Wase 10

“Lako mai ki na Valetabu”

“Na veika sa dolava tu e matada na Kalou era vakasakiti ka cecere; ena sega ni cilava rawa na noda vakasama. Lako mai ki na Valetabu me vakaraitaki vei iko.”

Mai na Bula nei Lorenzo Snow

Ni oti ga na nona papitaiso ka vakadeitaki, sa tekivu me dau lako o Lorenzo Snow ki na veisoqoni ena Valetabu e Kirtland. E kea, kei na Parofita o Josefa Simici kei ira tale eso na iliuliu ni Lotu, a ciqoma kina na veivakalougatataki cecere vakayalo. A tukuna kina ena nona ivolaniveisiga: “E kea e tu kina na isolisoli ni parofisai—na isolisoli ni duivosavosa—na vakadewataki ni vosa—na raivotu kei na tadra vakasakiti era veisemati—a rogoci na nodra lagasere na veimatasere vakalomalagi, ka vakadinadinataki na vakatakilai vakasakiti ni kaukauwa ni veivakabulai, mai na nodra veiqaravi na iTalatala Qase. Era vakabulai na tauvimate—ka dolavi na daligadra na didivara—era rai na mataboko ka ra lako na gera, ena vuqa sara na gauna. A vakatakilai vakamatata na kena robota na valetabu oya e dua na veivakauqeti vakalou—e dua na draki vakayalo.”¹

E dau taleitaka o Lorenzo Snow na Valetabu mai Kirtland, ni kila tiko ni “a vakacerecerea na Luve ni Kalou, ena Nona iserau vakaturaga kei na Nona lagilagi.” O koya, a kurabui kina vakalevu ena imatai ni gauna a tucake kina ena dua na itutu ni vunau e kea me veivakavulici. E kaya kina “e sega na vosa me vakamacalataki rawa kina na lomaqu, ena noqu tucake ena imatai ni gauna ena dua vei ira na itutu ni vunau meu vosa ki na dua na ivavakoso—e dua na itutu ni vunau ka a tu e delana, ena dua na gauna lekaleka ga sa oti, na Tamata savasava oqo—‘na drau ni uluna e vulavula me vaka na ucacevata savasava, na yaloka ni matana me vaka na yameyame ni bukawaqa’—na vanua talega eratou a lako mai kina o Mosese, Ilaisa kei Ilaija me ratou mai solia na idola ni itabagauna oqo vei Josefa Simici.” Raica na V&V 115.]²

Ena vuqa na yabaki e muri, ena ika 6 ni Epereli, 1892, a tu kina o Peresitedi Lorenzo Snow ena dua tale na soqoni, ena gauna oqo ena mata ni valetabu mai Salt Lake ni sa voleka sara toka me tara oti. E rauta ni 40,000 na Yalododonu Edaidai era osota yani na vanua wavolita na Lomanibai ni Valetabu, ka rauta ni 10,000 tale “era tawana na dela ni veivale kei na veivanua e rawa ni ra raica mai kina.”³ Era soqoni vata mai na lewevuqa ki na dua na soqo me na vakadaberi kina na uluvatu ena dudukilagi cecere duadua ni valetabu. Ni toso tiko na siga oya me na qai vakadaberi kina na ivakatakarakara kei Moronai ena uluvatu. Ena ilesilesi mai vei iratou na Mataveiliutaki Taumada, me na liutaki ira na Yalododonu ena kailavaki ni Osana o Peresitedi Snow, ka Peresitedi tiko ni Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua ena gauna oya. Ni vakamacalataka na Kailavaki ni Osana vei ira na lewevuqa, a vakaraitaka na nona lomana kei na gagadre me baleta na cakacaka ni valetabu.

“Na vosa ni kaila, na Osana!” e kaya o koya, “me na kailavaki ena gauna, se ni sa oti, na kena vakadaberi na uluvatu ni-kua, a vakamacalataka o Peresitedi Josefa Simici ena Valetabu e Kirtland, ka dau vakayagataki kina ena dua na soqoni tabu ka a vakatakilai kina na kaukauwa ni Kalou ka dolavi na raivotu i Koya sa Cecere Sara vei ira na veitacini. Oqo e sega ni dua na ivakarau walega, ia e—ka keimami vinakata me kilai sara vakavinaka—ni dua na kaila bibi, ka dau vakayagataki walega ena veisoqoni bibi me vaka e dua sa tu oqo e matada. Keimami gadreva talega me kilai vakamatata sara ni keimami sega ni vinakata walega me ra cavuta na vosa na turaga kei na marama, ia me sinai tu ena vakavinavinaka na yalodra vua na Kalou ni lomalagi, o koya sa rawata mai na noda soli keda, na cakacaka vakaitamera ka bibi oqo. Ena tolusagavulu kaciwa na yabaki sa oti a vakadaberi kina na yavu vatu—na vatunitutu—ni Valetabu oqo, ni da vakananuma ka vakasamataka na veivakalougatataki vakasakiti sa solia vei keda na Nona tamata, na Kalou, ena veiyabaki sa sivi me tekivu mai na gauna oya, eda gadreva me ra vakila na Yalododonu ena nodra kailavaka na vosa oqori me lako saraga mai vu ni yalodra. Me vakasinaiti ena vakavinavinaka na yalomuni.” A vakaraitaka na Kailavaki Osana qai kaya, “Ni da lako yani ki na Valetabu, ka vakayacori na kaila, ena gadrevi na tagane kei na yalewa yadua me da kailavaka na vosa oqo ena kena rogolevu duadua eda rawata, me rawa ni sakure kina na veivale kece ena siti oqo, ka me yacova yani na veivuravura tawamudu.”⁴

Na itukutuku oqo ni soqo ni vakadabe uluvatu e vakaraitaka na nodra vakarokoroko kei na nodra mamarau na yalododonu ena soqo oqo:

“Ni yaco mai na sigalevututu, a kalawa yani ki na mua ni tavata e liu o Peresitedi Wilford Woodruff, ka raici ira taucoko na lewevuqa era soqoni tu oya, ka lutu tu ena kedra maliwa e dua na vakanomodi. E curubasikata na yalodra na tamata na marau ena nona vosa tiko:

“‘Ni vakarorogo, oi kemuni na yavusa i Isireli, kei kemuni na veimatanitu ni vuravura! Eda na vakadabera ena gauna oqo na uluvatu ni nona Valetabu na noda Kalou, ka a vakadabera na kena yavu na Parofita, Daurairai, ka Dauvakatakila o Brigham Young.’

“Qai tabaka o Peresitedi Woodruff e dua na ibulukau livaliva, qai toso vakavinaka na uluvatu ni Valetabu ki na kena itokatoka. Na veika a yaco tarava e sega na vosa me vakamacalataka rawa. A lako mai liu na Peresitedi dokai ni Le Tinikarua, na iApositolo Lorenzo Snow, ka liutaki ira e vasagavulu na udolu na Yalododonu ena vakatasuasua ni kaikaila:

“‘Osana! osana! osana! vua na Kalou kei na Lami. Emeni, emeni, kei na emeni!

“‘Osana! osana! osana! vua na Kalou kei na Lami. Emeni, emeni, kei na emeni!’

“Na kaila yadua e sala vata kei na yaloyalo ena itavoi. … A suasua na matadra na udolu ena wainimata ni sa sinai na nodra marau. E vaka me sakure na qele ena kena rogolevu ka voqa yani ki na veidelana vakavolivolita. E sega ni dua na soqoni cecere ka vakasakiti cake mai na vakadabe uluvatu ni Valetabu oqo e volai ena itukutuku makawa. E se bera ni seyavu vinaka yani na osana sa kacabote mai na domodra na ivavakoso vakaitamera oqo ena serenilotu veivakauqeti ka lagilagi, ‘Na Yalo ni Noda Kalou sa serau tu.’”⁵

A qai vakatabuya o Peresitedi Woodruff na Valetabu mai Salt Lake ni oti vinaka e dua na yabaki, ena ika 6 ni Epereli, 1893, ni oti na nodra cakacaka na Yalododonu ena 40 na yabaki me ra vakaotia. A kacivi o Peresitedi Lorenzo Snow me imatai ni peresitedi ni valetabu oya, ka a qarava tiko na ilesilesi oqori me yacova na gauna e qai yaco kina me Peresitedi ni Lotu ena Sepiteba ni 1898. E lili toka ena Valetabu mai Salt Lake nikua e dua na iyaloyalo kei Peresitedi Snow me ivakananumi ni nona yalodina ki na ka e vakatoka o koya me “na cakacaka cecere eda cakava tiko” ena vale ni Turaga.⁶ [Raica na vakatutu 1 ena tabana e 157.]

iVakavuvuli nei Lorenzo Snow

Eda vulica ena veivaletabu na veivakalougatataki vakasakiti sa vakarautaka tu na Kalou me baleti ira na yalodina.

Na veika sa dolava tu e matada na Kalou era vakasakiti ka cecere; ena sega ni cilava rawa na noda vakasama. Lako mai ki na Valetabu me vakaraitaki vei iko. E vuqa vei kemuni, au vakabauta, ni sa lesu mai kea, ka sa rogoca na veika talei sa vakarautaka tu na Kalou ena vukudra era lomani Koya ka ra yalodina tikoga ki na ivakataotioti. …

… Sa vakarautaka tu o Koya ena vukudra na Yalododonu Edaidai na veika kece era na gadreva se diva se vakasamataka me rawa kina ni taucoko na nodra marau ki na veigauna tawamudu taucoko sara.⁷ [Raica na vakatutu 2 ena tabana 157–58.]

Mai na veicakacaka vakalotu ni valetabu eda sa bukia kina na ivau tabu eso ka na vauca vata na matavuvale me baleta na gauna oqo kei na veigauna tawamudu.

Vakasamataka na veiyalayala era soli vei iko ena soqoni totoka ka lagilagi ka vakayagataki ena veiyalayalati ni vakawati ena valetabu. Ni rau sa duavata e rua na Yalododonu Edaidai ena vakawati, ena soli vei rau na yalayala me baleti ira na luvedrau ka na yacova yani na veigauna tawamudu.⁸

Eda sa vakayalomatuataki ka vakavukui vakalevu me baleta na veika dau vakurabuitaki vuravura ni da veitalanoataka. Eda sa vulica mai ni, ena valetabu ena rawa kina vei keda me da bukia na ivau ka na sega ni vakawaicalataka rawa o mate, ia ena yacova yani na veigauna tawamudu; na ivau tabu ka na vauca vata na matavuvale me baleta na gauna oqo kei na veigauna tawamudu.⁹ [Raica na vakatutu 3 ena tabana e 157.]

Ena veivaletabu eda na ciqoma kina na veicakacaka vakalotu ni bula vakalou ena vukudra na noda era sa mate.

Na luvena tagane kei na luvena yalewa yadua na Kalou ena soli vei ira na madigi e gadrevi me baleta na bula vakacerecerei ka lagilagi. … E dua walega na sala ena rawati kina na bula vakacerecerei ka lagilagi. Me da na papitaiso me baleta na vakabokoci ni ivalavala ca ka vakotori e uluda na liga me ciqomi kina na Yalo Tabu. Oqo kei na veicakacaka vakalotu kece tale era sa gadrevi vakaidina sara me baleta na bula vakacerecerei ka lagilagi; ia ena vukudra era a bula ena gauna e se bera ni kilai kina na Kosipeli, na veika oqo e rawa ni ra qarava o ira na nodra itokani. Eda sa lako mai ki vuravura ena gauna oqo me rawa ni da mai cakava na veika oqo—io, oqo e dua vei ira na inaki levu ni noda lako mai. Ena sega ni rauta rawa ena dua na gauna na noda vakabibitaka na cakacaka oqo.¹⁰

Eda sega ni lako vakacala ka mai ki na vuravura oqo. Eda lako mai me baleta e dua na inaki digitaki, ka sega ni vakatitiqataki ni ena vuku ni dua na ituvatuva ena bula taumada eda a tu mai kina me da lako mai ki na bula oqo. Io, ena Valetabu eda sa cakava tiko kina e dua na cakacaka cecere me baleti ira na noda era sa mate. E dau yaco mai ena veigauna eso na ivakatakila bibi eso ni sa vakadonuya tiko na Kalou na cakacaka eda vakayacora tiko ena noda Valetabu. Eso na veivakatakilai matalia era sotava tiko o ira era cakacakataka tiko na veika me baleti ira na tubudra. E dua na cakacaka qaqa eda sa cakava tiko. E udolu vakaudolu na tamata era sa papitaisotaki oti ena vukudra na nodra mate ena gauna e toso tiko kina na noda cakacaka ena Valetabu. …

Oqo, ena noda Valetabu eda sa vakatara me ra lako mai na tamata, ni ra sa raici ira rawa na tubudra, veitalia na kena yawa ki muri, ka me ra papitaiso ena vukuna na tamadra sa mate, tukadra, tukadra vakarua kei na so tale, ena kena levu ga era sa rawa ni raica. Oti eda qai vakatara me ra vauci na yalewa vei watidra, vei ira kece na tubuda, ena kena levu ga eda rawa ni raica. Taura mada e dua na cauravou bula dodonu ka a bula ni se bera ni mai vakaveikilaitaki vei ira na luve ni tamata na Kosipeli. … A vakawatitaka e dua na marama, ka susuga cake e dua na matavuvale; ia a sega ni donumaki koya na dodonu me ciqoma na kosipeli, me vakataki iko kei au. Ia, a vakatavulica na nona matavuvale ena ivakavuvuli ni bula savasava, e dau loloma ka yalovinaka vei watina kei iratou na luvena. Na cava tale e rawa ni cakava? E sega ni dodonu me vakacacani baleta ni a sega ni ciqoma na Kosipeli; ni a sega tu ni dua na Kosipeli me ciqomi. E sega ni dodonu me vakayalia na watina baleta ni gauna a vakamatautaki koya kina a sega ni rawa ni lako ki na dua na Valetabu ka me vauci vua me baleta na gauna oqo kei na gauna tawamudu. A cakacaka o koya ena kena vinaka duadua me vaka na kila ka e tu vua, sa mani vakamautaki koya kina me baleta na gauna oqo, me vaka na ivalavala ena vanua ko ya. Eda rokova na vakawati oya, a vakatabui me vaka na lawa ni nona vanua. … Eda vauci ira na gone vei ira na nodra itubutubu kei ira na marama vei ira na watidra, vei ira kece na tubuda.¹¹

A kaya na iVakabula ena dua na gauna, “E dina, e dina, au sa kaya vei kemudou, Sa lako mai na gauna, ia sa yaco edaidai, me ra rogoca na domo ni Luve ni Kalou ko ira na mate;” a qai tomana ko Koya ka tukuna na malanivosa vakasakiti oqo: “ia ko ira sa rogoca era na bula.” Joni 5:25] Au vakabauta ni na lewe vica wale sara era na sega ni ciqoma na dina. Era na rogoca na domona na Luve ni Kalou; era na rogoca na domodra na Matabete ni Luve ni Kalou, ka ra na ciqoma na dina ka bula. O ira na turaga kei na marama oqo era cakacaka tiko vagumatua ena valetabu ena nodra na dokai ni, ena dua na vakasama, ivakabula vei ira na kai nodra kei na nodra itokani ka ra a qarava na veicakacaka vakalotu oqo ena vukudra.¹² [Raica na vakatutu 4 ena tabana e 157.]

Sa dodonu me da segata me da cakava na cakacaka ni valetabu kei na tuvakawa, kevaka sara mada ga e gadrevi kina na noda solibula.

Sa dodonu me dua na inaki ena nodra vakasama na tagane kei na yalewa yadua me ra lako mai ki na noda Valetabu me ra mai qarava na cakacaka oqo. Oqo e dua na cakacaka cecere, ka bibi sara talega. Ni da lesu tale ki na bula ka tarava ka raici ira na noda itokani era sa mate ka ra bula voli mai kea, kevaka eda se bera ni cakava na cakacaka e gadrevi me baleta na nodra bula vakacerecerei ka lagilagi eda na sega ni marau sara ka na sega ni sota taleitaki.

Me da kakua ni waraka me taleitaki ka dodonu tu ga e veigauna vei keda na kena madigi; ia e dodonu me da segata, kevaka mada ga e gadrevi kina vakalailai na noda solibula, me da biuti keda ena dua na itutu me da cakava kina na cakacaka oqo. … Keimami gadreva vakalevu sara me ra kakua ni vakaweleweletaka na tagane kei na yalewa na cakacaka bibi oqo. O ni kila beka se na cakacaka cava ena dau caka tiko ena dua na udolu na yabaki ni tiko vakacegu [ena Mileniumi]? Sai koya na kena eda tovolea tiko me da vakauqeti ira kina na Yalododonu Edaidai ena gauna oqo. Ena tara na valetabu ena vuravura kece oqo, ka ra na curu yani kina na tagane kei na yalewa ka ra cakacaka ena siga kei na bogi me rawa ni vakatotolotaki kina na cakacaka ka rawati na cakacaka e gadrevi ni bera ni qai solia na Luve ni Tamata na Nona Matanitu vei Tamana. E dodonu me na vakacavari na cakacaka oqo ni bera ni qai lako mai na Luve ni Tamata ka ciqoma na Nona matanitu ka solia vei Tamana.¹³ [Raica na vakatutu 5 ena tabana e 157.]

Ni da curu ki na valetabu ena yalo savasava, ena vakalougatataki keda na Turaga me vaka na ka e kila ni ganiti keda vakavinaka duadua.

Eda vakila ni da lako ki na veivaletabu oqo eda na marautaka vakavinaka cake na Yalo ni Turaga mai na veivanua kecega. Era nona vale na Turaga, kei na Nona cakacaka bibi duadua e vakayacori tiko ena loma ni kena veilalaga. …

…Au vakadeitaka ni ra lako yani na tamata ki na veivaletabu oqo, era na sega ni [lako mai kina] ka sega ni vinaka cake na yalodra ka guta na nodra vakasama me ra vinaka cake vakalailai mai na gauna oqo. Oqori na yalo eda vinakata me ra vakila na Yalododonu. …

… Ni yalodina tiko, kemuni na taciqu kei na ganequ, ka toso tikoga; lako mai ki na valetabu ka mai cakava kina na nomu cakacaka, o ni na marau kina, ka vakarau vakavinaka cake me da vorata na drakidrakita ni vuravura.¹⁴

O ira era [curuma na] Valetabu ena yalo savasava ka raramusumusu era [na] sega ni curu mai kina ka sega ni rawata na veivakalougatataki matalia, e dina ni na duidui oqo ena so, se e rawa ni vuqa na gauna mai na ka era na namaka eso. … Eso na Yalododonu era vakasaqara tiko beka na nodra rairai mai na agilosi dauveiqaravi … se namaka me ra raica na mata ni Kalou. Ena sega beka ni yaga vei iko mo wasea na veivakatakilai vaqo. E kila na Turaga na veika e yaga vakalevu duadua me baleti ira yadua na tamata, ka na solia na Nona iloloma me rawati mai kina na levu duadua ni vinaka e rawa vei ira era ciqoma. Ena sega ni dua na leqa kevaka eda namaka ni ra na rawata e dua na veivakalougatataki ka na solia na vakacegu levu vei ira era ciqoma o ira kece na Yalododonu yalodina era curuma na vale oya. Ni bera ni ra [biuta] na Valetabu o ira era na curu kina, [ena] votu mai yalodra e dua na ka se dua na kila ka [na] yaga sara vei ira ena nodra bula mai muri. Ena veika oqori, me vaka ni ra Yalododonu Edaidai dina, sa votai tu me nodra.¹⁵ [Raica na Vakatutu 6 ena tabana e 157.]

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na wase ni ivola oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Me ikuri ni veivuke, raica na tabana e v-vii.

Wilika na itukutuku ni soqo ni vakadabe uluvatua me baleta na Valetabu e Salt Lake (tabana e 148–51). Kevaka o sa vakaitavi oti ena dua na vakatabui ni valetabu, vakasamataka na veika o vakila ena gauna oya. Ni da vakaitavi ena dua na Kailavaki Osana, na cava eda vakaraitaka tiko vua na Turaga?
Raicalesu na veisureti nei Peresitedi Snow me da “Lako mai ki na Valetabu” (tabana e 152). Vakasamataka na sala e rawa ni o ciqoma kina na veisureti kei na sala e rawa ni o vakauta kina na veisureti oqori vei ira na lewe ni matavuvale kei ira na itokani.
Ni o vulica na ikarua ni iwasewase ena tabana e 152, vakananuma vakatitobu na veivakalougatataki e rawa ni yaco mai ena noda ciqoma na cakacaka vakalotu ni valetabu ka cakava na veiyalayalati ena valetabu. Sa vakauqeti iko kei na nomu matavuvale vakacava na veivakalougatataki oqori?
Wilika na iwasewase ena boto ni tabana e 150. Ena sala cava eda sa “ivakabula kina vei ira na weka[da] kei ira na itokani” ni da vakayacora na cakacaka oqo? Na ivurevure cava sa vakarautaka na Lotu me vukei keda?
Na cava e rawa ni da cakava me da vagoleya kina ki na cakacaka ni valetabu kei na tuvakawa na gauna e dodonu me nodrau? (Raicalesu na iwasewase ka tekivu ena ulu ni tabana e 156.)
Na cava eso na veivakalougatataki vakayalo yadua eda rawa ni ciqoma ni da vakaitavi ena cakacaka ni valetabu? (Me baleta eso na ivakaraitaki, raica na tabana e 146–47.)

iVolanikalou Veisemati: V&V 97:15–17; 109:1–23; 128:15–18; 132:19; 138:57–59

Veivuke ena Veivakavulici: “Ena rawa ni o vukei ira o vakavulica me ra yalodei vakalevu cake ena nodra rawata me ra vakaitavi ena dua na veivosaki kevaka o sauma ena yalovinaka na vakasama e cavuti mai ena yalodina. Me vaka beka oqo, o na kaya beka, “Vinaka vakalevu na nomu isau ni taro. Totoka dina na vakasama oya’ … se ‘Oqori e dua na ivakaraitaki vinaka’ se ‘Au taleitaka na veika kece o sa tukuna nikua’” (Na Veituberi, Me iLutua ni Noda Bula, 64).

Ena ika 6 ni Epereli, 1892, era a soqoni vata e udolu vakaudolu na tamata me ra vakadinadinataka na kena vakadaberi na uluvatu ena dudukilagi cecere duadua ni Valetabu e Salt Lake.

E rawa ni ra vukei ira na luvedra o ira na itubutubu ena nodra vakavakarau me ra ciqoma na veisureti me ra lako mai ki na valetabu.