2021
Falala mo Tui kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí
ʻAokosi 2021


PŌPOAKI MEI HE KAU TAKI FAKAʻĒLIÁ

Falala mo Tui kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí

Mei he ngaahi ʻuluaki lea ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, kuo ʻomi ai ʻa e naʻinaʻi ke Fakafanongo ki he leʻo ʻo e ʻEikí pea mo fanongo fakataha koeʻuhí “ke lava ʻa e Tuí ʻo tupulaki ʻi he māmaní.1

Kuo vahevahe maʻu pē ʻi hotau kuongá ʻe he Palōfita ʻa e ʻEikí, Palesiteni Nalesoni “Ko e taumuʻa tuʻuloa ʻo e Siasí ke tokoniʻi ʻa e kau mēmipa kotoa pē ke fakatupulaki ʻenau tui ki hotau ʻEiki ko Sīsū Kalaisí pea mo ʻEne Fakaleleí.2” Ko e hā te tau lava ʻo fakahoko ke fakatupulaki ha falala mo ha tui ʻoku lahi angé, ki hotau Fakamoʻui ko Sīsū Kalaisí mo ʻEne Fakaleleí ʻa ia ʻe tupulaki ai ia ʻi he māmaní?

ʻI he Lea Fakatātā 3:5–6, ʻoku haʻu fakataha ʻa e fakalotolahi ʻa Solomone kiate kitautolú mo ha ongo naʻinaʻi ʻe ua, ko ha fakatokanga, mo ha talaʻofa fonu ʻi he tui. Ko e ongo naʻinaʻí ko e: “Falala [ki he ʻEikí] ʻaki ho lotó kotoa” pea “ke ke fakaongoongo kiate ia ʻi ho hala kotoa pē”; ʻoku fakahinohino kitautolu ʻe he fakatokangá ke “ʻOua naʻá ke faʻaki ki ho poto ʻoʻoú”, pea ko e talaʻofa nāunauʻiá “ʻE fakatonutonu ʻe ia ho ngaahi ʻaluʻangá.3

ʻI he ʻaho ní, ʻoku tau fehangahangai kotoa pē mo e ngaahi faingataʻa mo e loto-mamahi lahi. ʻOku tau ʻalu nai ki he ʻinitanetí pe ngaahi maʻuʻanga tokoni kehé ke maʻu ha mahino neongo ko e meʻa pē kuó Ne kole meiate kitautolú ko e tuí mo e falala ki he ʻEikí? ʻOku tau fili nai ke fakafalala ki he ngaahi talifaki fakamāmaní, kae ʻikai ke fakatupulaki ʻa e tuí mo e falala kiate Ia ko hotau maʻuʻanga mālohí?

ʻOku ʻuhinga ʻa e ʻfaʻakíʼ ki he maleʻei pe fakapalataha. Naʻe pehē ʻe Sisitā Poni H. Kōtoni “ʻI heʻetau faʻaki fakatuʻasino ki ha tafaʻaki pē ʻe tahá, ʻoku tau mavahe ai mei loto mālie, ʻikai kei palanisi ʻetau tuʻú pea tau tō leva.”4 Ko ʻetau fakaafe mei he ʻEikí ke tauhi maʻu hono fakatefito ʻetau moʻuí ʻiate Iá kae ʻikai ko hotau poto ʻotautolu peé. ʻE founga fēfē haʻatau fakahoko ia ʻi he taimi ʻoku tau fetaulaki ai mo e ngaahi faingataʻá mo e loto-mamahí?

ʻOku ou fokotuʻu atu ha founga ʻe fā ke fakatupulaki ai ʻetau tui mo e falala ʻi he Fakamoʻuí. Te nau hangē ko ha ngaahi meʻa ne manakoa motuʻá, ka ʻoku ou fakaafeʻi kimoutolu ke mou vakai ki ai ko hoʻomou ngaahi manakó ia, ʻi hoʻomou tokanga lahi ange kiate kinautolu ʻi hoʻomou moʻuí.

Falala ki he Ngaahi Folofolá

ʻOku ʻomi ʻe he ngaahi folofolá ha founga kiate kitautolu ke tupulaki ai ʻetau tui mo e falala ki he Fakamoʻuí. Naʻe akonakiʻi kitautolu ʻe he Tuʻi ko Penisimaní ke tau tuku maʻu pē ʻa e ngaahi folofolá ʻi hotau ʻaó koeʻuhi ke tau lava ʻo lau pea mahino ai ʻa e finangalo ʻo e ʻOtuá maʻatautolú, koeʻuhi ke ʻoua naʻa tau fakaʻauʻau hifo ʻi he taʻetuí.5 ʻOku ou manatuʻi e feinga homau fāmilí ke fokotuʻu ʻa e ako folofola fakaʻahó. Ne mau faʻa fehuʻi maʻu pē, “Ko e fē ʻa e folofolá?” Naʻe ʻikai fuoloa kuo ʻeke mai ʻe heʻema fānaú, “Ko e fē ʻa e folofolá Teti?” ʻOku totonu ke “mou manatuʻi ke mou fakatotolo faivelenga ki ai, koeʻuhi ke ʻaonga kiate kimoutolu”.6 ʻI heʻetau faivelenga ʻi hono lau fakataha ʻa e ngaahi folofolá ʻe tupulaki fakaʻaho ai e tui hotau fāmilí.

Falalá mo e mālohi ʻo e lotú

ʻE tupulaki ʻetau tui ke lelei ange ʻetau ngāue ʻi he ngaahi fatongia ʻo e ʻahó ʻi heʻetau fakaʻaongaʻi ha taimi mahuʻinga ki he lotú. ʻOku tau fie maʻu ha meʻa ʻoku lahi ange ʻi he lotu nounou mo ʻikai fakahoko maʻu peé; ʻoku fie maʻu ke tau tangi maʻu pē kiate Ia. ʻI he taimi ʻoku tau lotu aí, ʻoku tau hoko ʻo ʻilo ko ʻEne ngaahi foungá ʻoku māʻolunga ange ia ʻi heʻetau ngaahi foungá.7 Te tau lava ʻo vahevahe mo ia ʻetau ngaahi kavengá, pea te nau hoko ʻo maʻamaʻa.8

ʻOku ʻi ai haʻaku ngaahi manatu melie ki he mālohi mo e ngaahi tāpuaki ʻo e lotú ʻi he malaʻe ʻo e ngāue fakafaifekaú. Ne mau lotu ʻi ha ngaahi taimi lahi—ʻi he kamataʻanga ʻo e ʻaho kotoa pē pea ʻi he meʻa kotoa pē ne mau fakahokó. ʻOku ou manatuʻi ʻeku fehuʻi ange ki heʻeku fuofua hoa ngāue fakafaifekaú, “Te ta lotu tuʻo fiha?” Naʻe akoʻi lahi au ʻe heʻene talí: “ʻOkú ta fie maʻu lahi ʻEne tokoní, ko ia ʻokú ta ʻlotu ki he Tamaí ʻaki ʻa e ivi kotoa ʻo hota Lotó’.”9 Ne ma lotu mo lotu mo lotu pea ne tāpuekina kimaua.

Fakatomala pea liliu

ʻOku tau fakafonu ʻaki nai ʻetau moʻuí ha ngaahi felekeu ʻokú ne tohoakiʻi ʻetau tokangá mei hono fakatupulaki ʻetau tui ki he Fakamoʻuí? ʻOku ʻikai nai ke tau fie loto-fiemālie ke vakaiʻi kitautolu pe ʻoku tau feinga lahi ke fakatonuhiaʻi ʻetau tōʻongá? Mahalo ʻe lava ke tau fehuʻi pē kiate kitautolu ʻi he ʻaho kotoa pē pe ʻe founga fēfē haʻatau hoko ʻo anga faka-Kalaisi ange. Ko hono maʻu ʻo e sākalamēniti ʻi he lotú ʻi he Sāpate kotoa peé ko ha founga ia ʻe taha te tau lava ai ʻo fakatafoki ʻetau fakakaukaú ki he Fakamoʻuí, toe vakaiʻi e kuohilí mo ʻilo pe ʻoku totonu nai ke tau fakatomala.10

Fakamuʻomuʻa ʻa e ʻOtuá

ʻOku ʻuhinga hono fakamuʻomuʻa ʻa e ʻOtuá te tau lava ʻo falala kiate Ia ke [Ne] ngaohi ke lelei ange ʻetau moʻuí ʻi he meʻa te tau malava ʻiate kitautolu peé. Naʻe maʻu ʻe hoku mokopuna tangatá ha pasikala motuʻa ʻoku ʻumeʻumea hono ongo kaú. ʻI hono tokoniʻi ia ke ne fiefia koeʻuhi ko ʻene pasikalá, naʻe fakahinohinoʻi ia ʻe heʻene tangataʻeikí ki hono sanipepaʻi ʻo e ongo kauʻi pasikalá pea hili iá naʻá ne palōmesi ke ʻomi ʻa e vali ʻokú ne saiʻia taha aí ke vali ʻaki ia ʻi he hoʻatā ko iá. Hili ha miniti ʻe 15 ʻo e sanipepaʻí, naʻe fakaʻau ke ngali faingataʻa ange ʻa e ngāué ki he kiʻi tamasiʻi siʻisiʻí ni ʻi he meʻa naʻá ne ʻamanaki ki aí, pea naʻá ne lāunga fekauʻaki mo e tuʻunga faingataʻá, ʻa ia naʻe lea ʻaki ai ʻe heʻene tangataʻeikí ha ngaahi lea te tau lava kotoa ʻo maʻu ha fiemālie ai: “Fakahoko ʻe koe ʻa e lelei taha te ke lavá, pea te u fakahoko ʻe au ʻa e toengá.”

ʻOku ou vahevahe ʻeku fakamoʻoní ʻi heʻetau fakatupulaki ʻetau falala ki he Fakamoʻuí, pea mo maʻu ha tui kiate Iá, pea ʻikai falala ki hotau poto pē ʻo kitautolú, te tau fanongo lelei ange ai ki he leʻo ʻo e ʻEikí ʻi heʻetau moʻuí, pea te Ne fakahinohinoʻi ʻetau ngaahi ʻaluʻangá.

Ngaahi Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 1:21.

  2. Russell M. Nelson, “Lea Fakafeʻiloaki”, Liahona, Nōv. 2018, 7.

  3. Lea Fakatātā 3:5–6.

  4. Bonnie H. Cordon, “Falala ki he ʻEikí pea ʻOua Naʻá ke Faʻaki ki ho Potó,” Liahona, Mē 2017, 6.

  5. Vakai Mōsaia 1:5.

  6. Mōsaia 1:7.

  7. Vakai ʻĪsaia 55:8.

  8. Vakai Mōsaia 24:15.

  9. Molonai 7:48.

  10. “As Now We Take the Sacrament”, Hymns, No. 169.

Paaki