Pagpili og mga tahas ug i-drama ang mosunod.
SETTING: Tulo ka tawo nga nawad-an og paglaum naglingkod sa lingkuranan sa dihang ang ikaupat nga tawo miduol aron molingkod.
NARRATOR: Nan unsa man ang malampuson nga negosyo? Kabahin kini sa pagtabang sa mga tawo sa pagsulbad sa ilang mga problema. Kabahin kini sa pagsabut sa mga kustomer. Kon dunay nanginahanglan ug kamo mitabang sa pagsulbad niini, MOBAYAD sila ninyo. Ug kana maayo! Apan unsaon ninyo sa pagkahibalo unsay gikinahanglan sa mga kustomer?
IKAUPAT NGA TAWO: Hello. Hey, mosulay ko pagsugod og negosyo. Aduna ba kaninyo ang nakanegosyo?
UBANG MGA TAWO: “Oo.” “Oo.” “Oo.”
IKAUPAT NGA TAWO: Oh, nindot kana. Unsa man kini?
UNANG TAWO: Well, kini, ganahan kog mga kwaknit, mao nga nagbaligya ko og mga kwaknit nga naa sa tukog. Mora ba og pet, kabalo ka. Giganahan ko niini. Pakan-on kini og mga langaw.
IKAUPAT NGA TAWO: Mao ba?
UNANG TAWO: Oo.
IKAUPAT NGA TAWO: Kumusta man?
UNANG TAWO: Well, dili maayo. Ang mga tawo ingon og wala makauyon. Ug mamaak kini usahay.
IKAUPAT NGA TAWO: Okey, ikaw kumusta man?
IKADUHANG TAWO: Oo, maayo kaayo ko mangluto.
IKAUPAT NGA TAWO: Mangluto?
IKADUHANG TAWO: Oo. Mao nga dunay koy resipe nga butter sa stick.
IKAUPAT NGA TAWO: Sa stick?
IKADUHANG TAWO: Oo. Giputos sa bugnaw nga tortilla. Maayo kaayo ko niini.
IKAUPAT NGA TAWO: Kumusta man?
IKADUHANG TAWO: Nakabaligya ko og duha … sa tinuod, usa.
IKAUPAT NGA TAWO: Ug ikaw?
IKATULONG TAWO: Oo, giobserbahan nako ang mga tawo sa dalan sa lain-laing oras sa adlaw. Ug nangutana ko nila. Ug gibantayan nako sila unsay ilang paliton ug kanus-a ug pila. Ug nakigsulti ko sa mga tawo nga namaligya mahitungod unsay maayo ug dili maayo. Nainteresado ko sa negosyo sa pagkaon, tungod kay sayon ra kini, ug ganahan ko og pagkaon ug ganahan ko sa mga tawo.
IKAUPAT NGA TAWO: Mao ba? Gibuhat na nimo ang tanan?
IKATULONG TAWO: Oo, sulod sa daghang mga adlaw. Makapainteresado kaayo.
IKAUPAT NGA TAWO: Sa akong pagtuo makaikag gyud! Unsay imong nahibaloan?
IKATULONG TAWO: Well, nasurprisa ko. Nahibaloan nako nga sa hapon ug sa gabii, ang mga tawo gusto og tam-is ug sayon ug dili kaayo mahal ug makalingaw—butang nga makadasig nila o ikapaambit sa usa ka higala o sa ilang pamilya. Maong misulay ko og pipila ka butang ug nakigsulti ko sa dugang nga mga tawo.
IKAUPAT NGA TAWO: Ug imong nakaplagan ang tubag?
IKATULONG TAWO: Oo. Akong nakaplagan nga kon imong tuhugon ang saging ug butangan og gamay nga chocolate, ang sakto nga matang, ug dayon dungagan niini og mga sprinkle, ang mga tawo ganahan niini—ilabi na kon naa sa saktong lugar sa saktong oras.
IKAUPAT NGA TAWO: Mao ba?
IKATULONG TAWO: Oo, ang akong higala ug ako nakabaligya og 400 sa unang duha ka adlaw ug nakakwarta og dako. Nakatagbaw kini sa panginahanglan: simple ra ug dakog ginansya.
IKAUPAT NGA TAWO: Wow? Unsay sunod?
IKATULONG TAWO: Mohunong na ko.
IKAUPAT NGA TAWO: Mohunong?
IKATULONG TAWO: Oo, dakog trabahuon sa init nga mga adlaw.
IKAUPAT NGA TAWO: Hmmm. Ok ra ba nimo kon akong sundon ang imong ideya?
IKATULONG TAWO: Oo. Imo na na. Sige imo na.
NARRATOR: Tan-awa. Pangutana.
Balik sa pahina 18
Pagpuli-puli og basa sa mosunod nga mga paragraph.
Unsaon ninyo pagpili sa saktong negosyo alang ninyo? O kon kamo duna nay negosyo, unsaon ninyo pagkahibalo nga kini ang sakto? Ania ang upat ka importanting mga pangutana nga makatabang ninyo sa paghimo og labing maayong desisyon.
(1) Unsay gustong paliton sa mga tawo … (2) nga akong mahatag, (3) nga usa ka negosyo nga sayon nakong masugdan, ug (4) nga makapadako sa akong kinitaan ug makatabang nako nga mas mahimong self-reliant?
O sa laing mga pulong, kinahanglan kong mohimo sa akong desisyon base sa (1) mga kustomer ug mga produkto, (2) akong kaugalingong mga kahanas, mga tinguha, ug kasinatian, (3) sa palibut [environment], lakip sa kompetisyon, mga tig-suplay ug kwarta, ug (4) sa potensyal alang sa mga kita ug ginansya.
Aniay usa ka example. Si Maria naggahin og daghang mga tuig nga nagserbisyo sa mga restawran ug mga hotel. Apan ang iyang kinitaan dili pareho. Ug dili paigo ang iyang kinitaan sa pagtabang sa iyang pamilya nga matubag ang ilang mga panginahanglan. Mao nga, dugang sa iyang trabaho isip usa ka waitress, nakahukom siya nga magsugod sa iyang kaugalingong negosyo. Apan unsa?
Sugod sa unang pangutana, nakahinumdom si Maria nga nakadungog siya nga ang mga tigluto sa lain-laing mga restawran nagbagulbol nganong dili sila makakuha og taas og kalidad, presko nga mga itlog. Nasayud siya nga kini problema. Ikaduha, ang iyang amahan namuhi og mga manok ug nakakat-on siya og mga sekreto gikan niya bahin sa pagpadaghan sa produksyon sa itlog. Nasayud usab siya nga kini nagkinahanglan og paningkamot! Ikatulo, wala siyay nahibaloan kaayo sa kompetisyon, apan nasayud siya nga makasugod siya og gamay sa lugar nga duol sa iyang balay aron wala kaayoy gastuhan. Ikaupat, ug nasayud siya unsa nga mga restawran ang mobayad alang sa mga itlog, mao nga iyang gikalkulo nga makaginansya siya kon makabaligya siya og igong mga itlog.
Makita ba ninyo sa unsa nga paagi kining upat ka pangutana nakatabang kaniya sa paghunahuna bahin sa pagpili og sakto nga negosyo?
Sa gihapon, si Maria nagkinahanglan og dugang nga mga tubag. Kinahanglan pa siyang makat-on og daghan bahin sa iyang potensyal nga mga kustomer, sa kompetisyon, sa tig-suplay, presyo, ug bisan sa mga kahanas sa pagpadagan og negosyo. Asa siya moadto aron mangayo og panabang? Unsaon niya paghimo sa sunod nga lakang aron makahimo og desisyon?
Unsay inyong buhaton aron makakuha og impormasyon nga inyong gikinahanglan aron makahimog maayong mga desisyon?
Balik sa pahina 18
Pagkat-on bahin sa Susama nga mga Negosyo
Sa pagtuman sa inyong mga commitment, bisitahi ug bantayi ang mga negosyo sama sa usa nga gusto ninyong sugdan (inyong mga kakompetensya). Unsa may nagmalampuson nila? Unsa may wala magmalampuson nila? Pakigsulti sa mga tawo kinsa nagpadagan og mga negosyo. Aron malikayan ang mga pagbati nga nakigkompetensya, pakigsulti sa mga tawo sa gawas sa inyong dapit.
Gamita ang mga pangutana sa ubos. Dugangi og laing mga pangutana. Himoa kini nga panag-istorya. Siguroha ang pagpakita nga mapasalamaton.
Buhata kini kada adlaw niining semanaha (gawas sa Dominggo). I-rekord ang ilang mga tubag ug ang mga butang nga inyong nakat-unan sa inyong notebook.
PASIUNA: Hello, Ako si ____ (pangalan). Ug ikaw? Apil ko sa usa ka klase bahin sa negosyo ug naningkamot mi nga makat-on unsaon nga magmalampuson ang mga negosyo. Pwede ba kong mangutana?
Unsa may pirmeng paliton sa imong mga kustomer?
Ngano sa inyong pagtuo nga ang imong kustomer mopalit sa unsay imong gibaligya?
Kinsa ang imong mga kakompetensya? Unsay nakatalagsaon sa imong negosyo?
Asa nimo kuhaa ang imong produkto? Duna bay laing mga tig-suplay?
Sa imong hunahuna makakuha mo og mas ubos nga presyo kon mopalit mo og daghan?
Unsay imong presyo? Giunsa nimo paghukom niini nga presyo? Makaginansya ka ba?
Unsay mahitabo kon imong pasakaan o paubsan ang presyo?
Pila kaha ang imong mahalin matag adlaw?
Unsaon nimo pagpangita og bag-ong mga kustomer?
Unsa ka importante ang imong lokasyon?
Unsa ang pipila ka yawe sa imong kalampusan? Labing dakong problema?
Pagkat-on bahin sa Susama nga mga Kustomer
Pakigsulti sa mga tawo kinsa mga kustomer sa mga negosyo sama sa inyong sugdan. Bantayi sila ug pagkat-on kutob sa inyong mahimo.
Gamita ang mga pangutana sa ubos. Dugangi og laing mga pangutana. Himoa kini nga panag-istorya. Siguroha ang pagpakita nga mapasalamaton.
Buhata kini kada adlaw niining semanaha (gawas sa Dominggo). I-rekord ang ilang mga tubag ug ang mga butang nga imong nakat-unan sa imong notebook.
PASIUNA: Hello, Ako si ____ (pangalan). Ug ikaw? Apil ko sa usa ka klase bahin sa negosyo ug nagkat-on mi bahin sa mga kustomer. Pwede ba kong mangutana?
Unsay imong mapalit gikan niini nga negosyo?
Kon makahimo mo, unsay imong usbon bahin niini nga produkto? Bahin sa negosyo?
Nakapalit ba mo niini nga produkto sa laing mga dapit? Mas maayo ba kini o grabe pa? Ngano man?
Unsay imong nagustuhan bahin sa pagpalit niini nga produkto dinhi?
Unsay makaaghat nimo sa pagpalit pa og dugang?
Ang presyo ba sakto ra? Mopalit ka ba og daghan sa ubos nga presyo?
Mopalit ka ba og daghan kon pasakahan nila ang presyo?
Importante ba ang lokasyon?
Kadaghanan nila babaye ba o lalaki o sagol?
Batan-on ba sila o mas hamtong?
Morag duna silay daghang kwarta o gamay ra?
Unsang orasa sila mamalit?
Pila ang ilang paliton?