iVakatawa Vinaka, Lami ni Kalou
Sa kacivi keda ko Jisu Karisito ena Domona kei na Yacana. Sa vaqaqara o Koya ka vakasokomuni keda. Sa vakatavulica o Koya na sala meda veiqaravi kina ena loloma.
Kemuni na taciqu kei na ganequ lomani, e sa bau dredre tu mada mo ni moce ka saga mera wiliki vakaraitayaloyalo na sipi? Ni ra ladeva e dua na bai na sipi vutevutea, o wiliwili: 1, 2, 3, … 245, 246, … 657, 658 …1
Vei au, e sega ni dau vakavu moce na wiliki ni sipi. Au lomaleqataka ni calata se vakayalia e dua, ka sa vakayadrati au voli oya.
Kivua na ivakatawa cauravou ka yaco me dua na tui, eda cauraka:
“A noqui vakatawa ko Jiova; ena sega na ka me yali vei au.
“Sa vakadavori au ena vanua veico drokadroka: sa tuberi au ena bati ni ucuwai sa drodro malua.
“Sa vakabulabulataka tale mai na yaloqu.”2
Ena Siganimate oqo, eda vakalagilagia na iVakatawa Vinaka, ka sa Lami ni Kalou talega. Ena Nona itutu vakalou kece, e sega ni dua e momona se vakaibalebale cake. Eda vuli vakalevu mai na ka a vakatakilai Koya kina na noda iVakabula me iVakatawa Vinaka kei na ivakadinadina vakaparofita eso me baleti Koya me Lami ni Kalou. Era sa veiuasiviti kaukauwa sara na ivakarau kei na ivakatakilakila oqo—o cei sa vinaka cake me kauwaitaki ira na lami vakamareqeti yadua me vakataka na iVakatawa Vinaka, ka ko cei sa vinaka cake me noda iVakatawa Vinaka me vakataka na Lami ni Kalou?
“Ni sa lomani ira na kai vuravura vakaoqo na Kalou me solia kina na Luvena e dua bauga sa vakatubura,” ka sa solia na Nona bula ena yalorawarawa na Luve ni Kalou Dua Bauga sa Vakatuburi kivua na Tamana.3 Sa vakadinadinataka o Jisu, “Oi au na ivakatawa vinaka: sa solia na nona bula na ivakatawa vinaka ena vukudra na sipi.”4 A tiko vei Jisu na kaukauwa me solia na Nona bula kei na kaukauwa me taura cake tale.5 Ni duavata tu kei Tamana, e sa vakalougatataki keda vakaiyauyau na iVakabula, me vaka na noda iVakatawa Vinaka ka Lami ni Kalou talega.
Me vaka na noda iVakatawa Vinaka, e sa kacivi ira na Nona sipi o Jisu Karisito ena Domona kei na Yacana. Sa vaqaqara o Koya ka vakasokomuni keda. Sa vakatavulica o Koya na sala meda veiqaravi kina ena loloma. Meda vakasamataka mada e tolu na ka oqo, vakatekivu ena Nona kacivi keda ena Domona kei na yacana.
Matai, na noda iVakatawa Vinaka e sa “kacivi ira na nona sipi ena yacadra. … Era sa kila na domona.”6 Ka “sa kacivi kemuni ena yacana, oqori na yacai Karisito.”7 Ni da vakasaqara vakaidina meda muri Jisu Karisito, sa basika na veivakauqeti meda caka vinaka, lomana na Kalou, ka qaravi Koya.8 Ni da vuli voli, vakasama tu vagumatua, ka masu; ni da vakavouia wasoma na noda veiyalayalati ni sakaramede kei na valetabu; ka da sureta na tamata kece mera ciqoma na Nona kosipeli kei na cakacaka vakalotu eso, eda sa muria tiko na Domona.
Ena noda gauna, e sa vakasalataki keda o Peresitedi Russell M. Nelson meda vakatoka na Lotu vakalesui mai ena yaca sa vakatakila o Jisu Karisito: Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai.9 A kaya na Turaga, “O koya mo ni kitaka kina na ka kecega ko ni sa kitaka ena yacaqu; o koya mo ni vakatoka kina na lotu oqo ena yacaqu; ka kerea vua na Tamada ena yacaqu me vakalougatataka na lotu ena vukuqu.”10 E vuravura taucoko, ena lomada kei na noda vuvale, eda na kaciva na Tamada ena yacai Jisu Karisito. Eda sa vakavinavinaka ena veivakalougatataki ni loloma ena noda sokalou, vulici ni kosipeli ni sa iusutu ni vuvale, ka tokona na Lotu kei na itaviqaravi e maucokona kina na vuvale.
iKarua, e sa qara ka vakasokomuni keda na iVakatawa Vinaka ki na dua ga na Nona qelenisipi. Sa taroga o Koya “Ko cei vei kemudou na tamata, sa dua na drau na nona sipi, kevaka sa vakayalia e dua vei ira, ena sega beka ni biuta laivi tu na ciwasagavulu ka ciwa ena veico, ka laki vakasaqarai koya sa yali, me kunea mada?”11
Sa sudra yani na noda iVakabula ki na dua ka vakakina na ciwasagavulu ka ciwa, ena dua vata ga na gauna. Ni da veiqaravi, eda vakacaucautaka na ciwasagavulu ka ciwa era tudei ka tawayavalati rawa, ena gauna vata ga eda vakasamataka kina na dua ka lako sese tu. Sa qara ka kauti keda “tani mai na veivanua kecega,” na noda Turaga12 “mai na yasai vuravura e va.”13 E sa vakasokomuni keda ena veiyalayalati tabu kei na sorovaki ni Nona dra.14
A tukuna na noda Turaga vei ira na Nona tisaipeli ni Veiyalayalati Vou, “Eso tani tale na noqu sipi, era sa sega ni tiko ena bai oqo.”15 Ena vanua vaka-Amerika, e vakadinadinataka kina na Turaga sa vakaturi cake mai na mate kivei ira na luve ni veiyalayalati i Liai, “Ko ni sa noqu sipi.”16 Ka tukuna o Jisu ni na rogoca na Domona eso tale na sipi.17 Sa dua dina na veivakalougatataki na iVola i Momani me dua tale na ivakadinadina ni domo i Jisu Karisito!
E sa sureta na Lotu o Jisu Karisito me ciqomi ira kece ka rogoca na Domona18 ka muria na Nona ivunau. Sa okati ena ivunau i Karisito na papitaiso ena wai kei na bukawaqa kei na Yalo Tabu.19 E taroga o Nifai, “Ia oqo, kevaka sa kilikili me papitaisotaki ena wai ko koya na Lami ni Kalou, o koya sa savasava sara, me vakayacori kina na ivalavala dodonu kecega, sa qai vakacava li na kena sa kilikili me da papitaiso, koi keda sa tawa savasava, io, ena wai!”20
Edai, sa gadreva na noda iVakabula na ka eda cakava kei na noda sa vakataki cei tiko ena sureti ira na tani mera lako mai, ka muri Koya. Mai kunea na loloma, veivakabulai, veisemati, kei na veiyalayalati sa Nona, oka kina ena valetabu ni Kalou, e rawa ni vakalougatataka kina na kawa taucoko vakamatavuvale na cakacaka tabu vakalotu eso, ka mai vakasoqoni Isireli ena yasa ruarua ni ilati.21
iKatolu, me vaka na “iVakatawa kei Isireli,”22 e sa vakaraitaka o Jisu Karisito na ivakarau mera veiqaravi kina na ivakatawa e Isireli ena loloma. Ni sa taroga na noda Turaga ke da sa lomani Koya, me vaka a kitaka vei Saimoni Pita, a vakamamasu na noda iVakabula: “Vakani ira na noqu lami. … Vakani ira na noqu sipi. … Vakani ira na noqu sipi.”23 Sa yalataka na Turaga ni gauna era vakania kina na Nona lami kei na sipi na Nona ivakatawa, era “na sega ni rere tale, se taqaya, se yali.”24
E sa veivakasalataki na noda iVakatawa Vinaka mera kakua ni moce na ivakatawa e Isireli,25 se vakavuna mera talabusese se lako vakatani na sipi,26 se raica ga na sala meda rawa-ka kina.27 Mera sa veivakaukauwataki na ivakatawa ni Kalou, veivakabulai, semata na ka sa ramusu, kauta lesu mai na ka sa vakuwai, vakasaqara na ka e sa yali.28
Sa vakaroti ira talega na ivakatawa saumi na Turaga, ka “sega ni daunanumi ira na sipi,”29 kei na “parofita vakailasu, era sa lako mai vei kemuni ka vakaisulu vaka na sipi, a ra sa wolifa daukata e lomadra.”30
Sa marau na noda iVakatawa Vinaka ni da cakacakataka vakaikeda na digidigi donu ena yalodina kei na vakabauta. Era sa rai kivua na noda iVakabula na Qelena ena vakavinavinaka me baleta na Nona veisorovaki. Eda sa veiyalayalati meda muri Koya, sega ena vakawelewele, vakayayamo, se “madua,” ia ena gagadre ni vunilomada taucoko kei na vakasama meda lomana na Kalou kei na wekada, ena tutaki ni icolacola yadua kei na veirekitaki vakaikeda. Ni sa solia wale o Karisito na Lomana ki na loma i Tamada, eda sa taura na Yacana ena yalo veidokai. Eda marau ni cakava na Nona cakacaka ena vakasokomuni kei na qaravi ni luvena taucoko na Kalou.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, sa noda iVakatawa vinaka sara o Jisu Karisito. Baleta ni sa solia o Koya na Nona bula ena vukudra na sipi ka sa vakaturi cake tu ena lagilagi, e sa Lami ni Kalou vinaka sara talega o Jisu Karisito.31
Na Lami ni Kalou vakacabori e sa vakatakilai oti tu mai ena ivakatekivu. A tukuna vei Atama na agilosi na nona vakacaboisoro “sa ivakatautauvata ni nona vakacabori Koya na Le Duabau ga nei Tamada,” ka sa sureti keda meda “veivutuni ka masuta tikoga na Kalou ena yaca ni Luvena me tawamudu.”32
A sotava na tamada o Eparaama, ka tauyavutaka na veivakalougatataki yalataki ki na veimatanitu kece e vuravura, na bibi ni kena cabori na luvena dua bau ga.
“A sa vosa vei Eparaama na tamana ko Aisake, ka kaya, I ratu: a sa kaya, Sa vakaevei, na luvequ. Sa kaya o koya, Sa tu na buka kei na buka sa waqa: ia sa evei mada na lami …?
“A sa kaya ko Eparaama, “Na luvequ, ena vakarautaka na Kalou e dua na nona lami.”33
Era a raica vakailiu ka rekitaka na apositolo kei na parofita na ilesilesi tikori taumada ni Lami ni Kalou. A vakadinadinataka o Joni ena Vuravura Makawa kei Nifai ena Vuravura Vou “na Lami ni Kalou,”34 “io, na Luvena na Tamada Tawamudu, … na Dauveivueti kei vuravura.”35
A vakadinadinataka o Apinatai na isoro cabori i Jisu Karisito: “Koi keda kece, eda sa sese ga me vaka na sipi; eda sa dui lesu ki na noda sala koi keda yadua; ia na Turaga sa vakatauca vei koya na noda [caka cala] kecega.”36 A vakatoka o Alama na vakacaboisoro levu ka iotioti ni Luve ni Kalou “e dua ga na ka sa uasivi duadua vei ira kece oqo.” A veivakayaloqaqataki o Alama, “Mo ni vakabauta na Lami ni Kalou”; “ni lako mai ka kakua ni rere”37
E wasea e dua na itokani lomani na sala a rawata kina na nona ivakadinadina totoka ni Veisorovaki i Jisu Karisito. A tubucake o koya ni vakadinata tu ni sa kauta mai na ivalavala ca na itotogi levu, ka da vakavuna ga. A kerea vua na Kalou o koya me kila vakamatata na kena rawati na veivosoti vakalou. A masuta me kila na sala e rawa ni vosoti ira kina na veivutuni o Jisu Karisito, na sala e rawa ni vakaceguya kina na lewa dodonu na loloma veivueti.
A saumi na nona masu ena dua na siga ena sala veivakurabuitaki sara vakayalo. A cici tani e dua na cauravou waribariba mai na dua na sitoa ni kakana ka taura tu e rua na taga kakana. A cici yani ki na dua na sala osooso, ni cemuri koya tu na manidia ni sitoa, ka toboki koya ka tekivu me kaikaila ka veivala. Mai na nona rawa tu ni beitaki na cauravou rere oqo me dua na daubutako, a curuma na noqu itokani na loloma levu tawanamaki me baleti koya. Ni sega ni rere se kauwaitaka tu na nona bula, a lako vakadodonu kivei rau na turaga ka veiba tiko. A mani tukuna sara o koya, “Au na sauma na kakana. Yalovinaka biuti koya me lako. Au sa kerea me’u sauma na kakana.”
Ni vakauqeti tu ena Yalo Tabu ka mai curumi ena dua na loloma a sega ni bau vakila tu eliu, a kaya o koya, “Na ka ga au a via cakava oya me’u vukea ka vakabula na cauravou.” E kaya na noqu itokani ni sa yaco me kilai Jisu Karisito vakamatata kei na Nona Veisorovaki—na sala kei na inaki e rawa ni vakacabori koya kina o Jisu Karisito me mai nona iVakabula ka Dauveivueti ena loloma uasivi ka taucoko, kei na inaki e vinakata kina Vua me vakakina.38
Eda sega ni kurabui ni lagata:
Me vaka na Lami ni Kalou, sa kila na iVakabula ni da galili tu, yalolailai, veilecayaki, se rere. A raica o Nifai ena raivotu na kaukauwa ni Lami ni Kalou ni “[sobuti] ira na yalododonu ni lotu ni Lami, kei ira na nona tamata ni veiyalayalati na Turaga.” Dina ga ni “ra sa veiseyaki tu e delai vuravura, … era sa vakaiyaragi tu ena ivalavala dodonu kei na kaukauwa ni Kalou ena lagilagi cecere.”40
Sa okati ki na noda gauna na yalayala ni vakanuinui kei na lomavinaka oqo.
Sai iko na lewenilotu duadua ga ena nomu matavuvale, koronivuli, vanua ni cakacaka, se bula vakaitikotiko? E vakila li na nomu tabana ena so na gauna ni ka lailai se tu tani mai vakayawa? O sa bau toki mada ki na dua na vanua vou, ka tawamacala tu na kena vosa se ivakarau vakavanua? De dua e sa veisau na ituvaki eso ni nomu bula, ka sa sotava na veika o sega ni nanuma ni na rawa? Sa vakadeitaka na noda iVakabula, se o cei sara o keda, se cava sara na keda ituvaki, ena vosa i Aisea: “Ena keveti ira na luve ni sipi ena ligana, ka kauti ira voli ena lomaserena, ko ira era vakasucuma tiko na luvedra ena tubera voli vakamalua ko Koya.”41
Kemuni na taciqu kei na ganequ, sa kacivi keda ena Domona kei na Yacana na noda iVakatawa Vinaka. Sa vaqaqara o Koya, vakasokumuna, ka lako vei ira na Nona tamata. Mai vua na Nona parofita bula kei keda yadua, sa sureti keda taucoko o Koya meda kune vakacegu, inaki, veivakabulai, kei na reki ena taucoko ni Nona kosipeli vakalesui mai kei na Nona salatu ni veiyalayalati. Me ivakaraitaki, sa vakatavulici ira na ivakatawa kei Isireli mera veiqaravi ena Nona loloma.
Me vaka na Lami ni Kalou, na Nona ilesilesi vakalou a sa virikotori taumada ka ra rekitaka na apositolo kei na parofita. Na Nona veisorovaki, tawayalani ka tawamudu, e sa ilutua ki na yavu ni bula marau kei na inaki ni veibuli. Sa vakadeitaka vei keda, se cava sara na keda ituvaki, ni sa kauti keda tu e Utona.
Kemuni na taciqu kei na ganequ lomani, meda sa gadreva ni “tisaipeli yalomalumalumu ni Kalou kei na Lami,”42 de dua na siga sa na volai tu na yacada ena ivola ni bula ni Lami,43 ka lagata na sere ni Lami,44 ka sureti tu ki na vakayakavi ni Lami.45
Me vaka na iVakatawa kei na Lami, sa kaci o Koya: lako tale mai “ki na kilaka dina … ni [nomu] Dauveivueti, … [nomu] ivakatawa uasivi ka dina.”46 Sa yalataka o Koya ni “mai na nona loloma soli wale [eda] sa vakataucokotaki kina ena vuku i Karisito.”47
Ena gauna ni Siganimate oqo, eda vakacaucautaki Koya:
“Sa Yaga na Lami!”48
“Osana vua na Kalou kei na Lami!”49
Au vakadinadinataki Koya, na noda iVakatawa Vinaka, na Lami sa uasivi ni Kalou. E kacivi keda ena yacada, ena Yacana—ena yacana tabu o Jisu Karisito—emeni.