Wase 18

Veiliutaki ena Lotu kei na Veiqaravi ena Veinanumi

“Keimami sa nomuni dauveiqaravi ena Turaga ka kauwai sara ki na nomu bula raraba kei na nodra bula raraba na kawatamata kecega.”

Mai na Bula nei Lorenzo Snow

Mai na Okotova 1840 ki na Janueri 1843, a dabe vakatulewa kina o Lorenzo Snow ena Lotu mai Lodoni, Igiladi, kei na veivanua volekata. A veiliutaki tiko vei ira na iliuliu ni matabete e kea, ka so na gauna a vakavulici ira yadua ka so na gauna a volavola ga yani me soli vakasala tiko kina. Ni vo toka vakalailai me cava na nona kaulotu mai Igiladi, a volavola yani vua e rua na “iTalatala Qase Dabe Vakatulewa ena Tabana Eso e Lodoni,” ka ra veiqaravi tiko vakataki ira na peresitedi ni tabana ena gauna oqo. Ena nona ivola, a tukuna kina na ka a yaco vua vata kei na dua na iliuliu ni tabana ena vanua o ya.

A vakamacalataka o Elder Snow ni iliuliu oqo e “sega tu ni laurai vua e dua na cala.” Na turaga oqo e “cakacaka vakaukauwa sara ki na inaki levu” ka rawa vua me vakadeitaka “ni tamata kecega era [sa tiko] ena nona ituvatuva, ka cakava tiko na nona itavi.” E turaga gugumatua, “ka kaukauwa cake sara na nona cakacaka mai vei ira kecega.” E dina ga ni dau vakaraitaki tu ena nona itovo na yalodina, sa dau sotava tiko na tabana oqo na leqa e vaka me kovuti tiko kina o koya. A saga tiko vakavuqa o Elder Snow me kila rawa na vu ni leqa oqo, ka dau vunauci ira kina na lewe ni tabana ni ra sega ni tokoni ira na nodra iliuliu. Sa qai tekivu me raica kevaka “ena rairai kila tiko beka o iliuliu eso na ka vuni, na yalona e loma e cakacaka tiko ka [a] sega mada ni kila, ka [sega] ni vakaraitaki koya dina mai” ia e laki vakavuna na dredre ena loma ni tabana. E nanuma tale o Elder Snow:

“Au sa qai masuta vakakina na Turaga me solia vei au e dua na yalo ni kila na ka, me baleta na ka oqo. A saumi mai na noqu masu; au sa qai kila ni curuma tiko na baraca oqo e dua na yalo vuni, sogolati ni vakacerecerei koya ga ka a muataki koya voli ki na nona itovo e vuqa. E dau tala yani e dua na baraca me laki tawana e dua na itutu ia e dau diva lo tu me nona; kevaka me qai sega ni vakayacori na ilesilesi ni itutu oqori, e dau vunauca bibi sara o koya na tamata cala o ya, sega ni baleta ni sa mai vakataotaki na cakacaka ni Turaga se sa calata na baraca o ya na veivakalougatataki, ia sa baleta ga ni o [koya] vakai koya sa mai beci ka sega ni vakamuri. Ena dua na [gauna] a papitaisotaka e vica na tamata e dua na baraca, ka sa marau sara na yalona sega ni baleta ni ra sa kau mai ki na veiyalayalati ia sa baleta ni a vakayacori ena ruku ni nona veiliutaki, ka diva vuni me kakua ni dua ena ruku ni nona veiliutaki me dokai kina vaka vo ga ke cavuti na yacana ena cakacaka oqori.”

E raica kina o Elder Snow ni kevaka e dua na lewe ni tabana sa rawata rawa e dua na itavi ka sega ni a muria kece na ivakasala nei iliuliu oqo, sa qai dau yaco vei iliuliu oqo “e dua na yalo ni vuvu … ka na vosa vinaka kina ka sega ni yalona dina,” E tomana tale: “Sa sogolati koya na yalo oqo; e sega ni laurai mai tuba na vuana, ia ena rawa ke sega ni ia na veivakadodonutaki; oqo e dua na yalo butobuto e loma ka na rawa me vakarusa na nona yaga. E kauta mai vua na leqa veilecayaki ni vakayacora tiko na nona ilesilesi; ka sa ivurevure tiko ni dua na ca ena nona vakasama. E dau maqusa sara me vakayacora na cakacaka ni Kalou, ia e vakavuqa ga ena sala me laurai na mawe ni ligana ena veika kecega. E marautaka me soli ivakasala ia e dau qarauna me kilai na yacana ena ruku ni veika kece oqo.”

E sega ni vola na ivola oqo o Elder Snow me vakacacana kina na iliuliu oqo. Na inaki ni nona vola o ya me vukei ira na iliuliu tale eso—ni yalo dokadoka e vakamacalataka tiko o koya “ena rawa ni dau laurai, kilai, ka drotani mai kina” ena kedra maliwa. E vakarota o koya ni vuqa na tamata “era sa vakabauta vakaidina ni sa sega vei ira na yalo ni vakacerecerei koya ga, ia ni dikevi vakavoleka na nodra inaki ka dau vakauqeti ira ena nodra cakacaka, e laurai ka ra kurabui kina ni yalo oqo a muataki ira sara tikoga yani mera laki cakava e vuqa na nodra cakacaka.”

Ni nona wasea na ivakaro oqo, a vakasala kina: “Meda yacova na ituvaki sa vinakata vei keda na Kalou, e dodonu me vakaituvakitaki na noda vakasama meda dau rekitaka ni da raica eso tale ni ra sa tiko vinaka talega vakataki keda; rekitaka ni da raica ni sa laveti cake na inaki kei Saioni mai na liga cava ga ni Loloma e sa vakarautaka; ka sogolati na lomada me kakua ni curuma na yalo vuvu ena gauna sa kacivi kina e dua na iyaya ni cakacaka malumalumu sara ki na dua na itutu dokai cake vakalevu; mo marautaka na ilesilesi lailai mo na vakarabailevutaka me yacova ni ko sa kacivi ki na dua na kena e cecere cake; mo yalovakacegu ena cakacaka lailai ka sega ni kocova mo dokai ena vakayacora na veika lelevu.” E vakatauvatana o koya na Lotu ki na dua na valelevu cecere, ka ra sa tiki yadua ni valelevu oqo o ira na Yalododonu yadua, ka kaya ni dodonu “meda kakua sara ni vakacerecerei keda ni so na gauna eda na musuki sobu, sukuweataki, seleti, ka drudrugi me rawa ni veirauti kei keda na tikina ena valelevu vakayalo oqo.

E tinia o Elder Snow na ivola ena malanivosa oqo: “Kevaka e dua na italatala qase vakatulewa e segata walega me tamata yaco ka cakava sara, ka kautani mai vua na itovo kocokoco, ka dau cakava ga na ka mera vinaka kina na nona tamata, ka yalomalua, ka sega ni qara me vakayaco-ka vakasivia ena dua na gauna lekaleka, se me vakalevulevui koya ni se bera ni cakacakataka, ena sega vakadua ni yali mai na sala me gumatuataka kina vakavinaka na nona ilesilesi, ka sega talega ni yali mai vua na kaukauwa ni Kalou me rawa kina na Nona inaki vuku,”¹ [Raica na vakatutu 1 ena tabana e 245.]

iVakavuvuli nei Lorenzo Snow

Sa solia oti tu na Turaga vei ira na iliuliu ena Nona Lotu e dua na cakacaka: “Vakani ira na noqu lami.”

Na tamata yadua e taura tu e dua na ilesilesi ni veikacivi, sa vakatikora tu kina na Kalou na nona matabete tabu ka vakalou me nanuma tiko na ka a kaya na iVakabula kivei iratou na iApositolo Le Tinikarua ni bera ni lesu yani ki na itikotiko nei Tamana—“Vakani ira na noqu lami.” [Joni 21:16–17.] Ka sa dau tukuna tikoga o Koya na ka oqo me yacova ni ratou sa rarawa na nona iapositolo ni sa tomana tikoga me cavuta tikoga vakaoqo vei iratou. Ia a kaya o koya—“Vakani ira na noqu lami.” O ya mo, “Dou lako yani ena yalomudou taucoko, ka yalodina tiko ena noqu cakacaka. O ira na lewe i vuravura era sa taciqu ka ganequ. Sa gu yani na lomaqu kivei ira. Ni lomani ira na noqu tamata. Vakani ira na qele ni noqu sipi Lako yani ka vunautaka na kosipeli. Au na sauma na solibula kece o cakava. Kakua ni nanuma ni ko sa rawa ni cakava e dua na solibula cecere ena nomu vakayacora rawa na cakacaka oqo.” A kacivi ira o koya ena dua na yalo maqusa mera vakayacora na cakacaka oqo. Ia oqo au sa kacivi ira taucoko era taura tu na matabete oqo, o ira na vakailesilesi vakatulewa [ni] iteki, o ira na Bisopi, kei na Matabose e Cake, mera lako yani ka vakania na qele ni sipi. Dau kauwaitaki ira. … Cakacaka baleti ira, ka kakua ni vakatabakiduataka na nomu vakasama kei na lomamu ki na veika mo vakacerecerei ga kina o iko. Ena qai solia na Kalou vei iko na ivakatakila ena ivakatakila, na veivakauqeti ena veivakauqeti, ka na vakavulici iko ena sala mo rawata mera kune vinaka kina na Yalododonu me baleta na nodra bula raraba vakayago ka vakayalo.² [Raica na vakatutu 2 ena tabana e 245.]

Era sa kacivi na iliuliu kei na ivakavuvuli mera muria na ivakaraitaki ni iVakabula ka veiqaravi ena loloma, ka sega ni vakacerecerei ira kina.

Na cava na vuna me kacivi kina e [dua] na tamata me nodra peresitedi na tamata eso? Sa dodonu beka kina me vakauqeti ka qai vakayagataka na veivakauqeti o ya me rawa ni vakacerecerei koya ga kina? Sega, ia ena kena veibasai, sa kacivi o koya me cakacaka ena dua na ilesilesi ena ivakavuvuli vata ga a soli kina na matabete vua na Luveni Kalou, ni sa dodonu me solibula vakakina o koya. Me baleti koya ga? Sega, ia sa baleta ga mera kune vinaka kina na tamata e vakatulewa tiko kina o koya. Ena gadrevi beka vua me soli koya ena kauveilatai me vakataka na iVakabula? Sega, ia me yaco ga me nodra tamata o ira na veitacini, sega ni nodra iliuliu, ka me cakacaka mera kune vinaka kina o ira kei na nodra bula raraba. Me kakua ni cakacaka ena veivakauqeti sa soli vua me vakacerecerei koya ga kina, nona matavuvale kei ira na wekana kei ira na nona itokani, ia me sa tautauvata ga kei ira na veitacini taucoko, ni sa tautauvata na nodra dodonu vakatamata vata kei koya, ka yaco kina, me vakasaqara me vakalougatataka ka kune vinakataki ira vakatautauvata me vakataka na taledi kei na bula kilikili sa tu vei ira, ka sa vure mai kina me tauyavutaka e lomana e dua na yalo vakatama sa vakaituvaki tudei tu kina na yalona na Tamada. …

… Mera na kila tiko o ira sa dauvunau ena kedra maliwa [na] Yalododonu, ni a vakatikori na Matabete vei ira me baleta oqo; mera kila ka vakadeitaka e lomadra na vuna era sa lesi kina mera mai vakatawana na ilesilesi eso, sa vakakina, ka mera cakacaka ga ena yaloi koya na noda iVakavuvuli, na nodra dauveiqaravi na tamata kecega, ka mera vulica mera taurivaka ka vakasama ena gagadre vata ga ni loloma, nodra bula raraba na tamata kecega, me vaka era sa kitaka ga vei ira. … Mera sa qai curuma yani na yalo ni rua na ivunau cecere, ka kaya kina na iVakabula, “sa vu ni vunau taucoko kei ira na parofita,” o ya, meda lomana na Turaga ena lomada, vakanananu, kei na noda kaukauwa taucoko, ka lomani ira na wekada me vakataki keda [raica na Maciu 22:37–40].³

Mo cabora e dua na masu ni bera mo [veivakavulici], sai koya oqo: Kerea vua na Turaga mo cavuta e dua na ka ena nomu vosa mena rawa ni yaga vei ira o vosa tiko kina. Kua ni leqataka ni na rawa me semati ki na nomu vakalagilagi se sega, ia mo nanuma deivaki tikoga ni ko sa kacivi mo vosa vei ira na ivavakoso ka ra sa gadreva tiko mera ciqoma e dua na ka ena yaga vei ira. Na ka oqo ena yaco duadua ga mai vua na Turaga Kakua ni lomaleqataka ni na … rawa vei ira era rogoci iko ni totoka na ka o a cauraka. Kakua ni leqataka mada ga o ya, ia mo vagalalataki iko mai na kocokoco ka na rawa me tiko ena nomu vakasama ni Turaga ena rawa ni tukuna vei iko e dua na ka ena yaga sara vei ira na tamata.⁴ [Raica na vakatutu 3 ena tabana e 245.]

O ira na iliuliu vuku era dau taleitaka na nodra taledi eso tale ka solia vei ira na madigi mera veiqaravi.

Mai na dina ni nona sa tauyavutaki koya e [dua na iliuliu] ena yalodra na tamata, ka ra sa kilai koya ni sa tamata dodonu ka dina, ka sa lomana dina me cakacaka ena vukuna na Kalou kei ira na tamata, ka sa gadreva dina me solibula ena cava ga ni sa dodonu vua me vakayacora, era sa nuitaki koya kina, kei na gauna sa tu kina vua na veivakabauti vakalou vakaoqo, sa qai cava beka mena cakava me rawa ni vakaceguya kina na nodra vakasama na tamata, sai koya oqo, se cava ga, ni sa yalona dina me vuavuaivinaka tudei? Me qai kaciva na tamata vakaoqo eso na veitacini era sa gugumatua mera vukei koya, ka mera wasea vata na nona ilesilesi. Baleta ni ko na kunea, ni sa ka raraba ga, na kena dau wasei yani na taledi mai vei ira e vuqa ka vakavudua na kena semati yadudua; ka vinakati ga kina na madigi mena vakatorocaketaki kina. Ena rawa ni kaya vua e dua, “Oqo, Baraca Ka kei ka, o iko o vinaka cake vei kedaru mo mai vakatawana oqo se itutu o ya;” se, kivua tale e dua, “O iko o vinaka duadua mo mai curu ena tabacakacaka oqo;” ka vakatiko oqori me yacova ni sa vakaraitaki na taledi taucoko, ia a sega ni vakalailaitaka na nodra nuidei tiko vua, ni veikauwaitaki vakaoqo sa dau kuri kina.⁵ [Raica na vakatutu 4 ena tabana e 245.]

Na sala vinaka ni veiliutaki o ya mo yalomalua, ivakaraitaki vinaka, ka yalodina ki na nodra bula raraba eso.

Na veiliutaki ena Dauveivakasaurarataki e sega ni ivakarau dodonu mera qaravi kina o ira na Yalododonu, ia e dodonu ga me vakasaqarai na veiqaravi ena yalo malumalumu, vuku, kei na caka vinaka, ka sega ni veituberi ga vakavosa ia me vakayacori ga. E dina ga ke dua ena veivakavulici ena vosa veivakauqeti ni agilosi, ia na nona caka vinaka e dua, nona ivakaraitaki vinaka, nona itovo, ka dau matanataka tiko ena yalonadina mera kune vinaka o ira na tamata, ena veivakauqeti sara na ka e tukuna, ka na mana sara.⁶

Kevaka mo ni na yalodina ka duavata me vakataki iratou na Mataveiliutaki Taumada ka ratou sa yalodina ka duavata vakakina na Le Tinikarua, ka muri keimami ni kemami sa muri Karisito, ena yaco mo ni kune vinaka kece sara. Keimami sa vakadeitaka me keimami vakayacora na neimami itavi ka qarava na Turaga ka cakacaka ena vukudra na Nona tamata kei na kena vakayacori rawa na Nona cakacaka. Keimami sa nomuni tamata ena Turaga ka gadreva mo ni bula vinaka ka ra bula vinaka o ira na tamata kecega.

Na turaga e sega ni digitaki ira na tamata cecere ka vuku ni vuravura oqo mera cakava na Nona cakacaka e na vuravura oqo. E sega ni o ira era sa tuberi ka vuli mai na koliji kei na semineri ni vuli-ka, ia o ira ga era sa yalomalua ka yalodina ki na Nona inaki sa digitaki ira o Koya mera vakailesilesi ena cakacaka ni Nona Lotu, sai ira sa lomadra dina mera muataki ka dusimaki ena Yalo Tabu, kei ira sa vinakata mera vakalagilagi Koya kina, ni ra sa kila ni ra sa sega ni rawata rawa vakai ira e dua na ka. Au sa rawa ni vakadeitaka vei kemuni, na taciqu kei na ganequ, ni sa sega vei au na inuinui meu taura ga vakai au na ilesilesi sa tu oqo vei au. Kevaka meu a rawa ni gole tani mai kina ena vakarokoroko keu sega ni tiko ena noqu itutu oqo ena gauna oqo. Au a sega ni kerea na itutu oqo, se meu kerea na nona veivuke e dua vei iratou na noqu veitacini meu rawata kina na itutu oqo, ia a vakatakila vei au na Turaga kei iratou na noqu veitacini ni oqo sa Nona lewa, ka sa sega ni lomaqu meu gole tani mai na dua na ilesilesi se meu sega ni vinakata e dua na itutu sa gadreva vei au na Turaga meu tawana.⁷

Au na saga meu yalodina tiko ki na nomuni inaki kei na inaki ni matanitu ni Kalou. Au na qaravi kemuni ena noqu kila-ka kei na kila vakavinaka taucoko, me baleta na veika ena vakatorocaketaka kina na nomuni kune vinaka ka sema tiko ki na inaki nei Koya sa Cecere Sara. Au na cakava oqo, ni sa noqu dauveivuke na Turaga.⁸ [Raica na vakatutu 5 e ra.]

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na wase ni vola oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Me ikuri ni veivuke, raica na tabana e v–vii.

Ena rawa vakacava ki na ivola nei Lorenzo Snow kivei ira na iliuliu mai Igiladi (tabana e 237, 239–40) me vakayagataki vei keda? Me vakataka, na cava ena rawa ni yaco ni tiko vei keda na “yalo ni vakacerecerei koya ga” ena noda veikacivi ena Lotu. Ena rawa vakacava meda vakalevulevuia na noda ilesilesi ka kua ni vakalevulevui keda?
Vulica na iwase e tekivu tiko ena tabana e 240. Ena sala cava me ra na “vakania kina na qele ni sipi” i Karisito o ira na iliuliu? Na cava era sa cakava na iliuliu ni Lotu mera “vakani” iko kina? Na ituvaki ni itovo cava o ni dau qoroya tu vei ira na iliuliu oqo?
Wilika na veivakaroti nei Peresitedi Snow me baleta na vakacerecerei koya ga (tabana e 240–41). Mo qai raicalesu na ikarua ni parakaravu taucoko ena tabana e 239. Na cava na vuna meda vakadikeva kina na noda inakinaki ni da veiqaravi tiko? Sa rawa ena masumasu mo vakasamataka tiko na veika o nakita tiko ni ko veiqaravi ena Lotu.
Vakasamataka vakatitobu na parakaravu e tekivu tiko ena boto ni tabana e 241. Ena vakauqeti vakacava e dua na tabanalevu se tabana ena gauna era wasea kina na iliuliu eso na itavi vei ira na lewenilotu? Na veika cava sa yaco ena gauna era dau cakacaka vata kina ki na dua na ilalawa bibi o ira na lewe ni Lotu e duidui na nodra taledi kei na veika era sotava?
E vakasalataka kina o Peresitedi Snow, “Na veiliutaki ena Dauveivakasaurarataki e sega ni ivakarau dodonu mera qaravi kina o ira na Yalododonu” (tabana e 242). Na cava e so na ka e rawa ni yaco ni ra veiliutaki ena veivakasaurarataki na iliuliu ni Lotu? mai vei ira na itubutubu? Na cava eso na ka e rawa ni yaco mai na veiliutaki ena yalomalua?

iVolanikalou Veisemati: Maciu 6:24; 20:25–28;; 23:5; Marika 10:42–45; Joni 13:13–17; 2 Nifai 26:29; 28:30–31; Mosaia 2:11–19; 3 Nifai 27:27; V&V 46:7–11; 50:26; 121:34–46

Veivuke ena Veivakavulici: “Na taro e dau volai tu ena papaloaloa ni bera ni dau tekivu na lesoni e dau vukei ira na vuli tiko mera vakasamataka kina na lesoni ni bera ni tekivu na kalasi” (Veituberi, Me iLutua ni Bula, 114).

Era vakamuria o ira na iliuliu ni Lotu yalodina na ivakasala ni Turaga vei Pita: “Vakani ira na noqu lami” (Joni 21:16–17).

“Ko ni na raica, ni sa ka raraba, na kena vakatetei yani na taledi ki na vuqa na tamata ka vakavudua na kena cokotivata ki na tamata yadua.”