2021
Muimui ʻi he Fakahinohino ʻEku Tangataʻeikí
ʻAokosi 2021


Ngaahi Peesi Fakalotofonuá

Muimui ʻi he Fakahinohino ʻEku Tangataʻeikí

ʻOku ʻi ai ha tukufakaholo fakafiefia hoku fāmilí mo e kāinga ofí. ʻI he ngaahi ʻaho mālōloó, fakatahataha fakafāmilí, pe ngaahi meʻa makehe ʻoku hokó, ʻoku mau manako ke ʻave e vaka ʻemau faʻētangatá mei he motu lahi taha ʻo Tongá, ʻa Tongatapu, ki ha motu mamaʻo fakaʻofoʻofa ʻoku ui ko Pangaimotu. ʻOku mau nofo ʻi ai ʻi he ʻahó kakato ʻo vaʻinga volipolo pe vaʻinga tēpile hoka, ʻaloʻalo pōpao pea pehē foki ki he kaí mo e kaukau tahí.

ʻI he aʻu atu pē ki Pangaimotú, ʻoku lī taula ʻemau vaká ʻi tuʻa pē ʻi hono fangaʻutá, pea ʻoku fetuku leva ʻa e kakai lalahí ʻe ha kiʻi vaka siʻisiʻi ki ʻuta. ʻOku ʻikai ke teitei saiʻia ʻa e fānaú—hoku ngaahi tokoua/tuongaʻané mo e niʻihi ʻoku ou tokoua/tuongaʻane ʻakí—ke tali ki he feʻaveʻakí. ʻOku nau saiʻia ange ke kakau mei homau vaka lahí ki ʻuta, pea hili iá, ʻi he fakaʻosinga ʻo ʻemau ʻeva ʻaho kakató, te nau kakau foki kotoa pē.

ʻI heʻeku kei siʻi angé, ne u faʻa fie kau maʻu pē mo kinautolu, ka naʻe faingataʻa ʻa e kakau ko iá kiate au koeʻuhí naʻe loloto ʻa e tahi ne ofi ai homau vaká. Naʻe fakailifia kiate au ʻa e ʻikai ke u lava ʻo tuʻu ʻaki hoku ongo vaʻé ki he kilisitahí—Naʻá ku fakapapauʻi ʻe pukeʻi au ʻe ha meʻa ʻo fusi au ki lalo. ʻIkai ngata aí, ko e vāmamaʻo mei he vaká ki ʻutá naʻe ngali fuʻu mamaʻo ia. Fēfē kapau te u helaʻia au ʻoku teʻeki ke u aʻu ki ai?

Naʻe ʻiloʻi ʻe heʻeku tangataʻeikí ʻa e mahuʻinga kiate au ke fakahoko ʻa e kakau ko iá.

ʻI he kamata ke tō hifo ʻa e laʻaá ʻi ha ʻaho Pangaimotu ʻe taha, naʻá ne ui au ke u ʻalu ange kiate ia. Naʻe ʻamanaki ke ne tokoniʻi au ke u kakau mei ʻuta ki he vaká.

Naʻá ma lue mo Teti ʻo fakalaka atu ʻi he mamahá pea aʻu atu ki he vai loloto angé. ʻI heʻeku ongoʻi pē naʻe ʻikai ke u toe lava ʻo pā ki he kilisitahi ʻi lalo ʻiate aú, ne u ongoʻi ilifia peá u feinga ke piki kiate ia, ka naʻe ʻikai ke ne fakangofua ia. ʻI heʻeku loto-ʻitá, ne u kiʻi tangi, ka naʻe nofo maʻu pē ʻeku tangataʻeikí ʻi hoku tafaʻakí mo fakalotolahiʻi au ke u kakau pē.

ʻI ha taimi ʻe taha, neongo e lahi ʻeku kakau ʻaki hoku ongo nimá mo ʻaka hoku ongo vaʻé, ne u ongoʻi naʻe ʻikai pē ke u ʻunu au ki ha feituʻu. Naʻá ku fuʻu helaʻia ʻaupito! Naʻe fokotuʻu māmālie mai heʻeku tangataʻeikí ke u liliu ʻeku founga kakaú.

Ne u tokanga taha ʻaupito ki hono leʻó, ki heʻeku mānavá pea mo e ʻunu pē ki ha feituʻú, naʻe ʻikai ke u fuʻu loko fakatokangaʻi kuó ma aʻu ki he vaká—ʻo vave ʻaupito ange ia ʻi he meʻa ne u ʻamanaki ki aí.

Ne haʻu kiate au ha ongoʻi māfana ʻo e lavameʻá hili ʻeku kaka hake ki he loto vaká, pea naʻá ku ʻiloʻi ne ʻi ai ha taimi ʻi heʻeku kakau mai mei ʻutá—ʻi heʻeku tokanga taha ki heʻeku kakaú pea mo ʻeku tangataʻeikí—ne mole atu meiate au ʻeku ilifia ki he tahí.

ʻI he ngaahi taʻu ne hoko maí, ne u fakahoko ʻa e kakau ko iá, mei tahi ki ʻuta pea foki mai, ʻi ha ngaahi taimi lahi ʻo ʻikai ilifia. Kuo hoko ʻo faingofua ʻaupito he taimí ni ha meʻa ne ngali fuʻu faingataʻa ʻi ha taimi.

ʻOku ou fakakaukau ki he founga naʻe fakahinohinoʻi ai au heʻeku tangataʻeikí ʻi he fuofua ola lelei ʻeku kakau ki he vaká. Naʻá ne angaʻofa, kae tuʻu maʻu. Naʻá ne tuku ke u aʻusia ʻa e ngaahi faingataʻá maʻaku pē, ka naʻá ne nofo pē ʻo ofi mai ʻi hoku tafaʻakí ʻi he kotoa ʻo e kakaú. Ne u ilifia lahi mo fakafepaki ʻi ha ngaahi taimi, ka naʻá ne hokohoko atu pē ʻi hono fakalotolahiʻi au ʻaki ʻa e kātakí mo e ʻofá.

Kuó u ako mei ai ʻoku meimei tatau pē ʻa e founga ngāue ʻetau Tamai Hēvaní. ʻOkú ne ʻafioʻi ʻoku tau ʻi hení ke ako, pea ʻi he taimi lahi, ʻoku fie maʻu kitautolu ke tau mavahe mei he fakafiefiemālié. ʻOkú ne ʻafioʻi ko e lahi hotau ngaahi ʻahiʻahí ʻe fuʻu faingataʻa mo fakamamahi, pea kuo pau ke tau aʻusia ia ʻiate kitautolu pē kae lava ke tau fakalakalaka ki muʻa, ka ʻokú Ne ʻi hotau tafaʻakí maʻu pē, ke fakahinohinoʻi mo poupouʻi kitautolu, pea ke tokoni ki hono liliu ʻetau ngaahi vaivaí ke hoko ko hotau ngaahi mālohingá.

ʻI heʻetau kātekina ʻetau ngaahi ʻahiʻahí ʻi he loto-fakatōkilalo mo e tuí, ʻe lava ke nau ʻomi kitautolu ke tau ofi ange ki heʻetau Tamai Hēvaní. ʻE lava ke nau akoʻi kitautolu ke tau falala ki Heʻene ʻofa fakalangi kiate kitautolú mo Hono finangalo kiate kitautolu ke tau lavameʻá. Hangē ko ia naʻe fakahoko kiate au ʻe heʻeku tangataʻeikí ʻi Pangaimotu ʻi he ngaahi taʻu lahi kuo hilí, ʻe lava ʻe he Tamai Hēvaní ʻo ngaohi kitautolu ke tau aʻu ki hotau tuʻunga lelei angé pea tokoniʻi kitautolu ke tau aʻusia ʻo lahi ange ʻi he meʻa te tau mei lava ʻo aʻusia ʻiate kitautolu peé.

Paaki