Kapitulo 12
Doktrina ug mga Pakigsaad 29
Pasiuna ug Timeline
Niadtong Septyembre 1830, sa wala pa ang ikaduhang komperensya sa Simbahan nga gipahigayon didto sa Fayette, New York, ang ubang nag-una nga miyembro sa Simbahan nagpaabut nga ang mga panagna mahitungod sa Zion ug ang pagpundok sa mga pinili sa Dios matuman sa dili madugay. Usa ka grupo sa unom ka elder ug tulo ka laing mga miyembro sa Simbahan ang nagpundok ug nangutana sa Ginoo mahitungod niining mga panagna. Agig tubag sa ilang pangutana, si Propeta Joseph Smith nakadawat og pagpadayag nga narekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 29. Niini nga pagpadayag gitudloan sila sa Ginoo mahitungod sa pagpundok sa mga pinili sa Manluluwas sa dili pa ang Iyang Ikaduhang Pag-anhi ug mahitungod sa atong katubsanan gikan sa Pagkapukan ni Adan ug ni Eva pinaagi sa Pag-ula ni Jesukristo.
-
Hunyo–Oktubre 1830Gidiktar ni Joseph Smith ang Moises 1–5 samtang nagtrabaho siya sa dinasig nga paghubad sa unang mga kapitulo sa Genesis.
-
Agosto–Septyembre 1830Naglibug ang mga miyembro sa Simbahan tungod sa giingon nga mga pagpadayag ni Hiram Page.
-
Septyembre 1830Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 29 nadawat.
-
Septyembre 1830Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 28 nadawat (tingali human sa Doktrina ug mga Pakigsaad 29).
-
Septyembre 26–28, 1830Ang ikaduhang komperensya sa Simbahan gipahigayon didto sa Fayette, New York.
-
Oktubre 1830Si Oliver Cowdery ug ang iyang misyonaryo nga mga kompanyon mibiya alang sa usa ka misyon ngadto sa mga Lamanite.
Doktrina ug mga Pakigsaad 29: Dugang nga Makasaysayanong Background
Sa dihang mibalhin si Joseph Smith ngadto sa Fayette, New York, niadtong Septyembre 1830, iyang nabantayan nga ang mga Santos nakuryuso mahitungod sa katumanan sa mga panagna sa Basahon ni Mormon kalabut sa Zion. Kining mga panagna naghisgot bahin sa pagpundok sa ulahing mga adlaw sa balay ni Israel aron matukod ang Zion, o “ang Bag-ong Jerusalem,” ug ang bahin sa gisaad nga pagbalik ni Jesukristo (tan-awa sa 3 Nephi 21:23–26; tan-awa usab sa 3 Nephi 16:18). Usa ka grupo sa unom ka elder ug tulo ka laing mga miyembro sa Simbahan ang nagtinguha alang sa dugang nga panabut kalabut sa pag-abut sa Zion ug sa kalapasan ni Adan ug ni Eva. Agig tubag sa ilang pangutana, nadawat ni Propeta Joseph Smith ang pagpadayag nga narekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 29 (tan-awa sa The Joseph Smith Papers, Documents, Volume 1: July 1828–June 1831, ed. Michael Hubbard MacKay ug uban pa [2013], 177–78).
Ang mga kamatuoran nga gitudlo diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 29 midugang sa panabut sa mga Santos mahitungod sa panginahanglan alang sa Zion sa katapusang mga adlaw ug mahimong mikorihir sa pipila ka doktrinal nga kalibug tungod sa mga sinulat ni Hiram Page (tan-awa ang komentaryo alang sa Doktrina ug mga Pakigsaad 28 niini nga manwal). Si Propeta Joseph Smith nalambigit sa dinasig nga paghubad sa unang mga kapitulo sa Genesis sukad pa sa Hunyo 1830, ug kini nga impormasyon nakahatag og katin-awan mahitungod sa kalapasan ni Adan ug ni Eva didto sa Tanaman sa Eden. Dugang pa, ang Doktrina ug mga Pakigsaad 29 naghatag og importante nga mga kamatuoran mahitungod sa pagpundok sa Israel ug sa plano sa kaluwasan sa wala pa makabiya si Oliver Cowdery ug ang iyang mga kompanyon sa usa ka misyon sa pagsangyaw sa ebanghelyo ngadto sa mga Lamanite.
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:1–21
Nanawagan si Jesukristo sa Iyang katawhan nga magpundok agi og pagpangandam alang sa Iyang Ikaduhang Pag-anhi
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:1–2. “Paminaw ngadto sa tingog ni Jesukristo, nga inyong Manunubos, ang Halangdon nga AKO MAO”
Atol sa Iyang premortal nga pagpangalagad, gipaila ni Jehova ang Iyang kaugalingon ngadto ni Moises isip “AKO MAO” ug isip ang Dios sa karaang mga patriyarka nga sila si Abraham, Isaac, ug Jacob (tan-awa sa Exodo 3:13–15). Ang tawag nga “AKO MAO” usa ka palain sa “Jehova” ug naggikan sa first-person Hebrew verb nga nagpasabut og “Ako buhi,” ug nagrepresentar sa mahangturon ug gamhanan sa tanan nga kinaiyahan sa Dios (tan-awa usab sa D&P 68:6). Atol sa mga bulan sa ting-init sa wala pa madawat ang narekord nga pagpadayag diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 29, gisugdan ni Propeta Joseph Smith ang iyang dinasig nga paghubad sa basahon sa Genesis sa Daang Tugon. Ang pagpaila ni Jesukristo sa Iyang kaugalingon nga narekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 29:1–2 mikumpirmar sa kamatuoran nga Siya sa pagkatinuod mao ang Dios sa Daang Tugon. Kining mga bersikulo mikumpirmar usab nga, ingon nga si Jesukristo mipundok, mipanalipod, ug mipalingkawas sa karaang Israel sa dihang naulipon sila didto sa Ehipto, Iyang pundukon ang Iyang mga anak sa ulahing mga adlaw ubos sa Iyang proteksyon kon mopatalinghug sila sa Iyang tingog.
Nag-istar si Joseph Smith sa panimalay ni Peter Whitmer Sr., didto sa Fayette, New York, sa dihang nakadawat siya og pagpadayag nga narekord sa Doktrina ug mga Pakigsaad 29.
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:4–8. Ang pagpundok sa pinili
Ang gamayng pundok sa mga elder nga nakighimamat ni Propeta Joseph Smith sa dihang nadawat kini nga pagpadayag nakahibalo nga ang mga miyembro sa Simbahan niini nga dispensasyon gipili aron sa pagpahayag sa ebanghelyo ug sa pagpundok sa “pinili,” sa Ginoo kinsa gitino sa Dios isip kadtong kinsa “maminaw sa [Iyang] tingog ug dili magpatig-a sa ilang mga kasingkasing” (D&P 29:7). Ang mga pinili mao usab kadtong kinsa gipili sa pag-abag sa Ginoo diha sa buhat sa kaluwasan (tan-awa sa D&P 101:39–40; 115:5; 138:55–56). Ang pagpundok sa mga pinili mahitabo kon ang mga indibidwal modawat sa ebanghelyo ni Jesukristo, mohimo og mga pakigsaad uban sa Dios, ug makigpundok uban sa matinud-anong mga Santos. Kini nga panagpundok sa nagkatibulaag nga balay sa Israel kinahanglan usab nga mahitabo aron ang katawhan sa Dios makapangandam alang “sa adlaw kon ang kalisdanan ug kagul-anan ipadala diha sa mga dautan” (D&P 29:8).
Pagka-Oktubre 1830, si Oliver Cowdery gipadala sa usa ka misyon ngadto sa mga Lamanite aron sa pag-andam alang sa panahon nga ang Ginoo motino sa dapit diin magpundok ang mga Santos (tan-awa sa D&P 29:8–9). Ang mga Santos sa kaulahian nahibalo nga ang Ginoo nagtinguha alang sa mga miyembro sa Simbahan nga magpundok sa hapsay nga paagi didto sa Jackson County, Missouri (tan-awa sa D&P 57:1–3; 58:56). Hinoon, kadtong sa wala madugay nagpundok didto sa Jackson County gipapahawa sa ilang mga panimalay, ug sa katapusan ang pagpundok nabalhin ngadto sa Far West, Missouri (tan-awa sa D&P 115:7–8), dayon ngadto sa Nauvoo, Illinois (tan-awa sa D&P 124:25–28, 55), ug dayon sa wala madugay “ngadto sa Kasadpan” (D&P 136:1). Karon, dili na kinahanglan nga mobalhin sa piho nga heyograpikanhong dapit aron makigpundok uban sa Simbahan. Hinoon, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw kinahanglang motabang sa pagtukod sa mga stake sa Zion bisan asa pa sila magpuyo (tan-awa sa D&P 101:20–22).
Si Presidente Spencer W. Kimball (1895–1985) mipasabut: “Ang pagpundok sa Israel naglangkob sa pag-apil sa tinuod nga simbahan ug … sa pagkasayud mahitungod sa tinuod nga Dios. … Busa, si bisan kinsa nga tawo, kinsa midawat sa gipahiuli nga ebanghelyo, ug kinsa karon nagtinguha sa pagsimba sa Ginoo sa iyang kaugalingon nga pinulongan ug uban sa mga Santos diha sa mga nasud diin siya nagpuyo, nakatuman sa balaod sa pagpundok sa Israel ug manununod sa tanang panalangin nga gisaad ngadto sa mga Santos niining katapusang mga adlaw” (The Teachings of Spencer W. Kimball, ed. Edward L. Kimball [1982], 439).
Gitawag kita sa Dios “sa pagpahinabo sa pagpundok sa [Iyang] pinili” (D&P 29:7).
Si Presidente Russell M. Nelson sa Unang Kapangulohan nagtudlo kon sa unsang paagi nahitabo ang pagpundok sa mga pinili sa Dios karon:
“Dinhi sa yuta, ang misyonaryo nga buhat kinahanglanon kaayo sa pagpundok sa Israel. … Isip resulta, ang mga sulugoon sa Ginoo nanaglakaw aron sa pagsangyaw sa Pagpahiuli. Sa daghang mga nasud ang atong mga misyonaryo nangita alang niadtong nagkatibulaag nga Israel. …
“Ang pagpili sa pagduol ngadto kang Kristo wala magdepende kon asa ka nagpuyo; nagdepende kini sa indibidwal nga pasalig. Ang mga tawo mahimong ‘pagadad-on sa kasayuran sa Ginoo’ [3 Nephi 20:13] nga dili mobiya sa ilang mga yutang natawhan. Tinuod, sa unang mga adlaw sa Simbahan, ang konbersyon sa kasagaran nangahulugan usab og emigrasyon. Pero karon, ang pagpundok nahitabo diha sa kada nasud. Ang Ginoo mimando sa pag-establisar sa Zion [tan-awa sa D&P 6:6; 11:6; 12:6; 14:6] sa matag kayutaan diin Iyang gihatag sa Iyang mga Santos ang ilang natawhan ug nasyonalidad. Ang kasulatan nanagna nga ang mga tawo ‘matigum pagbalik ngadto sa kayutaan nga ilang panulundon, ug mapahiluna sa tanan nila nga mga yuta sa saad’ [2 Nephi 9:2]. ‘Ang matag nasud mao ang dapit sa pagpundok alang sa kaugalingon niining katawhan’ [Bruce R. McConkie, sa Conference Report, Mexico City Mexico Area Conference 1972, 45]. Ang dapit sa pagpundok alang sa Brazilian nga mga Santos mao ang Brazil; ang dapit sa pagpundok alang sa Nigerian nga mga Santos mao ang Nigeria; ang dapit sa pagpundok alang sa Korean nga mga Santos mao ang Korea; ug uban pa. Ang Zion mao ‘ang putli og kasingkasing’ [D&P 97:21]. Ang Zion mao ang dapit diin anaa ang matarung nga mga Santos. Ang mga publikasyon, mga komunikasyon, ug mga kongregasyon anaa karon aron sa ingon hapit tanang mga miyembro makagamit sa mga doktrina, mga yawe, mga ordinansa, ug mga panalangin sa ebanghelyo, nga dili magsapayan sa ilang mga nahimutangan” (“Ang Pagpundok sa Nagkatibulaag nga Israel,”Liahona, Nob. 2006, 81).
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:9. Ang mga mapagarbuhon masunog nga sama sa dagami
Mipasidaan ang Ginoo nga kadtong kinsa “mapagarbuhon ug sila nga nagbuhat og dautan mahimo nga sama sa dagami” ug masunog atol sa Iyang pag-anhi (D&P 29:9). Samtang ang garbo usa ka komon nga sala nga makaapekto sa tanan sa usa ka paagi, niini nga kahimtang “ang mapagarbuhon” nagpasabut niadtong kinsa dili makaagwanta sa himaya sa Ginoo tungod sa pagkadautan. Sa usa ka pagpadayag sa wala madugay, giklaro sa Ginoo nga kining grupoha naglakip “sila kinsa mga bakakon, ug mga barangan, ug mga mananapaw, ug mga nagbaligya sa dungog, ug kinsa naghigugma ug naghimo og bakak. Kini mao sila kinsa nag-antus sa kaligutgut sa Dios dinhi sa yuta” (D&P 76:103–4).
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:9–13. “Ako mopadayag sa akong kaugalingon … uban sa gahum ug dako nga himaya”
Ang Ikaduhang Pag-anhi, ni Grant Romney Clawson. Si Jesukristo mobalik nganhi sa yuta uban sa gahum ug dako nga himaya.
Duol sa pagtapos sa mortal nga kinabuhi sa Manluluwas, ang Iyang mga disipulo nangutana kon kanus-a mahitabo ang katapusan sa kalibutan ug unsa nga mga timailhan ang ihatag nga duol na ang Iyang pag-anhi (tan-awa sa Mateo 24:3; D&P 45:15–16). Ang pamahayag sa Ginoo ngadto sa Iyang mga Santos sa ulahing mga adlaw mao nga “ang takna duol na” (D&P 29:10). Kon mobalik na si Jesukristo, ang Iyang mga Apostoles kinsa “nga uban [Kaniya] sa [Iyang] pagpangalagad sa Jerusalem” mobarug uban Kaniya, nga magsul-ob og “kupo sa pagkamatarung, uban sa mga korona diha sa ibabaw sa ilang mga ulo” (D&P 29:12). Kini nga paghulagway nagpamatuod sa ilang harianong awtoridad diha sa gingharian sa Dios. Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 29:12–13 nagpakita nga “kutob sa nahigugma kanako ug naghupot sa akong mga sugo” makadawat usab og korona ug pagasul-uban sama sa sul-ubon sa Manluluwas nianang adlawa, simbolikanhon sa ilang mahangturong panulundon uban Kaniya diha sa gingharian sa Dios (tan-awa usab sa D&P 88:107; 109:75–76, 80).
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:14–21. Mga timailhan sa pag-anhi sa Anak sa Tawo
Gihulagway sa Ginoo sa klaro nga detalye ang pipila ka paagi nga Siya “manimalos diha sa mga dautan” sa dili pa ang Iyang Ikaduhang Pag-anhi (D&P 29:17). Ang labing talagsaon nga sangputanan nga antuson sa dili mahinulsulon mao ang “dugo [sa Ginoo] dili makalimpyo kanila” (D&P 29:17; tan-awa usab sa D&P 88:35). Ang pipila sa malaglagon nga mga panghitabo sa katapusang mga adlaw masusama niadtong nahitabo sa laing mga panahon sa kasaysayan, sama sa dihang gipadad-an sa Ginoo og sakit nga midagsang [plague] ang mga Ehiptohanon aron makapalingkawas ang mga anak sa Israel gikan sa pagkaulipon (tan-awa sa Exodo 8:21; 9:23–25; 10:22) o sa dihang ang dautan nalaglag didto sa Amerika sa wala pa ang pagpakita sa Nabanhaw nga Ginoo taliwala sa mga Nephite (tan-awa sa 3 Nephi 8:5–7, 14–16, 22). Ang panagna nga “ang gamhanan ug salawayon nga simbahan” pagalaglagon pinaagi sa kalayo (D&P 29:21) nagpasabut sa hiniusang mga pwersa sa dautan nga makigbatok sa Zion sigun sa gipanagna sa tibuok nga kasulatan (tan-awa sa Ezequiel 38:18–22; 39:17–20; 1 Nephi 14:10–17; 22:13–14; 2 Nephi 10:16; D&P 88:94). Giklaro kini sa Ginoo nga ang pagkadautan kinahanglang pagatangtangon gayud gikan sa yuta—pinaagi man kini sa paghinulsol o pagkalaglag. Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 29 magsilbi isip maloloy-ong pahinumdom ug pasidaan sa tanan nga maghinulsol ug mangandam alang nianang adlawa.
Si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipasabut og maayo nganong importante ang pagpangandam karon alang sa Ikaduhang Pag-anhi sa Ginoo:
“Mga kaigsoonan, sigun sa gitudlo sa Basahon ni Mormon, ‘kini nga kinabuhi mao ang panahon alang sa mga tawo sa pagpangandam sa pagsugat sa Dios; … ang adlaw niini nga kinabuhi mao ang adlaw alang sa mga tawo sa paghimo sa ilang mga buluhaton’ (Alma 34:32). Nangandam ba ‘ta?
“Sa Iyang pasiuna sa atong hugpong sa modernong pinadayag ang Ginoo namahayag, ‘Pangandam kamo, pangandam kamo alang niana nga moabut, kay ang Ginoo hapit na moabut’ (D&C 1:12). …
“Sa kanunay kita gipahimangnoan nga dili kita makahibalo sa adlaw o sa takna sa Iyang pag-abut. …
“Unsa kaha kon moabut Siya ugma? Kon kita nahibalo nga makigkita kita sa Ginoo ugma—pinaagi sa atong kamatayon nga wala sa oras o pinaagi sa Iyang kalit nga pag-abut—unsa may atong buhaton karon? Unsa nga mga pagkumpisal ang atong buhaton? Unsa nga mga binuhatan ang atong undangon? Unsa nga mga problema ang atong husayon? Unsa nga pagpasaylo ang atong ihatag? Unsa nga mga pagpamatuod ang atong ipaambit? …
“Kinahanglan kitang mohimo og temporal ug espirituhanong pagpangandam alang sa mga panghitabo nga gitagna sa panahon sa Ikaduhang Pag-anhi. Ug ang pagpangandam nga posibleng makalimtan mao kadtong dili kaayo makita ug mas lisud—ang espirituhanon” (“Pagpangandam alang sa Ikaduhang Pag-anhi,” Liahona, Mayo 2004, 9).
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:22–29
Gipadayag sa Manluluwas ang mga kamatuoran mahitungod sa unsay mahitabo human sa Milenyum, lakip na ang Katapusang Paghukom
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:22. “Ang mga tawo mosugod na usab paglimud sa ilang Ginoo”
Ang Ikaduhang Pag-anhi ni Jesukristo mopasiugda sa usa ka libo ka tuig nga panahon nga gitawag og Milenyum, sa dihang ang Ginoo Mismo mopuyo dinhi sa yuta (tan-awa sa D&P 29:11). Adunay daghang importante nga mga kausaban nga makapalahi sa mga kahimtang atol sa Milenyum gikan sa mga kahimtang nga atong nasinati sa kalibutan karon. Pananglitan, atol nianang panahona, “bisan unsa ang pangayoon sa tawo, ihatag kini ngadto kaniya” (D&P 101:27) ug ang Ginoo mopadayag sa tanang butang (tan-awa sa D&P 101:32–34). Miingon usab ang Ginoo nga atol sa Milenyum si “Satanas pagagapuson” (D&P 43:31) ug si “Satanas wala nay gahum sa pagtintal ni bisan kinsa nga tawo” (D&P 101:28). Tungod sa gahum sa Dios ug pagkamatarung sa mga tawo, si Satanas “wala nay dapit sa mga kasingkasing sa mga katawhan” (D&P 45:55). Subo lang, atol sa pagtapos sa usa ka libo ka tuig, ang mga tawo “mosugod na usab paglimud sa ilang Dios” (D&P 29:22) ug si Satanas “buhian pag-usab … sa mubo nga panahon” (D&P 43:31). Mahimong lisud sabton nganong ang pipila nga nakasinati sa mga panalangin sa Milenyum mosugod sa paglimud sa Dios. Bisan pa man niana, aduna kadtong kinsa, kay nahimo nang mag-aambit sa gahum sa Dios, molimud gihapon sa kamatuoran ug nasayud ug “mituyo pagsukol batok sa Dios” (3 Nephi 6:18; tan-awa usab sa 4 Nephi 1:38; D&P 29:44–45; 76:31).
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:23–25. “Bag-o nga langit ug bag-o nga yuta”
Mabag-o ang panagway sa yuta, o mausab, kon mobalik na si Jesukristo aron mohari (tan-awa sa D&P 63:20–21). Mobalik kini sa “paraisohanon,” o terrestrial, nga kahimtang kon unsa kini kaniadto sa wala pa ang Pagkapukan ni Adan ug ni Eva (Mga Artikulo sa Hugot nga Pagtuo 1:10). Atol sa katapusan sa Milenyum, ang yuta, ug ang kalangitan nga naglibut niini, pagausbon na usab—niining higayuna aron mahimong usa ka celestial nga gingharian alang niadtong kinsa nakadawat usab og celestial nga himaya (tan-awa sa D&P 88:19–20).
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:26. Kinsa man si Miguel?
Si Miguel mao ang halangdong arkanghel kinsa nag-okupar og katungdanan nga dunay awtoridad sunod ni Jesukristo didto sa premortal nga kalibutan ug sa wala madugay nahimong Adan, ang unang mortal nga tawo nga nagpuyo sa yuta (tan-awa sa Pinadayag 12:7–9; D&P 27:11; 107:54–55). Si Propeta Joseph Smith (1805–1844) nagtudlo nga si Miguel mao “ang una nga naghupot sa espirituhanong mga panalangin, ngadto kang kinsa gipahibalo ang plano sa mga ordinansa alang sa kaluwasan sa iyang mga kaliwat hangtud sa katapusan, ug pinaagi niini si Kristo unang gipadayag” (Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Joseph Smith [2007], 125–26).
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:30–50
Namahayag ang Manluluwas nga Iya kitang gitubos gikan sa Pagkapukan ug mitanyag kanato og kaluwasan sa atong mga sala
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:31–35. “Ang tanan nga mga butang ngari kanako mga espirituhanon”
Ang Dios “milalang … [sa] tanan nga mga butang nga espirituhanon ug temporal” (D&P 29:31). Ang temporal nga mga butang adunay kalabutan sa mortalidad ug sa temporaryong kahimtang niini nga yuta. Samtang atong gihatagan og kalainan ang tali sa espirituhanon ug temporal nga mga butang, ang Dios namahayag, “Ang tanan nga mga butang ngari kanako mga espirituhanon” (D&P 29:34). Sama sa narekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 29:34–35, gipasabut sa Ginoo nga wala gayud Siya mihatag kang Adan o sa iyang kaliwatan og temporal nga mga sugo. Ang tanang sugo espirituhanon, buot ipasabut nga kini dunay mahangturong katuyoan.
Si Presidente Joseph Fielding Smith (1876–1972) nagtudlo, “Sa atong mortal, o kalibutanong, paagi sa paghunahuna, daghan sa gikinahanglan sa mga sugo sa Ginoo daw temporal, apan miingon siya nga walay higayon nga mihatag siya og temporal nga balaod. (D. & P. 29:34.) Ang tanan nga mga butang ngadto kaniya espirituhanon, o sa laing pagkasulti gitumong nga mahimong mahangturon. Ang Ginoo wala maghunahuna sa temporal nga paagi; ang iyang plano mao ang pagpahinabo sa pagka-imortal ug sa kinabuhi nga dayon sa tawo. Busa, sa iyang panan-aw, ang tanang sugo nga dunay kalabutan sa atong kasamtangang kaayohan, gikonsiderar nga mga lakang diha sa dalan paingon sa iyang mahangturong kaluwasan” (Church History and Modern Revelation [1953], 1:307–8).
Si Presidente Dieter F. Uchtdorf sa Unang Kapangulohan mipasabut kon unsaon gayud nato sa pagkonsiderar ang parehong temporal ug ang espirituhanong mga aspeto sa atong mga lihok:
“Sama sa duha ka bahin sa sinsilyo, ang temporal ug espiritwal dili mabulag. …
“Alaot gayud, kay adunay mga tawo nga wala mohatag og gibug-aton sa temporal tungod kay gikonsiderar nila kini nga dili kaayo importante. Ilang gihatagan og bili ang espiritwal samtang giminusan ang temporal. Samtang importante nga ang atong mga hunahuna motumong ngadto sa langit, mataligam-an nato ang kahulugan sa relihiyon kon ang atong mga kamot wala usab matumong sa atong isigkatawo. …
“Sama sa gihapon, makatan-aw kita sa atong hingpit nga ehemplo, si Jesukristo, alang sa usa ka sundanan. Sama sa gitudlo ni Presidente J. Reuben Clark Jr., ‘Sa dihang ang Manluluwas mianhi sa yuta siya adunay duha ka mahinungdanong mga misyon; ang usa mao ang pagpahinabo sa pagka-Mesiyas, ang pag-ula alang sa pagkapukan, ug ang katumanan sa balaod; ang lain mao ang buhat nga iyang gihimo taliwala sa iyang mga kaigsoonan diha sa unod pinaagi sa paghupay sa ilang mga pag-antus’ [sa Conference Report, Abr. 1937, 22].
“Sa samang paagi, ang atong espiritwal nga pag-uswag dili mabulag nga pagkahiusa uban sa temporal nga pagserbisyo nga atong gihatag sa uban.
“Ang usa nagtakdo sa usa. Ang usa kon wala ang lain usa ra ka imitasyon sa plano sa Dios sa kalipay” (“Pagsangkap pinaagi sa Pamaagi sa Ginoo,” Liahona, Nob. 2011, 53–54).
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:35. Unsay buot ipasabut sa pagbaton og kabubut-on?
Sa dihang gilalang sa Dios si Adan, gihimo Niya si Adan “nga molihok alang sa iyang kaugalingon” (D&P 29:35). Hinoon, kini nga kabubut-on, nagdala og responsibilidad sa pagdawat sa mga sangputanan sa ilang mga pagpili: mga panalangin alang sa pagkamatarung o panghimaraut alang sa sala (tan-awa sa D&P 93:28, 31–32). Busa, ang mga sugo sa Dios nagsangkap kanato sa oportunidad nga motuman sa mga balaod nga Iyang gituman ug motagamtam sa mga panalangin nga Iyang gitagamtam. Si Presidente Boyd K. Packer (1924–2015) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles nagtudlo:
“Kadtong mga pulong sa kasulatan, ‘Ikaw mahimo nga makapili alang sa imong kaugalingon, kay kini gihatag nganha kanimo’ (Moises 3:17), mipaila kang Adan ug Eva ug sa ilang kaliwatan sa tanang risgo sa pagkamortal. Sa pagkamortal ang mga tawo gawasnon sa pagpili, ug ang matag pagpili adunay sangputanan. Ang pagpili nga gihimo ni Adan nakapalagsik sa balaod sa hustisya, nga nagkinahanglan nga ang silot sa pagkamasinupakon mao ang kamatayon.
“… Ang usa ka manunubos gipadala aron sa pagbayad sa utang ug mihimo sa mga tawo nga gawasnon. Mao kana ang plano. …
“Ang usa ka pag-ula gihimo. Sukad ug sa kanunay kini nagtanyag og amnestiya gikan sa kalapasan ug gikan sa kamatayon kon kita maghinulsol. Ang paghinulsol mao ang paagi sa pagbuntog niining tanan. Ang paghinulsol mao ang yawe nga makaabli sa bilanggoan gikan sa sulod. Atong gihuptan kana nga yawe sa atong mga kamot, ug ang kabubut-on ania kanato aron gamiton kini.
“Pagkabililhon gayud sa kagawasan; pagkahingpit nga bililhon sa kabubut-on sa tawo.
“Si Lucifer sa malipaton nga mga paagi momaneho sa atong mga pagpili, moilad kanato mahitungod sa sala ug mga sangputanan. Siya, ug ang iyang mga anghel nga nag-uban kaniya, motintal kanato aron dili mahimong takus, gani aron mahimong dautan. Apan siya dili makahimo, sa tibuok kahangturan siya dili makahimo, uban sa iyang tibuok gahum siya dili hingpit nga makalaglag kanato; dili kon dili kita mosugot. Kon ang kabubut-on miabut ngadto sa tawo nga wala ang Pag-ula, kini usa unta ka makamatay nga gasa” (“Atonement, Agency, Accountability,” Ensign, Mayo 1988, 71).
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:36–43. Bag-ong panabut mahitungod sa plano sa Dios
Human masugdi ni Propeta Joseph Smith ang iyang dinasig nga paghubad sa Biblia ug nadiktar ang unsay nailhan karon nga Moises 1 diha sa Perlas nga Labing Bililhon, gipadayon niya atol sa ting-init sa 1830 ang buhat sa paghubad, uban ni Oliver Cowdery isip iyang tigsulat. Ang paghubad sa Propeta sa Genesis 1–5 anaa na karon sa Perlas nga Labing Bililhon isip Moises 2–5. Nalakip niadtong mga kapitulo mao ang istorya sa pagsukol ni Satanas didto sa premortal nga kinabuhi, ang iyang mga paningkamot sa pagtintal kang Adan ug Eva didto sa Tanaman sa Eden, ug ang pagkaon sa atong unang mga ginikanan sa gidili nga bunga ug ang pagpapahawa gikan sa tanaman. Ang doktrinal nga mga kamatuoran nga naangkon pinaagi sa dinasig nga paghubad sa Genesis sigurado nga miandam sa Propeta sa pagdawat sa susama nga mga kamatuoran mahitungod sa plano sa Dios nga gi-summarize diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 29:30–45.
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:36–39. Si Satanas ug ang iyang mga anghel nagtinguha sa paglingla
Ang baruganan sa kabubut-on misalir na didto sa premortal nga kahimtang, sigun sa makita sa pagsukol ni Lucifer ug sa kamatuoran nga “ang ikatulo nga bahin sa mga panon sa langit” mipili nga mosunod kang Lucifer imbis nga sa Dios (D&P 29:36). Dinhi sa mortalidad, si Satanas ug ang iyang mga sumusunod nagtrabaho aron supakon ang plano sa Amahan bahin sa kaluwasan pinaagi sa pagtintal ug paglingla sa mga anak sa Dios. Bisan pa man niana, ang ilang gahum limitado kon atong gamiton ang atong kabubut-on sa pagsunod sa mga sugo sa Langitnong Amahan. Si Presidente James E. Faust (1920–2007) sa Unang Kapangulohan mipasabut:
“Dili kinahanglan nga maparalisar kita sa kahadlok sa gahum ni Satanas. Wala siyay gahum kanato gawas kon kita motugot niini. Sa pagkatinuod siya talawan, ug kon kita magmatinud-anon, siya moatras. Si Apostol Santiago mitambag: ‘Busa magpasakop kamo nga masinugtanon sa Dios. Sukli ninyo ang yawa, ug kini siya mokaratil pagdalagan gikan kaninyo’ [Santiago 4:7]. Ug namahayag si Nephi nga ‘siya walay gahum sa ibabaw sa mga kasingkasing sa mga katawhan, kay sila nagpuyo diha sa pagkamatarung [1 Nephi 22:26].
“Nakadungog kita og mga komedyante ug uban pa nga mangatarungan o mopasabut sa ilang dili maayo nga mga binuhatan pinaagi sa pag-ingon, ‘Ang yawa ang nagpahimo nako niini.’ Wala gyud ko maghunahuna nga ang yawa makapahimo kanato sa bisan unsa; sigurado nga makatintal siya ug makailad siya, apan wala siyay awtoridad batok kanato sa butang nga dili nato itugyan kaniya.
“Ang gahum sa pagbatok kang Satanas mahimong mas lig-on kay sa atong nahibaloan. Si Propeta Joseph Smith nagtudlo: ‘Ang tanang tawo nga adunay mga lawas adunay gahum batok niadtong wala. Ang yawa walay gahum batok kanato gawas lamang kon tugutan nato siya. Sa higayon nga mosupak kita sa bisan unsa nga gikan sa Dios, ang panulay makaangkon og gahum’ [Teachings of the Prophet Joseph Smith, sel. Joseph Fielding Smith (1976), 181]. Ang dautan nga mga espiritu adunay ilang mga utlanan, mga kinutuban, ug mga balaod nga pinaagi niini sila gidumala’ [sa History of the Church, 4:576]. Busa si Satanas ug ang iyang mga anghel dili gayud gamhanan sa tanan. …
“… Ang mga paningkamot ni Satanas mahimong mababagan sa tanan kinsa moduol ngadto kang Kristo pinaagi sa pagkamasulundon ngadto sa mga pakigsaad ug mga ordinansa sa ebanghelyo. Ang mapainubsanon nga mga sumusunod sa balaan nga Agalon dili kinahanglan nga malingla sa yawa. Si Satanas dili motabang ug mobayaw ug mopanalangin. Iyang pasagdan kadtong iyang nagunitan diha sa kaulaw ug kauyamot. Ang Espiritu sa Dios mao ang usa ka impluwensya nga matinabangon ug mabayawon” (“Serving the Lord and Resisting the Devil,” Ensign, Sept. 1995, 6–7).
Doktrina ug mga Pakigsaad 29:41–42. Unsa “ang una nga kamatayon” ug “ang ulahi nga kamatayon”?
Sa dihang si Adan ug si Eva mikaon sa gidili nga bunga ug gipapahawa sa Tanaman sa Eden, ilang nasinati ang espirituhanon nga kamatayon, nga buot ipasabut nga nahimulag sila gikan sa presensya sa Dios. Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 29:41 mitawag niini og “ang una nga kamatayon,” ug moabut kini sa tanang anak sa Dios dinhi sa mortalidad. “Ang ulahi nga kamatayon” (D&P 29:41) usa usab ka espirituhanon nga kamatayon, apan masinati lamang kini niadtong nailhan isip mga anak sa kapildihan samtang mag-antus sila sa walay katapusan nga silot sa pagkasinalikway sa kahangturan palayo sa presensya sa Dios (tan-awa sa Helaman 14:15–18; D&P 76:34–37, 44). Tungod kay mipili sila nga mobatok sa Dios imbis nga maghinulsol, “sila dili matubos gikan sa ilang espirituhanon nga pagkapukan” (D&P 29:44).
Gitakda sa Ginoo nga si Adan ug si Eva dili makasinati og temporal nga kamatayon hangtud makabaton sila sa oportunidad nga makakat-on og “paghinulsol ug katubsanan, pinaagi sa hugot nga pagtuo diha sa ngalan sa Bugtong Anak [sa Dios]” (D&P 29:42).
Adan ug Eva, ni Douglas M. Fryer. Si Adan ug si Eva gipapahawa sa Tanaman sa Eden tungod sa pag-ambit sa gidili nga bunga (tan-awa sa D&P 29:40–41).
Si Elder Dallin H. Oaks mipasabut og dugang kalabut sa espirituhanon nga kamatayon ug unsaon nato pagbuntog sa espirituhanon nga kamatayon:
“Pinaagi sa pagnunot sa tintasyon, si Adan ug si Eva ‘nahimulag gikan sa atubangan sa Ginoo’ (Helaman 14:16). Diha sa mga kasulatan, kini nga panagbulag gitawag og espirituhanon nga kamatayon (tan-awa sa Helaman 14:16; D&P 29:41).
“Ang pag-ula sa atong Manluluwas mibuntog niining espirituhanon nga kamatayon. … Isip resulta niini nga pag-ula, ‘ang mga tawo pagasilotan sa ilang kaugalingon nga mga sala, ug dili tungod sa mga kalapasan ni Adan’ (Mga Artikulo sa Hugot nga Pagtuo 1:2).
“Ang atong Manluluwas mitubos kanato gikan sa sala ni Adan, apan unsaon na man lang ang mga epekto sa atong kaugalingong mga sala? Kay ‘nakasala man ang tanan’ (Mga Taga-Roma 3:23), kitang tanan patay sa espirituhanong paagi. Usab, ang bugtong nato nga paglaum alang sa kinabuhi mao ang atong Manluluwas. …
“Aron makaangkon sa makahatag og kinabuhi nga kadaugan sa atong Manluluwas batok sa espirituhanong kamatayon nga atong giantus tungod sa atong kaugalingong mga sala, kinahanglan gayud kita nga mosunod sa mga kondisyon nga iyang gimando. …
“Ang atong ikatulong artikulo sa hugot nga pagtuo naghulagway sa mga kondisyon sa Manluluwas niining mga pulonga: ‘Kami nagtuo nga pinaagi sa Pag-ula ni Kristo, ang tanan nga mga katawhan mahimo nga maluwas, pinaagi sa pagsunod sa mga balaod ug mga ordinansa sa Ebanghelyo’” (“The Light and Life of the World,” Ensign, Nob. 1987, 64–65).
D&P 29:46–50. “Ang gagmay nga mga bata natubos gikan sa sinugdanan sa kalibutan”
Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 29:46–50 mipasabut nga anaa kadtong “adunay kahibalo” ug kadtong kinsa “walay pagsabut” sa ebanghelyo. Kadtong kinsa adunay kahibalo gisugo nga maghinulsol (tan-awa sa D&P 29:49), samtang ang gagmay nga mga bata (ug kadtong “walay pagsabut”) walay tulubagon ug, busa, dili makasala. Ang gagmay nga mga bata dili matintal ni Satanas “hangtud nga sila magsugod nga mahimo nga adunay tulubagon” (D&P 29:47).
Ang pamahayag sa Ginoo nga ang “gagmay nga mga bata natubos gikan sa sinugdanan sa kalibutan” (D&P 29:46) nagpasabut sa kamatuoran nga ang plano sa Dios bahin sa kaluwasan, lakip na ang Pag-ula ni Jesukristo, nailhan ug nasabtan na gikan pa sa panahon sa atong premortal nga kahimtang. Usa sa walay kondisyon nga mga panalangin sa maulaong sakripisyo sa Ginoo mao nga ang gagmay nga mga bata natubos na, buot ipasabut nga ang ilang mga sayop nalakip sa Pag-ula ni Jesukristo hangtud nga sila aduna nay tulubagon, diin responsable sila alang sa ilang kaugalingong mga lihok. Ang Ginoo mitino sa edad sa pagkamay-tulubagon nga “walo ka tuig ang panuigon” (D&P 68:27).
Si Elder Bruce R. McConkie (1915–1985) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipasabut sa kaimportante sa mga pulong nga ang mga bata “magsugod nga mahimo nga adunay tulubagon” (D&P 29:47; mga italic gidugang): “Ang pagkamay-tulubagon wala mahitabo kausa ra sa usa ka higayon diha sa bata sa bisan unsang gutlo sa iyang kinabuhi. Ang mga bata mahimong may tulubagon sa hinay-hinay, sulod sa daghang mga katuigan. Ang pagkahimong may tulubagon usa ka proseso, dili usa ka tumong nga pagatumanon kon ang usa ka pihong gidaghanon sa mga tuig, mga adlaw, ug mga oras milabay na. … Hinoon, adunay panahon nga moabut, nga ang pagkamay-tulubagon tinuod ug mahitabo gayud ug ang sala ipaangkon sa kinabuhi niadtong kinsa nagtubo sa normal nga paagi. Kini otso anyos ang panuigon, ang edad sa pagbunyag. (D&P 68:27.)” (“The Salvation of Little Children,” Ensign, Abr. 1977, 6).
Si propeta Mormon mitudlo niini nga baruganan diha sa usa ka sulat ngadto sa iyang anak nga lalaki nga si Moroni:
“Ang gagmay nga mga bata buhi diha kang Kristo, bisan gikan sa katukuran sa kalibutan. …
“Ug siya nga nag-ingon nga ang gagmay nga mga bata nagkinahanglan sa bunyag, naglimud sa mga kalooy ni Kristo, ug gipakabali wala ang iyang pag-ula ug ang gahum sa iyang katubsanan” (Moroni 8:12, 20).
Si Propeta Joseph Smith nagtudlo: “Ang doktrina sa pagbunyag sa mga bata, o sa pagpisik og tubig, o sila mag-antus sa impyerno, dili tinuod nga doktrina, wala suportahi sa Balaan nga Kasulatan, ug dili subay sa kinaiya sa Dios. Ang tanang mga bata gitubos pinaagi sa dugo ni Jesukristo, ug sa higayon nga ang mga bata mobiya niini nga kalibutan, sila gidala ngadto sa sabakan ni Abraham” (Mga Pagtulun-an: Joseph Smith, 111–12).
Si Elder Quentin L. Cook sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mihulagway sa kinatibuk-ang kinaiyahan sa maloloy-ong plano sa Dios bahin sa kaluwasan: “Ang talagsaon nga doktrina nga gipadayag ngadto kang Propeta Joseph mipakita kanato og usa ka plano sa kaluwasan nga ma-apply sa tanang katawhan, apil niadtong wala makadungog kabahin ni Kristo niini nga kinabuhi, mga bata nga namatay sa wala pa ang panuigon sa pagkamay-tulubagon, ug niadto kinsa walay kahibalo niini [tan-awa sa D&P 29:46–50; 137:7–10]” (“Ang Plano sa Atong Amahan—Paigo alang sa Iyang Tanang mga Anak,” Liahona, Mayo 2009, 37).