Wase 11

“Niu sa Sega ni Muria na Lomaqu, A Loma i Tamaqu ga Ko Koya sa Talai Au Mai”

“Sa dodonu me da laiva na lomada me vakarorogo ki na lomai Tamada, kau vakauqeti meu tukuna, na cava na lomai Tamaqu, o koya eda mai qarava ena noda lako mai ki vuravura? Ena yaco me rawa vinaka na veika kece eda cakava.”

Mai na Bula nei Lorenzo Snow

Ena ika 31 ni Maji, 1899, a lako o Peresitedi Lorenzo Snow ki na Brigham Young Academy (sa Brigham Young University tiko oqo), ka ra sa soqoni vata tiko kina e dua na ilala Yalododonu Edaidai levu me ra vakananuma na ika 85 ni nona Siganisucu. A vosa kina ena dua na lotu vei ira na tagane ena ivavakoso, ena mataka lailai. Ena gauna vata oqori, era a sota tiko na marama ena dua na soqoni ka tautauvata, ka ratou liutaka na watidra na Mataveilutaki Taumada kei na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua. Ena yakavi, era a sota vata kece.

Me tiki ni soqoni ena yakavi, era a tayabe cake yani ki na tavata e 23 na gonelalai ka ra laki qaravi Peresitedi Snow tu era qai lagata e rua na sere … , ni oti oya era qai solia na gone yadua oqori e dua na ivutu senikau vei Peresitedi.” A vakaraitaka o Peresitedi Snow na nona vakavinavinaka vei ira na gone ka cavuta vei ira e dua na veivakalougatataki. Oti era qai lako yadudua mai ki na tavata e walu na gonevuli mai na Brigham Young Academy. Era dui matataka mai e yadua na isoqosoqo e koronivuli, ka ratou mai solia e yadua na veivakacaucautaki vua na nodra parofita. Me sauma kina na vosa ni veivakacaucautaki kei na veivaqoroqoroi, e kaya kina o Peresitedi Snow:

“Ia kemuni na taciqu kei na ganequ, au sega ni kila na ka meu tukuna me baleta na veika kece oqo. Au vinakata meu lako ki vale ka laki vakasamataka mada, ia au nanuma ni vica walega na malanivosa e namaki, kau nanuma ni dodonu meu tukuna e dua na ka, ia au sega dina ni kila na ka meu tukuna. Ia, oqo ga. Au kila vakavinaka tu ni o ni sega ni vakarokorokotaki au tiko baleta ni o au o Lorenzo Snow, ia baleta niu matataki ira tiko na noqu itokani, oi rau na noqu daunivakasala kei ira na lewe ni Kuoramu ni Le Tinikarua. … Au nanuma ni veika kece au sa rawata e sega ni o Lorenzo Snow, kei na veika e kauti mai ki na itutu oqo vaka Peresitedi ni Lotu—e sega ni o Lorenzo Snow, ia na Turaga ga e cakava. Ni tiko e vuravura o Jisu a cavuta na veivosa vakasakiti oqo; au sa vakasamataka ka dau tu ga e na noqu vakasama ena noqu gauna ni veiqaravi kece sara: ‘Au sa sega ni kitaka rawa e dua na ka vakai au ga; au sa lewa me vaka na ka kau sa rogoca, a sa dodonu na noqu lewa.’ Na cava na vuna e tukuna kina o Koya, ni dodonu na Nona vakatulewa? E kaya o Koya, baleta, ‘niu sa sega ni muria na lomaqu, a loma i Tamaqu ga ko koya sa talai au mai.’ [Raica na Joni 5:30.] Oqori na ivakavuvuli, kemuni na taciqu kei na ganequ, kau a segata tu meu cakacakataka me tekivu mai na gauna a vakatakilai kina vei au ni tiko dina na Tamaqu, kei na Tamamu mai lomalagi. Au sa segata tu meu cakava na Lomana. …

“O ni vakarokorokotaka tiko na Turaga ena nomuni vakarokorokotaki au kei rau na noqu daunivakasala kei ira na Kuoramu ni Le Tinikarua. Keimami sa kila makawa sara, oi keimami yadua, ni keimami sa sega ni kitaka rawa e dua na ka vakataki keimami ga. Ena gauna ga keimami muria kina na ivakavuvuli oya ka a dau muria ko Jisu ena gauna a tiko kina e vuravura sa rawa kina na qaqa ena neimami sasaga; ka na vakakina vei kemuni.”¹

iVakavuvuli nei Lorenzo Snow

Ni da vakasaqara na loma ni Kalou, eda sa muria e dua na sala ka na sega kina na druka.

E tiko e dua na sala e rawa ni ra muria na tagane kei na yalewa ka na sega kina na druka. Se cava ga na yalorarawa ena basika, se yaco na druka, ia na ka dina ni na sega na druka, e ka raraba. … E dau yaco ena so na gauna sa vaka ni da sa toso tikoga ki muri; io, e vakakina vei ira era a sega ni taucoko sara na nodra vakararamataki me baleta na nona nanuma kei na lomana na Kalou. Sa sota kaya na Lotu eso na veika matalia sara, ka ra sa solibula vakalevu kina na tamata. … Ia eda sa toso vinaka mai na loma ni solibula, ka sega na druka vakamatatamata. Na cava e sega kina na druka? Baleta o ira na tamata, taucoko, sa vakanamata na nodra vakasama ki na ivakavuvuli dina ni bula, ka ra sa vakayacora na nodra itavi. … Sa tu vei ira na tamata vakararaba na Yalo ni Kalou, ka ra sa muria. O koya sa sega kina na druka. Sa rawa ni vakakina ki na tamata yadua. E tu e dua na sala me muria na tamata kecega ka na sega kina na druka. Ena yaco ki na veika vakayago ka vakakina na veika vakayalo. Sa solia vei keda na Turaga na kena vosa bibi ena veitikina oqo kau a wilika mai na iVola ni Vunau kei na Veiyalayalati:

“Ia kevaka dou sa kitaka na ka kecega meu vakarokorokotaki kina, ena rarama na yagomudou taucoko ka sega na tikina sa butobuto, ia ko koya sa vakararamataki sa kila na ka kecega. Raica mo dou vakasavasavataki kemudou ka qarava na Kalou ena yalomudou taucoko.” [V&V 88:67–68.]

Oqori na idola me rawa ni dau qaqa tikoga kina e dua na tamata. E kaya o Paula:

“Kau sa ciciva na cere, meu tauca na cere sa kacivi au kina mai cake na Kalou ena vukui Karisito Jisu.” [Filipai 3:14.]

E dua na inaki cecere e dodonu me tiko e veigauna ena nodra vakasama na Yalododonu [Edaidai]. Na cava na icocovi oya? … “Io ena soli vua na ka kecega sa tu vei Tamaqu.” [V&V 84:38.]

A tukuna ena dua na gauna na iVakabula e dua na iyatuvosa matalia. E tiko ena ikalima ni wase ni ivola i Joni, ka vakaoqo:

“Au sa sega ni kitaka rawa e dua na ka vakai au ga.” [Joni 5:30.]

E vakasakiti ni o koya na Kalou ka a bulia na vuravura, ka a lako sobu mai ki ke ka vakaisulu ena yago, mai cakava na cakacaka mana lelevu eso, ka sorovaka na nona bula ena Delana mai Kalivari me baleta na nodra vakabulai na kawatamata—ni dodonu me kaya, “Au sa sega ni kitaka rawa e dua na ka vakai au ga.” A qai kaya o Koya:

“Au sa lewa me vaka na ka kau sa rogoca, a sa dodonu na noqu lewa; ni’u sa sega ni muria na lomaqu, a loma i Tamaqu ga ko koya sa talai au mai.” [Joni 5:30.]

Oqori na ivosavosa vakasakiti, ka levu sara na kena ibalebale. Na ka eda vinakata me tiko na yalo oqori ena veitovo kece ni noda bula kei na veika kece eda cakava, se vakayago se vakayalo, ka kua ni da nanumi keda. Sa dodonu me da tovolea me da vulica na ivakarau me da vakayagataka kina na ilavo kei na itukutuku sa solia vei keda na Kalou. E rawarawa wale na kena isau—me vakalagilagi kina na Kalou. Me vakanamata tiko na noda rai me baleta na Nona vakalagilagi na Kalou. Oqori na ka eda biuta tu yani kina na bula oya ka lako mai i na kena oqo. Sa dodonu me da segata me da cakava na veika e vaka na lomana na Kalou Cecere Duadua, ka me vakataki Jisu na lomada, “Au sa sega ni kitaka rawa e dua na ka vakai au ga.” Kevaka eda sa cakava tiko nikua vakakina ni mataka, macawa oqo kei na macawa mai oqo, na veika e vaka na loma ni Kalou, ka vakanamata tiko ga na noda rai me vakalagilagi kina o Koya, ena sega ni rawa na druka.² [Raica na vakatutu 1 ena tabana e 168.]

Ni da talairawarawa ki na loma ni Kalou, ena solia vei keda o Koya na kaukauwa me da qaqa ena Nona cakacaka.

Vakataki keda ga eda na sega ni rawata e dua na ka. Me vaka e kaya ko Jisu: “E dina, e dina, au sa kaya vei kemudou, E sega ni rawata vakai koya ga e dua na ka na Luvena, na ka ga sa raica ni kitaka ko Tamana; ia na veika sa kitaka ko Koya, sa kitaka vakatalega kina na Luvena.” [Joni 5:19.] A lako mai ki na bula oqo me kitaka na lomai Tamana, ka sega ni mai cakava na lomana ga. Na noda gagadre kei na igu e dodonu me tautauvata kaya. Ni yaco eso na ka e gadrevi kina na noda igu, sa dodonu me da semata na lomada ki na lomai Tamada, ka gadreva me da kaya, na cava na lomai Tamada, o koya eda lako mai ki vuravura me da mai qarava? Sa na qai qaqa kina na veicakacaka eda cakava. Eda na sega beka ni raica na kena qaqa nikua se ni mataka, ia ena basika ga na qaqa.³

“A sa kaya vua na Kalou ko Mosese, Ko cei koi au, meu lako ki vei Fero, meu kauti ira talega na Isireli mai Ijipita?” [Raica na Lako Yani 3:11.] …

“Sa qai kaya vei Jiova ko Mosese, Kemuni na noqu Turaga, kau sa sega ni rawata na vosa, sa sega e liu, ka sega talega oqo ni kemuni sa vosa oti vei au na nomuni tamata, niu sa dau vosa malua ka berabera.” [Raica na Lako Yani 4:10.] …

Eda raica ena malanivosa oqo kau se qai wilika, ni kacivi Mosese na Kalou me cakava e dua na cakacaka bibi; e vakila o Mosese na nona malumalumu kei na lecaika me cakava na veika e gadrevi me cakava. Sa rui cecere na cakacaka. Sa rui rabailevu ena kena ivatuka kei na itovo, ka gadrevi kina na veika e vakila o Mosese ni sega ni tu vua na kena kaukauwa kei na kena kila; ka vakila kina o koya na nona malumalumu, ka mani kerea vua na Kalou me vakaraica tale e dua. … E vorata na veika e vakila, ka vosa kina vua na Turaga ka kaya: Ko cei koi au meu talai meu laki cakava e dua na cakacaka levu vakaoqo,—ni na sega ni caka rawa mai na kila e tu vei au. …

Oqo na yalo kei na vakasama e tu vei Mosese ka gadreva me vakauqeta kina na Kalou. Sa vaka tu kina mai na ivakatekivu; ena nona kacivi ira eso na Turaga, era vakila na nodra malumalumu, ka sa dau vakakina ena gauna era kacivi kina na italatala qase me ra vosa vei kemuni. Sa dau vakakina vei ira na italatala qase era dau kacivi me ra lako yani ki na veimatanitu ni vuravura me ra italatala ni kosipeli. Era dau nanuma ni sega ni ganiti ira. Era dau nanuma ni sega ni rauta na veika e tu vei ira. …

Ia, ena gauna e kacivi kina o Jeremaia, a vakila na veika vata e vakila o Mosese. E kaya ni sa kacivi koya na Turaga me dua na parofita, sega walega ki na mataqali i Isireli, ia ki na veimatanitu kece e vakavolivolita tu. E se gone ga o koya, vakataki Josefa Simici, ena imatai ni gauna e rairai kina vua na Kalou. O Josefa e se qai yabaki 14 ga—e dua na gonelailai ga—tawakilai, ena kila ka kei na vuli vakavuravura—ia o Jeremaia, ena imatai ni gauna e kacivi koya kina na Kalou—qai kaya: “Niu sa gone ga koi au. Au na rawata vakacava na cakacaka levu oqo ki ni vinakata meu cakava, meu kitaka na itavi cecere oqo ko ni sa biuta e tabaqu?” A vagolea na yalona kei na lomana ki na vakasama ni kena qaravi na cakacaka levu oqo. Ia qai tukuna vua na Kalou, … me lomavinaka kina, “Niu a bera ni buli iko ena kete, kau sa kilai iko.” E tukuna o Koya ni a kilai koya ena vuravura ni yalo (bula taumada), ni na mai rawata na veika e vinakata vua na Turaga; “ia ni ko a bera ni sucu mai, kau sa vakatabui iko, ka lesi iko mo nodra parofita na veimatanitu.” [Raica na Jeremaia 1:5–6.] A lako yani ko koya, ia ena kaukauwa i Koya sa Cecere Sara, a rawata o Jeremaia na veika e gadreva vua na Turaga. …

Na Turaga sa duidui sara na Nona cakacaka mai na cakacaka ni tamata. E duatani na Nona icakacaka. E kaya na iApositolo o Paula. E kaya o koya: “Dou sa kacivi. Era sega ni kacivi na vuku, ia na Kalou sa kacivi ira na veika vakalialia me vakamaduataki ira na vuku.” [Raica 1 Korinica 1:25–27.] Kei ira [na] iapositolo sa kaciva na Kalou, sa kaciva ko Jisu na Luve ni Kalou, ka vakotora na ligana vei ira ka solia vei ira na matabete kei na nona veivakadonui me ra cakava na nona cakacaka, era sega ni vuli; era sega ni kila na lesoni ni vakadidike, era sega ni vakaitutu cecere mai Jutia—era dravudravua ka sega ni vuli; e vakaloloma na nodra ituvaki ni bula. … Ia, na Turaga e duatani. E cakava me duatani na Nona veikacivi mai na veikacivi era cakava na tamata. Ena rawa ni ra [veilecayaki] na tamata ena nona icakacaka ni veikacivi na Kalou; na tamata vinaka duadua, na tamata vuku duadua ena vuqa na gauna era dau [veilecayaki]. A [veilecayaki] o Mosese me baleta na sala ena cakava kina na Kalou me rawata na veika e gadreva Vua ia a qai tukuni vua e muri. A vukei koya ka tuberi koya na Turaga ena dua na sala vakasakiti, ena nona vakadeitaka vei ira na tacina, o Isireli, ni raici koya ko Jiova cecere. A vakasalataki ira ka tukuna vei ira na nona veiqaravi era qai vakadonuya e muri. Era vakadonuya ka ciqoma na nona ivakasala kei na nona veiliutaki ka kauti ira tani mai na vanua ni nodra vakabobulataki mai Ijipita. A qaqa o koya, e sega ni qaqa mai na nona vuku ga; ia e vagolea kece na nona qaqa vua na Kalou sa Cecere sara o koya sa kacivi koya. Ka vakakina vei keda. …

Ia, sa na rauta beka me da kaya ni sa kacivi keda na Kalou. Eda sega ni vunau [vakavo] me vaka e gadreva na Kalou. E dredre me dau digitaki e dua na turaga mai na italatala qase e Isireli, ia, era dau nanuma ni ra sega ni vakarau tu ena gauna era kacivi kina me ra vunautaka na kosipeli, me ra qarava na itavi kei na icolacola e lesi vei ira. Au raica ni so vei ira na dauvosa vinaka era vosa mai na itutu oqo, ena gauna era kacivi kina era na rere, era nanuma me ra kerea na nodra vakabauta kei na nodra veitokoni na ivavakoso. Era tucake ena kaukauwa i Jiova ka vunautaka na lomana ena rere kei na sautanini; ia e sega ni nodra kaukauwa kei na vuku era vosa kina vei ira na Yalododonu Edaidai. E dina ni ra sega beka ni yacova na vuli torocake, ia, era tucake ga, ka ra sega ni vakararavi ena nodra kaukauwa ga ia ena kaukauwa kei na qaqa ni kosipeli.⁴

Eda sega ni dau rawa ni cakava tikoga na veika eda vinakata me da cakava, ia eda na rawata na kaukauwa me da cakava na veika e dodonu me da cakava. Ena solia vei keda na Turaga na kaukauwa me da cakava kina oqo.⁵ [Raica na vakatutu 2 ena tabana e 168.]

Eda sa kacivi me da veiqaravi ena yaca ni Kalou, ka da raica na ligana ena veika vinaka kece eda cakava.

Na veika eda cakava eda vakayacora ena yaca ni Turaga na Kalou ni Isireli, ka sa lomada me da vakadinadinataka na ligai Koya sa Cecere Sara ena veika kece eda cakava. Ni tu o Mosese me nodra dauveisereki na Luvei Isireli mai na veivakabobulataki nei Ijipita, a sega ni vakaraitaki koya me vaka ni dua ga na dauveisereki, ia a lako yani ena yaca ni Turaga na Kalou ni Isireli, ni sa vakaroti me sereki ira ena kaukauwa kei na dodonu sa ciqoma mai vua na Kalou. Ia mai na gauna e rairai yani kina vei ira ena itutu oqori, me yacova ni sa vakacavara na nona cakacaka, a veiqaravi tiko ena yaca ni Turaga, ka sega ena nona vuku ga se na nona maqosa, ka sega talega ni tu vua na vuku cecere cake vei ira na vo ni kawatamata. A rairai vua na Turaga mai na loma ni veikau kama, ka vakaroti koya me lako yani ka qarava e dua na cakacaka bibi, ka baleta na nodra tiko sautu, marau kei na nodra vakabulai e dua na matatamata cecere; ia na kena qaqa kei na rawa vinaka e vakatau toka ena kena vakamuri na ivakarau ni veika sa vakatakila mai vua na Kalou ni Lomalagi. A vakadeitaki vakavinaka sara na qaqa kei na vuaivinaka ni nona cakacaka mai na dina ni cakacaka e lesi vua e sega ni a bulia ga o koya, ia a vu mai vei Jiova. …

Sa vakakina ni da raici keda. Na cakacaka eda sa cakava tiko oqo—na nodra vakasoqoni vata na tamata mai na veimatanitu ni vuravura e sega ni tekivutaki mai na nona vakasama e dua na tamata se dua na ilawalawa tamata; ia a vu mai vua na Turaga sa Cecere Sara.⁶

Eda vakararavi vua na Kalou; ia ena noda veicakacaka kece, eda vakila ni sai koya na Kalou e cakava.⁷

Eda lako mai ki vuravura me baleta e dua na inaki cecere, me vakataki Jisu, na tuakada qase, me da mai cakava na lomana kei na Nona cakacaka na Tamada; oqori e tiko kina na sautu kei na reki kei na mamarau, ena vakalevutaki cake na vuku, kila ka kei na kaukauwa ni Kalou; e taudaku e sega ni dua na veivakalougatataki e yalataki kina. O koya me da soli keda kina ki na buladodonu, me da vukea na tamata yadua kei na tamata kecega me ra vinaka cake ka mamarau; caka vinaka ki na tamata kecega kakua ni caka ca vua e dua; doka na Kalou ka talairawarawa ki na Nona Matabete, vakabulabulataka ka maroroya e dua na yalo vakararamataki ka muria na Yalo Tabu; kakua ni guce, taura matua na ka e vinaka, vosota me yacova na ivakataotioti, ia ena sinai kina na nomu bilo ni marau ka na vuabale sara, ni na cecere na kemu isau me baleta na nomu vakatovolei kei na nomu kune rarawa ena nomu veitemaki, na nomu veivakatovolei dredre, na gagadre ni yalomu kei na wainimatamu; io, ena solia vei iko na noda Kalou e dua na isala ni lagilagi e sega ni tabonaki rawa.⁸ [Raica na vakatutu 3 e ra.]

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na wase ni ivola oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Me ikuri ni veivuke, raica na tabana e v–vii.

Vulica na iwasewase ka tekivu ena tabana e 161. O na kila vakacava ni sa vakanamata tiko ki na nona lagilagi na Kalou na nomu rai? Ni vuqa tu na ka ni veivagolei tani e vuravura, e rawa vakacava vei ira na itubutubu me ra vukei ira na luvedra me vakanamata tiko ga na nodra rai ki na nona vakalagilagi na Kalou?
Raicalesu na ivakamacala nei Peresitedi Snow me baleti Mosese kei Jeremaia (tabana e 161–63). Ena vukei keda vakacava na itukutuku eso oqo ena noda sasaga me da veiqaravi ena veikuoramu ni matabete, na iSoqosoqo ni Veivukei, kei na veimataisoqosoqo tale eso ni Lotu?
E vakavuvulitaka o Peresitedi Snow ni dodonu me da veiqaravi “ena yaca ni Turaga” (tabana e 163). O na vakamacalataka beka vakacava e dua na tamata e dau veiqaravi ena yaca ni Turaga? Vakasamataka mada na veimadigi eso e dau yaco vei iko mo veiqaravi kina ena yaca ni Turaga.
E vakayagataka o Peresitedi Snow na vosa qaqa kei na rawati ni qaqa vakavica vata ena iwase oqo. E duidui vakacava na nona ivakamacala ni qaqa na Kalou mai na nona ivakamacala o vuravura? Ena vakadeitaki vakacava na noda qaqa ni da muria na loma ni Kalou?

iVolanikalou Veisemati: Filipai 4:13; 2 Nifai 10:24; Mosaia 3:19; Ilamani 3:35; 10:4–5; 3 Nifai 11:10–11; 13:19–24; V&V 20:77, 79; Mosese 4:2

Veivuke ena Veivakavulici: “Kakua ni rerevaka na galu. Era dau gadreva na gauna na tamata me ra vakasamataka kina ka sauma na taro se me ra tukuna na veika era vakila tiko. Mo cegu mada ni o taroga e dua na taro, ni oti na kena wasei e dua na ka vakayalo e sotavi, se ni dua na tamata e dredre tiko na nona vakamacala” (Na Veituberi, Me iLutua ni Noda Bula, 67).

E tukuna na ivakabula ena Were o Kecisemani, “Me kakua ni yaco na noqu lewa, me yaco ga na nomuni lewa” (Luke 22:42).

O Mosese “e vagolea kece na nona qaqa vua Sa Cecere Sara o koya sa kacivi koya. Ka vakakina o keda.”