko ad n̄an tōpar mour indeeo, in kwaļo̧k ruo men ko. Jej aikuj jelm̧ae men ko reppen, m̧oktata, jeorļo̧k an ro jet bōd im, kein karuo, leļo̧k kōj make n̄an Jemedwōj Ilan̄.
Jeo̧rļo̧k bōd an ro raar kōm̧m̧an bwe en pen n̄an kōj im kōllaajrak “[kōj] make n̄an ankilaan Anij”6 emaron̄ in lukkuun pen. Emaron̄ in kōmetak n̄e men eo epen eaar jarjar jen baam̧le eo ad, ro m̧ōttad repaak, ak bōlen kōj make.
Āinwōt kar juon bisop edik, iaar katak kōn jeo̧rļo̧k bōd ke stake būreejtōn eo aō, Bruce M. Cook, eaar kwaļo̧k bwebwenato in. Eaar ba:
“Ilo 1970 ko, jet m̧ōtta im n̄a kar jino juon bājinej. Men̄e kōm eaar jab kōm̧m̧ani men ko rejekkar, jet kālet raar ļōmwaan, koba ippān apan̄ in jeraam̧m̧an ko, kar waļo̧k ilo am likjab.
“Jet iien rijipan̄ ro raar leļo̧k juon notaan n̄an būki jāān ko aer raar jako. Ļoār eo aer eaar juon rikakpilōklōk in bisoprik n̄an baam̧le eo aō. Eaar lukkuun in pen n̄an rejetake em̧m̧aan in eo me ej kōņaan kakkure n̄a. Iaar ejaake jet dike ko ņae e im kar likūt e aō rikōjdāt. Ālkin ļalem iiō in abwilōn̄lōn̄ ko, eaar jako aolep men ko m̧weiim̧, ekoba m̧weeo m̧ōm̧iim.
“Ilo 2002, lio pāleeō im n̄a kar jeļā bwe stake būreejtōnji eo me iaar jerbal ippāer āinwōt juon rikakpilōklōk ej tin bar ejaak. Ke kōm̧ij ilo̧k ilo juon kakkije ekadu m̧okta jen kōtļo̧k eo, eaar kajjitōk ippa wōn ro inaaj kālet er bwe ren aō rikakpilōklōk eļan̄n̄e in kar kūr āinwōt stake būreejtōn eo ekāāl. Iaar jab kōņaan kōnono kake, ak eaar akweļap. Ilo m̧ool, juon āt eaar jiktok ilo ļōmņak eo aō. Innām eaar kwaļo̧k etan ļoār eo me kom̧ro eaar dike doon enan̄in 20 iiō rem̧ootļo̧k. Ke ej kōnono, Jetōb eaar kapene bwe ej aikuj in juon iaan rikakpilōklōk ro. Elmen aō jeo̧rļo̧k an em̧m̧aan in bōd?
“Ke Elder David E. Sorensen eaar letok n̄an eō kūr in n̄an jerbal āinwōt stake būreejtōn, eaar letok juon awa n̄an kālet rikakpilōklōk ro. Kōn dānnin kōmjaaļal, iaar kile bwe Irooj eaar kadede kwaļo̧k revelesōn in. Ke ij kwaļo̧k etan em̧m̧aan in me kar aō rikōjdāt, illu, inepata, im kōjdāt eaar jako. Ilo iien eo, iaar jeļā bwe aenōm̧m̧an eo me eaar itok kōn jeo̧rļo̧k bōd kōn Pinmuur eo an Kraist.”
Ilo naan ko jet, stake būreejtōn eo aō ekar “jeo̧rļo̧k an bōd,” āinwōt Nipai eo etto.7 Iaar jeļā Būreejtōn Cook im rikakpilōklōk eo an ewōr ruo ritōl priesthood ro rewānōk ro rej iakwe doon. Ikar kōņaan bwe in āinwōt er.
Iiō ko m̧oktaļo̧k, ilo iien ko reppen ilo Alaska, iaar m̧ōkaj in jeļā bwe jekpen ņae jekjek ko jet am̧—pilot eo eaar juļo̧k m̧ōn̄ā ko kijem—eaar jab juon jekjek em̧m̧an. Ijoke, ke kōmij ioon apan̄ ilo ānbwin, ejjeļo̧k m̧ōn̄ā, nan̄inmej, im kiki ioon laļ ilo juon iien ļan̄ kōn juon wōt kōbba n̄an kalbubuik kōm̧, Iaaar jeļā bwe “ippān Anij ejjeļo̧k men epen.”8
Armej raņ, Anij ej aikuj men ko reppen jān kwe. Juon leddik 14 an iiō eaar bōk kuņaan ilo juon jiāe basketball. Eaar ettōņake an ikkure ilo high school basketball āinwōt leddik eo jein. Innām eaar jeļā bwe ro jinen im jemen raar kūr n̄an tōl ilo juon mijen ilo Guatemela.
Ke rej tōkeak ļo̧k, eaar lo bwe ruo iaan kūlaaj ko an enaaj ilo kajin Spanish, juon kajin ejjan̄in kar jeļā. Eaar ejjeļo̧k juon tiim in ikkure an leddik ilo jikuuļ eo an. Eaar jokwe ilo floor 14th ilo juon em̧ elukkuun in jokne. Tulōn̄in aolepān, ejjab maron̄ in diwōj make iaan kōn wōt kōjparok ko.
Ro jinen im jemān raar ron̄ an jan̄ make ilo iien kiki elōn̄ allōn̄ ko. Menin eaar rubwe būruweer! Āliktata raar kālet n̄an bar kōro̧o̧l e n̄an m̧weeo ippān jibwiin bwe en high school.
Ke kōrā eo pāleeō eaar kōdeļo̧n̄ tok leddik eo nejum̧ n̄an ba n̄an e kōn ļōmņak eo am̧, eaar lo an leddik eo nejum̧ bukwelōlō ilo jar ilo an pelļo̧k Bok in Mormon eo iturin peet eo. Jetōb eaar unoojdikdik n̄an kōrā eo pāleeō, “Enaaj em̧m̧an,” im kōrā eo pāleeō eaar etal jen ruum̧ eo.
Kōm ar jab bar ron̄ an jan̄ ilo iien an bar kiki. Kōn kije im jipan̄ eo an Irooj, eaar peran n̄an jelm̧ae iiō ko jilu.
Ilo jem̧ļo̧kin mijen eo am, iaar kajjitōk ippān leddik eo neju eļan̄n̄e ekōņaan jerbale juon mijen aolep raan. Uwaak eo ekar, “Jaab, Baba, em̧ōj de aō jerbal.”
Em̧m̧an wōt ippa! Ak emaron̄ jiljino allōn̄ tokālik, Jetōb eaar karuj eō ilo bon̄ kōn kōļmenļo̧kjeņ in: “Em̧ōj aō kūr leddik eo nejum̧ n̄an jerbale juon mijen.”
Jar eo aō ekar, “Jemedwōj Ilan̄, eaar kanooj lewaj eļap.” Kar m̧ōkaj in kajim̧we eō kōn Jetōb im kar meļeļe bwe jerbal in mijenede eo an ekar kōņaan jān Irooj.
Tokālik iaar bōk leddik eo neju n̄an kōrālep. Jān turājet in tebōļ eo, iaar ba, “Ganzie, kwojeļā etke kōjro ej pād ijin?”
Eaar ba, “Aaet, Baba. Kwoj kōnaan bwe in jerbale juon mijen. Ijjab kōņaan etal, ak ij etal.”
Kōnke eaar leļo̧k ankilaan n̄an Jemedwōj Ilan̄, eaar jerbal n̄an E kōn aolepen būruwōn, maron̄, ļōmņak, im kajoor. Eaar katakin jemān elmen kōm̧m̧ane juon men epen.
Ilo nokon in jota eo peļaakin laļ ippān Būreejtōn Russell M. Nelson n̄an jodikdik ro, eaar kajjitōk jet men ko reppen ippān jodikdik ro. Būreejtōn Nelson eaar ba: “Kūr eo aō kein kōļalem n̄an kom̧ ej jutak wōt; kom̧in oktak jen laļ in. … Irooj ej aikuji kom̧ n̄an n̄ipiktokin āinwōt, ainikien āinwōt, m̧akūtkūt āinwōt, im nuknuk āinwōt juon rijilōk eo em̧ool an Jisōs Kraist.”9 Menin emaron̄ juon men epen, aaet ijeļā komaron̄ kōm̧m̧ane—kōn m̧ōņōņō.
Keememej bwe “armej ren āinwōt, bwe ren maron̄ m̧ōņōņō.”10 Kōn aolep men ko Liai eaar iooni, eaar lo wōt m̧ōņōņō. Keememej kar Alma “kar joon e kōn būrom̧ōj”11 kōn wōt armej ro an Ammōnaia? Enjeļ eo eaar jiron̄ e, “Jeraam̧m̧an n̄an kwe, Alma; kōn menin, kotak bōram im lan̄lōn̄, … bwe kwaar niknik ilo kōjparok kien ko an Anij.”12 Alma eaar jeļā juon m̧ool eļap: jemaron̄ iien otemjej lan̄lōn̄ n̄e jej kōjparok kien ko. Keememej bwe ilo iien pata ko im apan̄ ko kar iooni ilo tōre in kapen eo an Moronai, “eaar ejjjeļo̧k juon iien ekōm̧ōņōņō ilubwiljin armej in Nipai.”13 Jemaron̄ im jeaikuj lo m̧ōņōņō n̄e jej ioon men ko reppen.
Rilo̧mo̧o̧r eaar ioon men ko reppen: “Laļ in … naaj ekajet E bwe ej men pata; kōn menin rej den̄ļo̧ke E, im E ej kōtļo̧k e; im rej ubrare E, im E ej kōtļo̧k e. Aaet, rej em̧ōje E, im E ej kōtļo̧ke, kōn iakwe im jouj eo An im kōn kijenmej eo An kōn ro nejin armej.”14
Kōn iakwe im jouj, Jisōs Kraist eaar en̄taan kōn Pinmuur. Āinwōt juon tōprak, Eaar ba n̄an kōj kajjojo, “Ilo laļ koṃij eñtaan, a koṃwin ṃōṇōṇō; N̄a Iar bōk anjọ ioon laḷ.”15 Kōn Kraist, jemaron̄ bar anjo̧ ioon laļ.
Ilo ad jelm̧ae men ko reppen ilo wāween eo an Irooj, kōm̧m̧an bwe jen kotak bōrad im m̧ōņōņō. Kōn iien in ekwojarjar n̄an kam̧ool n̄an laļ in, Ij kwaļo̧k bwe ad Rilo̧mo̧r ej mour im tōl Kabun̄ in An. Ilo etan Jisōs Kraist, amen.