Wase 14

“Sa Rawarawa Vua na Kalou na Ka Kecega”

“Na ituvaki ni veika e gadrevi vei keda [o ya] ni sega ni dua na tamata ena vakayacora rawa na veika oqo, vakavo duadua ga ena veivuke nei Koya sa Cecere Sara. … Sa yalataka kina o Koya na veivuke oqo.”

Mai na Bula nei Lorenzo Snow

E a tamata daucakacaka o Peresitedi Lorenzo Snow, ka salamuria tikoga na nona ivakasala e dau tukuna voli tiko: “E dodonu meda cakacakataki keda yani. … Ni da vakasavuliga ka sega ni cakacakataka na noda bula ena sega na kena yaga.”¹ Ia a umanaka oqo ena nona gagadre me tara cake na matanitu ni Kalou, ka na takiveiyaga na nona cakacakataki koya yani ke sega kina na loloma soliwale ni Kalou—se “veivuke vakalou,”² me vaka e dau vakatoka o koya. O koya gona, ena gauna e vakayaloqaqataki ira tiko kina na lewe ni Lotu mera cakacaka vakaukauwa ena kena “vakatorocaketaki na ivakavuvuli [bula dodonu] a vakaraitaka talega kina o koya ni “sa dodonu vei keda na Yalododonu Edaidai, meda kila vakavinaka ka nanuma tiko ni na lako ga mai na veivakabulai mai na loloma soliwale ni Kalou.”³ A vakadinadinataka ni na vakuria na Kalou na Nona kaukauwa ki na noda sasaga: “Na veivanua ena biuti keda kina na Turaga; oqori na vanua meda tiko kina; na gauna e gadreva kina o Koya me da cakacakataki keda yani me tokoni kina na ivakavuvuli tabu oqo, na kena meda na cakava, sai koya ga oqo na veika meda vakaogai keda kina; ni sa na nona itavi na Tamada Vakalomalagi me cakava na kena vo.”⁴

E raica o Eliza na ganei Peresitedi Snow ni a bulataka dina tu o koya na veika e vakavulica. E tukuna ni o koya e dua na turaga e “sega ni vakayavalati rawa na nona yalodei tiko ena kaukauwa veivukei kei na loloma soliwale ni [Kalou].” E kaya o koya e dua “e kilai koya e vakararavi tiko kina” ka sa rawa kina vua me vosota “na veika dredre taucoko, na veisaqasaqa taucoko” ka “vorata rawa na veivakataotaki taucoko.”⁵

A vakaraitaka o Lorenzo Snow na nona nuidei tiko ki na kaukauwa veivukei ni Kalou ena nona ilakolako yani ki na dua na veiqaravi ni kaulotu ki Igiladi ena 1840. Ena sokowasa ni 42 na siga ena Wasawasa na Atilenitika, a sotava kei iratou na nona ilawalawa ni ilakolako oqo e tolu na cava lelevu. A vakaraitaka kina e muri ni “ratou sa cava rerevaki sara—na mataqali cava era dau vakatoka o ira sa matau tu vei ira na wasawasa ni ra sa cava rerevaki vakalevu sara.” A raica kina o koya na duidui ni nona vakila na cava kei na nodra vakila eso tale vei ira na dausoko o ya: “Ena so na gauna, meu kaya mada, ni veika a yaco sa ivakarisekete totoka. Au a sega ni kurabui ni ra sa veilecayaki ni ra sa rere, ka ra tagi o ira na tagane, marama kei na gone era a sega tu ni kila mera vakararavi vua na Kalou. Au sa vakararavi ga vei Koya sa bulia na wasawasa ka tuvanaka na kedra iyalayala. Au a talai tiko mai Vua—au sa kila vinaka tu niu sa talai tiko ena kaulotu oqo ena lewa e kila tu o Koya, ka dina ga ni sa veitubuyaki na wasawasa ka suaigelegele ka vakayavalati na waqa ena biau lelevu, sa taura tu o Koya na iuli, ka sa maroroi na noqu bula ena Nona veitaqomaki.”⁶

Ena vuqa na yabaki e muri, ena gauna sa mai Peresitedi kina ni Lotu o Lorenzo Snow, a sotava tale na veivakacegui ni sa kila tu ni sa taura tu na iuli na Turaga. Ena dua na soqoni a vakayacori ena ika 13 ni Sepiteba, 1898, era a vakaraitaka kina na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua na nodra lomavata ena nodra tokoni koya me Peresitedi ni Lotu. Ena itukutuku ni soqoni oqo a tukuni kina ni a tucake o koya ka kaya “ni sa sega ni yaga me soli ulubale tiko ni sega ni cakava rawa kei na so tale, me ciqoma kina na itavi vakaitamera e tiko ena itutu oqo. … A vakila ni sa nona itavi me vakayacora na nona vinaka taucoko e rawata ka me vakararavi tiko vua na Turaga.”⁷ [Raica na vakatutu 1 ena tabana 198.]

iVakavuvuli nei Lorenzo Snow

Ena veivuke ni Kalou, eda na rawa ni vakayacora na veika e gadrevi vei keda.

Au gadreva meu na vosa ena ivakarau meda na vakatataki ka vakatorocaketaki kina na noda itovo ena veika sa baleta tiko na noda vakabulai. Ena vuku ni inaki oqo au sa gadreva kina na nodra vakabauta kei na nodra masu o ira taucoko era vakabauta mera goleva tiko na Turaga mera vakasalataki ka vakavukui mai kina.

E dodonu meda kila tiko ni da sa veiwekani tiko kei na Turaga na noda Kalou, kei na itutu cecere eda sa taura tiko. Ni gadrevi meda vakayacora rawa na noda itavi sa tu vei keda, eda na gadreva kina na veivuke vakalou. …

… A kaya o Jisu “mo muria na vunau” vua [e dua] na cauravou a lako yani vua me kila na cava me cakava me rawata kina na bula tawamudu.” A sauma mai o cauravou ni sa muria tiko mai na vunau kece oqo mai na gauna se gone kina ki na siga oqo. A raici koya na iVakabula, ka raica ni vo tiko vua e dua na ka e sega tiko ni cakava. A maroroya tu mai o cauravou na lawa ni tiko savasava, na lawa a soli vei Mosese, ka lomani koya kina o Jisu, ia a raica ni se vo tiko vua e dua na ka. A tamata vutuniyau sara na turaga oqo, ka rawata tu na veika cecere ni vuravura oqo ena vuku ga ni levu ni nona iyau. Sa kila tu o Jisu ni bera ni laveti koya cake, se dua tale na tamata, ki na vuravura o silesitieli, sa gadrevi dina sara me yalomalumalumu ki na veika kecega, ka raica sara ni sa ka bibi na talairawarawa ki na lawa vakasilesitieli. Sa kila tu o Jisu na veika sa gadrevi ki na tamata yadua me rawata kina e dua na isala vakasilesitieli—ka me kakua ni vakamareqeti vakalevu cake e dua na ka mai na noda talairawarawa ki na veika e gadreva ko lomalagi. A raica na iVakabula vua na cauravou oqo ni ququmi tikoga ki na veika e sega ni virikotori tiko ena lawa ni matanitu vakasilesitieli. E raica o Koya, ni sa vaka, me nona ivakarau tu me vakarogoca ga na lomana ki na veika e rawa ni vakamavoataki koya, ka na sega ni lomana se dredre vua me vakayacora na veika sa gadreva na kosipeli, o koya gona a tukuna kina vua me lako ka volitaka na veika kece sa tu vua ka “solia vei ira na dravudravua, ka muri koya.”

A rarawataka ka lomabibi sara o cauravou ena vunau oqo. E raica na iyau me sa usutu cecere ni bula oqo, ni na kauta mai vua na veika cecere ni vuravura oqo, kei na veika talei taucoko; ni na taukena kina na veivakalougatataki kei na marau ni bula oqo, ka ivurevure ni nona laveti cake ki na itutu cecere vakatamata. E sega ni rawa vua me ciqoma ni na rawa vua e dua na tamata me rawata na veivakalougatataki, marau kei na madigi ni bula, kei na veika sa vakaoqo ni sa tu ga ena kena ituvaki, ka segai ena iyau. Ia na ituvaki ni kosipeli sa vakarautaka na veika kecega sa gadrevi me vakayacora kina na veika era vinakata ka gadreva na tamata ka me bula marau kina. A sega ni vakarautaki na iyau me baleta na ka oqo; ka sa gadreva kina na Turaga vua me kauta laivi na vakasama oqo, ka vagalalataki ira mai na nona vakasama kei na lomana, me vakadeitaki koya me Nona italai ena veika kecega. A gadreva o Koya vua na tagane oqo me yalodina sara ki na nona veiqaravi, ka laki vakayacora na nona cakacaka ena yalona taucoko, ka vakarorogo tiko ki na veivakauqeti ni Yalo Tabu, ka vakarautaki koya ki na lagilagi vakasilesitieli. Ia a sega ni yalona dina na cauravou oqo; ni sa rui cecere na ka e soli kina. A kaya kina vakaoqo na iVakabula ena ka oqo, “Ena dredre vua na tamata vutuniyau me curu ki na matanitu vakalomalagi. Sa rawarawa me curuma na mata ni cula na kameli, ia ka dredre vua na tamata vutuniyau me curu ki na matanitu ni Kalou.”

Era “sa kidacala sara” na tisaipeli ena ka oqo, “ka kaya, o cei ena qai vakabulai rawa?” Era sa vakasamataka ni sa sega ni rawa vua e dua na tamata vutuniyau me vakabulai ena matanitu ni Kalou. Oqo na nodratou nanuma baleta na veika a kaya na iVakabula. Ia a sauma kina o Jisu, “Oqo sa dredre sara vei ira na tamata, ia sa rawarawa vua na Kalou na ka kecega.” [Raica na Maciu 19:16–26; raica talega na iVakadewa i Josefa Simici ena Maciu 19:26, ivakamacala e botona a, kei na Marika 10:27, ivakamacala e botona a.]⁸ [Raica na vakatutu 2 ena tabana 198.]

Sa yalataka tu na Kalou vei keda ni na vukei keda ena noda sasaga vakatamata yadua meda bulataka kina na kosipeli.

Ena sega ni rawa meda vakamuria rawa vakaikeda ga na vunau sa solia tu vei keda na Kalou. A sega ni vakayacora rawa oqo o Jisu ke sega na veivuke vakalou mai vei Tamana me vakayacora rawa na Nona cakacaka. E dua na gauna a kaya kina o Koya, “Au sa sega ni kitaka rawa e dua na ka vakai au ga, au sa lewa me vaka na ka ka’u sa rogoca, a sa dodonu na noqu lewa niu na sega ni muria na lomaqu, a lomai Tamaqu ga ko koya sa talai au mai.” Joni 5:30.] Ia kivei keda, kevaka ni sa gadrevi Vua, na noda Turaga, me vukei vakalou, eda sa qai raica ni sa ka bibi dina meda ciqoma vakakina na Nona veivuke. Ia ena ituvaki kei na ivakarau yadua ni bula e kovuti ira tiko na Yalododonu Edaidai, ena gauna era cakava tiko kina na nodra itavi, sa dodonu sara mera vukei vakalou mai vua na Yalo Tabu, mera vukei ena veimataqali ivakarau ni bula era kovuti tiko kina, vakakina ena nodra itavi e dodonu mera cakava.

… Au sega ni vakasamataka rawa e dua tale na ka e bibi cake sara me vakataka na nona cakacakataka ka rawata e dua na tamata na nona vakabulai ka vakalagilagi. E sega tale ni vakabekataki ni sai koya oqo e dua vei ira na inaki cecere ni noda tadu mai ki na vuravura oqo. … E sega ni dodonu vua e dua na tagane se yalewa me yalolailai ena gauna sa vakila kina ni sa sega ni rawa me vakacavara na veika a gadreva me vakayacora, ia oi keda taucoko meda cakava rawa na cakacaka cecere meda mai cakava eke.⁹

Na ivakarau ni lotu eda sa mai muria oqo sa gadrevi tu kina meda bulataka e dua na ivakarau ni bula e sega tale ni dua na lotu eda kila tu e gadrevi vakaoqo vei ira na lewena; kei na ituvaki ni gagadre oqori kivei keda [sa] sega ni rawa vua e dua me vakayacora rawa, vakavo ga ena veivuke ni Kalou sa Cecere Sara. Sa gadrevi kina meda kila vakavinaka, me vakatikina mada ga, na veivakalougatataki cecere ka bibi eda na ciqoma, ena kena gauna, ni da vakayacora rawa na gagadre ni lotu se kosipeli eda sa mai ciqoma oqo. Na solibula sa gadrevi vei keda sa kena ituvaki dina ni sega ni rawa vua e dua na tagane se yalewa me vakayacora rawa vakavo ga ke vukei mai na kaukauwa vakalou; kei na Turaga, ena nona vakatututaka na veivakarau vakaoqo, a sega ni nona inaki vei ira na nona tamata me ra rawata rawa na veika oqo vakavo ga ena veivuke vakalou, ni kena sa vakaoqo era sega ni vakatavuvulitaka e dua tale na mataqali ilawalawa tamata lotu. Sa yalataka kina o Koya na veivuke oqo. …

Na gagadre oqo … e vinakati ena veiyabaki ni bula kei na itabagauna kecega ena gauna sa kaciva kina na Kalou e dua na mataqali tamata me qaravi Koya, ka ciqoma na Nona lawa. A gadrevi na veika oqo ena gauna ni Isireli, ena kedra itekitekivu na kawa tamata oqo. A gadrevi oqo vei Eparama, Aisake, kei Jekope. A gadrevi vei Mosese, ka vakakina vei ira na tamata a liutaki ira tani mai na tiko bobula mai Ijipita. A gadrevi oqo vei ira taucoko na parofita era bula vakatekivu mai na gauna i Atama ki na noda gauna oqo. A gadrevi oqo vei ira na iapositolo era a ciqoma na nodra ilesilesi ena veitabaki ni liga i Jisu Karisito, na Luveni Kalou Bula, kei ira sa lewena na lotu era a tukuna na iapositolo ka vakavulica vei ira na tamata, ena nodra gauna ka sega ni rawa vua e dua na tagane se ilawalawa ni tagane se mataqali tamata vakatekivu mai na gauna i Atama ki na gauna nikua, me na vakayacora rawa na gagadre oqo, vakavo ga vei ira na tamata ni Kalou, ni ra sa vakaedaumeni ena kaukauwa mai lagi, ka na yaco duadua ga mai vua na noda Turaga na noda Kalou.¹⁰ [Raica na vakatutu 3 ena tabana 198.]

Ena gauna eda vakaitavi kina ena cakacaka ni Kalou, eda sa na gadreva ga na veivuke ni Kalou.

Se cava ga na veika o na qarava me baleta na kena muataki yani na inaki kei Saioni, sa dodonu ga mo vakararavi vua na Turaga me rawati kina.¹¹

E dodonu me vakanamata duadua ga na vakasama ni tamata ki na lagilagi ni Kalou ena veika kecega sa tekivu me vakayacora rawa. E dodonu meda nanuma tiko ni sega ni rawa meda cakava rawa vakai keda ga e dua na ka. Eda luvena kece na Kalou. Eda na tiko butobuto, [vakavo ga] ke vakararamataka na Kalou na noda kila. Eda na guce ga, [vakavo ga] ke vukei keda na Kalou. Na cakacaka eda mai cakava eke sa kena ituvaki ni da na sega ni vakayacora rawa vakavo ga eda na vukei mai vua na Kalou sa Cecere Sara. … Oqo na leqa e tiko vei ira na tamata ena vuravura oqo, ka vakauasivi sara vei ira na Qase i Isireli; ni da sa guilecava tiko ni da sa cakacaka vua na Kalou; eda sa guilecava ni da tadu mai ke meda mai vakayacora na inaki eso eda a yalataka vua na Turaga meda na cakava. Sa dua na cakacaka lagilagi eda sa mai vakacolati kina oqo. Sa nona cakacaka na Kalou sa Cecere Sara; ka sa digitaki ira na tagane kei na yalewa sa kilai ira tu mai ena veigauna sa oti ni ra na vakayacora na Nona inaki.¹²

Na cakacaka oqo daru sa mai kovuti tiko kina o iko kei au ena torocake walega ka muataki yani ena veivakalougatataki ni Kalou ena vuku ni noda yalodina ka cakacakataki keda dina kei na noda gugumatua meda vakayacora rawa na kena cakacaka ni da sa tadu mai kina ki na bula oqo. Ni da raicalesu na veika eda sa sotava mai, eda kila sara vakavinaka ni noda vuavuaivinaka a vakatau tiko mai ki na noda cakacaka dina meda vakayacora rawa na cakacaka ni Kalou, meda cakacaka ena vukudra na tamata, ka kauti keda tani vakayawa sara mai na kocokoco. Oqo na veika a yaco tiko mai e liu, ia sa rawa meda vakabauta ni noda bula torocake ni veisiga ni mataka ena vakatau tiko ki na noda gugumatua meda vakayacora na lewa ni Kalou ena ivakarau ni bula kecega kei na veivuke ena solia vei keda o Koya.¹³ [Raica na vakatutu 4 ena tabana 198].

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na wase ni ivola oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Me ikuri ni veivuke, raica na tabana v– vii.

Raicalesu na itukutuku ena tabana 191–92. Na cava o nanuma baleti ira era sa vakararavi vua na Kalou ena nodra vorata rawa vakaduatani cake na veivakatovolei mai vei ira era sega ni vakararavi vua na Kalou?
Vakasamataka vakatitobu na italanoa ni iVakabula kei koya na cauravou vutuniyau (tabana e 192–94). Na cava eso na ka era kovuta tu na tamata e yalodra ena rawa me muataki ira mera “lako tani ka rarawa na lomadra”? Na cava na vuna meda “vagalalataki” keda kina mai na veika eso mai na noda bula ni bera ni da ciqoma na veivakalougatataki cecere ni Turaga?
E vakavulica o Peresitedi Snow ni iVakabula mada ga e gadreva na “veivuke vakalou” me “vakayacora rawa na Nona cakacaka” (tabana e 194). O na vakayagataka vakacava na vosa nei Peresitedi Snow mo vukea e dua e vakila ni yalolailai me rawata na veika e gadrevi ena bulataki ni kosipeli?
Vakasaqara na iotioti ni tikina ena wase oqo (tabana e 195–6). Na cava o nanuma ena noda sega kina ni kerea na Nona veivuke na Kalou? Vakasamataka mada na veika o rawa ni cakava mo ciqoma kina vakalevu ena nomu bula na Nona veivuke?

iVolanikalou Veisemati: Filipai 4:13; 2 Nifai 10:23–24;25:23; Jekope 4:6–7; Mosaia 24:8–22; Yavu ni Vakabauta 1:3

Veivuke ena Veivakavulici: “Lesi ira era vakaitavi tiko mera wilika na taro digitaki eso e tiko ena mua ni wase (vakayadudua se vakailawalawa lalai). Kerei ira mera raica mai na ivakavuvuli e tiko ena wase e sema tiko ki na taro. Mo qai sureti ira mera wasea na nodra nanuma kei na kila ka titobu vei ira na vo ni ilawalawa” (tabana e vii ena ivola oqo).

Ni bera ni vakabula e dua na tamata mataboko, a kaya vakaoqo na iVakabula, “Sa dodonu [meu] kitaka na cakacaka i koya sa talai au mai” (Joni 9:4).

“Na cakacaka oqo daru sa mai kovuti tiko kina o iko kei au ena torocake walega ka muataki yani ena veivakalougatataki ni Kalou ena vuku ni noda yalodina kei na gugumatua.”