Mga Kapanguhaan
Bicycle or Chickens?
Pagpili og mga tahas ug i-drama ang mosunod.
NAOMI: Hoy, Maria. Kumusta ang imong negosyo? Naglambo ba kini?
MARIA: Ok ra, pero kapoy kaayo ko. Nagtrabaho kog maayo, pero dili paigo ang akong kita.
NAOMI: Morag nagkinahanglan ka og dugang nga mga productive asset.
MARIA: Unsa man kanang mga productive asset?
NAOMI: Mga butang nga makatabang sa imong negosyo nga mokita og dugang kwarta.
MARIA: Ah, ganahan ko niana. Ganahan ko og dugang nga mga productive asset … pero kadali lang; morag wala pa man ko niana karon.
NAOMI: Sigurado nga duna ka. Ang imong mga manok mga productive asset. Makakwarta ka ba og dugang kon duna kay dugang nga mga manok?
MARIA: Oo, makakwarta ko. Kinahanglan kong makabaton og dugang mga manok.
NAOMI: Unsa pa ang makapasayon alang nimo sa pagnegosyo?
MARIA: Maayo unta kon dunay biseklita aron sa paghatud sa mga itlog ug sa paghakot og lawog sa manok. Kapoy na kaayo ang akong mga tiil sa paglakaw.
NAOMI: Nan, tingali kinahanglan na kang mopalit og biseklita. Mas makakawarta ka ba kon duna kay biseklita?
MARIA: Oo, kon duna koy biseklita, mas dali kong makahatud. Duna koy dugang panahon sa pagbaligya. Pero kinahanglan kong makabaton og biseklita o dugang nga mga manok?
NAOMI: Unsa man ang kinatas-ang prayoridad alang sa imong negosyo sa pagkakaron? Usa ka biseklita o dugang nga mga manok?
MARIA: Wala ko kahibalo. Unsaon nako aron makadesisyon?
Balik ngadto sa pahina 94
Pag-amping sa Fixed Costs
Pagpili og mga tahas ug i-drama ang mosunod:
MARIA: Naomi, siguro ang mga productive asset makahatag og dugang kwarta sa akong negosyo. Pero nabalaka ko bahin sa mga galastuhan.
NAOMI: Maayo, Maria, kinahanglan ka kanunay nga mosulay nga minusan ang galastuhan.
MARIA: Unsaon man nako pagkahibalo kon unsay akong mga galastuhan? Pirme kining mag-usab-usab!
NAOMI: Una, kinahanglan nimong bahinon ang imong fixed ug variable costs.
MARIA: Ah, wala ko kahibalo unsay buot ipasabut niana.
NAOMI: Ako kining ihulagway niining paagiha. Kaila ka ni Daniel?
MARIA: Ang tawo nga namaligya og furniture?
NAOMI: Oo. Kon si Daniel maghimo og lingkuranan aron ibaligya, sa imong hunahuna magbayad ba siya og tig-suplay alang sa kahoy nga iyang gamiton sa pagbuhat niini?
MARIA: Oo.
NAOMI: Sakto kana. Si Daniel ganahang maghulat hangtud duna siyay order sa dili pa siya mopalit og bisan unsa nga kahoy.
Kon si Daniel makabaligya og usa ka lingkuranan karong bulana, magbayad lang siya og kahoy alang sa usa ka lingkuranan. Kon makabaligya siya og napulo ka lingkuranan sunod bulan, magbayad siya og kanapulo alang sa kahoy.
MARIA: Pero ok ra na, kay makabaligya man siya og kanapulo sa mga lingkuranan!
NAOMI: Husto. Ang galastuhan ni Daniel alang sa kahoy usa ka variable cost. Mosaka o mous-us kini depende kon pila ang iyang mabaligya.
Karon, si Daniel nagbayad og abang alang sa iyang shop. Ingnon ta lang nga ang iyang abang 1000 kada bulan. Pila may abangan ang iyang bayran kon makabaligya siya og napulo ka lingkuranan?
MARIA: 1000, siyempre.
NAOMI: Pila may iyang bayran kon makabaligya siya og usa ra ka lingkuranan?
MARIA: 1000 ra gihapon. Wala kini mag-usab-usab.
NAOMI: Sakto kana. Ang abang ni Daniel usa ka fixed cost. Dili igsapayan kon unsa kadako o kagamay ang iyang mabaligya. Kinahanglan gihapon niyang bayran.
MARIA: Ah, morag dili ko ganahan og fixed costs.
NAOMI: Kinahanglan lang kitang mag-amping sa fixed costs. Mahimo kining makatabang kon alang kini sa mga productive asset?
MARIA: Ug makabaligya kita og igo aron ikabayad niini!
NAOMI: Husto kana!
MARIA: Naomi, mahimo ba ko nimong tabangan nga mahibalo kon hain sa akong mga galastuhan ang fixed ug hain ang variable?
Balik ngadto sa pahina 98