Kapitulo 11
Doktrina ug mga Pakigsaad 26–28
Pasiuna ug Timeline
Human sa pag-organisar sa Simbahan, si Propeta Joseph Smith mibiyahe og pipila ka higayon tali sa Harmony, Pennsylvania, ug sa mga branch sa Simbahan didto sa New York aron sa pagpalig-on sa mga miyembro ug sa pagtukod sa Simbahan. Mibilin na lang kini og gamay nga panahon aron maatiman niya ang iyang umahan ug pagsangkap alang sa iyang materyal nga mga panginahanglan. Niadtong Hulyo 1830, mihatag ang Ginoo og pagpadayag nga nagsugo nila ni Joseph Smith, Oliver Cowdery, ug John Whitmer kon unsaon nila pagbahin ang ilang panahon samtang nangandam alang sa umaabut nga komperensya sa Simbahan sa tinglarag. Kini nga pagpadayag, nga narekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 26, naghatag og direksyon alang sa espiritwal ug temporal nga mga butang ug naghatag og dugang nga instruksyon kalabut sa baruganan sa inuyunan sa kadaghanan [common consent] diha sa Simbahan.
Samtang didto sa Harmony niadtong Agosto 1830, milakaw si Joseph Smith aron magkuha og bino alang sa sakrament ug gisugat og usa ka langitnong mensahero. Gihatagan ang Propeta og mga instruksyon kalabut sa mga simbolo sa sakrament ingon man usab sa kaimportante sa pagsul-ob sa tibuok taming sa Dios. Ang mga direksyon nga iyang nadawat narekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 27.
Tungod sa nagkadugang nga pagpanggukod didto sa Harmony, Pennsylvania, gidawat nila ni Joseph ug Emma Smith ang imbitasyon ni Peter Whitmer Sr. nga mopuyo pag-usab uban sa iyang pamilya didto sa Fayette, New York. Sa ilang pag-abut sa sayong bahin sa Septyembre 1830, nahibaloan sa Propeta nga si Hiram Page nangangkon nga nakadawat og pagpadayag alang sa Simbahan pinaagi sa usa ka bato. Nangutana si Joseph sa Ginoo ug nakadawat sa pagpadayag nga narekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 28, diin giklaro sa Ginoo ang han-ay sa pagdawat og pagpadayag alang sa Simbahan.
-
Hunyo 1830Ang pagpanggukod sa manggugubot nga mga panon didto sa Colesville, New York, nakapugong sa bag-ong nabunyagan nga mga kinabig nga makumpirmahan.
-
Hunyo 1830Gisugdan ni Joseph Smith ang dinasig nga paghubad sa Biblia pinaagi sa pagdiktar sa “Mga Panan-awon ni Moises” (Moises 1).
-
Hulyo 1830Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 26 nadawat.
-
Agosto 1830Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 27 nadawat.
-
Agosto 1830Nangangkon si Hiram Page nga nakadawat og pagpadayag alang sa Simbahan.
-
Sayong bahin sa Septyembre 1830Sila si Joseph ug Emma Smith namalhin ngadto sa Fayette, New York.
-
Septyembre 1830Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 28 nadawat.
-
Septyembre 26–28, 1830Ang ikaduhang komperensya sa Simbahan gipahigayon didto sa Fayette, New York.
-
Oktubre 1830Si Oliver Cowdery ug ang uban mibiya alang sa usa ka misyon ngadto sa mga Lamanite.
Doktrina ug mga Pakigsaad 26: Dugang nga Makasaysayanong Background
Human sa pagmantala sa Basahon ni Mormon ug sa pag-organisar sa Simbahan, si Propeta Joseph Smith magbiyahian ngadto ug balik gikan sa iyang panimalay sa Harmony, Pennsylvania, aron mobisita sa mga miyembro sa tulo ka branch sa Simbahan didto sa New York (Manchester, Fayette, ug Colesville). Didto sa Colesville, New York, pipila sa bag-ong nabunyagan nga mga miyembro ang wala makumpirmahi human sa ilang bunyag tungod sa pagpanggukod sa manggugubot nga panon ug sa pagdakop sa Propeta base sa sayop nga mga pasangil nga “usa siya ka tawo nga nagdala og kasamok, sa pagdala og kagubot sa nasud pinaagi sa pagsangyaw sa Basahon ni Mormon” (Joseph Smith, sa History of the Church, 1:88). Niadtong Hulyo 1830, gisugo sa Ginoo sila si Propeta Joseph Smith, Oliver Cowdery, ug John Whitmer nga mobalik ngadto sa Colesville ug kumpirmahan ang nabunyagan nga mga indibidwal didto (tan-awa sa D&P 26:1). Si Newel Knight mirekord, “Kini nga pagpadayag usa ka dakong kahupayan sa gamayng pundok sa kalalakin-an ug kababayen-an didto sa Colesville human mapasagdi matag karon ug unya, sa mga Sulugoon sa Dios, agig sangputanan sa pagkadautan sa mga dautan nga kanunayng nagtinguha sa pagguba sa buhat sa Dios gikan sa yuta” (autobiography ni Newel Knight, tuig 1871, 114–15, Church History Library, Siyudad sa Salt Lake).
Doktrina ug mga Pakigsaad 26
Gitudloan sa Ginoo ang Iyang mga sulugoon bahin sa baruganan sa inuyunan sa kadaghanan [common consent]
Doktrina ug mga Pakigsaad 26:1. Ang mga instruksyon sa Ginoo alang sa sunod nga komperensya
Ang Ginoo misugo na daan sa mga Santos “nga magtigum sa komperensya makausa sa tulo ka bulan, o matag karon ug unya ingon sa gisugo o gitudlo sa mao nga mga komperensya” (D&P 20:61). Ang unang komperensya sa Simbahan gipahigayon didto sa Fayette, New York, niadtong Hunyo 9, 1830. Pagka-Hulyo 1830, sa dihang nagpuyo si Propeta Joseph Smith sa iyang panimalay sa Harmony, Pennsylvania, gipasabut sa Ginoo nga nagkaduol na ang panahon nga si Joseph “moadto sa kasadpan sa paghimo sa sunod nga komperensya” (D&P 26:1). Kana nga komperensya gipahigayon niadtong Septyembre 26–28, 1830, didto sa Fayette, nga gibana-bana nga mga 100 ka milya (161 ka kilometro) sa amihanang-kasadpan sa Harmony.
Doktrina ug mga Pakigsaad 26:1. “Kamo mohatag sa inyong panahon sa paghalad ngadto sa pagtuon sa mga kasulatan”
Atol sa paghubad sa Basahon ni Mormon, nahibaloan ni Propeta Joseph Smith nga “daghan nga yano ug bililhon nga mga butang” (1 Nephi 13:28) ang nawala gikan sa Biblia ug nga kadtong mga kamatuoran sa umaabut nga adlaw mapahiuli (tan-awa sa 1 Nephi 13:28, 32).
Agig dugang niadtong mga kamatuoran nga gitudlo diha sa Basahon ni Mormon, ang dinasig nga hubad ni Joseph Smith sa Biblia ug ang ubang mga pagpadayag nakatabang sa pagpahiuli sa nawala nga mga kamatuoran. Pagka-Oktubre 1829, sila si Joseph Smith ug Oliver Cowdery mipalit og usa ka Biblia gikan ni E. B. Grandin sa Palmyra, New York, nga gigamit atol sa dinasig nga paghubad sa Biblia. Pagka-Hunyo 1830, samtang nagsugod si Joseph sa mapadayagon nga paghubad sa Biblia, gidiktar niya ang “Mga Panan-awon ni Moises,” nga mao na karon ang Moises 1 diha sa Perlas nga Labing Bililhon. Bisan tuod nga wala mahibaloi kon asa sila si Joseph ug Oliver sa dihang nadawat kini nga pagpadayag, ang Propeta sa wala madugay mirekord nga “taliwala sa tanang pagsulay ug kalisdanan nga kinahanglan namong sagubangon, ang Ginoo, kinsa nasayud gayud sa among bag-o ug delikado nga sitwasyon, misaad kanamo og suplay sa kalig-on, ug mihatag kanamo og ‘pagtulun-an human sa usa ka pagtulun-an sa kahibalo—diyutay dinhi ug diyutay didto’ [tan-awa sa 2 Nephi 28:30], diin ang mosunod [Moises 1] usa lang ka bililhong diyot [morsel]” (sa History of the Church, 1:98).
Posible nga ang direksyon sa Ginoo nga “kamo mohatag sa inyong panahon sa paghalad ngadto sa pagtuon sa mga kasulatan” (D&P 26:1) usa ka instruksyon nga magpadayon si Joseph sa iyang dinasig nga paghubad sa Biblia nga nailhan karon isip ang Hubad ni Joseph Smith sa Biblia (tan-awa sa Robert J. Matthews, “A Plainer Translation”: Joseph Smith’s Translation of the Bible, a History and Commentary [1975], 27).
Doktrina ug mga Pakigsaad 26:2. “Ang tanan nga mga butang mabuhat nga inuyunan sa kadaghanan diha sa simbahan”
Ang baruganan nga inuyunan sa kadaghanan unang naimplementar niining dispensasyon sa dihang ang Simbahan naorganisar niadtong Abril 6, 1830. Ang mga tumutuo nga nagpundok sa panimalay ni Peter Whitmer Sr. gihangyo sa paghatag sa ilang pag-uyon nga si Joseph Smith magsilbi isip ang tigdumala nga unang elder sa Simbahan ug nga si Oliver Cowdery magdumala ubos kang Joseph isip ikaduhang elder. Kining gibuhat nga inuyunan sa kadaghanan nagpadayon sa Simbahan sukad nianang panahona. Nagpakita kini sa usa ka gituohan diha sa baruganan nga ang matag tawo gawasnon sa pagpahayag sa iyang pagkaandam o pagkadili andam sa pagpaluyo niadtong gitawag sa mga posisyon diha sa gingharian sa Dios dinhi sa yuta. Ang baruganan nga inuyunan sa kadaghanan gipamatud-an pag-usab sa pipila ka pagpadayag diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad (tan-awa sa D&P 26:2; 28:13; 38:34; 42:11; 104:71–72, 85; 124:144).
Si Presidente Russell M. Nelson sa Unang Kapangulohan mipasabut kon unsay gipasabut sa pagpaluyo sa atong mga lider alang kanato karon:
“Manganta kita pirme og, ‘Salamat, O Dios, sa Propeta,’ [Mga Himno ug mga Awit sa mga Bata, nu. 36]. Ato bang nasabtan og maayo unsay gipasabut niana? Hunahunaa ang pribilehiyo nga gihatag sa Ginoo kanato sa pagpaluyo sa Iyang propeta, kansang tambag lunsay, limpyo, walay tinguha alang sa kaugalingon, ug tinuod gayud!
“Unsaon gayud nato pagpaluyo ang propeta? Sa wala pa siya nahimong Presidente sa Simbahan, si Presidente Joseph F. Smith mipasabut, ‘Usa kini ka mahinungdanon nga katungdanan nga nakapatong sa mga Santos kinsa … [n]agpaluyo sa mga awtoridad sa Simbahan, ang pagbuhat sa ingon dili lamang pinaagi sa pagpataas sa kamot, ang porma lamang, apan diha sa buhat ug sa kamatuoran’ [Mga Pagtulun-an sa mga .Presidente sa Simbahan: Joseph F. Smith (1998), 261; emphasis gidugang]” (“Pagpaluyo sa mga Propeta,” Liahona, Nob. 2014, 74).
Gisugo sa Ginoo ang mga Santos nga “ang tanan nga mga butang mabuhat nga inuyunan sa kadaghanan” diha sa Simbahan (D&P 26:2).
Si Presidente Joseph Fielding Smith (1876–1972) nagtudlo nga ang katuyoan sa pagpaluyo nga boto dili ang pagpahayag sa personal nga kagustuhan kalabut niadtong gitawag sa Ginoo: “Ang priesthood mopili, ubos sa inspirasyon sa atong Amahan sa langit, ug dayon katungdanan kini sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, samtang nagkapundok sila diha sa komperensya, o sa laing kapasidad, pinaagi sa gipataas nga kamot, sa pagpaluyo o sa pagbalibad; ug nagtuo ko nga walay tawo nga dunay katungod sa pag-isa sa iyang kamot sa pagsupak, o pinaagi sa sukwahi nga boto, gawas lang kon duna siyay rason sa paghimo sa ingon nga mahimong balido kon ipresentar sa atubangan niadtong nangulo sa Simbahan. Sa laing pagkasulti, ako walay katungod sa pag-isa sa akong kamot agig pagsupak sa usa ka tawo nga gitudlo ngadto sa bisan unsang katungdanan niini nga Simbahan, tungod lang kay dili ko ganahan niya, o tungod sa pipila ka personal nga kasungian o pagbati nga ako aduna, apan sa basihan lang nga sad-an siya sa paghimo og sayop, sa paglapas sa mga balaod sa Simbahan nga makapahimo niya nga dili kwalipikado alang sa katungdanan nga siya gitawag aron iyang pagahuptan” (Doctrines of Salvation, comp. Bruce R. McConkie [1956], 3:123–24).
Human nga ang mga miyembro sa Simbahan mipaluyo ni Presidente Thomas S. Monson isip Presidente sa Simbahan sa unang higayon, si Elder Robert D. Hales sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mihatag og gibug-aton sa kahimtang sa pakigsaad sa balaod nga inuyunan sa kadaghanan diha sa Simbahan. Iyang gitudlo nga kon mopataas kita sa atong mga kamot nga pinaeskwala, “dili lamang kini pagbotar” apan “pribado ug personal nga pasalig, bisan sa usa ka pakigsaad, sa pagpaluyo ug sa pagsunod sa mga balaod, mga ordinansa, mga kasugoan, ug sa propeta sa Dios” (“Ang Pagbaton og Pagpamatuod sa Dios nga Amahan; sa Iyang Anak, si Jesukristo; ug sa Espiritu Santo,” Liahona, Mayo 2008, 29).
Doktrina ug mga Pakigsaad 27: Dugang nga Makasaysayanong Background
Gibunyagan si Emma Smith duol sa Pickerel Pond sa umahan ni Joseph Knight didto sa Colesville, New York (litrato tuig 1907).
Sa maayong kabubut-on sa Church History Library and Archives
Sa wala pa makabalik si Propeta Joseph Smith ngadto sa Colesville, New York, sila si Newel ug Sally Knight mibisita niya ug sa iyang asawa, nga si Emma, didto sa Harmony, Pennsylvania, niadtong Agosto 1830. Tungod sa pagpanggukod gikan sa manggugubot nga panon pagka-Hunyo, wala nila ni Sally Knight o Emma Smith ang nakumpirmahan nga mga miyembro sa Simbahan ug nahatagan sa gasa sa Espiritu Santo. Sa wala pa makapauli ang mga Knight sa panimalay, nakahukom ang managtiayon nga dungan nga moambit sa sakrament ug mapahigayon ang mga pagkumpirma. Misulat si Joseph, “Milakaw ko aron makakuha og bino alang sa okasyon, apan gamay ra nga distansya ang naadtuan sa dihang gisugat ko og langitnong mensahero” (sa The Joseph Smith Papers, Histories, Volume 1: Joseph Smith Histories, 1832–1844, ed. Karen Lynn Davidson ug uban pa [2012], 428). Nadawat ni Joseph ang mga instruksyon nga narekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 27 gikan sa mensahero.
Mipauli si Joseph ug, human makaandam sa bino nga ilang hinimo, kadtong nanambong mipahigayon og gamay nga miting ug miambit sa sakrament, ug nakumpirmahan sila si Emma ug Sally. Ang Propeta mirekord sa wala madugay nga “ang Espiritu sa Ginoo gipadangat diha kanamo, [ug] among gidayeg ang Ginoong Dios, ug nagmaya sa hilabihan” (sa The Joseph Smith Papers, Histories, Volume 1: Joseph Smith Histories, 1832–1844, 432).
Doktrina ug mga Pakigsaad 27:1–4
Gitudloan si Joseph Smith sa mga kamatuoran kalabut sa mga simbolo sa sakrament
Doktrina ug mga Pakigsaad 27:1–4. “Dili igsapayan unsa ang imong kan-on o … imnon kon ikaw moambit sa sakramento”
Ang mga pag-ampo sa sakrament nga narekord sa kasulatan nagpasabut nga ang bino gigamit aron sa pagpahinumdom sa mga tumutuo bahin sa dugo sa Manluluwas, nga gipaagas alang kanila (tan-awa sa Moroni 5; D&P 20:40, 78–79). Ang bino gigamit alang sa sakrament atol sa pag-organisar sa Simbahan niadtong Abril 6, 1830. Ang langitnong mensahero nga nakigsulti kang Propeta Joseph Smith niadtong Agosto 1830 miingon nga ang bino dili kinahanglan aron paghinumdom sa sakripisyo sa Ginoo kon moambit kita “uban sa bug-os nga tinguha ngadto sa [Iyang] himaya” (D&P 27:2). Si Joseph sa pihong paagi gipasidan-an nga dili mopalit og bino o ilimnong makahubog gikan sa mga kaaway sa Simbahan aron gamiton diha sa sakrament, apan mahimo siyang mogamit og bino nga iyang hinimo. Bisan human nadawat ang Pulong sa Kaalam niadtong 1833, ang paggamit og tubig imbis nga bino sa sinugdanan wala himoa bisan asa. Hinoon, karon, ang tubig eksklusibong gigamit diha sa Simbahan alang sa sakrament.
Kon walay pan nga magamit sa sakrament, usa ka angay nga ikahulip ang gamiton. Pananglitan, mga patatas o mga panit sa patatas ang gigamit usahay alang sa sakrament sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga taga-Europe panahon sa Ikaduhang Gubat sa Kalibutan (tan-awa sa Ezra Taft Benson, sa Conference Report, Okt. 1952, 120).
Sulod sa gitukod pag-usab nga panimalay nila ni Joseph ug Emma Smith didto sa Harmony, Pennsylvania, diin ilang giabi-abi sila si Newel ug Sally Knight niadtong Agosto 1830
Doktrina ug mga Pakigsaad 27:2. “Moambit sa sakramento … uban sa bug-os nga tinguha ngadto sa akong himaya”
Ang pag-apil sa ordinansa sa sakrament aron sa paghinumdom sa Pag-ula ni Jesukristo kinahanglan nga mao ang labing importante nga bahin sa atong pagsimba sa Igpapahulay. Ang atong katungdanan sa paghinumdom sa sakripisyo sa lawas ug dugo sa Manluluwas samtang mag-ambit kita sa sakrament gihulagway sa anghel nga mipakita ngadto ni Propeta Joseph Smith (tan-awa sa D&P 27:2). Sa piho nga paagi, kinahanglan kita nga “moambit sa sakramento … uban sa bug-os nga tinguha ngadto sa himaya [sa Ginoo]” (D&P 27:2). Ang pagbaton og “bug-os nga tinguha” nagpasabut nga sa espirituhanong paagi mag-focus sa Manluluwas ug sa Iyang matubsanong buhat. Si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipahinumdom nato kon unsa kita kasayon nga mahimong mabalda gikan sa tinuod nga katuyoan sa sakrament:
“Ang ordinansa sa sakrament nakahimo sa sakrament miting nga labing sagrado ug importante nga miting sa Simbahan. Kini mao lamang ang miting sa Igpapahulay nga ang tibuok pamilya mahimo nga motambong nga nagkahiusa. …
“Panahon sa miting sa sakrament—ug ilabi na atol sa pagpahigayon sa sakrament—kinahanglan nga kita maghunahuna og maayo sa pagsimba ug molikay gikan sa tanang lain nga mga kalihokan, ilabi na sa pamatasan nga makabalda sa pagsimba sa uban. … Ang miting sa sakrament dili panahon alang sa pagbasa og mga libro o mga magasin. Mga batan-on, dili kini panahon alang sa mga paghinunghonganay og sulti diha sa mga cell phone o sa pag-text og mensahe sa mga tawo didto sa laing mga dapit. Kon moambit kita sa sakrament, naghimo kita og sagrado nga pakigsaad nga kita kanunay nga mahinumdom sa Manluluwas. Unsa ka subo nga tan-awon sa mga tawo nga klarong naglapas nianang pakigsaad diha gayud sa miting diin sila mihimo niini” (“Ang Miting sa Sakrament ug ang Sakrament,” Liahona, Nob. 2008, 17–19).
Doktrina ug mga Pakigsaad 27:5–18
Gihulagway sa Ginoo ang usa ka dakong panagtigum sa Iyang mga sulugoon sa ulahing mga adlaw gikan sa tanang dispensasyon aron moambit sa sakrament
Doktrina ug mga Pakigsaad 27:5–14. “Ako moinom sa bunga sa ubas uban kanimo ibabaw sa yuta”
Misaad si Jesukristo nga nagsingabut na ang panahon nga Siya “moinom sa bunga sa ubas” pag-usab uban sa Iyang mga disipulo, sama sa Iyang gibuhat atol sa Katapusang Panihapon (D&P 27:5).
Sa dihang nakighimamat ang Manluluwas sa Iyang mga disipulo didto sa Jerusalem aron moambit sa pagkaon sa Pagpalabay ug mopasiugda sa ordinansa sa sakrament, Siya mipahibalo kanila nga Siya “dili na moinum sa gikan sa bunga sa parras [ubas], hangtud moabut na ang gingharian sa Dios” (Lucas 22:18; tan-awa usab sa Mateo 26:29; Marcos 14:25). Kini nga panagna nagpaabut sa panahon nga si Jesukristo moambit sa sakrament isip kabahin sa mga panghitabo nga maglibut sa Iyang pagbalik nganhi sa yuta diha sa himaya. Niadtong Agosto 1830, si Propeta Joseph Smith nahibalo nga dili lamang ang karaang mga propeta ang moapil sa pag-ambit sa mga simbolo sa sakrament uban sa Manluluwas apan usab ang “tanan kinsa ang Amahan mihatag [Kaniya] pinaagi sa kalibutan” (D&P 27:14), nga nagpasabut nga ang tanang matinud-anong mga miyembro sa Simbahan kinsa moduol kang Kristo ug molahutay hangtud sa katapusan.
Si Elder Bruce R. McConkie (1915–1985) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipasabut kon si kinsa ang makabaton og pribilehiyo nga makaapil niining importante nga panghitabo: “Si Jesus moambit sa sakrament pag-usab uban sa iyang mortal nga mga disipulo dinhi sa yuta. Apan dili kini sa mga mortal lamang. Iyang ginganlan ang uban kinsa maanaa ug moapil sa sagradong ordinansa [tan-awa sa D&P 27:5–14]. … Ang sakrament idumala sa umaabut nga adlaw, dinhi niini nga yuta, kon maanaa na si Ginoong Jesus, ug kon ang tanang matarung sa tanang kapanahunan maanaa na. Kini, siyempre, mahimong kabahin sa dakong konseho diha sa Adan-ondi-Ahman” (The Millennial Messiah: The Second Coming of the Son of Man [1982], 587). Kalabut niana nga panghitabo, si Elder McConkie nagtudlo usab: “Matag matinud-anon nga tawo sa tibuok kasaysayan sa kalibutan, matag tawo nga nagpakabuhi nga angayan sa kinabuhing dayon diha sa gingharian sa Amahan motambong ug moambit sa sakrament, uban sa Ginoo” (The Promised Messiah: The First Coming of Christ [1978], 595).
Doktrina ug mga Pakigsaad 27:5–13. Mga yawe sa priesthood
Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 27:5–13 naglangkob og lista sa pipila ka karaang mga propeta ug mga apostoles nga naghupot sa mga yawe sa awtoridad sa priesthood ug kinsa sa umaabut moapil sa sakrament uban sa Manluluwas. Ang pagpahiuli niining mga yawe sa priesthood sa ulahing mga adlaw gikinahanglan aron sa pag-establisar sa dispensasyon sa kahingpitan sa mga panahon. Si Propeta Joseph Smith (1805–1844) mipasabut:
“Sumala sa maayong tuyo sa Dios diha sa Iyang kaugalingon dili gayud moabut ang kahingpitan sa kahangturan hangtud ang matag dispensasyon mahuman ug mapundok ngadto sa usa. …
“… Ang tanan nga mga ordinansa ug mga katungdanan nga sukad kaniadto gikinahanglan sa Priesthood, ubos sa mga direksyon ug kasugoan sa Makagagahum sa bisan unsa nga dispensasyon, ang tanan anha sa katapusan nga dispensasyon, mao nga ang tanan nga butang nga maanaa ubos sa awtoridad sa Priesthood sa bisan asa niadtong nangagi nga panahon, maanaa pag-usab, aron pagpahinabo sa pagpahiuli nga gipamulong sa mga ba-ba sa tanang mga Balaang Propeta” (Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Joseph Smith [2007], 619).
Si Elder Bruce R. McConkie mipamatuod nga ang mga yawe sa awtoridad sa priesthood gitugyan ngadto kang Joseph Smith ug sa nagsunod nga mga propeta ug mga apostoles sa atong dispensasyon: “Nasayud kita nga ang Dios mipahiuli niining katapusang mga adlaw sa kahingpitan sa iyang walay katapusang ebanghelyo alang sa kaluwasan sa tanang tawo dinhi sa yuta kinsa motuo ug motuman; ug nga siya mitawag kang Joseph Smith, Jr., nga mahimo niyang propeta sa ulahing mga adlaw, nga mahimong una ug pangulo nga Apostol sa dispensasyon sa kahingpitan sa mga panahon, ug mihatag kaniya sa matag yawe ug priesthood ug gahum nga gihuptan ni Pedro ug sa mga Apostoles ug gihuptan sa karaang mga propeta sa mga adlaw sa ilang pagpangalagad; ug nga kining mga yawe ug kining balaang pagka-Apostol natugyan [pinaagi sa matag Presidente sa Simbahan hangtud karon]; ug nga kining balaang pagka-Apostol ug kining mga yawe magpadayon nga matugyan gikan sa usa ka Apostol ngadto sa lain hangtud nga si Ginoong Jesukristo moabut diha sa mga panganod sa langit aron personal nga momando dinhi sa yuta. … Ang iyang ngalan mao lamang ang gihatag ubos sa langit diin pinaagi niini moabut ang kaluwasan, ug kita iyang mga tigpangalagad” (“Upon This Rock,” Ensign, Mayo 1981, 77).
Doktrina ug mga Pakigsaad 27:15–18. “Sul-oba ninyo ang akong tibuok nga taming”
Gipasidan-an ni Apostol Pablo ang mga Santos nga taga-Efeso nga “isul-ob ninyo ang tibuok hinagiban sa Dios aron makabarug kamo batok sa mga malipat-lipatong kaugdahan sa yawa” (Mga Taga-Efeso 6:11; tan-awa sa Mga Taga-Efeso 6:11–18), ug ang samang tambag gihatag ngadto sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw (tan-awa sa D&P 27:15–18). Si Presidente Harold B. Lee (1899–1973) mipasabut sa pipila ka simbolikanhong kahulugan sa taming [hinagiban] sa Dios ug kon unsay kinahanglan natong tinguhaon nga panalipdan kon atong isul-ob ang tibuok nga taming sa Dios: “Kita dunay upat ka parte sa lawas nga giingon o nakita ni Apostol Pablo nga maoy labing dali nga maigo sa mga gahum sa kangitngit. Ang mga bat-ang [hawak], nga nagsimbolo sa mga hiyas, kaputli. Ang kasingkasing nga nagsimblo sa atong kinaiya. Ang atong mga tiil, atong mga tumong o katuyoan sa kinabuhi ug sa katapusan ang atong ulo, atong mga hunahuna” (Feet Shod with the Preparation of the Gospel of Peace, Brigham Young University Speeches of the Year [Nob. 9, 1954], 2).
Ang pamahayag sa Ginoo nga “Busa, ipataas ang inyong mga kasingkasing ug pagmaya, ug pagbakus sa inyong mga bat-ang, ug pagsul-ob diha kaninyo sa akong tibuok nga taming” (D&P 27:15) nagsunod sa Iyang saad nga dili lang ang Iyang mga sulugoon sa miaging mga dispensasyon ang maanaa atol sa mahinungdanong sakrament miting kon mobalik siya sa yuta apan ang “tanan kinsa ang akong amahan mihatag kanako pinaagi sa kalibutan” (D&P 27:14). Nagsugyot kini og importante nga koneksyon tali sa pagsul-ob sa taming sa Dios ug ang pagkahimong andam ug takus nga mahilakip niadtong magpundok uban sa Manluluwas sa dili pa ang Iyang pagbalik diha sa himaya nganhi sa yuta.
Doktrina ug mga Pakigsaad 28: Dugang nga Makasaysayanong Background
Sa adlaw nga ang Simbahan naorganisar, gisugo sa Ginoo ang mga miyembro sa Iyang Simbahan nga “maminaw ngadto sa tanan nga mga pulong ug mga sugo [sa Propeta] … kay ang iyang pulong ikaw makadawat, ingon og gikan sa akong kaugalingon nga ba-ba” (D&P 21:4–5). Hinoon, dugay nga nasabtan sa mga miyembro sa Simbahan ang hingpit nga kahulugan niini nga doktrina. Sa ting-init sa 1830, misulat si Oliver Cowdery kang Propeta Joseph Smith aron pahibaloon siya nga iyang gibati nga dunay sayop sa usa sa mga sugo nga anaa sa tudling nga narekord karon isip Doktrina ug mga Pakigsaad 20:37, ug gisugo ni Oliver ang Propeta nga usbon ang mga pulong.
Si Joseph Smith mipasabut: “Nagdali ko og sulat kaniya agig tubag, diin gipangutana nako siya, pinaagi sa unsang awtoridad nga anaa kaniya nga mosugo kanako nga usbon, o papason, dugangan o kuhaan ang usa ka pagpadayag o sugo gikan sa Labawng Makagagahum. Sa pipila ka adlaw human niana gibisitahan nako siya ug ang pamilya ni Mr. Whitmer, sa dihang akong nabantayan nga ang pamilya sa kinatibuk-an uyon sa opinyon ni [Oliver] … ; ug kon walay paningkamot ug pagkamakanunayon dili ko molampus ni bisan kinsa kanila sa kalmado nga paagi bahin sa hilisgutan. … Sa katapusan, … nagmalampuson ko sa pagpasabut dili lang sa pamilyang Whitmer, apan kang Oliver Cowdery usab ngadto sa pagkahibalo nga nasayop sila” (sa The Joseph Smith Papers, Histories, Volume 1: Joseph Smith Histories, 1832–1844, 426).
Sa sayong bahin sa Septyembre 1830 laing seryuso nga hagit sa han-ay sa pagpadayag sa Ginoo diha sa Iyang Simbahan ang nahitabo. Isip resulta sa nagkadugang nga pagpanggukod didto sa Harmony, Pennsylvania, sila si Joseph ug Emma Smith mibalhin ngadto sa panimalay ni Peter Whitmer Sr. didto sa Fayette, New York. Sa ilang pag-abut, nahibaloan ni Joseph nga si Hiram Page nangangkon nga nakadawat og mga pagpadayag pinaagi sa usa ka bato. Ang kadasig ug suporta alang niining gitawag og mga pagpadayag anaa sa mga Whitmer ug ni Oliver Cowdery.
Si Newel Knight, kinsa miabut sa Fayette aron motambong sa ikaduhang komperensya sa Simbahan, mipakigbahin sa mosunod:
“Sa akong pag-abut akong nabantayan si Brother Joseph nga diha sa hilabihan nga kahasol sa hunahuna tungod sa istorya bahin ni [Hiram] Page, nga nakamugna og panagbahin sa pagbati sa mga kaigsoonan pinaagi sa paghatag og mga pagpadayag kalabut sa pangagamhanan sa Simbahan ug sa ubang mga butang, nga iyang giangkon nga nadawat tungod sa usa ka bato nga iyang gipanag-iya. Siya dunay daghang linukot nga mga papel nga puno niining mga pagpadayag, ug daghan sa Simbahan ang nahisalaag tungod niini. Bisan si Oliver Cowdery ug ang pamilya Whitmer mipatalinghug niini, bisan tuod nga sukwahi kini sa Bag-ong Tugon ug sa mga pagpadayag niining katapusang mga adlaw. Ania ang kahigayunan alang kang Satanas nga motrabaho taliwala sa gamayng pundok, ug nagtinguha siya pinaagi niini aron matuman kon unsay wala mabuhat sa pagpanggukod. Naglibug si Joseph ug wala kaayo masayud kon unsaon pagtubag kining bag-ong emerhensya. Nianang gabhiona nag-okupar ko sa samang kwarto nga naa siya ug ang dakong bahin sa gabii gigahin diha sa pag-ampo ug pangamuyo. Human sa dakong paningkamot alang niining mga kaigsoonan nakumbinsir sila sa ilang sayop, ug mikumpisal sa samang butang, misalikway sa mga pagpadayag nga dili iya sa Dios, apan miila nga si Satanas nakigkunsabo aron mabuntog ang ilang pagtuo sa tinuod nga plano sa kaluwasan. Agig resulta niining mga butanga nangutana si Joseph sa Ginoo sa wala pa magsugod ang komperensya ug nakadawat sa pagpadayag nga [narekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 28], diin ang Dios dayag nga namahayag sa Iyang hunahuna ug kabubut-on kalabut sa pagdawat og mga pagpadayag.
“Kay nagkapundok na alang sa komperensya, ang unang butang nga gibuhat mao ang pagkonsiderar sa hilisgutan bahin sa bato nga may kalabutan ni [Hiram] Page, ug human sa igong imbestigasyon ug panaghisgutan, si Brother Page ug ang tanang miyembro sa Simbahan nga mitambong misalikway sa bato, ug sa mga pagpadayag nga may kalabutan niini, sa dako namong kalipay ug katagbawan. …
“Atol niining panahona dunay dakong gahum sa Dios nga gipakita ngari kanamo ug talagsaon nga makasaksi sa kaalam nga gipakita ni Joseph niini nga okasyon, kay sa pagkatinuod ang Dios mihatag ngadto kaniya og dakong kaalam ug gahum, ug daw alang nako, bisan karon, nga walay usa nga nakakita kaniya nga nangalagad sa pagkamatarung ubos sa ingon ka lisud nga mga kahimtang, ang magduha-duha nga ang Ginoo nagauban kaniya, samtang siya naglihok—dili pinaagi sa kaalam sa tawo, apan pinaagi sa kaalam sa Dios” (“Newel Knight’s Journal,” sa Scraps of Biography [1883], 10:64–65).
Doktrina ug mga Pakigsaad 28
Nakakat-on si Oliver Cowdery nga ang Presidente lamang sa Simbahan ang makadawat og pagpadayag alang sa tibuok Simbahan
Doktrina ug mga Pakigsaad 28:1–7. Ang pagpadayag nagsunod og husto nga mga linya sa awtoridad
Sa pagpadayag nga narekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 28, nga gihatag pinaagi ni Propeta Joseph Smith ngadto ni Oliver Cowdery, ang Ginoo mihatag sa husto nga han-ay sa pagpadayag diha sa Simbahan. Bisan tuod nga giordinahan si Oliver isip ikaduhang elder sa Simbahan, ang iyang tahas dili mao ang pagdawat og mga pagpadayag o pagsulat og mga sugo alang sa Simbahan, ni mosugo siya kang Joseph Smith, kinsa nagbarug nga pangulo sa Simbahan. Hinoon, kinahanglang mosunod si Oliver sa sumbanan nga makita sa ehemplo ni Aaron, “sa pagpadayag nga matinud-anon sa mga sugo ug mga pagpadayag” (D&P 28:3) nga gihatag ngadto sa propeta sa Ginoo. Sama ni Moises, si Joseph Smith mao ang propeta nga nakadawat sa mga yawe sa gingharian sa iyang panahon. Bisan pa man niana, gisaaran si Oliver nga pagagiyahan siya sa Maghuhupay ug mapanalanginan og gahum ug awtoridad samtang magtudlo siya sa mga butang nga gipadayag ngadto kang Propeta Joseph Smith.
Gitandi sa Ginoo sila si Joseph Smith ug Oliver Cowdery ngadto nila ni Moises ug Aaron (tan-awa sa D&P 28:2–3).
Si Presidente Joseph Fielding Smith mipasabut: “Gikinahanglan gayud kadto nga si Oliver Cowdery makadawat niining pahimangno, kay may kalagmitan nga mosupak siya sa Propeta bisan kalabut sa mga butang bahin sa pagpadayag. Daghang kaayohan ang miresulta gikan niining dili maayo nga panghitabo, kay natudloan ang mga miyembro nga dunay han-ay diha sa Simbahan ug usa lang ang gitudlo nga makadawat og mga sugo ug mga pagpadayag alang sa paggiya kanila, ug siya mao ang usa ka tawo nga gitawag sa Dios” (Church History and Modern Revelation [1953], 1:135).
Sa paghisgot mahitungod niining husto nga han-ay sa pagpadayag, si Propeta Joseph Smith nagtudlo: “Supak kini sa mga lagda sa Dios alang ni bisan kinsa nga miyembro sa Simbahan, o ni bisan kinsa, sa pagdawat og mga panudlo alang niadtong may awtoridad, nga mas taas pa kay sa ilang kaugalingon; … kon bisan kinsa nga tawo makabaton og panan-awon o pagbisita gikan sa langitnong mensahero, alang ra gayud kini sa iyang kaugalingong kaayohan ug panudlo; kay ang sukaranan nga mga baruganan, pangagamhanan, ug doktrina sa Simbahan gitugyan diha sa mga yawe sa gingharian” (Mga Pagtulun-an: Joseph Smith, 236). Sa usa ka okasyon human niana siya namahayag, “Ang mga Presidente o [Unang] Kapangulohan mao ang pinakalabaw sa Simbahan; ug ang mga pagpadayag sa hunahuna ug kabubut-on sa Dios ngadto sa Simbahan, kinahanglan nga moabut gikan sa Kapangulohan. Kini mao ang mando sa langit, ug ang gahum ug katungod sa [Melchizedek] Priesthood. Katungod usab niini sa bisan kinsa nga opisyal sa Simbahan ang pagbaton og mga pagpadayag, nga may kalabutan lamang sa iyang partikular nga calling ug katungdanan sa Simbahan” (Mga Pagtulun-an: Joseph Smith, 235).
Si Elder Dallin H. Oaks mi-outline kon sa unsang paagi nga kining han-ay sa pagpadayag nagpadayon karon diha sa Simbahan: “Ang balay sa atong Langitnong Amahan usa ka balay sa kahapsay, diin ang iyang mga sulugoon gisugo sa ‘pagbuhat sa buhatan diin [sila] natudlo’ (D&P 107:99). Kini nga baruganan magamit ngadto sa pagpadayag. Ang presidente sa Simbahan lamang ang makadawat og pagpadayag aron paggiya sa tibuok Simbahan. Ang presidente sa stake lamang ang makadawat og pagpadayag alang sa espesyal nga paggiya sa stake. Ang tawo kinsa makadawat og pagpadayag alang sa ward mao ang bishop. Alang sa usa ka pamilya, kini ang pangulo sa priesthood diha sa pamilya. Ang mga lider makadawat og pagpadayag alang sa ilang kaugalingong pagkatinugyanan. Ang mga indibidwal mahimo nga makadawat og pagpadayag aron sa paggiya sa ilang kaugalingong kinabuhi. Apan kon ang usa ka tawo mangangkon nga nakadawat og pagpadayag alang sa laing tawo gawas sa kaugalingon niyang pagkatinugyanan—sama sa usa ka miyembro sa Simbahan nga mangangkon nga dunay pagpadayag nga mogiya sa tibuok Simbahan o sa usa ka tawo nga mangangkon nga dunay pagpadayag nga mogiya sa laing tawo kinsa wala siyay awtoridad sa pagpangulo sumala sa han-ay sa Simbahan—makasiguro ka nga ang maong mga pagpadayag dili gikan sa Ginoo” (“Revelation” [debosyonal sa Brigham Young University, Sept. 29, 1981], 7, speeches.byu.edu).
Doktrina ug mga Pakigsaad 28:8–10, 14–16. Gitawag si Oliver Cowdery nga magmisyon ngadto sa mga Lamanite
Gitawag si Oliver Cowdery nga mangulo sa usa ka misyon ngadto sa mga Lamanite (tan-awa sa D&P 28:8–10, 14–16; tan-awa usab sa D&P 30:5–6; 32:1–3). Ang termino nga mga Lamanite nagpasabut sa pundok sa katawhan diha sa Basahon ni Mormon, kinsa daghan kanila mga kaliwatan ni Laman, ang kinamagulangang anak nga lalaki ni Lehi. Ang paggamit sa Ginoo sa termino nga mga Lamanite diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 28:9 nagpasabut nga pipila sa kaliwatan ni Lehi apil sa mga Native American, o mga American Indian, kinsa, nianang panahona, nagpuyo diha sa unsay gikonsiderar nga kasadpang utlanan sa Estados Unidos. Niadtong Mayo 1830, ang Kongreso sa Estados Unidos mipasar sa Indian Removal Bill, nga mimando sa tanang American Indian nga mobalhin ngadto sa federal Indian Territory sa kasadpan sa estado sa Missouri. Sa ingon, si Oliver Cowdery ug ang iyang kaubanan mibiyahe ngadto sa kasadpang Missouri, “diha sa mga utlanan sa mga Lamanite” (D&P 28:9), aron pagtudlo sa ebanghelyo ngadto sa mga American Indian.
Ang Basahon ni Mormon wala mangangkon nga ang mga American Indian eksklusibo nga nagagikan sa pamilya ni Lehi. Si Presidente Anthony W. Ivins (1852–1934) sa Unang Kapangulohan miingon: “Kinahanglan nga magbantay gayud kita sa mga konklusyon nga atong makab-ot. Ang Basahon ni Mormon nagtudlo sa kasaysayan sa tulo ka managlahi nga mga katawhan … kinsa gikan sa karaang kalibutan padulong dinhi niini nga kontinente. Kini wala magsulti kanato nga walay tawo dinhi sa wala pa sila. Kini wala magsulti kanato nga walay mga katawhan nga miabut human kanila. Ug busa kon may nahimong mga pagdiskubre nga nagsugyot og kalainan sa gigikanan sa kaliwat, kini sayon kaayo nga masaysay, ug makatarunganon, kay kita nagtuo nga dunay ubang mga tawo nga mianhi dinhi niini nga kontinente” (sa Conference Report, Abr. 1929, 15).
Doktrina ug mga Pakigsaad 28:9. “Ang dakbayan sa Zion pagatukuron … diha sa mga utlanan sa mga Lamanite”
Human namantala ang Basahon ni Mormon, ang mga Santos nahimong pamilyar sa mga panagna mahitungod sa Zion sa ulahing mga adlaw—ang Bag-ong Jerusalem nga pagatukuron sa kontinente sa Amerika (tan-awa sa 3 Nephi 20:22; 21:22–23; Ether 13:4–8). Natural lamang nga ang mga Santos mangutana mahitungod sa lokasyon niini. Sa ting-init sa 1830, nagtinguha si Hiram Page nga makadiskubre sa lokasyon sa siyudad sa Zion sa ulahing mga adlaw pinaagi sa usa ka bato nga iyang gituohan nga makapahimo kaniya sa pagdawat og pagpadayag. Hinoon, sa katapusan nakumbinsir siya nga nalingla siya ni Satanas, ug iyang gisalikway ang iyang gipangangkon nga “mga pagpadayag.” Kauban sa tawag ni Oliver Cowdery nga mosangyaw sa ebanghelyo ngadto sa mga Lamanite, ang Ginoo mipasabut nga ang lokasyon alang sa siyudad sa Zion “diha sa mga utlanan sa mga Lamanite” (D&P 28:9). Human sa pipila ka bulan, ang lokasyon alang sa Zion nailhan nga anaa sa Missouri (tan-awa sa komentaryo alang sa Doktrina ug mga Pakigsaad 57:1–3 niini nga manwal).
Doktrina ug mga Pakigsaad 28:11–14. “Si Satanas milingla kaniya”
Usa ka isyu sa kontrobersiya nga namugna ni Hiram Page mao ang iyang panghunahuna nga ang Ginoo motugot kaniya nga makaangkon og pagpadayag nga dili iyang pribilehiyo nga madawat. Kini nga panghunahuna mas mitugot niya aron malingla ni Satanas. Ang pamilya Whitmer ug ang uban didto sa dapit sa Fayette, New York, lakip na ni Oliver Cowdery, nga mituo sa mga pangangkon ni Hiram Page nalingla usab sa susamang paagi. Sumala sa Doktrina ug mga Pakigsaad 28, si Oliver gisangunan sa pagkorihir ni Hiram Page ug sa pagtudlo sa tinuod nga mga baruganan. Si Propeta Joseph Smith mirekord nga atol sa Septyembre 1830 nga komperensya, “Si Brother Page, ingon man usab ang tibuok simbahan nga nanambong, misalikway sa maong bato, ug ang tanang butang nga may kalabutan niini” (sa The Joseph Smith Papers, Histories, Volume 1: Joseph Smith Histories, 1832–1844, 452).
Si Presidente James E. Faust (1920–2007) sa Unang Kapangulohan mipamatuod nga ang Presidente sa Simbahan mao lamang ang tawo nga makadawat og pagpadayag alang sa tibuok Simbahan ug mipasabut kon sa unsang paagi kini makahatag og kahapsay ug proteksyon alang sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw:
“Ang uban nangangkon og mas taas nga espiritwal nga mga gasa o awtoridad gawas sa naestablisar nga awtoridad sa priesthood sa Simbahan. Moingon sila nga mituo sila sa mga baruganan ug mga ordinansa sa ebanghelyo ug midawat sa Presidente sa Simbahan isip legal nga tigdumala niini, apan nangangkon nga sila dunay mas taas nga han-ay nga wala maangkon sa Presidente. Kasagaran buhaton kini aron makapangatarungan sa usa ka kalihokan nga wala mahisubay sa mga doktrina sa Simbahan. Hinoon, wala nay mas taas pa nga han-ay, tungod kay ang Presidente sa Simbahan parehong naghupot ug naggamit sa tanang yawe sa gingharian sa Dios dinhi sa yuta. Ang Ginoo miingon bahin sa Presidente sa Simbahan ‘nga walay lain nga itudlo [nga makadawat og mga sugo ug mga pagpadayag] gawas nga kini pinaagi kaniya’ [D&P 43:4]. …
“… Ang padayon nga pagpadayag ug pagpangulo alang sa Simbahan moabut pinaagi sa Presidente sa Simbahan, ug dili gayud siya mopahisalaag sa mga Santos” (“The Prophetic Voice,” Ensign, Mayo 1996, 6–7).
Doktrina ug mga Pakigsaad 28:11. “Kadtong mga butang nga siya misulat gikan niana nga bato dili gikan kanako”
Sa amihanang-kasadpan sa New York atol sa sayong bahin sa mga 1800, daghang tawo ang mituo nga ang mga indibidwal makadawat og kahibalo sa supernatural nga paagi pinaagi sa usa ka instrumento sama sa bato o divining rod. Nangangkon si Hiram Page nga ang mga pulong motumaw diha sa bato nga iyang gipanag-iya. Miingon siya nga human niya madiktar ang mga pulong ug mapakopya kini diha sa papel, ang mga pulong mahanaw gikan sa bato ug ang uban motumaw (tan-awa sa The Joseph Smith Papers, Documents: Volume 1: July 1828–June 1831, ed. Michael Hubbard MacKay ug uban pa [2013], 184). Gisalikway sa Ginoo ang sayop nga mga pagpadayag ni Hiram Page.
Agig dugang sa paggamit sa Urim ug Thummim, si Propeta Joseph Smith mahimong migamit og usa ka bato sa manalagna nga iyang nakit-an sa paghubad og bahin sa Basahon ni Mormon. Dunay pipila ka posibilidad kon giunsa paggamit sa Propeta ang Urim ug Thummim sa paghubad sa Basahon ni Mormon ug mahitungod sa ubang piho nga mga butang bahin sa proseso sa paghubad, apan si Elder Neal A. Maxwell (1926–2004) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles namahayag, “Wala ra gayud kita masayud sa mga detalye” (“By the Gift and Power of God,” Ensign, Ene. 1997, 39). Usa ka importante kaayo nga kalainan nila ni Joseph Smith ug Hiram Page mao nga gitawag sa Dios si Joseph Smith aron sa pagpahigayon sa buhat sa paghubad ug sa pagdawat og pagpadayag alang sa Simbahan (tan-awa sa D&P 21:1–6). Sukwahi niini, ang Ginoo klaro nga namahayag nga si Satanas milingla ni Hiram Page ug niadtong mituo sa mga pulong nga gidiktar ni Hiram (tan-awa sa D&P 28:11).
Si Presidente James E. Faust mipasidaan kanato nga likayan ang mga kalihokan nga mahimong modapit sa impluwensya ni Satanas sa atong kinabuhi:
“Si Satanas dili maayo nga hilisgutan. Gikonsiderar nako siya nga mao ang dakong manunundog [imitator]. …
“Dili maayo nga maintriga kita kang Satanas ug sa iyang mga misteryo. Walay kaayohan ang makuha sa pagpaduol sa dautan. Sama sa pagdula sa kalayo, sayon ra kaayo kita nga mapaso. … Ang bugtong luwas nga dalan mao ang pagpalayo kaniya ug sa bisan unsang dautan niya nga mga kalihokan o yawan-on nga mga binuhatan. Ang dautang epekto sa pagsimba sa yawa, pagpamarang [barang], salamangka, voodooismo, pagyamyam, paggamit og mga anting-anting, ug tanang mga matang sa pagsimba sa demonyo kinahanglang likayan gayud kanunay” (“The Forces That Will Save Us,” Ensign, Ene. 2007, 5).