Wase 20

Sa Toso Tiko ki Liu na Matanitu ni Kalou

“Sa nodra cakacaka o ira era sa dinata mera vakaitavi ena cakacaka [ni Kalou] me tomani tiko, ka mua yani ki liu. … Me na vakayacori tikoga kina na cavu ikalawa ki liu, me na vakayacori na cavu ikalawa oqo.”

Mai na Bula nei Lorenzo Snow

Ena 1844, ena gauna a vakayacora tiko kina e dua na itavi ena tokalau kei Amerika, a rogoca kina o Lorenzo Snow ni rau sa vakamatei o Parofita Josefa Simici kei na tuakana o Hyrum. A kaya kina: “Na itukutuku ni veika rarawa sa yaco oqo, e dina, ni sega sara ga ni namaki, ka tarai au kina e dua na yalo kurabui levu kei na rarawa, ka sega na vosa me vakamacalataka rawa.” A vakamuria sara na nodratou ivakasala na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua, ka vakavakarau sara me sa lesu mai nodratou e Nauvoo, mai Illinois.¹

E muri a kaya kina: “Eso era nanuma kina ena gauna nei Josefa ni na sega ni rawa me toso i liu na Lotu oqo vakavo ga ke veidusimaki ki na kena icavacava o Josefa, ni qai gauna sa takali yani kina o koya ni mate ena vuku ni lotu mai na vuravura oqo ki na vuravura ni yalo, era sa veilecayaki sara kina vakalevu na Yalododonu ena matanitu ni Kalou. A sega dina ni namaki na ka oqo. Era sa sega ni kila me na vakayacori vakacava na mua ki liu. Sa laki vakacolati kina na ilesilesi ni kena [liutaki na Lotu] kivei iratou na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua; ka tau vei iratou na veivakalougatataki ni Kalou kei na yalo ni veivakauqeti sa tiko e lomadratou, kei na ruku ni veidusimaki ni Kalou sa Cecere Sara, sa toso kina ki liu na matanitu ni Kalou.”²

A mate na ikarua ni Peresitedi ni Lotu, o Brigham Young, ena 1877, ni mai oti e 33 na yabaki na nona liutaka tu na Lotu. Sa mai vakadinadinataka tale kina o Elder Lorenzo Snow, ni lewena tiko na Kuoramu ni Le Tinikarua e dua na veisau ki na liutaki na Lotu ena vuravura oqo. E muri a kaya kina ni “sega toka ni namaki na takali yani nei Peresitedi Young. Era sega sara tu ga ni vakavakarau kina na Yalododonu. Ia sa toso ga ki liu na matanitu ni Kalou.”³

Ena gauna sa mate kina o John Taylor, na ikatolu ni Peresitedi ni Lotu, ena 1887, a vakadeitaka kina o Elder Snow vei ira na Yalododonu, “Sa dodonu kina vua na Turaga ena gauna oqo me kaciva lesu na tacida, o Peresitedi Taylor, mai na ituvaki ni rarawa, na ituvaki ni mate ena vuku ni lotu; ka sa toso ga ki liu na Lotu.”⁴

Ena 1898, ni oti e 11 na yabaki na nona vakadeitaki ira na Yalododonu ena veibulu vei Peresitedi Taylor, sa raica kina o Lorenzo Snow ni sa gadreva o koya na veivakadeitaki vaka o ya. A Peresitedi ni Kuoramu ni Le Tinikarua tiko kina o koya ena gauna o ya. A Peresitedi ni Lotu tiko kina ena gauna o ya o Peresitedi Wilford Woodruff. E kila tu o Peresitedi Snow ni sa virikotori tu ena yavu ni ituvatuva ni veisosomitaki, me na vakatulewataka na Lotu ke bula balavu cake mai vei Peresitedi Woodruff. Ena dua na yakavi sa lomaleqataka sara vakabibi o koya na kena rawa ni na yaco oqo. E nanuma o koya ni sega ganiti koya me liutaka na Lotu, ka sa gole taudua yani ki na dua na rumu ena Valetabu e Salt Lake me laki masu. A kerea vua na Kalou me vakavoca na bula nei Peresitedi Woodruff, ia a yalataka talega kina ni na vakayacora na itavi cava ga ena solia vua na Kalou.

A mai mate o Peresitedi Woodruff ena ika 2 ni Sepiteba, 1898, ni qai oti toka ga vakalailai na nona masu vagumatua o Peresitedi Snow ena valetabu. A tiko o Peresitedi Snow mai Brigham City, voleka ni 60 na maile (100 na kilomita) ena vualiku kei Salt Lake City, ni sa rogoca na itukutuku. A vakarautaka sara me gole ena sitima ni vanua ki Salt Lake City ena yakavi tikoga o ya. Ni sa yaco yani, a gole tale ki na dua na rumu vakatikitiki ena valetabu me laki masu kina. Sa tusanaka na nona vakila ni sega ni veiganiti na kila e tu vua ia a vakaraitaka na nona gagadre me vakayacora na lewa ni Turaga. A kerea me dusimaki ka waraka toka me saumi mai, ia a sega ni yaco mai e dua na ka. Sa mani biuta yani na rumu.

Ni sa butuka yani na olo levu, sa yaco mai vua na kena isau—kei na veivakadeitaki—a gadreva tiko. E matana sa tucake tu na iVakabula sa tucaketale, ka kaya vua na veika e gadrevi me cakava. E muri a laki kaya o Peresitedi Snow vei makubuna yalewa o Alice Pond na veika a yaco vua. A vola sara o Alice na nodrau veivosaki oqo kei tukana ena Valetabu e Salt Lake:

“Ena varada levu ka gole vaka ki na rumu ni silesitieli, au a taubale tiko e liu mai vei tukaqu ka tarovi au sara ka kaya mai: ‘Wawa mada vakalailai, Allie, au vinakata meu tukuna vei iko e dua na ka. Oqo sara ga na vanua a rairai mai kina vei au na Turaga o Jisu Karisito ena gauna sa mate kina o Peresitedi Woodruff. A vakasalataki au meu sa vakayacora sara na kena tuvai vou na Mataveiliutaki Taumada ni Lotu ena gauna sara ga o ya ka kakua ni wawa me vaka na kena a vakayacori taumada ni ra mate na peresitedi e liu, ka meu sa na sosomitaki Peresitedi Woodruff.’

“A qai toso mai vakavoleka o tukaqu ka dodoka mai na ligana imawi ka kaya: ‘A tucake sara tu ga eke o Koya, volekata ni tolu na fute ena dela ni fuloa. E vaka ni a tucake tu o Koya ena dua na peleti koula dina.’

“A kaya vei au o tukaqu ni sa lagilagi sara na kena ituvaki na iVakabula ka vakamacalataka na Ligana, na yavana, na kena irairai kei na kote balavu vulavula totoka, ka ra sa lagilagi na kedra vulavula kei na kedra ramase ka sega ni rawa vei tukaqu me raici Koya vakadodonu.

“A qai toso voleka tale mai o [tukaqu] ka vakataqara na ligana imatau e buradelaqu ka kaya: ‘Ia oqo na makubuqu, au vinakata mo nanuma tiko ni oqo na ivakadinadina nei tukamu, ni a tukuna vei iko mai na gusuna dina ni a raica dina na iVakabula, eke ena Valetabu, ka vosa vei Koya e matana votu.’”⁵

Sa mai yaco na nona sotava na iVakabula o Peresitedi Snow me dua na ivakadinadina tabu ni dua na ka dina sa kila tu mai ena vuqa na yabaki—ni o Jisu Karisito sa iliuliu ni Lotu oqo. Ena nona vakauqeti ena dina oqo, sa dau vakadinadinataka kina vakawasoma o Peresitedi Snow ni na toro cake tikoga na Lotu oqo se cava ga na veisaqasaqa e sotava. A vakaraitaka na nona vakavinavinakataka na madigi me mai vakaitavi ena kena muataki ki liu na cakacaka ni Turaga ena iotioti ni gauna oqo. Ena koniferedi raraba ni Okotova 1898, ka a tokoni kina me Peresitedi ni Lotu, a kaya kina o koya: “Meda sa qai vakadeitaka e yaloda, meda sa vakadinadinataka e lomada vua na Turaga, ni da na tamata vinaka cake, ka da sa na tamata duavata vakalevu cake ena noda koniferedi e tarava, mai na keda ituvaki nikua. Oqo e dodonu me sa yalo ka igu ni tagane kei na yalewa yadua o ni tiko rawa ena soqoni vakalou oqo. Au vakila e yaloqu niu na saga meu yalodina cake mai na kena ena gauna e liu me baleta ga na kena vakatorocaketaki na matanitu ni Kalou kei na kena vakayacori na Nona inaki.”⁶ [Raica na vakatutu 1 ena tabana e 271.]

iVakavuvuli nei Lorenzo Snow

Ni sa mai yaco na veika a parofisaitaki tu, sa vakalesuamai kina na Turaga na Nona Lotu ki na vuravura oqo.

Me vaka niu sa italai ni Kalou au sa vakadinadinataka na ivakatakila ni Nona lewa ena ika tinikaciwa ni senitiuri. A yaco mai ena voqa ni domona mai lomalagi, ena nona rairai mai vakatamata na Luvena kei na nodra veiqaravi na agilosi tabu. A vakaroti ira na tamata kecega ena veivanua mera veivutuni, mera gole tani mai na nodra ivalavala butobuto kei na gagadre tawa kilikili, me ra sa papitaisotaki me bokoci kina na nodra ivalavala ca, ka mera ciqoma na Yalo Tabu ka mera yalovata kei Koya. Sa mai tekivutaka o koya na cakacaka ni veivueti ka ra a tukuna tiko mai na parofita tabu, tamata vuku kei ira na daurairai ni veitabayabaki kei na veimataqali kawatamata kecega.⁷

Na Vakamomani, e dua na yacabuli ni nodra lotu dina na Yalododonu Edaidai, e sega ni ivakaraitaki raraba tiko me dua na ka vou, vakavo ga ki na itabatamata oqo. E vunautaka tiko vakai koya ni a ituvatuva taumada ni veivakabulai, ka tekivu mai lomalagi ni bera ni buli ko vuravura ka vakatakila mai na Kalou kivei ira na tamata ena duidui ni veiyabaki. Era a vakaitavi mai kina o Atama, Inoke, Noa, Eparama, Mosese kei ira tale eso na tamata bula kilikili ni veigauna makawa me tomani tiko na lotu oqo, ki na veitabagauna veitarataravi, eda sa mai vakabauta tiko kina vakaidina oi keda na tamata. … Na Vakamomani, ena kena vakalekaleka, na vakalesuimai ni vakabauta Vakarisito taumada, sa kau lesu mai na Kosipeli ni gauna makawa—ia ena gauna oqo me muataka mai na iotioti ni itabagauna, vakatakila mai na Mileniumi, ka vakacavara na cakacaka ni veivueti ki na vuravura oqo.⁸

Sa rawa meda raica na ligana na Kalou sa Cecere Sara sa tauyavutaka tiko e dua na matanitu a tukuna tiko mai o Taniela na Parofita ena dua sara na gauna balavu sa oti,—e dua na matanitu ena tubu cake mai ka tete yani me yacova ni sa vakasinaita na vuravura taucoko [raica na Taniela 2:44], ena yaco na rarama kei na vuku me vakatetei raraba yani ka sa sega tale ni gadrevi vua e dua na tamata me kaya vei ira na wekana, “Mo kilai Jiova, ni ra na kilai au ga ko ira kece, ko ira sa tamata wale kei ira talega era sa turaga;” [raica na Jeremaia 31:34] ni gauna ena sovaraki kina na Yalo ni Turaga vei ira na tamata kecega ka na yaco vei ira na luvedra tagane kei na luvedra yalewa mera parofisai, era na tadra o ira na nodra qase na tadra eso, ka ra na raica na raivotu eso o ira na nodra cauravou [raica na Joeli 2:28], era na sega ni ia na veivakacaca se na veivakamatei e na Noqu ulunivanua tabu kecega [raica na Aisea 11:9].⁹ [Raica na vakatutu 2 ena tabana e 271.]

Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai e vakayavutaki tiko ena dua na yavu e tudei, ka na toso tikoga na kena muataki yani ki liu se cava ga na veisaqasaqa e sotava.

Kemuni na veitacini kei na veiganeni, sa mai tuvanaka na Kalou na Nona Lotu kei na Matanitu e vuravura oqo mera kune vinaka ka vakalougatataki kina o ira na matavuvale ni kawatamata ena sala ni dina, me ra vakarautaki mera laki bula vakalou ena Nona iserau kei na Nona lako mai ena lagilagi kei na Nona matanitu e vuravura. Ena vakayacori ga na Nona inaki se cava ga na veisaqasaqa kecega e sotava era vakayagataka mai na tamata ca kei na kaukauwa ni butobuto. Na veika kecega e via vakataotaka na ituvatuva ni cakacaka oqo era na vagalalataki. Ena sega ni dua na ka me na vorata rawa na Nona kaukauwa, ia na veika kecega sa vakarota o Koya ena vakayacori taucoko ka vakauasivi sara. Ena tomani tiko ka yaco tikoga na loloma ni Kalou baleti ira na Nona tamata ka ra na qaqa ena Nona kaukauwa.¹⁰

Me veivosakitaki na matanitu oqo me vakarusai beka! … Baleta na cava, e vinaka cake mo sa tu ga yani ka drutia na veikalokalo mai lagi se na vula se na matanisiga mai na kena vuravura! Ena sega vakadua ni rawa, ni oqo na cakacaka ni Kalou sa Cecere Sara.¹¹

Na matanitu ni Kalou ena toso ga ena igu kei na kaukauwa, vata kei na rawa-ka cecere ka lagilagi.¹²

Na cakacaka oqo sa tara tu ena dua na yavu e tudei, ka sa tauyavutaki ena vatu ni veitabayabaki. … Veitalia sara ko ira era sa mai yali ena ilakolako oqo ka kasa na nodra waqa ni vakabauta, ena toso ga na Lotu.¹³

Ena tucake tu ga na Lotu, baleta ni sa tu ena dua na itutu kaukauwa. E sega ni mai vua e dua na tamata; e sega ni kena vulici na Veiyalayalati Vou se Veiyalayalati Makawa; e sega ni vu mai na vuli eda ciqoma mai na koliji se semineri, ia sa yaco vakadodonu mai vua na Turaga. Sa mai vakaraitaka vei keda na Turaga ena ivakavuvuli sa vakatakilai mai ni Yalo Tabu ni rarama ka sa rawa vua na tamata yadua me ciqoma na yalo vakaoqo.

… Sa solia mai vei keda na kila-ka ni veika meda cakava, ena gauna sa lomada meda solia na noda bula ka sega ni vuki tani mai na kila- ka o ya. Sa dolava vei keda na veika vuni ni matanitu vakasilesitieli, ka sa dau tukuna tiko mai vei keda na veika eda a sega tu ni kila e liu Na kila-ka oqo kei na kila vakacakacaka sa tubu cake tikoga vei keda.

… Eda sa ciqoma e vuqa sara na kila-ka meda kakua kina ni vakasesei ena noda inaki. O ira era gadreva mera veivakacacani ka vakarusa na vakabauta Vakamomani, me ra cakava sara ka vakayacora na nodra cakacaka. … Na noda cakacaka o ya meda tubu cake ena kila na Kalou, maroroya na vunau ni Kalou, meda yalodina tiko ka vuavuaivinaka tiko ka yaco meda uasivi cake vakalevu sara ni da toso yani ki na kena veiyabaki.¹⁴ [Raica na vakatutu 3 ena tabana e 271.]

Eda sa tamata ni Kalou, ka na taqomaki keda o Koya ni da toso yani ki liu ka cakava na veika kece sa vinakata o Koya.

Ena vuqa na gauna … sa vaka me yaco tikoga mai na nodra vakacacani na tamata ni Kalou, ka vaka me sa sega na sala ni dro, … e vakasauri ga sa lasika mai e dua na ka se dua tale sa vakarautaki tu mera vakabulai mai kina ka levei na veivakarusai e vakarau yaco. Eda raica ni a yaco oqo vei ira na Isireli ena veiliutaki ni Mosese. Ni ra sa yaco mai ki na Wasa Damudamu, ka ra sa muri tiko mai na mataivalu i Ijipita me vakarusai ira, ka sa sega na sala mera dro kina, ia ena gauna sara ga me sa ia kina na veivakabulai, raica, sa tu e matadra ka ra sa vakabulai kina [raica na Lako Yani 14:10–25].

Sa yaco oqori e liu ka sa na yaco vakakina vei keda. E dina ga ni sa vaka me vakaitamera na leqa eda sotava, ia sa na vakarautaki na sala meda dro kina kevaka eda vakayacora tiko na ilesilesi sa vakacolati tu vei keda ni da sa luve ni Kalou. Ia sa dodonu me vakayacori ena gauna e tarava—oqo na ka au via tukuna tiko—me so vei ira na Yalododonu Edaidai mera muria na ka a cakava o Esiteri, na ranadi, ka lomadra dina mera solibula ena ka cava ga kei na veika kecega sa gadrevi vei ira mera cakava me baleta na kena cakacakataki na nodra vueti na Yalododonu Edaidai.

iMatai e dodonu meda kila ni da sa tamata ni Kalou. … Sa noda cakacaka meda kalawa yani ki liu me vakataki Esiteri, ka rawa meda vakayalia na veika kecega me baleta ga na nodra vakabulai na tamata. Ni sa vakayacora na nona itavi, a kaya kina o Esiteri, “Ia kevaka kau sa mate, au sa mate ga.” [Raica na Esiteri 4:3–16.] … Ia era na sega ni rusa na tamata ni Kalou. Ena dau yaco ga me tacori ena kau e dua na sipi tagane mera vueti kina [raica na Nai Vakatekivu 22:13].

… A kaya kina na Turaga, “Raica au sa lewa oti e lomaqu, niu na vakatovolei kemudou ena ka kecega, meu kila kina ni dou sa muria tiko na noqu veiyalayalati me yacova na mate se sega; io me kunei kina ni dou sa savasava; ia kevaka dou sa sega ni muria na noqu veiyalayalati, dou sa sega ni yaga vei au.” [Raica na V&V 98:14–15.] Sa tu na inaki meda bula tiko kina; eda sa solia na noda bula ki na veika kecega. Ia e sega na mate ena veika oqo. Sa tiko na veivakabulai ka sa tiko na bula kevaka mera maroroya na Nona vunau o ira na tamata ni Kalou—era sa vakatokai ira ena yaca ni Turaga o Jisu Karisito—ka cakava na veika sa dodonu Vua. E sega ni ituvatuva ni Kalou sa Cecere Sara me vakatara na nodra vakarusai na Nona tamata. Kevaka meda caka dodonu tiko ka maroroya na Nona vunau sa na vueti keda vakaidina mai na veika dredre kecega.¹⁵ [Raica na vakatutu 4 ena tabana e 271.]

Sa kena gauna oqo meda sa vakayalomaluataki keda e mata ni Kalou ka vakayacora rawa na cakacaka sa nuitaki keda kina o Koya.

Sa nodra itavi o ira era sa vakadeitaka mera qarava na Nona cakacaka mera gu yani, ka toso yani ki liu, … ka kakua ni vosa kudrukudru se me vakayarayarataki tiko; ia me tiko ga na ikalawa me tauri, ka vakayacori na cavuikalawa oqori.¹⁶

Sa kena gauna oqo vei ira na Yalododonu Edaidai mera vakayalomaluataki ira vua na Kalou sa Cecere Sara. … Sa kena gauna oqo vei ira na Yalododonu Edaidai mera raica sara na vanua era sa laki vakadeitaki ira tiko kina; sa kena gauna oqo mera sa veivutunitaka na Yalododonu Edaidai na nodra ivalavala ca kei na itovo lialia ka masu vua na Kalou sa Cecere Sara, me rawa ni solia mai na Nona veivuke; … meda rawa ni toso yani ki liu ka vakayacora rawa na cakacaka cecere eda sa nuitaki tiko kina.¹⁷

Eda sa vakaitavi tiko ena cakacaka ni Kalou. Sa lagilagi sara na veimadigi sa tu e matada, ia meda sa qai luvuci tiko, ena veicakacaka kece sara ni ligada, ni da sa italai tiko ni Kalou ka da sa vakayacora tiko na Nona lewa. Me qai kakua ni vakaleqa na noda cakacaka dodonu, ia me vakalevutaki tikoga na noda vakabauta ni da curuma tiko yani na bula oqo. Au na marautaka sara meu cakacaka ena vanua sa Veivakarautaki tu kina na Kalou, ka kerea vua na Turaga na cava au rawa ni cakava ena kena tarai cake na matanitu ni Kalou, ka me vukei au meu rawata na veika me bula kina na noqu matavuvale.¹⁸

Ena rawa me torocake na noda kila-ka kei na kaukauwa, ka gugumatua meda tara cake na matanitu ni Kalou ena vuravura oqo, ka sa rawa talega oqo, ena noda kakavaki tiko, ena noda yalomalumalumu ka yalodina ki na veiyalatalati eda sa vakayacora.¹⁹

Ena rawa ni da vakawalena ena noda sega ni kila vakavinaka taucoko na sala ni Turaga kei na Nona inakinaki, ni gauna ni noda toso yani ki liu me cakacakataki na parokaramu sa tu e matada, eso na gauna eda sa mai tu vakadua vakalailai, ia na ka dina oqo, e sega ni dua na ka vakaoqori e tiko ena parokaramu, ka sega ni dodonu me yaco, ia mera tomana tikoga na tamata na nodra cakacaka ka nuitaka tiko na yalayala ni Kalou. …

… Mera yalodina ka gugumatua na tamata yadua ena nona maroroya tiko na vunau ni Kalou, ka vakabulabulataka na nona gagadre me cakavinaka vei ira sa tiko voliti koya; ia kevaka, meda raicalesu na veika sa oti, eda raica ni da a sega sara ni vakayacora vakadodonu na noda lewa e loma kei na itavi, meda sa qai vakadodonutaki keda yani vua na Kalou kei ira na tamata, meda rawa ni tu vakarau kina ena veika e rawa ni yaco mai. Me na toso tikoga na cakacaka ni kena tara na veivaletabu kei na veivale ni sokalou; [meda] sa qai tomana tikoga na nodra vakavulici [na luveda] ka tuberi ira cake mai ena rerevaka na Turaga, ka me tosoya tikoga yani na Kosipeli ki na veimatanitu vakayawa. …

Oqo na cakacaka ni Kalou, ka sa dusimaka tiko o Koya na kena sala kei na kena toso cake tiko ena vuravura oqo, ka mesa ulu tiko ni noda vakanananu na cakacaka oqo; ia meda sa qai tiko ena salatu ni itavi meda vakatudeitaka tiko ka sega ni vakayavalati rawa ka gugumatua ena noda inaki, ka vakaraitaka yani ki vuravura na noda vakabauta kei na yalodina ki na ivakavuvuli ni dina sa vakatakila mai na Kalou. …

Sa rawa sara vua na Turaga me vakataqara vei keda na veicakacaka bibi, ka sa na gadrevi kina na solibula cecere mai vei ira na nona tamata. Na taro meda na tarogi kina, eda na vakayacora beka na solibula oqo? Na cakacaka oqo e cakacaka ni Kalou sa Cecere sara kei na veivakalougatataki eda sa vakasaqara tiko ka sa yalataki tu vei keda, ena yaco mai ni oti na noda sa vakadinadinataki keda ka curuma oti na veika dredre. E sega na vosa matau meu cavuta vei ira oqo ni sa tiko, se sega ni tiko, na veika dredre sa tu mera na curuma yani; au tarogi au kina, au sa tu vakarau beka meu ciqoma ka vakayagataka vakadodonu ka vakavinaka na veivakalougatataki cava ga sa vakarautaka tu vei au na Turaga vakakina vei ira na Nona tamata; se, dua tale na yasana, au sa tu vakarau beka meu vakayacora na solibula cava ga e gadreva o Koya meu na cakava? Au na sega ni solia mada ga na dravusa ni kuta madu ki na dua na lotu e sega ni yaga meu bula tiko kina ka sega ni yaga meu mate kina; kau na sega ni solia vakalevu vua na tamata e sega ni gadreva me solia na nona veika kecega me baleta na nona lotu.

Ia, au sa [kaya] kina vei iko kei kemuni kece sara, Toso sara! toso sara, ka raica na veivakabulai ni Turaga, ka kakua ni tu vakadua.²⁰ [Raica na vakatutu 5 ena tabana e 271.]

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na veiwase ni ivola oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Me ikuri ni veivuke, raica na tabana e v–vii.

Raicalesu na itukutuku ena tabana e 261–63. Na cava o nanuma me ibalebale ni da kaya sa toso tiko ki liu na matanitu ni Kalou? Na veika cava o sa sotava sa vukei iko mo raica na kena sa toso tiko ki liu na matanitu ni Kalou?
Ena iotioti ni parakaravu ena tabana e 264, e vakamacalataka tiko kina o Peresitedi Snow e va na parofisai mai na Veiyalayalati Makawa. Ena sala cava era sa yaco tiko kina nikua na veika a parofisaitaki tu mai o ya?
Vulica na ivakavuvuli nei Peresitedi Snow me baleta na kena toso tiko ki liu na Lotu se cava ga na veisaqasaqa e sotava (tabana e 267–68. Ena vukei keda vakacava na ivakavuvuli oqo ena gauna era vakacacani keda kina baleta na noda vakabauta? O sa sauma vakacava beka na kena saqati mai na nomu ivakadinadina?
Vakadikeva na ikatolu kei na ikava ni parakaravu ena tabana e 270). Ena gauna sa gadrevi kina meda solibula, na cava eda sa vulica rawa mai na ivakaraitaki i Esiteri? Ena ituvaki vakaoqo, na cava o nanuma ni na vukei keda na “noda kila tiko ni da sa tamata ni Kalou”?
Ena iotioti ni tikina ni wase oqo, a veivakasalataki o Peresitedi Snow vei ira na lewenilotu mera tara cake na matanitu ni Kalou ena vanua cava ga sa vakatikori ira kina na Turaga. Ena sala cava ena veivuke kina na nodra sasaga e vale me tarai cake kina na matanitu ni Kalou e vuravura taucoko? Ena rawa vakacava vei ira na dauveituberi ni vuvale kei ira na dauveisiko mera tara cake na matanitu ni Kalou?

iVolanikalou Veisemati: Maciu 24:14; Esiteri 12:27; Moronai 7:33; V&V 12:7–9; 65:1–6; 128:19–23

Veivuke ena Veivakavulici: “Ena vukei iko sara vakalevu e na nomu veivakavulici ke mo tekivu vakasamataka sara tiko na lesoni ena tarava mai ni oti na nomu vakavulica na lesoni oqo. O na rairai kilai ira vinaka kina na lewe ni nomu kalasi, na veika era dui gadreva kei na veika era vinakata ni oti na nomu tiko kei ira” (Veituberi, Me iLutua ni Noda Bula, 118).

A vakadinadinataka o Peresitedi Snow na Vakalesuimai ni kosipeli vua na Parofita Josefa Simici.

“Kemuni na taciqu kei na ganequ, sa mai tuvanaka na Kalou na Nona Lotu kei na Matanitu ena vuravura oqo mera kune vinaka ka vakalougatataki kina o ira na matavuvale ni kawatamata.”