Kapitulo 4
Doktrina ug mga Pakigsaad 5; 17
Pasiuna ug Timeline
Pipila ka bulan human mawala ni Martin Harris ang 116 ka pahina sa Basahon ni Mormon nga manuskrito, nagtinguha siya og dugang nga ebidensya sa katinuod sa bulawan nga mga palid. Ang iyang asawa nagsulti batok ni Propeta Joseph Smith, nag-akusar kaniya nga miilad sa iyang bana ug sa uban sa iyang pangangkon nga dunay karaang rekord. Niadtong Marso 1829, mibalik si Martin ngadto sa Harmony, Pennsylvania, aron mohangyo kon mahimo ba siyang motan-aw sa mga palid. Nahibaloan ni Joseph pinaagi sa pagpadayag nga narekord sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5 nga ang Ginoo motawag og tulo ka mga saksi kinsa motan-aw sa mga palid ug mopamatuod niini ngadto sa kalibutan. Misaad ang Ginoo ni Martin nga kon magpaubos siya sa iyang kaugalingon, tugutan siya nga makakita sa mga palid.
Niadtong Hunyo 1829, sumala sa narekord sa Doktrina ug mga Pakigsaad 17, miingon ang Ginoo nga si Oliver Cowdery, David Whitmer, ug Martin Harris mahimong motan-aw sa mga palid ug sa ubang sagrado nga mga butang sumala sa ilang pagtuo. Human makaangkon sa ilang saksi sa mga palid, sila “magpamatuod kanila pinaagi sa gahum sa Dios” (D&C 17:3).
-
Sayo sa 1829Ang paghubad sa Basahon ni Mormon hinay nga nagpadayon.
-
Marso 1829Si Martin Harris mihangyo nga makakita sa mga palid; ang Doktrina ug mga Pakigsaad 5 nadawat.
-
Abril–Mayo 1829Mitabang si Oliver Cowdery isip tigsulat samtang si Joseph Smith mihubad sa mga palid.
-
Hunyo 1829Sila si Joseph Smith ug Oliver Cowdery mibalhin sa makadiyot ngadto sa Fayette, New York.
-
Hunyo 1829Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 17 nadawat.
-
Hunyo 1829Mibisita si Moroni kang Joseph Smith ug sa Tulo ka mga Saksi ug mipakita kanila sa mga palid.
-
Mga Hulyo 1, 1829Sila si Joseph Smith ug Oliver Cowdery mikompleto sa paghubad sa Basahon ni Mormon.
Doktrina ug mga Pakigsaad 5: Dugang nga Makasaysayanong Background
Sa mga bulan human mawala ang 116 ka manuskrito nga pahina sa hubad sa Basahon ni Mormon, ang asawa ni Martin Harris nga si Lucy, naningkamot sa pagpasiugda og oposisyon batok ni Propeta Joseph Smith. Naglagot siya mahitungod sa panahon ug kwarta nga gihalad sa iyang bana sa paghubad sa Basahon ni Mormon. Nasuko usab siya sa Propeta tungod kay wala dawata ang iyang unang mga hangyo nga makakita sa bulawan nga mga palid. Mipasaka siya og legal nga reklamo batok ni Joseph ug nagpundok og pipila ka mga tawo nga andam nga motestigo nga namakak siya mahitungod sa pagkaanaa sa mga palid. Dugang pa sa pagpanghulga nga pasakaan og kaso batok ni Joseph, kining mga tawhana mipasidaan ni Martin nga kon dili siya moapil nila sa pagpamatuod sa pasangil nga pangilad ug panglimbong, si Martin maapil nga nakigkunsabo ni Joseph ug mapriso uban kaniya.
Niining higayuna wala pa makakita si Martin mismo sa mga palid sa Basahon ni Mormon bisan og siya nahimong tigsulat ni Joseph. Human makabiyahe ngadto sa balay nila ni Joseph ug Emma sa Harmony, Pennsylvania, gipadayag ni Martin ang iyang tinguha nga makadawat og dugang nga saksi sa katinuod sa mga palid. Tingali nagtuo siya nga kon makakita siya mismo sa mga palid, makaandam siya sa pagpamatuod sa korte sa katinuod niini ug malimpyohan ang iyang ngalan ug kang Joseph gikan sa pagpanglimbong. Human maminaw si Joseph sa hangyo ni Martin nga motan-aw sa mga palid, nangutana siya sa Ginoo ug nakadawat niini nga pagpadayag nga narekord sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5 (tan-awa sa The Joseph Smith Papers, Documents, Volume 1: July 1828–June 1831, ed. Michael Hubbard MacKay ug uban pa [2013], 14–15).
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:1–22
Ang Ginoo mopagawas sa Iyang pulong sa katapusang mga adlaw pinaagi ni Propeta Joseph Smith, ug tulo ka mga saksi ang mopamatuod niini
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:1–3. Si Martin Harris nagtinguha og saksi sa mga palid
Nakadawat si Martin Harris og pipila ka mga ebidensya nga si Propeta Joseph Smith tinuod nga naghupot sa bulawan nga mga palid. Sa sayo pa nagserbisyo siya isip tigsulat ni Joseph samtang ang Propeta maghubad gikan sa mga palid. Nagtinguha sa pagsusi sa katinuod, gipakita ni Martin ang usa ka kopya sa mga kinulit nga nakita sa mga palid ngadto sa mga eskolar sa New York. Gidala usab niya ang 116 ka nahubad nga manuskrito nga pahina sa ila aron ipakita sa iyang asawa ug sa uban aron sa pagmatuod nga siya naapil sa importante nga buhat. Bisan pa niana, sa dihang miabut siya pag-usab sa Harmony, Pennsylvania, niadtong Marso 1829, misulti si Martin ngadto sa amahan ni Emma, nga si Isaac Hale, nga nagtinguha siya og “mas labaw pa nga saksi” sa mga palid (tan-awa usab sa The Joseph Smith Papers, Documents, Volume 1: July 1828–June 1831, 15).
Usa ka replica sa mga palid sa Basahon ni Mormon
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:1–3. “Ikaw mobarug nga usa ka saksi niini nga mga butang”
Ang Ginoo misulti ni Propeta Joseph Smith nga ang iyang tahas mao ang pagsaksi sa Basahon ni Mormon ug ang iyang sagrado nga calling sa pagpamatuod ngadto sa kalibutan, kay sa mopakita sa mga palid ngadto sa tanan. Tungod kay si Joseph Smith mao ang propeta ug manalagna nga napili sa paghubad sa mga palid pinaagi sa gasa ug gahum sa Dios, ang iyang pagpamatuod sa pagkabalaan sa Basahon ni Mormon nagbarug nga mao ang labaw nga saksi sa katinuod sa Pagpahiuli sa ebanghelyo.
Natuman sa propeta kini nga sugo sa Ginoo bisan hangtud sa katapusang mga oras sa iyang mortal nga kinabuhi. Si Elder Jeffery R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles nahinumdom:
“Natanggong sa [Carthage Jail], si Joseph ang Propeta miatubang sa mga gwardiya nga mipriso kaniya, ug mihatag og gamhanang pagpamatuod sa balaan nga pagkatinuod sa Basahon ni Mormon. Wala madugay human niana ang pistola ug bala mikutlo sa kinabuhi niining duha ka mga saksi [si Joseph ug ang iyang igsoon nga si Hyrum].
“Isip usa sa liboan ka elemento sa kaugalingon nakong pagpamatuod sa katinuod sa Basahon ni Mormon, akong gipakita kini nga usa sa dakong ebidensya sa katinuod niini. Niini ang mahinungdanon kaayo—ug katapusan—nga oras sa panginahanglan, ako mangutana kaninyo: kining mga tawhana ba nagbugal-bugal sa Dios pinaagi sa padayon nga pagtinarung sa ilang kinabuhi, sa ilang dungog, ug sa ilang kaugalingong pagpangita sa mahangturong kaluwasan diha sa basahon (ug giangin pa ang simbahan ug ang pangalagad) nga sila mihimo niini nga walay basihan?
“… Sultihi ko kon kining mga orasa sa kamatayon niining duha ka tawo makasulod ba sa presensya sa ilang Mahangturon nga Maghuhukom nga nagkutlo ug nagkaplag og kahupayan gikan sa usa ka basahon nga, kon dili gayud kini pulong sa Dios, matawag silang mga impostor ug mga tigpakaaron-ingnon hangtud sa katapusan sa panahon? Sila dili gayud mobuhat niana! Andam silang mamatay kay sa ilimod ang balaanong gigikanan sa mahangturong kamatuoran sa Basahon ni Mormon” (“Kasiguroan sa Kalag,” Liahona, Nob. 2009, 89).
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:6–10. “Kini nga kaliwatan makabaton sa akong pulong pinaagi kanimo”
Si Joseph sa Kakahoyan, ni A. D. Shaw
Misaad ang Ginoo nga human mahubad ang Basahon ni Mormon, si Propeta Joseph Smith i-orden sa pagsangyaw sa pulong sa Ginoo niini nga “henerasyon” (D&P 5:8, 10), o dispensasyon. Ang usa ka dispensasyon mao ang panahon nga ang Ginoo nagpadayag, o “nagtugyan,” sa kahingpitan sa Iyang ebanghelyo, awtoridad sa priesthood, ug mga ordinansa.
Si Elder Bruce R. McConkie (1915–1985) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mihatag og gibug-aton sa importanting tahas ni Propeta Joseph Smith niini nga dispensasyon: “Ang Ginoo misulti ngadto ni Joseph Smith: ‘Kini nga kaliwatan makabaton sa akong pulong pinaagi kanimo’ (D&P 5:10). Ang gipasabut niini mao nga kon kita modawat sa kahibalo sa Dios, sa kahibalo sa kamatuoran, sa kahibalo sa kaluwasan, ug masayud sa mga butang nga kinahanglan natong buhaton aron sa pagpaningkamot sa atong kaluwasan uban sa kahadlok ug pagkurog sa atubangan sa Ginoo, kini moabut ug pinaagi ni Joseph Smith ug sa walay laing paagi. Siya ang tinugyanan, ang representante, ang instrumento nga gitudlo sa Ginoo sa paghatag sa kamatuoran mahitungod sa iyang kaugalingon ug sa iyang mga balaod ngadto sa tanang mga tawo sa tibuok kalibutan niini nga panahon” (Sermons and Writings of Bruce R. McConkie, ed. Mark L. McConkie [1989], 19).
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:6–7. Pisikal nga ebidensya dili mogiya sa mga indibidwal sa pagtuo
Ang “mga butang” (D&P 5:2) nga gitugyan sa Ginoo ngadto ni Propeta Joseph Smith naglakip sa bulawan nga mga palid (tan-awa sa D&P 5:1). Ang pagtan-aw ug pagsusi lamang sa mga palid dili makakabig sa mga tawo ngadto sa kahingpitan sa Basahon ni Mormon. Ang mga timailhan dili makahatag og pagtuo (tan-awa sa komentaryo niini nga manwal alang sa D&P 63:7–11). Sila si Laman ug Lemuel, pananglit, nakakita og anghel apan wala makasinati og kausaban sa kasingkasing (tan-awa sa 1 Nephi 3:28–31). Ang usa ka pagpamatuod sa katinuod sa Basahon ni Mormon dili moabut sa pagtan-aw sa mga palid apan ang pagkaandam sa pagtuo sa mga pulong sa Ginoo nga makita sa basahon. Si Elder Neil L. Andersen sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo: “Ang pagtuo diha ni Jesukristo usa ka gasa gikan sa langit nga moabut samtang kita mopili nga motuo ug samtang kita magtinguha ug maghupot niini. … Ang gidak- on sa inyong pagtuo sa umaabut dili pinaagi sa sulagma, apan pinaagi sa pagpili” (“Ang Pagtuo Dili pinaagi sa Sulagma, apan pinaagi sa Pagpili,” Liahona, Nob. 2015, 65). Pinaagi sa pagsubli sa mga pulong “akong mga pulong,” sumala sa narekord sa D&P 5:6–7, ang Ginoo midapit nato sa pagtutok sa mga pagtulun-an ug doktrina sa Basahon ni Mormon aron makaangkon og saksi sa kamatuoran kay sa pagtutok sa mga palid.
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:11–18. Tulo ka mga sulugoon mopamatuod sa Basahon ni Mormon
Pinaagi sa inspirasyon gikan sa Ginoo, si Propeta Joseph Smith mitawag nila ni Oliver Cowdery, Martin Harris, ug David Whitmer nga moserbisyo isip ang tulo ka “mga sulugoon” (D&P 5:11) nga gipasabut sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:11–18. Kining tulo ka mga tawo makadungog sa tingog sa Dios nga nagpahayag nga ang mga palid “gihubad pinaagi sa gasa ug gahum sa Dios,” ug usa ka anghel ang mopakita kanila sa mga palid (“Ang Pagpamatuod sa Tulo ka mga Saksi,” Basahon ni Mormon). Sa dihang ang Walo ka mga Saksi nakakita sa mga palid, wala sila makadungog o makakita og usa ka anghel. Busa, ang pamahayag sa Ginoo kabahin sa Tulo ka mga Saksi nga “walay bisan kinsa nga Ako motugyan niini nga gahum, sa pagdawat niining sama nga pagpamatuod” (D&P 5:14) mahimong magpasabut sa ka talagsaon sa ilang kasinatian. Aron makabasa pa og dugang mahitungod sa Tulo ka mga Saksi, tan-awa ang komentaryo niini nga kapitulo alang sa Doktrina ug mga Pakigsaad 17.
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:16. “Kanila Ako mopadala uban sa pagtuga sa akong Espiritu”
Samtang misaad ang Ginoo sa pagpakita sa mga palid sa Basahon ni Mormon ngadto sa tulo ka saksi (D&P 5:11–13), misaad usab Siya nga si bisan kinsa ang motuo sa Iyang mga pulong makadawat sa iyang kaugalingong espirituhanon nga pagpakita. Si Elder Robert D. Hales sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo mahitungod sa katinuod niining espirituhanong saksi: “Samtang kamo nagtinguha og personal nga pagsaksi—inyong personal nga pagpadayag—inyong masayran nga ang Langitnong Amahan naghatag og espesyal nga paagi aron kamo mismo masayud sa kamatuoran: pinaagi sa ikatulo nga sakop sa Dios nga Kapangulohan, personahe sa espiritu nga atong nailhan isip ang Espiritu Santo” (“Kinabuhing Dayon— ang Pagkaila sa Atong Langitnong Amahan ug Iyang Anak, si Jesukristo,” Liahona, Nob. 2014, 82).
Sumala sa narekord sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:16, ang Ginoo namahayag usab nga ang pagdawat og espirituhanong saksi adunay epekto sa tumutuo nga mag-usab. Mao kini ang usa sa rason ngano nga dili igo nga makakita lang sa mga palid. Ang proseso sa pagbasa sa basahon, pagtuo sa mga pulong, ug pagdawat og espirituhanong pagpadayag sa kamatuoran makahimo og kausaban—usa ka espirituhanon nga pagkatawo pag-usab—sa magbabasa.
Samtang mainampoon kitang magtuon sa Basahon ni Mormon, makadawat kita og saksi sa kamatuoran niini pinaagi sa Espiritu Santo.
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:21–22. “Dili pagtugyan ngadto sa mga pagdani sa mga tawo”
Gipanton sa Ginoo si Propeta Joseph Smith bahin niini ug sa ubang mga okasyon (tan-awa sa D&P 3:3–9; 64:5–7). Kini nga mga pagpadayag nagpakita nga ang pinili nga mga sulugoon sa Ginoo dili perpekto nga mga tawo nga kinsa bisan pa niana naningkamot sa pagbuhat sa kabubut-on sa Ginoo. Ang bugtong perpekto, walay lama nga tawo nga sukad nakapuyo sa kalibutan mao si Jesukristo; ang tanan nakasala, nagkinahanglan og balaan nga kalooy, ug kinahanglang maghinulsol (tan-awa sa Mga Taga-Roma 3:23). Mao kini ang usa ka katarungan ngano nga kita kinahanglang mopalig-on sa atong espirituhanong pundasyon diha kang Jesukristo (tan-awa sa Helaman 5:12) ug mosunod Kaniya pinaagi sa pagpaluyo sa Iyang napili nga mga sulugoon “pinaagi sa pag-ampo sa hugot nga pagtuo” (D&P 43:12).
Si Presidente Gordon B. Hinckley (1910–2008) namahayag:
“Nakahibalo kita nga ang atong mga katigulangan mga tawo. Sa walay duha-duha nakahimo sila og mga sayop. …
“Dihay usa lamang nga perpekto nga tawo nga nakalakaw sa yuta. Gigamit sa Ginoo ang dili perpekto nga mga tawo sa proseso sa pagtukod sa iyang perpekto nga katilingban. Kon ang uban matag karon ug unya masayop, o kon ang ilang mga kinaiya usahay dili maayo, ang katalagsaon mao nga mas importante nga daghan sila og nabuhat” (“The Continuing Pursuit of Truth,” Ensign, Abr. 1986, 5).
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:23–35
Misulti ang Ginoo ngadto ni Martin Harris nga mahimo siyang tawagon nga usa sa Tulo ka mga Saksi kon maghinulsol siya
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:23–28. Ang tahas sa pagkamapainubsanon
Misaad ang Ginoo ni Martin Harris nga mahimo siyang saksi sa mga palid sa Basahon ni Mormon, o “niini nga mga butang” (D&P 5:2, 11), kon magpaubos siya sa iyang kaugalingon, modawat sa mga sayop nga iyang nabuhat, ug andam nga mopamatuod ngadto sa kalibutan sa mga butang nga iyang makita. Bisan sa grabe nga kasinatian sa pagkawala sa 116 ka manuskrito nga pahina sa Basahon ni Mormon, naglisud gihapon si Martin nga magmapainubsanong mosalig nga ang Dios naglihok pinaagi sa Iyang sulugoon nga si Joseph Smith (tan-awa sa The Joseph Smith Papers, Documents, Volume 1: July 1828–June 1831, 14–15.
Ang pagpaubos gikinahanglan sa tanan kinsa magtinguha nga mahimong mga tinun-an ni Jesukristo. Si Elder Marlin K. Jensen sa Seventy mipasabut: “Pinaagi niini nga proseso ang [pagkahimong sama sa usa ka bata], kita sa katapusan makaangkon sa mga hiyas sa bata sa kaaghup, pagkamapainubsanon, pailub, gugma, ug espirituhanong pagkamanunuton. Ang tinuod nga pagkamapainubsanon dili malikayan nga mogiya nato sa pagsulti ngadto sa Dios, ang ‘Imong kabubut-on maoy matuman.’ Ug tungod kay kon unsa kita makaapekto sa unsay atong buhaton, ang atong pagkamanunuton makita sa atong balaang pagtahud, pasalamat, ug pagkaandam sa pagdawat og mga calling, tambag, ug koreksyon” (“To Walk Humbly with God,” Ensign, Mayo 2001, 10).
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:30–34. Ang Ginoo mohatag sa mga paagi sa pagkompleto sa paghubad
Hinay ang kalamboan sa trabaho ni Propeta Joseph Smith sa paghubad sukad giuli ngadto kaniya ang mga palid sa Basahon ni Mormon human sa pagkawala sa 116 ka manuskrito nga mga pahina. Posible nga niining panahona, sila si Emma Smith ug ang iyang igsoong lalaki nga si Reuben Hale mitabang ni Joseph isip mga tigsulat (tan-awa sa The Joseph Smith Papers, Documents, Volume 1: July 1828–June 1831, 4). Sa dihang ang pagpadayag nga narekord sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5 gihatag niadtong Marso 1829, ang Ginoo miingon nga si Joseph kinahanglan nga “mohunong sa mubo nga panahon” (D&P 5:30) ug mohulat hangtud nga Siya “mosangkap og mga paagi” sa pagkompleto sa hubad sa Basahon ni Mormon (D&P 5:34). Ingon og kini natuman sa dihang si Oliver Cowdery miabut sa Harmony, Pennsylvania, pipila ka semana human si Joseph nakadawat niini nga pagpadayag (tan-awa sa komentaryo niini nga manwal Doktrina ug mga Pakigsaad 6).
Ang mga palid sa Basahon ni Mormon usahay isulod dinhi niini nga kahon aron nga kini luwas.
Doktrina ug mga Pakigsaad 17: Dugang nga Makasaysayanong Background
Niadtong Marso 1829, ang Ginoo mipadayag ngadto ni Propeta Joseph Smith nga motugot Siya og tulo ka sulugoon nga motan-aw sa mga palid sa Basahon ni Mormon ug sa ingon mahimong mga saksi nga mopamatuod ngadto sa kalibutan (tan-awa sa D&P 5:11–15). Dayon, samtang gitapos ang paghubad sa gagmay nga mga palid sa dihang hapit na mahuman ang iyang trabaho sa Basahon ni Mormon, sa makausa si Joseph gipahinumduman sa plano sa Ginoo sa pagtudlo og tulo ka saksi sa pagtan-aw sa mga palid (tan-awa sa 2 Nephi 27:12–14; Ether 5:2–4). Si Propeta Joseph Smith mirekord, “Diha-diha human dayon namo madiskubrihi kini, nakahuna-huna sila si Oliver Cowdery, David Whitmer, ug … Martin Harris (kinsa [miabut] aron mangutana sa kalamboan sa trabaho) nga gusto nila nga ako mangutana sa Ginoo, kon dili ba sila makaangkon gikan kaniya [sa pribilehiyo] nga mahimo nga ang tulo ka talagsaon nga mga saksi; ug sa katapusan sila nagsige na og hangyo, ug [miawhag] nako pag-ayo, nga sa katapusan ako miuyon, ug pinaagi sa Urim ug Thummim, nadawat nako gikan sa Ginoo ang mosunod nga Pagpadayag [D&P 17]” (sa The Joseph Smith Papers, Histories, Volume 1: Joseph Smith Histories, 1832–1844, ed. Karen Lynn Davidson ug uban pa [2012], 314).
Doktrina ug mga Pakigsaad 17
Ang Ginoo misugo sa Tulo ka mga Saksi sa pagpamatuod sa mga palid
Doktrina ug mga Pakigsaad 17:1–2. “Kamo makasud-ong sa mga palid”
Ang saad nga ang tulo ka saksi tugutan nga makakita sa mga palid sa Basahon ni Mormon ug sa ubang sagrado nga mga butang nagdepende nila nga magbaton og hugot nga pagtuo sama sa “hugot nga pagtuo nga diha sa karaan nga mga propeta” (D&P 17:2). Sila si Oliver Cowdery, David Whitmer, ug Martin Harris sa katapusan gihatagan og pribilehiyo sa pagtan-aw sa bulawan nga mga palid, sa panagang sa dughan, sa espada ni Laban, sa Urim ug Thummim, ug sa “milagroso nga mga tigtultol,” o Liahona (D&P 17:1; tan-awa usab sa Alma 37:38–39). Unya mipamatuod si David Whitmer, “Wala lang kami makakita sa mga palid sa B[asahon] ni M[ormon] apan usab sa Tumbaga nga mga palid, sa mga Palid sa Basahon ni Ether [sic], sa mga Palid nga adunay Rekord sa Pagkadautan sa katawhan sa kalibutan, ug daghan pang ubang mga palid” (sa The Joseph Smith Papers, Documents, Volume 1: July 1828–June 1831, 380). Agig dugang sa pagkakita sa bulawan nga mga palid, ang pagtan-aw sa ubang karaang mga butang nakahatag sa Tulo ka mga Saksi og kasiguroan nga ang mga panghitabo ug mga katawhan nga gihulagway sa Basahon ni Mormon tinuod.
Si Joseph Smith ug ang Tulo ka mga Saksi gipakita sa mga palid sa Basahon ni Mormon ni anghel Moroni duol sa uma ni Peter Whitmer Sr. sa Fayette, New York.
Doktrina ug mga Pakigsaad 17:3–7. Ang panan-awon nadawat sa Tulo ka mga Saksi
Ang sagrado nga kasinatian nga gisaad sa Ginoo nahitabo duol sa hinapos sa Hunyo 1829 samtang nagkompleto si Propeta Joseph Smith sa buhat sa paghubad didto sa balay ni Peter Whitmer Sr. Girekord sa Propeta ang mosunod:
“Sa wala madugay human gihatag ang sugo sa ibabaw, [D&P 17] kaming upat, [sa ato pa] sila si Martin Harris, David Whitmer, Oliver Cowdery, ug ako, miuyon nga moadto sa kakahoyan ug mosulay sa pag-angkon, pinaagi sa mainiton ug mapainubsanon nga pag-ampo, sa katumanan sa mga saad nga gihatag niini nga pagpadayag [sa pagtan-aw sa mga palid ug sa ubang mga butang]. … Mipili mi og dapit sa kakahoyan nga duol sa [balay] ni Mr. Whitmer, nga maoy among giadto, ug samtang nagluhod, nagsugod kami sa pag-ampo sa tumang pagtuo ngadto sa Makagagahum nga Dios sa paghatag ngari kanamo sa katumanan niadtong mga saad. Sumala sa gikasabutan, nagsugod ko sa pag-ampo ngadto sa atong Langitnong Amahan ug gisundan sa matag usa nga nagpuli-puli sa pag-ampo; wala kami makadawat, og bisan unsa nga tubag o pagpakita sa balaan nga pabor alang kanamo.
“Giusab namo ang samang han-ay sa pag-ampo, ang matag usa nanawag ug nag-ampo nga mainiton ngadto sa Dios nga nagpuli-puli, apan pareho ra ang resulta. Sa among ikaduhang kapakyasan, misugyot si Martin Harris nga mopalayo siya gikan namo, nagtuo, sumala sa iyang gisulti namo, nga ang iyang presensya mao ang hinungdan nga kami wala makadawat unsay among gitinguha. Mibiya siya namo, ug miluhod mi pag-usab ug wala maabti og daghang mga minuto sa pag-ampo sa dihang nakakita kami og kahayag ibabaw namo sa hangin sa tumang kahayag, ug tan-awa, usa ka anghel nagbarug sa among atubangan. Sa iyang mga kamot iyang gigunitan ang mga palid nga maoy among giampo nga makakita niini; gipakli niya ang pahina tagsa-tagsa, aron makita namo kini ug makaklaro sa mga kinulit niini. Nakig-istorya siya ni David Whitmer, ug miingon, ‘David, bulahan ang Ginoo, ug siya nga nagsunod sa iyang mga sugo,’ pagkahuman nakadungog dayon mi og tingog gikan sa kahayag ibabaw namo, nag-ingon, ‘Kini nga mga palid gipadayag pinaagi sa gahum sa Dios, ug nahubad kini pinaagi sa gahum sa Dios; ang hubad niini nga inyong nakita sakto, ug mosugo ako kaninyo sa pagpamatuod sa unsay inyong nakita ug nadungog’.
“Gibiyaan nako karon sila si David ug Oliver ug gipangita nako si Martin Harris, nga akong nakit-an sa layo-layo nga mainitong nag-ampo. Dayon misulti siya nako, nga wala pa siya tubaga sa Ginoo, ug sinserong mihangyo nako sa pag-apil niya sa pag-ampo, aron usab siya makadawat sa samang mga panalangin nga among nadawat. Naghiusa kami sa pag-ampo, ug sa katapusan nakadawat sa among tinguha, kay sa wala pa kami mahuman, ang sama nga panan-awon among nakita; [naabli] kini pag-usab ngari nako, ug sa makausa nakakita … ug nakadungog sa samang mga butang; samtang sa samang higayon, si Martin Harris nakasinggit sa tumang kalipay ‘’Igo na kini, ’igo na kini; nakakita na ko, nakakita na ko,’ ug naglukso-lukso misinggit siya, og Hosanna, nagpanalangin sa Dios; ug naglipay sa hilabihan” (sa The Joseph Smith Papers, Histories, Volume 1: 1832–1834, 316, 318, 320).
Human niana nga kasinatian, usa ka pamahayag ang gisulat ug gipirmahan sa matag usa sa mga saksi. Kana nga pamahayag, nailhan nga “Ang Pagpamatuod sa Tulo ka mga Saksi,” gimantala sa unang edisyon sa pag-imprinta sa Basahon ni Mormon ug sa tanang misunod nga edisyon nga gimantala sa Simbahan.
Usa ka monumento sa Richmond, Missouri, nagpasidungog sa Tulo ka mga Saksi sa Basahon ni Mormon
Doktrina ug mga Pakigsaad 17:4–5. “Mopamatuod kamo nga kamo nakakita niini”
Human makakita sa bulawan nga mga palid, sila si Oliver Cowdery, David Whitmer, ug Martin Harris mipakigbahin sa responsibilidad sa pagpamatuod ngadto sa kalibutan sa katinuod sa mga palid ug pagkabalaan sa Basahon ni Mormon. Si Lucy Mack Smith, ang inahan ni Propeta Joseph Smith, mihatag sa mosunod nga istorya nga naghulagway sa mga pagbati ni Joseph sa dihang mibalik ngadto sa panimalay human sa panan-awon: “[Sa dihang] mipauli sila ngadto sa balay mga alas sa 3 ug 4 sa hapon. Sila si Mrs. Whitmer & Mr. Smith [Joseph Smith Sr.] ug ako naglingkod sa usa ka kwarto nga katulganan. Naglingkod ko ngilit sa higdaanan. Sa dihang misulod si Joseph mihigda siya tupad nako. ‘Papa!—Mama!—’ miingon siya, ‘wala mo kahibalo unsa ko kalipay karon. Ang Ginoo mipakita sa mga palid ngadto sa 3 pa ka tawo gawas nako kinsa nakakita og anghel ug mopamatuod sa kamatuoran sa unsay akong gisulti, kay sila nasayud sa ilang mga kaugalingon nga wala ko mangilad sa mga tawo. Ug gibati nako nga nahuwasan sa grabe nga palas-anon, nga sobra na kaayo alang nako nga padayunon, apan sila karon moangkon na og kabahin niini, ug kini nakapalipay sa akong kalag, nga wala na ako mag-inusara sa kalibutan’” (“Lucy Mack Smith, History, 1844–1845,” book 8, pahina 11, josephsmithpapers.org).
Sumala sa narekord sa Basahon ni Mormon, ang Ginoo nanagna nga gawas ni Joseph Smith ug sa Tulo ka mga Saksi, “walay lain nga makakita niini [sa basahon], gawas sa pipila sumala sa kabubut-on sa Dios, sa pagpamatuod sa iyang pulong ngadto sa mga katawhan” (2 Nephi 27:13; tan-awa usab sa bersikulo 12). Nagpasabut kini sa Walo ka mga Saksi kinsa nakakita ug nakagunit sa bulawan nga mga palid (tan-awa sa “Ang Pagpamatuod sa Walo ka mga Saksi,” Basahon ni Mormon). Ang tanan, dunay 12 ka mga saksi ang mga palid sa Basahon ni Mormon (si Joseph Smith, ang Tulo ka mga Saksi, ug ang Walo ka mga Saksi) kinsa gisugo sa pagpahayag sa ilang pagsaksi ngadto sa kalibutan.
Dugang nga mga indibidwal mihikap sa mga palid nga gitabunan sa usa ka panapton, o nakamatikod sa gibug-aton nga sulod sa usa ka sako nga panapton. Si Mary Whitmer, ang asawa ni Peter Whitmer Sr., adunay talagsaong kasinatian niining higayuna. Siya ug ang iyang bana nagbaguod sa pagpapuyo sa mga Smith ug ni Oliver Cowdery sa ilang balay samtang gihuman sa Propeta ang paghubad sa Basahon ni Mormon. Ang ilang anak, nga si David, nahinumdom nga bisan og ang iyang inahan wala magbagulbol, gibati kini og kahasol. “Dayon giistorya ni David unsay nahitabo usa ka adlaw samtang ang iyang inahan miadto sa kamalig aron gatasan ang mga baka: ‘Gisugat siya diha duol sa nataran sa samang tigulang nga tawo [nga nakita sa sayo pa ni David] (nakasulti tungod sa deskripsyon sa iyang inahan kaniya) kinsa misulti ngadto sa iyang inahan: “Ikaw nagmatinud-anon kaayo ug nagkugi sa imong mga pagtrabaho, apan ikaw gikapoy tungod kay nadugangan ang imong trabaho; busa angay lang nga ikaw makadawat og saksi aron ang imong pagtuo malig-on.” Diha iyang gipakita sa akong inahan ang mga palid’” (Church History in the Fulness of Times [manual sa Church Educational System, 2000], 57–58).
Gipakita ni Joseph Smith ang mga palid sa Basahon ni Mormon ngadto sa Walo ka mga Saksi didto sa o duol sa uma sa iyang amahan sa Palmyra, New York. Ang Sagrado nga Kakahoyan gipakita sa background (litrato mga 1907).
Sa Maayong Kabubut-on sa Church History Library and Archives
Doktrina ug mga Pakigsaad 17:6. Ang pagpamatuod sa Ginoo sa Basahon ni Mormon
Dugang ngadto sa mga pagpamatuod nga gihalad sa talagsaong mga saksi sa Basahon ni Mormon, ang Ginoo Mismo mihatag og katapusang kumpirmasyon nga kini tinuod. Si Elder Bruce R. McConkie mipasabut:
“Usa sa labing ligdong nga mga panumpa nga sukad gihatag ngadto sa tawo makita niini nga mga pulong sa Ginoo kalabut ni Joseph Smith ug sa Basahon ni Mormon. ‘Siya [ang gipasabut si Joseph Smith] nakahubad sa basahon, bisan kana nga bahin nga Ako misugo kaniya,’ miingon ang Ginoo, ‘ug samtang ang imong Ginoo ug ang imong Dios buhi kini tinuod.’ (D&P 17:6.)
“Mao kini ang pagpamatuod sa Dios bahin sa Basahon ni Mormon. Niini mahimong dili balido ang Iyang pagka-Dios. Mao ra kini ang mahitabo nga ang basahon tinuod ba o ang Dios mohunong sa pagka-Dios. Wala nay lain pang mas pormal o gamhanan nga pinulongan nga nahibaloan sa mga tawo o sa mga dios” (“The Doctrine of the Priesthood,” Ensign, Mayo 1982, 33).
Doktrina ug mga Pakigsaad 17:7–9. “Nga Ako unta makadala sa akong matarung nga mga katuyoan”
Ang sugo nga gihatag ngadto sa Tulo ka Saksi sa pagpamatuod importante sa Pagpahiuli sa ebanghelyo. Kon sila molimud sa ilang pagsaksi, makahatag kini sa mga tawo og rason nga dili motuo ni Propeta Joseph Smith ug sa Basahon ni Mormon.
Sa paghisgot sa Tulo ka mga Saksi, si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles miingon: “Ang matag usa sa tulo adunay daghang rason ug oportunidad sa pagbakwi sa iyang pagpamatuod kon bakak pa kini, o pagsulti nga walay siguro sa mga detalye kon duna pay dili sakto niini. Ingon man usab sa nahibaloan na, tungod sa mga panagsumpaki o mga kasina sa ubang mga lider sa Simbahan, ang matag usa niining tulo ka mga saksi na-excommunicate gikan sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mga walo ka tuig human mamantala ang ilang pagpamatuod. Ang tanang tulo nagkabulag, nga walay komon nga tinguha sa tinago nga kasabutan. Apan hangtud sa katapusan sa ilang kinabuhi—gikan sa 12 hangtud sa 50 ka tuig human sa ilang excommunication—walay usa niini nga mga saksi ang miusab sa iyang namantala nga pagpamatuod o misulti og bisan unsa nga makapaduda sa katinuod niini” (“The Witness: Martin Harris,” Ensign, Mayo 1999, 36).
Misaad ang Ginoo sa Iyang grasya ngadto sa Tulo ka mga Saksi tungod kay mag-atubang sila og dakong oposisyon sa ilang mga pagpamatuod. Si Presidente Henry B. Eyring sa Unang Kapangulohan mipamatuod: “Ang Tulo ka mga Saksi wala gayud molimud sa ilang pagpamatuod sa Basahon ni Mormon. Dili sila makahimo sa paglimud kay nasayud sila nga kini tinuod. Nagsakripisyo sila ug miatubang og mga kalisdanan nga labaw pa sa nahibaloan sa kadaghanan sa mga tawo. … Nga sila mipadayon sa pagmatuod sa unsay ilang nakita ug nadungog niadtong talagsaon nga kasinatian, sulod sa hataas nga panahon nga nabulag gikan sa Simbahan ug gikan kang Joseph, nakahimo sa ilang pagpamatuod nga mas gamhanan” (“Usa ka Malungtarung Pagpamatuod sa Misyon ni Propeta Joseph,” Liahona, Nob. 2003, 90).