Responsibilidad sa Ginikanan

Gimahal ni Presidente Young ang mga bata ug nagtuo sa ilang kaputli sa atubangan sa Dios. Kadaghanan sa iyang mga sermon adunay tambag ngadto sa mga Santos kon unsaon nila sa pag-atiman ang ilang mga anak. Sama pananglit, usa ka gamay niyang anak nga lalaki adunay kinaiya sa paghulog sa iyang kutsara ug panaksan sa pan ug gatas diha sa salog kon kini ibutang sa iyang atubangan. Ang inahan sa bata gisamokan. Si Brigham mitambag kaniya: “Sa sunod higayon nga iyang ihulog ang plato gikan sa imong kamot ipasandig siya sa lingkuranan, ayaw pagsulti og usa ka pulong, [ug] buhata ang imong trabaho.” Gihimo kini sa inahan. Ang bata sa sinugdanan mibarug sa lingkuranan ug mitan-aw sa iyang inahan, dayon didto sa iyang gihagbong sa salog. Sa katapusan, iyang gikamang ang kutsara ug ang panaksan ug gibutang og balik sa lamesa. Wala na gayud kini ihagbong sa bata gikan sa lamesa. Sa lihok sa iyang asawa si Presidente Young miingon, “Nabunalan unta niya ug masakitan niya, sama sa gihimo sa uban; apan kon sila nasayud unsa ang buhaton, ilang matulid ang bata nga dili bunalan” (LBY, xxv). Niana si Presidente Young nagsunod sa mga baruganan nga iyang gitudlo makita sa paghulagway sa iyang anak nga babaye nga si Susa mahitungod kaniya nga “usa ka sumbanan nga amahan. Sobra ang pagkamabination, malumo, mahunahunaon, makiangayon og lig-on. … Walay usa kanamo nga nahadlok kaniya, kaming tanan nagmahal kaniya.

Mga Pagtulun-an ni Brigham Young

Ang mga ginikanan mao ang mga magbalantay sa mga anak sa Dios ug kinahanglang mobansay, moedukar, ug moamuma kanila.

Kita ang mga magbalantay sa atong mga anak; ang ilang pagbansay ug edukasyon gisalig kanato, ug kon kita sa atong mga kaugalingon dili mohimo og paagi nga moluwas kanila gikan sa impluwensya sa dautan, kon kita pagahukman na kita mahibaloan nga wala makatuman sa sumbanan (LBY, xxiv).

Ang mga ginikanan may katungdanan sa atubangan sa Ginoo sa paagi sa pag-edukar ug pagbansay sa ilang mga anak, kay “Ania karon ang mga kabataan mao ang panulundon sa Ginoo; ug ang bunga sa tagoangkan mao ang iyang balus. Malipayon ang tawo nga ang iyang baslayan napuno sa mga udyong; dili sila mabutang sa kaulawan [Salmo 127:3–5]” DNW, 7 sa Dis. 1864, 2).

Mga ginikanan, paningkamuti ang pagpasidungog sa inyong mga anak; padak-a sila diha sa pag-amuma ug pahimangno sa Ginoo. Tudloi sila sa kamatuoran ug dili ang sayop, tudloi sila sa paghigugma ug pagserbisyo sa Dios [tan-awa sa Deuteronomio 6:5]; tudloi sila sa pagtuo ni Jesukristo ang Anak sa Dios ug ang Manluluwas sa kalibutan (DNSW, 8 sa Ago. 1877, 1).

Ang mga inahan mao ang naglihok nga mga instrumento sa kamot sa Makagagahum sa paggiya sa mga padulngan sa mga nasud. Himoa nga ang mga inahan sa bisan unsa nga nasud dili motudlo sa ilang mga anak nga makiggubat, ang mga anak motubo nga dili moapil niini. Himoa nga ang mga inahan motudlo sa ilang mga anak, “Gubat, gubat sa inyong mga kaaway, oo, gubat hangtud sa puloan!” ug sila mapuno niini nga espiritu. Ang sangputanan, inyong makita dayon unsay akong gusto nga isulod sa inyong hunahuna, nga ang mga inahan mao ang himan nga makahatag og kamaya sa tibuok pagkatawo, ug mogiya sa mga padulngan ug mga kinabuhi sa mga tawo diha sa yuta (DBY, 199–200).

Mahimo kitang mogiya, motudlo ug mopung-ol sa usa ka bag-o nga salingsing, ug kini mobawog asa ang atong gusto, kon kini gihimo uban sa kahanas ug sa kaalam. Mao, nga kon atong libutan ang bata og usa ka himsog ug bililhon nga mga impluwensya, mohatag kaniya sa angay nga mga panudlo ug sudlan ang iyang hunahuna og matinud-anon nga mga tradisyon, tingali kana mogiya sa iyang agianan sa dalan sa kinabuhi (DBY, 209).

Ang mga ginikanan kinahanglan moamuma sa ilang mga anak pinaagi sa gugma ug pagkamabination.

Kinahanglan nga ang mga ginikanan motagad sa ilang mga anak kon sila buot nga tagdon sa samang paagi, ug mopakita og ehemplo kanila nga angay kaninyo isip mga Santos sa Dios (DNW, 7 sa Dis. 1864, 2).

Amumaha ang inyong mga anak diha sa gugma ug kahadlok sa Ginoo; tun-i ang ilang mga kinaiya ug ang ilang mga buot, ug tagda sila pinasubay niini, dili motugot sa inyong kaugalingon nga motul-id kanila diha sa kainit sa kasuko; tudloi sila sa paghigugma kaninyo kay sa mahadlok kaninyo (DBY, 207).

Sa atong inadlaw nga pagpaningkamot sa kinabuhi, sa bisan unsa nga kinaiyahan ug matang, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw … kinahanglang adunay pagkaparehas ug gani ang pagkontrolar sa kaugalingon, diha sa balay ug kon atua sa laing lugar. Kinahanglang dili sila mag-antus og mga kalisdanan ug dili maayo nga mga kahimtang nga makapausab sa ilang mga kinaiya ug masaputon ug dili tighugoyhugoy sa panimalay, magsulti nga puno sa kasuko ug hilabihan nga kapintas ngadto sa ilang mga asawa ug mga anak, naghimo og kaguol ug kasubo sa ilang mga pinuy-anan, naghimo sa ilang mga kaugalingon nga kahadlokan kay sa higugmaon sa ilang mga pamilya. Ang kasuko kinahanglang dili tugutan nga mogawas sa atong mga kasingkasing, ug ang mga pulong nga gisugyot sa gibati nga kasuko kinahanglang dili mogawas sa atong mga ngabil. “Ang tubag nga malumo makapahupay sa kapungot, apan ang pulong mahait makapapukaw sa kasuko [Proverbio 15:1].” “Ang kapungot mabangis, ug ang kasuko makalilisang,” apan “ang pagkabuotan sa usa ka tawo makapahimo kaniya nga mahinay sa pagkasuko, ug maoy iyang himaya ang pagpasaylo sa kalapasan [Proverbio 19:11]” (DBY, 203–4).

Sa pagbiyahe sa kalibutan akong nakita nga kadaghanan sa mga ginikanan gusto kaayo nga modumala ug mopugong sa ilang mga anak. Kutob sa akong napanid-an akong nakita nga daghang mga ginikanan nga wala makakontrol sa ilang mga kaugalingon kay sa akong nakita kinsa wala makakontrol sa ilang mga anak. Kon ang usa ka inahan gusto nga mokontrol sa iyang anak, unahon niya sa pagkontrol ang iyang kaugalingon, dayon siya magmalampuson sa pagdala sa iyang anak ngadto sa hingpit nga pagsunod sa iyang kabubut-on. Apan kon siya dili makakontrol sa iyang kaugalingon unsay iyang mapaabut sa usa ka bata—usa ka gamay nga bata nga makasabut—nga mahimong mas maalamon, mabinantayon ug mas buotan kay sa usa ka tawo nga dako na og edad ug hamtong? (DNSW, 12 sa Hulyo 1870, 2).

Ang mga ginikanan kinahanglang dili gayud mopugos sa ilang mga anak, apan mogiya kanila, motudlo kanila og kahibalo kon ang ilang mga hunahuna andam na sa pagdawat niini. Ang pagpanton tingali gikinahanglan, … apan ang mga ginikanan kinahanglang modumala sa ilang mga anak pinaagi sa hugot nga pagtuo kay sa bunal, mabination mogiya kanila pinaagi sa maayong ehemplo sa tanang kamatuoran ug pagkabalaan [tan-awa sa D&P 121:] (DBY, 208).

Dili kita makapanton sa usa ka bata sa pagbuhat nianang supak sa atong mga kabubut-on, kon wala siya makahibalo, apan kon ang atong mga anak gitudloan pag-ayo ug nasayud unsay gipaabut gikan kanila, kon sila mosukol, oo, sila nagpaabut nga pantunon, ug kini husto kaayo nga sila pantunon (DNSW, 8 sa Hulyo 1873, 1).

Ako mosulti ngadto sa mga ginikanan, nga ang mabination nga mga pulong ug mahigugmaong mga lihok ngadto sa mga anak, mobuntog sa ilang dili edukado nga kinaiya og dako kay sa bunal, o, sa laing pagkasulti, kay sa pisikal nga silot. Bisan og gisulat nga, “Ang bunal ug ang pagbadlong nagahatag og kaalam; apan ang usa ka bata nga pasagdan lamang sa iyang kaugalingon nagpakaulaw sa iyang inahan [Proverbio 29:15],” ug, “Kadtong nagahawid sa iyang bunal nagadumot sa iyang anak; apan kadtong nahigugma kaniya magakastigo kaniya sa matag panahon [Proverbio 13:24];” kini nga kinutlo nagpasabut sa … maalamon ug mabuot nga mga pagtul-id. Ang mga bata nga nagpuyo sa maayong impluwensya sa pagkamabination ug kalisud sa ginikanan, kon makahibalo sa kasagmuyo sa ginikanan, ug makadawat og mabinationg pagbadlong gikan sa mga ginikanan, mas mapanton pa kay sa bisan unsa nga pisikal nga silot nga ipahamtang ngadto kanila (DNW, 7 sa Dis 1864, 2).

Makatudlo ako og pipila ka mga tawo niini nga kongregasyon kinsa miabug sa ilang mga anak gikan kanila pinaagi sa paggamit og bunal. Diin adunay kabangis walay pagbati o inanak nga pagbati diha sa mga kasingkasing sa bisan hain kanila, ang mga anak mas gusto pa nga mahilayo gikan sa amahan kay sa makig-uban kaniya (DBY, 203).

Dili sa latigo o sa bunal nga kita makahimo og masulundon nga mga anak; apan kini pinaagi sa hugot nga pagtuo ug pinaagi sa pag-ampo, ug pinaagi sa pagpakita og maayong ehemplo kanila (DNW, 9 sa Ago. 1865, 3).

Ako dili motuo nga himoon ang akong awtoridad isip bana o usa ka amahan pinaagi sa kabangis; apan pinaagi sa taas nga salabutan—pinaagi sa pagpakita kanila nga ako makahimo sa pagtudlo kanila. … Kon ang Ginoo mibutang kanako nga pangulo sa usa ka pamilya, himoon ko ang mao sa tumang pagpaubos ug pagpailub, dili isip usa ka malupigon nga tigmando, apan isip usa ka matinud-anon nga kauban, maloloy-on ug mahigugmaon nga amahan, usa ka manggihunahunaon ug dili magpakaaron-ingnon nga labaw; himoa nga mapasidunggan ako sa akong kahimtang pinaagi sa matinud-anon nga kakugi, ug hingpit nga makahimo, pinaagi sa tabang sa Espiritu sa Dios, sa pagtuman sa akong katungdanan sa paagi nga moepekto ang kaluwasan sa tanan kinsa gisalig kanako (DNW, 23 sa Hulyo 1862, 2).

Usahay ang atong mga anak walay maayong espiritu, apan kon ang ginikanan magpadayon sa pagbaton sa maayong Espiritu, ang mga anak magbaton sa dili maayo nga espiritu sa makadiyot lamang. … Lagda sa pagkamatarung, ug sa pagtahud ug paghigugma sa Dios, ug ang inyong mga anak mosunod kaninyo (DNSW, 7 sa Abr. 1868, 3).

Buotan nga mga tinan-awan, buotan nga mga lihok, buotan nga mga pulong, ug usa ka maanindot, balaan nga kinaiya ngadto kanila mobugkos sa atong mga anak ngari kanato sa mga higot nga dili gayud sayon putlon, samtang ang mga pang-abuso ug pagkasalbahis moabug kanila palayo kanato, ug maputol ang tanang balaan nga pagkabugkos nga nagbugkos kanila ngari kanato ug sa walay katapusan nga pakigsaad diin gidawat natong tanan. Kon ang akong pamilya, ug ang akong mga igsoon dili magmasulundon ngari kanako sa pinasikad sa pagkabuotan, ug dalaygon nga kinabuhi sa atubangan sa tanang mga tawo, ug sa atubangan sa kalangitan, nan adyos sa tanang impluwensya (DNW, 7 sa Dis. 1864, 2).

Magpakabuhi kita aron nga ang espiritu sa atong relihiyon magpakabuhi ngari kanato, dayon kita makaangkon og kalinaw, kalipay, kamaya ug pagkakontento, nga maoy makahimo sa maayong mga amahan, maayong mga inahan, maayong mga anak, maayong pamilya, mga silingan, mga komunidad ug mga siyudad. Tungod niini angay kita nga magpakabuhi, ug ako naghunahuna nga ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw kinahanglang maningkamot alang niini (DBY, 204).

Ang mga ginikanan kinahanglang magmabination ug lig-ong mogiya sa ilang mga anak sa matarung nga pagpuyo.

Kinahanglan gayud nga kamo mogiya kanunay sa inyong mga anak diha sa ilang mga hunahuna ug mga pagbati. Kay sa pugson pinaagi sa latigo, giyahi kanunay, dayon kamo makaingon, “Tana,” ug wala na kamo magkinahanglan sa bunal. Mahimuot silang mosunod kaninyo, ug makagusto sa inyong mga pulong ug mga pamaagi, tungod kay kamo kanunay nga mohupay kanila ug mohatag kanila og kahimuot ug kalingawan. Kon sila magpabadlong og gamay, samtang sayo pa. … Kon sila makasala, ug molapas na sa utlanan buot natong pahunungon sila. Kon kamo ang mag-una mohunong sila, dili sila makadagan lapas kaninyo; apan kon kamo anaa sa ulahi modagan sila palayo kaninyo (DNSW, 8 sa Dis. 1868, 2–3).

Ang bata ganahan sa mga pahiyum sa inahan, apan dili gusto sa iyang nagkusmod nga nawong. Mosulti ako sa mga inahan sa dili pagtugot sa mga anak nga moapil sa mga dautan, apan sa samang higayon tagdon sila uban sa kalumo. Kon gikinahanglan sa usa ka bata nga mosubay sa usa ka direksyon, ug kini ingon og dili gusto nga mobuhat sa mao, sa malumong paagi himoa sa gitinguhang paagi, ug sulti, Diha, akong pinangga, kinahanglan nga ikaw molakang kon ako mosulti kanimo. Ang mga bata kinahanglan nga giyahan ug tudloan unsay husto sa mabination, mahigugmaong paagi (DBY, 209).

Kinahanglang dili nato tugutan ang atong mga kaugalingon sa pagbuhat og bisan unsa nga dili nato gusto nga makita nga buhaton sa atong mga anak. Kinahanglang magpakita kita og ehemplo nga gusto nato nga ilang sundon. Nakaamgo ba kita niini? Makadaghan kita makakita sa mga ginikanan nga gusto nga ang mga anak magmasulundon, maayo og pamatasan, mabination nga mga pulong, sanag og panagway, maanindot nga tingog ug mahayag nga mata gikan sa usa ka bata o mga bata nga sila sa ilang mga kaugalingon puno sa kasuko ug pangasaba! Pagkadili makanunayon ug dili makatrunganon niini! (DBY, 208).

Ang mga anak mabugkos ngadto sa ilang mga ginikanan pinaagi sa mahangturon nga higot

Himoa nga ang amahan ug inahan, kinsa mga miyembro niini nga Simbahan ug Gingharian, nga mosubay og matarung nga dalan, ug maningkamot kutob sa ilang mahimo nga dili gayud mobuhat og sayop, apan sa pagbuhat og maayo sa ilang tibuok nga mga kinabuhi; kon sila adunay usa ka anak o usa ka gatus ka mga anak, kon sila magtarung sa ilang mga kaugalingon ngadto kanila nga maoy ilang angay nga buhaton, magbugkos kanila ngadto sa Ginoo pinaagi sa ilang hugot nga pagtuo ug mga pagampo, dili nako igsapayan asa mopaingon kadto nga mga anak, sila nabugkos sa ilang mga ginikanan pinaagi sa walay katapusan nga higot, ug walay gahum sa yuta o impyerno ang makabulag kanila gikan sa ilang mga ginikanan sa kahangturan, sila mobalik pag-usab ngadto sa tuburan diin sila gikan (DBY 208).

Mga Sugyot alang sa Pagtuon

Ang mga ginikanan mao ang mga magbalantay sa mga anak sa Dios ug kinahanglang mobansay, moedukar, ug moamuma kanila.

Sumala ni Presidente Young, sa unsa nga paagi nga ang mga ginikanan mga magbalantay lamang sa ilang mga anak? Sa unsa nga paagi nga kini nga pagsabut makaimpluwensya sa inyong paghunahuna sa pag-amuma og mga anak?
Unsa ang gipasabut sa paggiya sa mga anak “sa dalan sa kinabuhi”? Unsa ang pipila ka piho nga mga butang nga mabuhat sa ginikanan sa paghatag niini nga direksyon?
Unsa ang gisulti ni Presidente Young nga panalangin sa matinud-anon nga ginikanan? Unsaon sa pagkab-ot niini?

Ang mga ginikanan moamuma sa ilang mga anak pinaagi sa gugma ug pagkamabination.

Unsaon sa mga ginikanan sa pagtudlo sa ilang mga anak sa paghigugma kanila kay sa pagkahadlok kanila? Ngano nga kini mahinungdanon?
Ngano nga ang ubang mga ginikanan “gusto kaayo nga modumala ug mokontrol sa ilang mga anak”? Unsa ang kinahanglang buhaton sa mga ginikanan sa dili pa sila makadumala sa ilang mga anak sa matarung nga paagi? Giunsa ninyo pag-angkon ang malampusong pagkontrol sa inyong kaugalingon sa mga panahon sa kasuko?
Unsa ang kalainan tali sa pagpanton sa dili buotan nga anak ug sa pagabuso sa pisikal o sa pagsulti sa dili buotan nga anak? Kanus-a ug sa unsa nga paagi nga angay nga mopanton og anak?
Ngano nga ang pagkamabination mas epektibo kay sa pisikal nga silot sa pagdisiplina og mga anak?
Unsa sa inyong hunahuna ang gipasabut ni Presidente Young sa dihang siya miingon, “Ang mga anak nga nagpuyo sa maayong impluwensya sa pagkamabination ug kasuod sa ginikanan, sa dihang [sila] … makadawat og mabinationg pagbadlong gikan sa mga ginikanan, mas mapanton pa kay sa bisan unsa nga pisikal nga silot nga ipahamtang ngadto kanila”?
Unsa nga mga lihok ang makabugkos sa mga anak ngadto sa ilang mga ginikanan? Unsa nga mga lihok ang moabug sa mga anak palayo sa ilang mga ginikanan?

Ang mga ginikanan kinahanglang magmabination ug lig-ong mogiya sa ilang mga anak diha sa matarung nga pagpuyo.

Kanus-a ang mga anak magkinahanglan og direksyon? Nganong mahinungdanon nga ang “mga utlanan” ihatag ngadto sa mga anak?
Sumala ni Presidente Young, unsa ang labing maayong paagi sa paghatag og direksyon ngadto sa mga anak? Unsa ang mabuhat sa mga ginikanan sa paggiya sa ilang mga anak kay sa pag-abug kanila?

Ang mga anak mabugkos ngadto sa ilang mga ginikanan pinaagi sa mahangturong higot.

Unsaon ninyo sa pagbugkos sa inyong mga anak uban sa walay katapusan nga higot?

Brigham Young’s house — Ang Beehive House, balay ni Brigham Young sa Siyudad sa Salt Lake, Utah, diin siya naghimo og pag-ampo kada adlaw ug kanunay nga pagtuon sa kasulatan uban sa mga miyembro sa iyang pamilya.