Pagkaplag og Kalinaw atol sa Pagsulay sa Pagkaadik
Ang pagkaadik maoy usa ka walay pagtuang nga bagyo nga mikuso-kuso sa adik ug sa ilang mga minahal.
Litrato gikan sa Getty Images
Ang gabii nga nasobrahan ang akong igsoong lalaki sa heroin dili gayud nako makalimtan. Makahinumdom gihapon ko sa matag detalye: ang lagubo sa iyang lawas pag-igo sa salog, ang singgit sa akong mga ginikanan, ang kalisang, ang kalibug, ug ang kawalay paglaum nga akong nabati sa dihang nakaamgo ko nga mibalik na usab kami sa uno sa iyang daw walay katapusang pakigsangka sa pagkaadik.
Sa dihang wala motubag ang akong igsoon, nasurprisa gyud ko sa akong kaugalingon. Bisan pa sa kaguliyang libut kanako, usa ka dili natural nga kalig-on miabut kanako nga nakapahimo nako sa pagtabang sa akong mga ginikanan nga mapahiluna ang sitwasyon sa akong igsoon. Gikuptan nako ang nanggahi nga lagum niyang mga kamot ug hinay nga namulong kaniya samtang mitutok siya og balik uban ang blangko nga mga mata. Bisan tuod dili ko makatuo sa akong nakita, makatingala ang akong kakalma samtang naghulat kami niya nga maulian. Nakaamgo ko wala madugay nga kining tukma sa panahon nga kakalma mao ang makasuporta nga gahum sa Ginoo.
Human siya mapahiluna ug madala sa ospital aron matambalan, akong naamguhan ang kabug-at sa sitwasyon. Ang akong temporaryong kusog nga pinadala sa langit nahurot, ug nahugno ko uban sa kasubo. Hilabihan ang akong kaguol. Nagsakit ang akong dughan samtang mitikuku ko sa akong higdaanan, ug naglisud ko og ginhawa. Hilabihan ang akong pagbakho tungod sa akong emosyon. “Naunsa man kining akong kinabuhi?” Naghunahuna ko. “Dili gayud siya makabuntog sa iyang pagkaadik! Dili na ko makahimo niini!”
Nianang higayuna nga nahugno ko sa kasubo, daw gibati nako nga gialsa ko sa hangin pinaagi sa usa ka dili makitang pwersa—usa ka kusog kaayong hangin nga kalit nga milamba kanako ngadto sa kawalay paglaum—usa ka pagbati nga gireserba dili lamang alang sa mga adik apan alang niadtong nagmahal kanila, usa ka pagbati nga nahimo na akong pamilyar kaayo.
Bagyo nga Walay Pagtuang
Ang pagtan-aw sa tawo nga imong gimahal nga nanglimbasug sa pagkaadik daw dili gyud maagwanta. Ang pagkaadik mosangput sa mga bakak, pagtagu-tago, pagpanglingla, ug pagluib, nga makamugna og kamapanalipdanon, kaulaw, ug kawalay pagsalig—nga ang tanan makaguba sa mga relasyon sa uban ug makahimo sa matag usa kanato sa pagduda sa atong pagsabut sa reyalidad. Dili ko makasulti ninyo kon kapila na nga ang matag usa sa akong mga ginikanan, mga igsoon, ug ako miatubang sa kasakit sa pagpangutana sa among kaugalingon og “unsa kaha kon?” ug “kon giingon niini pa lang.”
Dili ang tanang pamilya nga naapektuhan sa pagkaadik adunay sama nga kasinatian, apan sa sitwasyon sa akong pamilya, ang pagkaadik sa akong igsoon miresulta sa panagsumpaki kon unsaon sa pagdala sa iyang sitwasyon. Adunay mga komentaryo nga dili direktang nagsupak sa gusto sa uban nga “pasagdan lang” ug nasakitan nga mga pagbati tali kanako ug sa akong mga igsoong babaye sa dihang ang pagtagad sa akong mga ginikanan kanunay nga nakatutok sa among igsoon. Usahay, kinahanglan namong magbantay sa among isulti ug buhaton aron dili makasilo sa usag usa.
Ang pagkaadik daw sama sa umaabut nga unos—kanunay nga adunay dag-um sa kawalay kasiguroan ug kabalaka nga anaa ibabaw kanamo. Bisan og kanunay kaming nabalaka, nagpaabut nga dunay bati nga mahitabo, kon mahitabo na kini, masurprisa gihapon kami, ug maoy hinungdan nga malisang kami. Sa matag higayon. Usa kini ka ngil-ad, walay katapusan nga pagtuyok.
Sa dihang ang akong igsoon nasobrahan sa druga, wala na siya maggamitan niini sulod sa duha ka tuig. Sa katapusan mibati na kami og kahupayan human magtan-aw kaniya nga nanglimbasug sa ngil-ad nga mga sangputanan sa pagkaadik sa sobra usa ka dekada. Apan sa higayon nga nabantang na usab siya sa iyang bisyo, ang tanang kalamboan nga iyang nahimo sa milabay nga duha ka tuig kalit nga nahanaw.
Human makakita og daklit nga kagawasan nga hapit na moabut, napugos kami sa pagbalik ngadto sa kusganon, komplikado, ug daw dili maeskapuhan nga bagyo sa pagkaadik, usa ka unos nga mibundak diha sa adik samtang mikusu-kuso usab sa ilang mga minahal.
Si Presidente Russell M. Nelson mipasabut sa pagkaadik sa mosunod: “Gikan sa inisyal nga eksperimento nga gihunahuna nga dili importante, mosunod ang usa ka magbalik-balik nga dautang binuhatan. Gikan sa pagsulay mosangpot sa usa ka gawi [habit]. Gikan sa usa ka gawi moabut ang pagdepende. Gikan sa pagdepende moabut ang pagkaadik. Ang gikusgon sa paglambo niini hinay-hinay. Ang makapaulipon nga mga higot sa gawi gamay ra kaayo aron mabantayan hangtud nga lig-on na kaayo kini aron putlon.”1
Ang mga pagbati sa kompleto ug hingpit nga pagluib lisud kaayo alang kanako ug sa akong pamilya.
Apan ang kanunay natong makalimtan kalabut sa pagkaadik mao nga sa dihang ang akong igsoon mibalik sa paggamit og druga, wala siya mopili sa iyang pagkaadik kay sa iyang pamilya; nagsagubang siya kada adlaw og hapit dili maagwanta nga tintasyon nga dili nato hingpit nga masabtan.
Ang Manluluwas Makita sa Higayon sa Hingpit nga Kaguol
Samtang naghigda sa akong higdaanan, mabati na nako ang pamilyar nga kaguol nga hinay-hinayng misulod og balik sa akong hunahuna. Gibati nako nga nawad-an og paglaum. Nabuntog. Nagsakit. Bisan og nangamuyo ko sa Dios nga tangtangon ang kasakit sa akong kasingkasing ug hatagan ang akong igsoon sa kalig-on nga mobuntog pag-usab niini nga pagsulay, sigurado ko nga dili na gayud ako makagawas sa tumang kaguol human makita ang akong igsoon nga daw wala na gyuy paglaum.
Apan nahimo nako sa dili matino nga paagi.
Matag higayon nga anaa ako sa grabeng kaguol, resulta man kini sa pagkaadik sa akong igsoon o sa ubang mga pagsulay nga akong giatubang, nakahimo ako sa pagkontrolar sa akong emosyon, mopakalma sa akong kaugalingon, ug mopadayon na usab sa unahan. Daw imposible kini, apan mao kana ang nakanindot mahitungod sa grasya ug kalooy sa Manluluwas: kon akong isalig ang akong kinabuhi Kaniya, himoon Niya ang imposible, nga posible. Sama sa gitudlo ni Pablo, “Mahimo ko ang tanang butang pinaagi kang Kristo nga nagapalig-on kanako” (Mga Taga-Filipos 4:13).
Ang akong mga higayon sa kaguol, ang akong “pinakaubos” nga mga higayon, kasagaran miabut sa dihang maayo ang dagan sa akong kinabuhi, sa dihang malipayon ko, ug dayon, sa kalit lang, mausab ang akong pagbati—ug bog! Masanapan ko sa kaguol o kawalay kadasig. Ang pagkahagbong kalit, wala damha, ug sakit. Apan makatingala, tungod kay mibati na ko og kawalay kadasig o kaguol sa akong kinabuhi samtang nagsinati og lain-laing mga pagsulay, akong nasabtan nga ang higayon sa hingpit nga kaguol o pagkawala mahimo usab nga matahum nga pagbati. Tungod kay kon palibutan ka sa hingpit nga kangitngit, ang kahayag sa Manluluwas nagdan-ag gihapon nga masanagon. Kon ang imong kaugalingon nagsinati og hingpit nga kaguol, hinumdumi ang mga pulong ni Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles: “Imposible nga ang mahangturong kahayag sa Pag-ula ni Kristo dili moabut kaninyo.”2
Ang akong mga higayon nga mibati og hingpit nga kaguol mitabang kanako nga mas makaamgo sa gahum sa Pag-ula ni Jesukristo. Sa dihang nagsubo ko tungod sa akong igsoon ug nagtuo ko nga walay nakasabut sa akong gisinati, nasayud ko nga nakasabut ang Manluluwas. Nasayud ko nga nakasabut usab Siya sa pagkaadik sa akong igsoon sa paagi nga walay lain nga makahimo. Bisan unsa pa ka dili nako gusto ang kalit, makalilisang nga pagbalik ngadto sa kaguol, mapasalamaton ko sa mga higayon nga ang Manluluwas mitabang kanako sa pagpadayon sa dihang wala koy kusog nga mopadayon sa unahan nga ako ra. Kalabut sa pagkaadik sa akong igsoon, milig-on Siya kanako aron makabaton og kalooy alang sa akong igsoon imbis nga hukman o basolon siya, mosabut kaniya bisan og nanglimbasug siya sa usa ka butang nga wala ko makasabut sa hingpit, ug mopasaylo kaniya ug mohigugma kaniya bisan og kapila na ko nasakitan sa iyang mga pagpili.
Pagsuporta Niadtong Nagsagubang sa Pagkaadik
Ang akong igsoon maayo gayud nga tawo. Mabination siya ug matinahuron. Mapaubsanon siya ug maaghup. Maalamon siya ug siaw kaayo. Pinangga siya nga uyoan, maayo nga higala, ug minahal nga sakop sa akong pamilya. Dili gayud siya dautan nga tawo. Anak siya sa Dios nga adunay mahangturong bili nga nalit-ag ni Satanas ug sa iyang kaugalingong pagkaadik tungod kay mihimo siya og pipila ka bati nga mga desisyon. Sama sa gitudlo ni Presidente Dallin H. Oaks, Unang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, “Ang gagmay nga buhat sa pagsupak o gagmay nga mga kapakyasan sa pagsunod sa matarung nga mga buhat makadala nato ngadto sa sangputanan nga gipasidaan nga likayan.”3 Bisan pa sa dili maayo nga mga pagpili sa akong igsoon, siya ug si bisan kinsa nga nanlimbasug sa pagkaadik, ingon man sa ilang mga banay, nagkinahanglan og suporta ug kalig-on.
Ang akong pamilya hilum nga nag-antus kalabut sa mga panglimbasug sa akong igsoon sulod sa dugayng panahon. Giagwanta namo ang kaulaw diha sa among kaugalingon sulod sa mga katuigan. Gibati namo nga ang pagkaadik dili angayng hisgutan, mao nga wala gayud kami maghisgut niini. Nagtuo kami nga ang pagkaadik sa druga dili angay nga makaapekto sa mga pamilya kinsa naningkamot og maayo sa pagsunod sa ebanghelyo ug ni Jesukristo. Nahadlok kaayo kami kon unsay hunahunaon sa mga tawo kon mahibalo sila. Ang akong mga ginikanan kanunay nga mibasol sa ilang kaugalingon tungod sa mga desisyon sa akong igsoon, akong tagoan ang nanghitabo gikan sa akong mga higala, ug among likayan ang tanan nga mga pangutana mahitungod sa akong igsoon. Apan wala kami masayud nga ang dili paghisgut niini mas nakapasakit pa sa among mga kahimtang.
Karon gilahi na nako sa pag-atubang ang pagkaadik sa akong igsoon. Ug mao kana ang mahinungdanong pulong: pag-atubang. Sulod sa daghang katuigan, milikay ako niini ug mitago niini sa tanan, apan karon direkta ko na kining giatubang uban sa akong pamilya. Nagtinguha kami og suporta ug naningkamot kami sa pagsuporta sa uban. Sa paglabay sa mga katuigan, among nadiskubrihan nga ang pagkaadik moapekto sa daghang mga pamilya sa daghan nga lain-laing mga matang—ug walay angay nga ikaulaw o itago. Kinahanglan kini nga maistoryahan, ug kadtong napasakitan niini, kon sila man ang mga minahal o kadto mismong nanlimbasug, nagkinahanglan og minos nga paghukom ug dugang nga suporta, kalooy, pagsabut, ug gugma. Walay usa nga kinahanglang mag-antus nga nag-inusara.
Pagkaplag og Kalinaw diha sa Kalisdanan
Bisan og nag-ampo ko sulod sa mga katuigan nga ang pagkaadik sa akong igsoon matangtang gikan kaniya, akong nakat-unan nga dili mahimong hilabtan ang iyang kabubut-on. Aduna gihapon siyay kabubut-on ug naghimo og iyang kaugalingong mga pagpili, bisan diha sa mga higut sa pagkaadik. Ang akong pamilya ug ako makasuporta kaniya ug mohigugma kaniya, apan dili kami makapugos kaniya sa pag-usab. Siya ang tawo nga kinahanglang modesisyon. Busa sa dihang nalit-ag ang among kaugalingon diha sa kusog kaayong bagyo nga naglibut sa akong igsoon, gibati namo usahay nga daw walay kagawasan. Sama sa daghan pang uban nga nag-atubang sa pagkaadik, gibati namo nga daw dili makalingkawas. Apan sa walay pakyas, ang Manluluwas anaa aron mohatag kanamo og gagmay nga mga higayon sa kagawasan pinaagi sa mga pagbati sa kalinaw, kahupayan, ug sa kahibalo nga moabut ang adlaw nga mamaayo ra ang tanan.
Ang paagi sa Manluluwas sa paghatag kanako og kalinaw dili kanunay nga diha-diha dayon o talagsaon kaayo nga milagro. Kon makasinati ko sa grabe nga mga epekto sa pagkaadik, kanunay nakong hunahunaon ang higayon nga ang Manluluwas natulog panahon sa unos samtang naglawig sa Dagat sa Galilea. Nianang higayuna, nalisang ang Iyang mga Apostoles. Mipili sila sa pagtutok diha sa unos imbis nga motutok sa Manluluwas, bisan og anaa Siya tupad gayud kanila sa tibuok nga panahon. Wala gayud Siya mobiya kanila ug miluwas Siya kanila—bisan kon nagduha-duha sila Kaniya. (Tan-awa sa Marcos 4:36–41.)
Akong nakat-unan nga dili gayud ako pasagdan sa Manluluwas nga masanapan sa tumang kaguol. Sa akong kinabuhi, kanunay nga ang gagmay nga mga higayon sa kalooy sa Ginoo ang nagtugot kanako sa pagpadayon sa unahan kon makasinati ko og mga kalisdanan. Gitabangan ko Niya nga magpabiling kalma ug dili mawad-an og paglaum sa dihang gikinahanglan ko sa akong igsoon, mitabang Siya kanako nga makakaplag og kusog sa pagsagubang sa inadlaw nga mga pagsulay sa dihang nagtuo ko nga wala na koy nahabiling kusog, ug padayon Siya nga nagtanyag kanako og kalinaw bisan pa sa akong kanunay nga makapaluya nga kahadlok sa unsay wala mahibaloi.
Kanunay Gayud nga Adunay Paglaum
Tungod kay kanunay kitang makadungog og mga trahedya nga konektado sa sobrang paggamit sa druga, pagkahilo sa alkohol, o sa daghang diborsyo tungod sa pornograpiya, ang pagkaadik daw makahahadlok nga kawsa nga wala nay paglaum, apan dili kinahanglang maingon niana kanunay. Tungod sa Manluluwas, tinud-anay gayud nga adunay paglaum nga magmalampuson sa bisan unsang sitwasyon.
Bisan tuod wala ko masayud kon sa unsang paagi mahuman ang mga panglimbasug sa akong igsoon, naglaum gihapon ko, bisan kon daw kawang lamang kini. Nagpuasa ko. Nag-ampo na ako karon alang sa pagsabut, pagbati, ug paggiya imbis nga tangtangon dayon ang iyang pagkaadik. Akong nakita ang personal ug espiritwal nga kalamboan sa akong kaugalingon nga resulta niining usa ka dekada nga pagsulay. Migamit ko og daghang kapanguhaan kutob sa mahimo aron makasabut sa mga butang nga lisud sabton. Ug gihangup nako ang pagdawat og talagsaong suporta gikan sa mga higala ug mga lider sa Simbahan.
Apan labaw sa tanan, misalig ko sa Manluluwas ug sa Iyang gahum sa pag-ayo ug pagluwas. Ang Iyang Pag-ula tinuod. Walay mas labaw pa nga makahupay kay sa pagkahibalo nga hingpit Siya nga nakasabut sa unsay giatubang nako ug sa akong igsoon. Ang Salmo 34:18 nagtudlo, “Ang Ginoo haduol niadtong mga dugmok ug kasingkasing; ug nagaluwas siya niadtong mahinulsulon sa espiritu.”
Nasayud ko nga duol Siya kanako sa mga higayon nga nagguol ang akong kasingkasing, ug nasayud ko nga anaa Siya kanunay aron sa pagtabang kanako nga makakaplag pag-usab og kalipay. Wala lamang siya magtan-aw sa kusog nga bagyo gikan sa baybayon, apan sa kasagaran anaa Siya sa barko, miatubang sa naghaguros nga mga hangin ug balud uban kanako. Padayon Siya nga mipakalma sa baluron nga kadagatan sa akong kinabuhi ug nagtugot kanako nga molambo ug mobati og tinuod nga kalinaw.