Kapitulo 24
Doktrina ug mga Pakigsaad 64–65
Pasiuna ug Timeline
Sa Agosto 27, 1831, si Propeta Joseph Smith ug pipila sa mga elder mibalik sa Ohio gikan sa ilang biyahe ngadto sa Zion, o Independence, Missouri. Atol sa ilang biyahe padulong ug gikan sa Missouri, ang pipila sa mga elder dihay mga panaglalis sa usag usa, apan nasulbad ang kadaghanan sa ilang mabingkilon nga mga pagbati. Sa Septyembre 11, nadawat sa Propeta ang pagpadayag nga gi-rekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 64. Niini nga pagpadayag ang Ginoo misugo sa mga miyembro sa Simbahan sa pagpinasayloay sa usag usa ug mitudlo kanila mahitungod sa mga sakripisyo nga Iyang gikinahangklan sa mga Santos sa ulahing mga adlaw.
Sa Septyembre 1831, si Joseph Smith ug ang iyang pamilya mibalhin gikan sa Kirtland ngadto sa Hiram, Ohio, mga 48 ka kilometro habagatan-silangan sa Kirtland. Sa Oktubre 30, 1831, nadawat niya ang pagpadayag nga gi-rekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 65. Niini nga pagpadayag mitudlo ang Ginoo nga ang ebanghelyo maadto sa tanang kanasuran agi og pangandam alang sa Ikaduhang Pag-anhi ug nga ang mga Santos gikinahanglan nga mag-ampo alang sa pagtubo sa gingharian sa Dios.
-
Septyembre 1, 1831Si Ezra Booth ug Isaac Morley mibalik ngadto sa Ohio gikan sa ilang misyon ngadto sa Missouri.
-
Septyembre–Disyembre 1831Misulat si Ezra Booth og nagsunod-sunod nga mga sulat nga misaway ni Joseph Smith ug sa Simbahan ug gimantala kini diha sa Ohio Star nga pamantalaan.
-
Septyembre 11, 1831Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 64 nadawat.
-
Septyembre 12, 1831Mibalhin si Joseph ug si Emma Smith ngadto sa Hiram, Ohio.
-
Oktubre 30, 1831Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 65 nadawat.
Doktrina ug mga Pakigsaad 64: Dugang nga Makasaysayanong Background
Si Eliza Booth kanhiay Methodist nga magwawali sa wala pa siya magpasakop sa Simbahan kaniadtong 1831. Sa dihang ang Ginoo misugo sa mga lider sa Simbahan ug sa uban sa pag-adto sa Missouri sa ting-init sa 1831, si Ezra Booth ug Isaac Morley, ang iyang misyonaryo nga companion, kauban niadto nga mga elder kinsa gitawag sa Ginoo sa paglakaw ngadto sa Missouri “nagsangyaw sa pulong diha sa agianan” (D&P 52:23). Gihunahuna kini ni Ezra nga dili matarung sa dihang iyang nahibaloan nga si Propeta Joseph Smith ug ang uban nga mga lider sa Simbahan nagbiyahe ngadto sa Missouri pinaagi sa baroto ug karwahe. Sa pag-abut diha sa Missouri, pipila sa mga elder, lakip ni Ezra Booth, nasagmuyo sa hitsura sa yuta ug uban sa kakulang sa mga kinabig diha sa utlanan sa lungsod sa Independence. Gibati usab ni Ezra nga si Joseph Smith wala magtarung isip usa ka propeta tungod kay siya adunay “kinaiya nga kulang sa ka seryoso ug kaligdong, taras nga daling masuko, ug naandang kahilig sa pagpakatawa ug pagkomedya” (sa The Joseph Smith Papers, Documents, Volume 2: Hulyo 1831–Enero 1833, ed. Matthew C. Godfrey ug uban pa [2013], 60, note 332). Sukwahi sa pinadayag nga nahatag ngadto sa mga elder (tan-awa sa D&P 60:8), si Ezra Booth ug Isaac Morley dali nga mibalik ngadto sa Ohio pinaagi sa baroto ug karwahe kay sa magsangyaw sa ebanghelyo diha sa agianan.
Human miabut sa Ohio, si Ezra Booth dayag nga mipakita og pagsupak ngadto ni Propeta Joseph Smith ug sa Simbahan. Ang mga lider sa Simbahan mihimo og kalihokan batok ni Ezra Booth kaniadtong Septyembre 6, 1831, ug gibawi ang iyang awtoridad sa pagsangyaw sa ebanghelyo. Wala madugay human niana, misugod si Ezra sa pagsulat og nagsunod-sunod nga mga sulat nga nagsaway sa Propeta ug sa Simbahan nga gimantala diha sa Ohio Star nga pamantalaan. Atol usab niini nga panahon, agi og tubag ngadto sa sugo sa Ginoo, pipila ka mga kaigsoonan sa Ohio nag-andam sa pagbalhin ngadto sa Missouri. Kaniadtong September 11, 1831, nadawat ni Joseph Smith ang pagpadayag nga gi-rekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 64. Sa pagkasunod adlaw ang Propeta ug ang iyang pamilya mibalhin gikan sa Kirtland ngadto sa Hiram, Ohio.
Doktrina ug mga Pakigsaad 64:1–19
Gipaniguro sa Ginoo kanato ang Iyang pagkaandam sa pagpasaylo kanato ug nagsugo kanato sa pagpinasayloay sa usag usa
Doktrina ug mga Pakigsaad 64:1–7. “Ako, ang Ginoo, mopasaylo sa mga sala ngadto niadto kinsa mokumpisal sa ilang mga sala sa akong atubangan ug mangayo og pasaylo”
Ang pipila sa mga kaigsoonan kinsa mibiyahe ngadto sa Missouri ug mibalik nakasala sa pagpangita og sayop ug sa pagpakiglalis. Milugway og dako nga kapuangod ug kalooy ang Ginoo pinaagi sa pagpasaylo kanila sa ilang mga sala. Si Propeta Joseph Smith mao ang nakasala ug napasaylo. Hinoon, giklaro sa Ginoo nga kadtong kinsa hinawayon sa Propeta nakahimo sa mao nga “walay hinungdan” (D&P 64:6). Mipahayag ang Ginoo nga Siya mopasaylo sa mga sala “niadtong kinsa mokumpisal sa ilang mga sala sa [Iyang] atubangan ug mangayo og pasaylo” (D&P 64:7).
Si Elder Richard G. Scott (1928–2015) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipasabut nga ang kumpisal gikinahanglan aron makaangkon og pasaylo: “Kamo sa kanunay nagkinahanglan sa pagkumpisal sa inyong mga sala ngadto sa Ginoo. Kon kini bug-at nga mga kalapasan, sama sa imoralidad, gikinahanglan kining ikumpisal ngadto sa bishop o stake president. Palihug sabta nga ang pagkumpisal dili paghinulsol. Kini usa ka importanting lakang, apan sa kaugalingon dili igo. Ang dili pagkumpisal sa tanan pinaagi sa paghisgot og minos nga mga sayop dili motabang kaninyo pagsulbad sa mas bug-at, wala gipahayag nga kalapasan. Ang importante sa pasaylo mao ang pagkaandam sa hingpit nga ipahayag ngadto sa Ginoo ug, kon kinahanglan, sa Iyang priesthood nga maghuhukom sa tanan nga inyong nabuhat. Hinumdumi, ‘Kadtong nagatabon sa iyang kalapasan dili mouswag: apan bisan kinsa nga nagasugid ug nagbiya kanila makadawat og kalooy’ [Proverbio 28:13]” (“Finding Forgiveness,” Ensign, Hulyo 1995, 76).
Doktrina ug mga Pakigsaad 64:7. Unsa ang gipasabut sa makasala ngadto sa kamatayon?
Misaad ang Ginoo nga Siya “mopasaylo sa mga sala ngadto niadto kinsa mokumpisal sa ilang mga sala sa [Iyang ] atubangan ug mangayo og pasaylo, kinsa wala makasala ngadto sa kamatayon” (D&P 64:7; italics gidugang). Si Elder Bruce R. McConkie (1915–1985) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipasabut: “Kadtong kinsa mobiya sa kahayag ug kamatuoran sa ebanghelyo; kinsa mitugyan sa ilang mga kaugalingon ngadto ni Satanas; kinsa miapil sa iyang kawsa, nagsuporta ug nagpaluyo niini; ug kinsa sa ingon nahimong iyang mga anak—pinaagi sa pagsunod sa mao nga dalan nakasala ngadto sa kamatayon. Alang kanila walay paghinulsol ni pasaylo, ni bisan unsa nga paglaum sa kaluwasan sa bisan unsa nga matang. Isip mga anak ni Satanas, sila mga anak sa kapildihan” (Mormon Doctrine, 2nd ed. [1966], 737; tan-awa usab sa Mateo 12:31–32; Mga Hebreohanon 10:26–27; 1 Juan 5:16–17; Alma 5:41–42).
Kini importante nga mahinumduman nga ang mga anak sa kapildihan lahi gikan sa mga miyembro sa Simbahan kinsa kaniadto adunay buhi nga mga pagpamatuod sa kamatuoran apan sa kadugayan nagpalayo gikan sa kalihokan ug naghunong sa pagsunod sa mga baruganan sa ebanghelyo. Ang mga anak sa kapildihan nakahimo sa dili mapasaylo nga sala sa paglimud sa Espiritu Santo. Tungod kay sila sa hingpit mibatok sa Ginoo ug midumili nga matubos pinaagi sa sakripisyo ni Jesukristo, alang kanila kini “ingon nga walay katubsanan nga nahimo” (Mosiah 16:5). Tungod kay ang mga anak sa kapildihan dili matubos gikan sa espiritwal nga kamatayon, o ang ikaduhang kamatayon, ang ilang sala mao ang sala “ngadto sa kamatayon” (D&P 64:7).
Gipanton sa Ginoo ang Iyang mga disipulo sa Jerusalem tungod kay sila “wala mopasaylo sa usag usa diha sa ilang mga kasingkasing” (D&P 64:8).
Doktrina ug mga Pakigsaad 64:8–11. “Kamo kinahanglan nga mopasaylo sa usag usa”
Ang mga lider ug mga elder sa Simbahan kinsa nakadawat sa pasaylo sa Ginoo gitudloan sa paghatag og personal nga pagpasaylo ngadto sa uban. Mipasabut ang Ginoo nga sa panahon sa Iyang mortal nga pangalagad, ang Iyang mga disipulo “nangita og higayon sa pakigbingkil sa usag usa ug wala mopasaylo sa usag usa diha sa ilang mga kasingkasing” (D&P 64:8). Ang dayag nga pagpakita og pasaylo dili igo; ang Ginoo nagkinahanglan “sa mga kasingkasing sa mga katawhan” (D&P 64:22). Si Presidente Dieter F. Uchtdorf sa Unang Kapangulohan mipasabut kon ngano ang paghatag og pasaylo importante alang sa atong espiritwal nga pagtubo:
“Ang paghatag og pasaylo usa ka kinahanglanon sa pagdawat og pasaylo.
“Alang sa atong kaayohan, nagkinahanglan kita sa moral nga kaisug sa pagpasaylo ug sa pagpangayo og kapasayloan. Wala gayuy kalag nga mas halangdon ug mas maisugon kaysa kon kita mopasaylo. Kini naglakip sa pagpasaylo sa atong mga kaugalingon.
“Ang matag usa kanato ubos sa usa ka balaang gipamulong nga obligasyon sa pagkab-ot uban ang pasaylo ug kalooy ug pagpinasayloay sa usag usa. Adunay dako kaayo nga panginahanglan alang niining Kristohanong hiyas diha sa atong mga pamilya, sa atong mga kaminyoon, sa atong mga ward ug mga stake, sa atong mga komunidad, ug sa atong mga nasud.
Madawat nato ang hingpit nga kalipay sa pasaylo diha sa atong mga kinabuhi kon kita andam sa paghatag niana nga hingpit nga kalipay sa walay pagpugong ngadto sa uban. Ang pagsulti dili igo. Atong gikinahanglan ang paglimpyo sa atong mga kasingkasing ug mga salabutan sa mga pagbati ug mga hunahuna sa kaligutgot ug tugutan ang kahayag ug ang gugma ni Kristo sa pagsulod. Isip resulta, ang Espiritu sa Ginoo mopuno sa atong mga kalag uban sa hingpit nga kalipay nga nag-uban sa balaang kalinaw sa konsensya (tan-awa sa Mosiah 4:2–3)” (“Point of Safe Return,” Ensign o Liahona, Mayo 2007, 101).
Walay pagpugong si Propeta Joseph Smith sa pagpasaylo niadtong kinsa nakasala kaniya.
Doktrina ug mga Pakigsaad 64:15–16. Ezra Booth ug Isaac Morley
Sila si Ezra Booth ug Isaac Morley gisugo sa Ginoo sa pagpanaw ngadto sa Missouri ug balik isip misyonaryo nga magkauban. Sila gikinahanglan nga magbiyahe nga maglakaw, “magsangyaw sa pulong diha sa agianan” (D&P 52:23; tan-awa usab sa D&P 42:6–8). Gibuhat nila kini sa walay gusto nga paagi diha sa ilang biyahe ngadto sa Missouri, apan gilikayan nila ang pagbuhat sa mao sa ilang pagbalik nga biyahe ngadto sa Ohio. Gikan sa Doktrina ug mga Pakigsaad 64:15–16 atong nahibaloan nga si Ezra Booth ug Isaac Morley nawad-an sa mga panalangin sa Espiritu tungod kay “sila wala mosunod sa balaod, ni sa sugo” ug “sila nagtinguha og dautan sa ilang mga kasingkasing.”
Ingon og si Isaac Morley naghinulsol dayon tungod kay ang Ginoo mipahayag nga siya gipasaylo (tan-awa sa D&P 64:16). Sunod niana si Isaac misunod sa sugo sa Ginoo nga ibaligya ang iyang uma (tan-awa sa D&P 63:38–39; 64:20), ug unya mibalhin siya uban sa iyang pamilya ngadto sa Missouri, diin miserbisyo siya isip usa ka magtatambag ni Bishop Edward Partridge. Si Ezra Booth, bisan pa niana, wala maghinulsol apan mipadayon sa pagtugot sa iyang mga pagduda ug hinawayong mga opinyon sa pagdala niya ngadto sa hingpit nga pagbiya sa kamatuoran.
Mibiya sa Ezra Booth sa iyang mga tinuohan ug mimantala og usa ka nagsunod-sunod nga mga sulat diha sa Ohio Star nga pamantalaan nga naghinaway ni Propeta Joseph Smith ug sa Simbahan.
Doktrina ug mga Pakigsaad 64:20–43
Ang Ginoo naghatag og mga panudlo alang sa pagpahimutang sa Zion
Doktrina ug mga Pakigsaad 64:21–22. “Mobaton og lig-on nga paghupot diha sa yuta sa Kirtland, alang sa … lima ka tuig”
Bisan og ang pipila sa mga Santos sa Missouri gisugo sa pagbalhin ngadto sa Missouri, ang uban sama ni Frederick G. Williams, gikinahanglan nga magpabilin sa Kirtland, Ohio. Misaad ang Ginoo nga ang Kirtland mahimong usa ka “lig-on nga paghupot” sa Simbahan sulod sa dili mominos sa lima pa ka tuig (D&P 64:21). Kini nga saad natuman, ug atol niana nga panahon ang Templo sa Kirtland gitukod ug gipahinungod, mga yawe sa priesthood gipahiuli pinaagi sa langitnong mga mensahero ngadto ni Propeta Joseph Smith ug Oliver Cowdery, ug usa ka dakong pagbu-bu sa espiritwal nga mga panalangin gihatag ngadto sa mga Santos. Bisan pa niana, kaniadtong 1837, mga problema mitunga taliwala sa mga miyembro sa Simbahan sa Kirtland, ug daghan ang mibiya sa kamatuoran. Mibiya si Joseph Smith sa Kirtland kaniadtong Enero 1838 ug miadto sa Missouri. Ang kadaghanan sa matinud-anong mga Santos kinsa mipabilin sa Kirtland mibiya sa mga Hulyo 1838.
Doktrina ug mga Pakigsaad 64:23–25. “Maghago samtang kini gitawag og karong adlawa”
Migamit ang Ginoo sa pulong nga karong adlawa sa pagpasabut ngadto sa yugto sa panahon gikan kanus-a ang Doktrina ug mga Pakigsaad 64 nadawat hangtud sa Ikaduhang Pag-anhi (tan-awa sa D&P 64:23). Gikan sa panan-aw sa Ginoo, karong adlawa nagpasabut ngadto sa “kini nga kinabuhi,” ang panahon nga kita gikinahanglan sa “paghimo sa [atong] mga buluhaton” ug sa “pagpangandam sa pagsugat sa Dios” (Alma 34:32; tan-awa usab sa Alma 34:31, 33–35). Sa Doktrina ug mga Pakigsaad 64:24, ang pulong nga ugma nagpasabut ngadto sa panahon sa kalaglagan sa dautan ug ang Ikaduhang Pag-anhi ni Jesukristo.
Si Presidente Henry B. Eyring sa Unang Kapangulohan mitudlo mahitungod sa importansya sa pagserbisyo sa Ginoo “karong adlawa”:
“Ang mga kasulatan nagtataw sa peligro sa paglangay-langay. Kini mao nga mahimo natong madiskobrehan nga kita wala nay panahon. Ang Dios kinsa naghatag kanato og kada adlaw isip usa ka bahandi nagkinahanglan og subay. Kita mohilak, ug Siya mohilak, kon kita adunay tuyo sa paghinulsol ug sa pagserbisyo Kaniya sa mga ugma nga wala gayud miabut o sa paghandum sa mga kagahapon diin ang oportunidad sa paglihok milabay na. Karong adlawa usa ka bililhong gasa sa Dios. Ang hunahuna nga ‘Sa umaabut nga adlaw ako gyud’ mahimong makasakmit sa mga kahigayunan sa panahon ug sa mga panalangin sa kahangturan. …
Kini malisud nga mahibaloan kon kita nakahimo ba og igo alang sa Pag-ula aron sa pag-usab sa atong mga kinaiya ug igo nga makasarang kanato og kinabuhing dayon. Ug wala kita mahibalo kon pila ka mga adlaw kita aduna sa paghatag sa serbisyo nga gikinahanglan alang nianang dakong kausaban nga moabut. Apan kita nahibalo nga kita adunay mga adlaw nga igo kon kita lamang dili mag-usik niini. …
Alang niadtong kinsa nawad-an og kadasig tungod sa ilang mga kahimtang ug busa natintal sa pagbati nga sila dili makaserbisyo sa Ginoo karong adlawa, hatagan ko kamo og duha ka mga saad. Malisud man ang mga kahimtang karong adlawa, kini mahimong mas maayo sa sunod nga adlaw kon kamo mopili sa pagserbisyo sa Ginoo karong adlawa uban sa tibuok ninyong kasinkasing. …
“Ang lain nga saad nga akong ihatag kaninyo mao nga pinaagi sa pagpili sa pagserbisyo Kaniya karong adlawa, inyong bation ang Iyang gugma ug motubo nga mas mahigugma pa Kaniya” (“This Day,” Ensign o Liahona, Mayo 2007, 89–91).
Doktrina ug mga Pakigsaad 64:23–24. “Siya nga nagbayad sa ikapulo dili pagasunugon sa iyang pag-anhi”
Ang dautan pagasunugon ingon sa dagami sa katapusang adlaw kon dili sila mosunod sa mga sugo sa Ginoo (tan-awa sa D&P 64:23–24).
Ang mga panudlo nga gihatag ngadto ni Newel K. Whitney, Sidney Gilbert, Isaac Morley, Frederick G. Williams, ug sa uban diha sa pagpadayag nga gi-rekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 64 naglakip og mga detalye kalabut sa ilang personal nga kabtangan ug sa ilang mga kahago sa pagtabang og tukod sa gingharian sa Dios. Ang pulong nga ikapulo diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 64:23 nagpasabut ngadto sa tanang amut sa mga Santos ngadto sa Simbahan ilabi na ubos sa balaod sa pagpahinungod, kay sa porsyento sa mga kita. Ang Ginoo misaad nga kadtong kinsa misunod sa mga balaod sa sakripisyo ug pagpahinungod makaikyas sa pagsunog nga molaglag sa dili maghinulsol diha sa katapusang adlaw. Ang atong bag-ong pagsabut sa balaod sa ikapulo mas giklaro kaniadtong 1838, sa dihang gihatag sa Ginoo ang pagpadayag nga gi-rekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 119.
Alang sa dugang nga impormasyon mahitungod sa ikapulo, tan-awa ang komentaryo alang sa Doktrina ug mga Pakigsaad 119:1–4 niini nga manwal.
Doktrina ug mga Pakigsaad 64:26–30. Sidney Gilbert ug Newel K. Whitney
Si Sidney Gilbert and Newel K. Whitney magkasosyo sa negosyo kinsa gitawag sa pagserbisyo “diha sa buluhaton sa Ginoo” isip mga “ahente” sa negosyo (D&P 64:29). Ang dako nilang sari-sari nga tindahan sa Independence, Missouri, ug sa Kirtland, Ohio, sa kadugayan mahimong mga balay tipiganan sa Ginoo, ipadagan ubos sa mga baruganan sa balaod sa pagpahinungod (tan-awa sa D&P 78:3). Gipasidan-an sa Ginoo si Sidney ug Newel nga dili mosulod og utang ngadto sa ilang mga kaaway (tan-awa sa D&P 64:27).
Si Presidente Thomas S. Monson mipahinumdom sa tanan niadtong kinsa anaa sa buluhaton sa Ginoo nga magpakatakus: “Ato ang buluhaton nga mahimong maayo nga mga panig-ingnan. Nalig-on kita sa kamatuoran nga ang labing dako nga pwersa niini nga kalibutan mao ang gahum sa Dios samtang kini maglihok pinaagi sa tawo. Kon kita anaa sa buluhaton sa Ginoo, … kita may katungod sa panabang sa Ginoo. Ayaw gayud kalimti kana nga kamatuoran. Kanang balaan nga tabang, sa tinuod, gipasikad diha sa atong pagkatakus. Ang matag usa kinahanglan gayud nga mangutana: Limpyo ba ang akong mga kamot? Putli ba ang akong kasingkasing? Ako takus ba nga sulugoon sa Ginoo?” (“Examples of Righteousness,” Ensign o Liahona, Mayo 2008, 65).
Doktrina ug mga Pakigsaad 64:31–33. “Gikan sa gagmay nga mga butang magagikan ang mga dagko”
Si Propeta Joseph Smith ug ang uban nga mga lider sa Simbahan malagmit mibati nga nasanapan sa mga hagit nga ilang giatubang aron matubag ang mga panginahanglan sa usa ka nagtubo nga Simbahan sa Ohio ug sa pagtukod sa Zion didto sa Missouri. Ang pipila sa mga miyembro sama ni Ezra Booth, nabalaka tungod kay ang pagpahimutang sa Zion wala mahitabo ingon kadali sama sa ilang gipaabut. Apan ang Ginoo misaad nga ang tanan nga Iyang napahayag kaniadto mahimong mahinabo sa kadugayan (tan-awa sa D&P 64:31). Giawhag sa Ginoo ang naluya nga mga Santos pinaagi sa pagtabang kanila nga makakita nga sila “nagpahimutang sa tukuran sa usa ka mahinungdanon nga buhat” (D&P 64:33). Kana nga balaang panan-aw malagmit mitabang sa mga Santos sa pagpadayon uban sa nabag-ong pagsalig ug kusog.
Kini sagad nga mahimong mawad-an og tinguha sa personal nga mga abilidad o mga oportunidad sa pagtabang og tukod sa gingharian sa Dios. Si Elder Bruce D. Porter (1952–2016) sa Seventy mi-obserbar:
“Kita dili kinahanglan nga tawgon sa pagserbisyo og layo gikan sa panimalay, ni kita kinahanglan nga maghupot og dako nga posisyon diha sa Simbahan o sa kalibutan aron sa paglig-on sa gingharian sa Ginoo. Atong lig-unon kini diha sa atong kaugalingon nga mga kasingkasing samtang kita nagpalambo sa Espiritu sa Dios diha sa atong mga kinabuhi. Atong lig-unon kini sulod sa atong mga pamilya pinaagi sa pagsilsil og hugot nga pagtuo diha sa atong mga anak. Ug atong lig-unon kini pinaagi sa organisasyon sa Simbahan samtang kita nagpalambo sa atong mga calling ug nakigbahin sa ebanghelyo uban sa atong mga silingan ug mga higala.
“Samtang ang atong mga misyonaryo naghago diha sa umahan nga andam nang anihon, ang uban naghago sa umahan sa panimalay aron sa paglig-on sa gingharian diha sa ward ug sa komunidad diin sila nagpuyo. Gikan sa labing unang mga adlaw, ang Simbahan sa Ginoo napalig-on pinaagi sa ordinaryong mga tawo kinsa mipalambo sa ilang mga calling diha sa pagpaubos ug paghalad. Kini dili igsapayan kon ngadto sa unsang responsibilidad kita gitawag sa pagserbisyo, nga kita lamang molihok ‘diha sa tanan nga kakugi’ (D&P 107:99). Sa mga pulong sa modernong pagpadayag: Ayaw pagluya diha sa maayo nga buhat, kay kamo nagpahimutang sa tukuranan sa usa ka mahinungdanon nga buhat. Ug gikan sa gagmay nga mga butang magagikan ang mga dagko’ (D&P 64:33)” (“Building the Kingdom,” Ensign, Mayo 2001, 80–81).
Doktrina ug mga Pakigsaad 64:34–36. “Ang Ginoo nagkinahanglan sa kasingkasing ug sa usa ka andam nga hunahuna“
Ang Ginoo nagkinahanglan sa Iyang katawhan nga andam sa pagsunod sa Iyang balaod aron makadawat og panulundon diha sa yuta sa Zion niini nga kalibutan o didto sa sunod (tan-awa sa D&P 38:17–20; 58:44; 63:20, 49; 64:34; 88:17–20). Kadto kinsa gipundok ngadto sa ebanghelyo ug nahatagan og panulundon diha sa yuta sa Zion niini nga kinabuhi apan unya gilapas ang pakigsaad nga ilang gihimo uban sa Dios ug mga “masukulon” mahimong “isalikway” o “ipahilayo” sa yuta nila nga panulundon (D&P 64:35–36; tan-awa usab sa Deuteronomio 28:63–64). Ang Ginoo mipahinumdom sa mga Santos nga kadtong kinsa nag-alagad sa Dios uban “sa kasingkasing ug usa ka andam nga hunahuna” mopahimulos sa mga panalangin sa Zion sa katapusan nga mga adlaw (D&P 64:34).
SiElder Donald L. Hallstrom sa Kapangulohan sa Seventy mipasabut sa importansya sa pag-alagad sa Dios uban “sa kasingkasing ug usa ka andam nga hunahuna”:
“Kon kita nahigugma sa Ginoo uban sa atong tibuok nga kasingkasing, andam kita sa paghatag Kaniya sa tanan nga atong gipanag-iya. Si Elder Neal A. Maxwell (1926–2004) miingon: “Ang pagtugyan sa kabubut-on sa tinuod mao lamang gayud ang talagsaong personal nga butang nga mahalad nato diha sa altar sa Dios. … Ang daghan pang uban nga mga butang nga atong ihatag sa Dios … sa tinud-anay mga butang nga Iya nang gihatag kanato, ug mipahulam Siya niini kanato. Apan kon masugdan nato ang pagtugyan sa atong mga kaugalingon pinaagi sa pagpatuhop sa atong kabubut-on ngadto sa kabubut-on sa Dios, niana naghatag gayud kita og butang ngadto Kaniya’ [‘Sharing Insights from My Life,’ sa Brigham Young University 1998–99 Speeches (1999), 4]. …
“Ang pagbaton og ‘usa ka andam nga hunahuna’ [D&P 64:34] nagpasabut sa paghatag sa atong labing maayo nga paningkamot ug dalisay nga hunahuna ug sa pagtinguha sa kaalam sa Dios. Kini nagsugyot nga ang atong labing mainitong tibuok kinabuhi nga pagtuon kinahanglan sa mga butang nga mahangturon ang kinaiyahan. Kini nagpasabut nga kinahanglan gayud nga adunay magkahiusang kalabutan tali sa pagpamati sa pulong sa Dios ug sa pagsunod niini.
“Si Apostol Santiago miingon, ‘Hinoon tumana ninyo ang pulong, ug dili kay magpaminaw ra kamo niini’ (Santiago 1:22).
“Pipila kanato ‘namati’ nga nagpili ug ‘nagbuhat’ kon kini sayon. Apan alang niadtong kinsa naghatag sa ilang kasingkasing ug hunahuna ngadto sa Ginoo, kon ang palas-anon magaan man o mabug-at walay kalainan. Atong gipakita ang usa ka gipahinungod nga kasingkasing ug hunahuna pinaagi sa makanunayong pagsunod sa mga sugo sa Dios nga walay pagsapayan unsa ka lisud ang mga kahimtang” (“The Heart and a Willing Mind,” Ensign, Hunyo 2011, 31–32).
Doktrina ug mga Pakigsaad 64:35–36. “Ang mga masukulon dili kaliwat ni Ephraim”
Si Ephraim usa ka apo nga lalaki sa Daang Tugon nga propeta nga si Jacob, kansang ngalan giusab ngadto sa Israel. Gihatagan si Ephraim sa katungod sa pagkatawo nga panalangin (tan-awa sa Genesis 48:20). Ang hugpong sa mga pulong “kaliwat ni Ephraim” (D&P 64:36) nagpasabut niadtong kinsa (1) mga tinuod nga kaliwat ni Ephraim, ingon man (2) niadtong kinsa dili sa panimalay ni Israel apan kinsa, pinaagi sa bunyag ngadto sa gipahiuli nga Simbahan, gisagop ngadto sa tribo ni Ephraim. Kadto lamang kinsa nagtuo ug masulundon nga mga miyembro sa Simbahan ang gihunahuna nga kaliwat ni Ephraim. Ang masukulon, bisan sila tinuod nga mga kaliwat ni Ephraim, dili makadawat og panulundon sa Zion (tan-awa sa D&P 64:35–36).
Si Presidente Joseph Fielding Smith (1876–1972) mipasabut sa importansya sa katungod sa pagkatawo ni Ephraim ug ang responsibilidad sa mga kaliwat ni Ephraim sa pagpanalangin sa uban sa ulahing mga adlaw: “Kini mahinungdanon niini nga dispensasyon nga si Ephraim mobarug sa iyang dapit diha sa pagkapangulo, nagbuhat sa katungod sa pagkatawo diha sa Israel nga gihatag nganha kaniya pinaagi sa direkta nga pagpadayag. Busa, kinahanglan gayud nga ang Ephraim pagapundukon og una aron sa pag-andam sa agianan, pinaagi sa ebanghelyo ug sa priesthood, alang sa nahibilin nga mga tribo ni Israel kon ang panahon moabut kanila nga pagapundukon ngadto sa Zion” (Doctrines of Salvation, comp. Bruce R. McConkie [1956], 3:252).
Doktrina ug mga Pakigsaad 65: Dugang nga Makasaysayanong Background
Si Joseph ug si Emma nagpuyo diha sa yuta ni Isaac Morley sa dihang ang Ginoo misugo ni Isaac sa pagbaligya sa iyang uma (tan-awa sa D&P 63:65; 64:20). Kaniadtong Septyembre 12, 1831, gibalhin ni Propeta Joseph Smith ang iyang pamilya ngadto sa Hiram, Ohio, diin daghang bag-o nga mga miyembro sa Simbahan nagpuyo, aron moipon ni John ug Alice (Elsa) Johnson ug sa ilang pamilya. Usa ka miting sa simbahan ang gihimo didto sa panimalay sa mga Johnson sa Dominggo, Oktubre 30, 1831. Nianang adlawa, nadawat sa Propeta ang pagpadayag nga gi-rekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 65.
Nakompleto ni Propeta Joseph Smith ang iyang dinasig nga hubad sa unang mga kapitulo sa Mateo sobra sa unom ka bulan sa wala pa kini nga pagpadayag nadawat. Misulat si William E. McLellin, bisan pa niana, nga kini nga pagpadayag gipasabut diha sa tema sa Mateo 6:10, diin ang Ginoo nag-ampo, “Ang Imong gingharian moabut” (tan-awa sa The Joseph Smith Papers, Documents, Volume 2: Hulyo 1831–Enero 1833, 92).
Doktrina ug mga Pakigsaad 65
Ang Ginoo nagpahayag nga ang ebanghelyo mopuno sa tibuok yuta
Doktrina ug mga Pakigsaad 65:2. “Ang mga yawe sa gingharian sa Dios gitugyan ngadto sa mga tawo sa yuta”
Kaniadtong Marso 15, 1832, mipahayag ang Ginoo nga si Propeta Joseph Smith “nahatagan sa mga yawe sa gingharian” (D&P 81:2). Kini nga mga yawe nailhan usab isip ang “mga yawe sa simbahan” (D&P 42:69) ug naglangkob sa gahum ug awtoridad sa pagdumala ug pagmando sa mga kalihokan sa Simbahan sa Ginoo dinhi sa yuta. Si Presidente Joseph Fielding Smith mitudlo mahitungod sa importansya sa mga yawe sa gingharian sa Dios:
“Karon mosulti ako og pipila ka mga pulong mahitungod sa priesthood ug kadtong mga yawe nga gitugyan sa Ginoo kanamo niining katapusan nga dispensasyon sa ebanghelyo.
“Naghupot kita sa balaang Melchizedek Priesthood, nga mao ang gahum ug awtoridad sa Dios nga gihatag ngadto sa usa ka lalaki dinhi sa kalibutan sa pagbuhat sa tanang mga butang alang sa kaluwasan sa katawhan.
“Naghupot usab kita sa mga yawe sa gingharian sa Dios dinhi sa yuta, diin nga gingharian mao Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.
“Kini nga mga yawe mao ang katungod sa kapangulohan; kini ang mga gahum ug awtoridad sa pagmando ug paggiya sa tanan nga mga kalihokan sa Ginoo dinhi sa yuta. Kadtong kinsa naghupot niini adunay gahum sa pagmando ug pagpugong sa paagi diin ang tanan mahimong moserbisyo diha sa priesthood. Tanan kanato mahimong maghupot sa priesthood, apan magamit lamang nato kini ingon nga awtorisado ug gigiyahan sa pagbuhat sa mao pinaagi niadtong kinsa naghupot sa mga yawe.
“Kini nga priesthood ug kini nga mga yawe gitugyan diha ni Joseph Smith ug Oliver Cowdery pinaagi ni Pedro, Santiago, ug Juan, ug pinaagi ni Moises ug Elijah ug sa uban nga karaang mga propeta. Kini gihatag ngadto sa matag lalaki kinsa gi-set apart isip usa ka miyembro sa Konseho sa Napulog Duha. Apan tungod kay sila may katungod ngadto sa kapangulohan, magamit lamang kini sa hingpit sa nag-unang apostol sa Dios dinhi sa yuta, kinsa mao ang presidente sa Simbahan.
“Mahimo akong moingon karon—sa yano kaayo ug sa tataw nga paagi—nga anaa kanato ang balaang priesthood ug nga ang mga yawe sa gingharian sa Dios ania dinhi. Makaplagan lamang kini diha sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw” (“Eternal Keys and the Right to Preside,” Ensign, Hulyo 1972, 87–88).
Doktrina ug mga Pakigsaad 65:2. “Hangtud kini mopuno sa tibuok yuta”
Sa Daniel 2, diha sa Daang Tugon, naglangkob sa istorya kabahin sa damgo ni Haring Nabucodonosor nga gihubad ni Daniel. Ang pagpadayag diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 65 nagpakita nga ang damgo ni Haring Nabucodonosor usa ka panagna mahitungod sa pagtubo ug padulngan sa gingharain sa Dios sa ulahing mga adlaw.
Kaniadtong Abril 1834, miapil si Wilford Woodruff sa usa ka miting sa priesthood didto sa Kirtland, Ohio, diin si Propeta Joseph Smith nanagna mahitungod sa padulngan sa gingharian sa Dios. Namulong sa wala madugay si Presidente Woodruff mahitungod sa unsay nahitabo atol niana nga miting: “Ang Propeta mitawag sa tanan nga naghupot sa Priesthood sa pagpundok ngadto sa gamay nga eskwelahan nga troso nga sila aduna didto. Gamay kini nga balay, tingali mga 14 pye kwadrado. Apan nakapasulod kini sa tibuok Priesthood sa Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw kinsa niana didto sa lungsod sa Kirtland. … Sa dihang kami nagkapundok gidapit sa Propeta ang mga Elder sa Israel nga uban kaniya sa paghatag og pagpamatuod niini nga buhat. … Sa dihang nahuman na sila ang Propeta miingon, ‘Mga kaigsoonan nalig-on ako pag-ayo ug natudloan sa inyong mga pagpamatuod karong gabhiona, apan gusto akong mosulti kaninyo diha sa atubangan sa Ginoo, nga kamo walay nahibaloan pa kabahin sa mga padulngan niini nga Simbahan ug gingharian sama sa usa ka bata diha sa sabakan sa iyang inahan. Wala ninyo kini masabti.’ Ingon og nahibulong ako. Miingon siya, ‘Pipila lamang ka priesthood ang inyong nakita dinhi karong gabhiona, apan kini nga Simbahan mopuno sa Amihanan ug Habagatang Amerika—pun-on niini ang kalibutan’”(sa Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Joseph Smith [2007], 161).
Ang gingharian sa Dios nagtubo samtang ang ebanghelyo nagkaylap ngadto “hangtud kini mopuno sa tibuok yuta” (D&P 65:2).
Si Presidente Gordon B. Hinckley (1910–2008) mihulagway kon sa unsa nga paagi ang panagna ni Daniel kabahin sa ebanghelyo nagpadayon nga matuman:
“Ang Simbahan nahimong usa ka dakong pamilya nga nagkatag tadlas sa yuta. … Ang Ginoo nagtuman sa Iyang saad nga ang Iyang ebanghelyo ingon sa usa ka bato nga gipikas gikan sa bukid nga walay gigamit nga mga kamot nga mokaylap ug mopuno sa tibuok yuta, ingon nga nakita ni Daniel sa usa ka panan-awon (tan-awa sa Daniel 2:31–45; D&P 65:2). Usa ka dakong milagro ang mahitabo samtang kita nagtan-aw niini. …
“… Sa dihang ang Simbahan gi-organisar niadtong 1830 dihay unom ra ka mga miyembro, pipila lamang ka mga tumutuo, ang tanan nagpuyo sa wala kaayo mailhi nga balangay. Karon, nahimo kita nga ikaupat o ikalima nga labing dako nga simbahan sa Amihanang America, nga adunay mga kongregasyon sa matag dakbayan nga hilabihan ka dagko gayud. Ang mga stake sa Zion karon naglambo diha sa matag stake sa Estados Unidos, sa matag probinsya sa Canada, sa matag estado sa Mexico, sa matag nasud sa Central America ug sa tibuok Habagatang America.
“Ang mga kongregasyon makita sa tibuok British Isles ug Uropa diin liboan ang nagpasakop sa Simbahan sa nangaging mga katuigan. Kini nga buhat miabut ngadto sa mga nasud sa Baltic ug paubos ngadto sa Bulgaria ug Albania ug sa ubang mga dapit niana nga bahin sa kalibutan. Miabut kini tabok sa dakong yuta sa Russia. Miabut kini ngadto sa Mongolia ug lahus sa mga nasud sa Asia ngadto sa mga Isla sa Pasipiko, Australia, ug New Zealand, ug ngadto sa India ug Indonesia. Kini nag-uswag sa daghang mga nasud sa Africa. …
“Ug kini mao lang ang sinugdanan. Kini nga buhat magpadayon sa pagtubo ug pag-uswag ug mokaylap tabok sa yuta” (“The Stone Cut Out of the Mountain,” Ensign o Liahona, Nob. 2007, 83–84).
Doktrina ug mga Pakigsaad 65:3. “Pag-andam kamo sa panihapon sa Kordero, pangandam alang sa pamanhonon”
Ang mga pagpasabut sa Ginoo ngadto “sa panihapon sa Kordero” ug sa “pamanhonon” (D&P 65:3) mga pasumbingay ngadto sa larawan nga gigamit sa Ginoo ug sa Iyang mga Apostoles diha sa Bag-ong Tugon (tan-awa sa Mateo 22:2–14; 25:1–13; Pinadayag 19:7–9). Si Jesukristo mao ang Kordero sa Dios ug ang Pamanhonon, ug ang Simbahan mao ang Iyang Pangasaw-onon (tan-awa sa Pinadayag 19:7–9). Sa panahon sa Iyang Ikaduhang Pag-anhi, ang matarung nga mga Santos maglipay. Ang malipayong panaghiusa og balik tali sa Ginoo ug sa Iyang mga katawhan gisimbolo diha sa gisaulog nga bangkete sa kaminyoon. Agi og katumanan sa pagdapit sa Ginoo sa pag-andam alang sa pag-anhi sa Pamanhonon ug ang panihapon sa kaminyoon sa Kordero, ang mga Santos gikinahanglan nga pangitaon ang mga matarung gikan sa upat ka suok sa yuta ug dapiton sila sa paghinulsol ug pagpabunyag. Kadtong kinsa mopatalinghug sa pagdapit ug paghimo ug paghupot sa ilang mga pakigsaad uban sa Ginoo “gitugot ang pagbistig lino nga manipis, masidlak, ug maputi: kay ang lino nga manipis mao man ang matarung nga binuhatan sa mga santos” (Pinadayag 19:8), ug kadtong mga katawhan makabaton og hingpit nga kalipay sa pag-abi-abi sa Ginoo ug sa paglipay uban Kaniya diha sa Iyang pag-anhi.
Doktrina ug mga Pakigsaad 65:6. Ang gingharian sa Dios ug ang gingharian sa langit
Ang pangamuyo, o ang pag-ampo, nga makaplagan diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 65:6 nagpakita sa importante nga koneksyon tali sa simbahan sa Dios dinhi sa yuta ug sa balaan nga organisasyon sa langit. Si Elder James E. Talmage (1862–1933) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipasabut:
“Ang gingharian sa Dios mao ang Simbahan nga gitukod pinaagi sa balaang awtoridad diha sa yuta; kini nga institusyon nagpahayag og walay pag-angkon sa temporal nga lagda ibabaw sa mga nasud; ang setro sa gahum niini mao nga ang Balaan nga Priesthood, pagagamiton sa pagsangyaw sa ebanghelyo ug sa pagpahigayon sa mga ordinansa niini alang sa kaluwasan sa katawhan nga buhi ug patay. Ang Gingharian sa Langit mao ang balaanong gi-orden nga sistema sa pagdumala ug pagmando sa tanan nga mga butang, temporal ug espiritwal; kini pagatukuron lamang dinhi sa yuta kon ang matarung nga Pangulo, ang Hari sa mga hari, si Jesus ang Kristo, moanhi aron sa paghari. …
“Ang Gingharian sa Dios natukod diha sa mga katawhan aron sa pag-andam kanila alang sa Gingharian sa Langit nga moabut; ug diha sa mahimayaon nga paghari ni Kristo ang Hari nga ang duha mahimong usa” (Jesus the Christ, [1916], 788–89).