Wase 24

Vakananumi ni iLesilesi nei Jisu Karisito

“Eda dau vakararavi taucoko vei Jisu Karisito, ena nona lako mai ki vuravura me mai dolava na sala meda na rawata kina na vakacegu, marau, kei na bula vakacerecerei.”

Mai na Bula nei Lorezo Snow

Ena Okotova ni 1872, e a lesia kina o Peresitedi Brigham Young na nona iMatai ni Daunivakasala, o Peresitedi George A. Smith, me lako ki Iurope kei na Tokalau e Loma. Ena dua na ivola vei Peresitedi Smith, erau taroga kina o Peresitedi Young kei na nona iKarua ni Daunivakasala o, Peresitedi Daniel H. Wells, “Keirau gadreva mo vakaraica se tiko e dua na sala e rawa ni sa tekivu vunautaki kina na Kosipeli kina veimatanitu ko na sikova.” Na ilakolako o ya me na laki vakacavari kina Vanua Tabu, na vanua me na laki qarava kina o Peresitedi Smith na, “kena vakatabui ka cabori na kena dela ni soso vua na Turaga.” Erau vola vakaoqo o Peresitedi Young kei Peresitedi Wells, “Keirau sa masulaka mo na lako yani ena vakacegu ka taqomaki ka mo na vakalougatataki sara vakalevu ena veika mo na cauraka ena nomu na veivosaki, ena ka me baleta na Kosipeli, me na kautani na yalo ca, ka kaburaka na sore ni yalosavasava vei ira na tamata.¹ E kauta o Peresitedi Smith e dua na ilawalawa lailai ni Yalododonu kei koya, wili kina o Elder Lorenzo Snow, ka a se lewe tiko ni Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua. E a lewe talega ni ilakolako oqo na ganei Elder Snow o Eliza R. Snow, ka a peresitedi raraba tu ni iSoqosoqo ni Veivukei ena gauna o ya.

E dau vakavola voli o Elder Snow na ituvaki ni vanua na veivalevale kei na itovo ni bula ni tamata ena veivanua e vakataleva. Ia, ena gauna era tadu yani kina ki na Vanua Tabu, sa veisau sara ga na iwalewale ni veika e vola. Sa toki na nona vakasama vua na Luve ni Kalou, o koya ka a dau vakalakova na veivanua o ya ena vica na senitiuri yani ki liu. Kena ivakaraitaki, na nona vola na ka e sotava ena Feperueri 1873, ena gauna eratou sa curu yani kina koro ko Jerusalemi:

“Dua na auwa na vodo … sa na yaco ki Jerusalemi. Keitou sa toso yani ka yaco ena dua na delana ka raica yani na ‘Koro Tabu,’ o Jerusalemi. Ena yasana i matai na Ulunivanua o Saioni, na koro i Tevita. Ena yasana imawi, na delana cecere, ka vanua liwalala, na Ulunivanua ni Veiolive, ka dau vanua ni igadigadi ni iVakabula, na iotioti ni vanua me butuka na yavana ni bera ni Nona kau cake yani Vua na Tamana. Na veivanua guiguilecavi dredre oqori, ena kedra sa rui bibi na nodra veiwekani, e sa vakauqeta saraga na yalo kei na vakanananu kina veika e bibi ka mareqeti. Io, oqori sara ga ko Jerusalemi! Na vanua e bula ka veivakavulici kina o Jisu, ka lauvako kina, na vanua e kacivaka kina ‘ Sa oti,’ vakacuva ulu ka mate! Keitou siro sobu vakamalua mai na delanivanua ena vakanananu, … ka yaco kina siti.”²

Ni keitou sa yaco kina Uciwai na Joritani e a vola vakaoqo o Elder Snow: “ni keitou sa gunu mai na kena wai makare sese ka sasavui mai na kena uciwai savasava, e lesu sara na neitou vakasama kina gauna ni gone, na gauna keimami dau vakawilika kina na ivolanikalou ka vakamacalataki kina na veika bibi ka a yaco ena veivanua oqo—na vanua era takosova na Isireli ni sa mamaca mai, ena gauna era sa cola tu kina na matabete na kato ni veiyalayalati ni ra sobu yani ki wai, na nona wasea irua na wai ko Ilaija me takoso yani ka kau bulabula yani ki lomalagi ni sa yaco yani ki tai kadua; kei na nona sa lesu mai o Ilaisa ka taura na kote nei Ilaija ka a lutu mai vei koya ka mokuta kina na wai ka kaya, Sa evei na Turaga na Kalou nei Ilaija?” me sa kena ikatolu ni gauna me tawase rua kina na Joritani. Ia, e tiko e dua tale na ka e a yaco ena vanua oqo ka bibi cake sara—na papitaiso ni noda iVakabula, vakamacalataki vakaoqo—‘A sa lako mai ko Joni me vunau ena loma ni vanua ko Jutia, ka sa lako mai Kalili ko Jisu kina Joritani vei Joni me papitaisotaki vua;’ [raica na Maciu 3] ka keitou sa tu sara ga ena vanua dau vakananumi wasoma oqori na vanua ka yaco kina na veika bibi o ya, ena bati ni uciwai, rai sobu yani kina kena makare sese ka sisili ena uciwai vata ga ka sa ivakadinadina tu ni veika bibi e a yaco kina.”³ [Raica na vakatutu 1 ena tabana e 311.]

iVakavuvuli i Lorezo Snow

E a lako mai ki vuravura o Jisu Karisito me cakava na loma i Tamana ka dolava na sala kina vakacegu, marau kei na bula vakacerecerei.

Na kosipeli oqo e sa vakacurumi mai ki vuravura ena veigauna e so. Era a sa kila tu na Parofita. Era sa kila vinaka tu ni o Jisu na lami ka sa vakamatei tu mai na ivakatekivu ni vuravura [raica na Ai Vakatakila 13:8; Mosese 7:47], ka na yaco mai na gauna me na vakaraitaki koya kina vei ira na tamata, ni na mai mate me baleta na nodra ivalavala ca ka me na lauvako me vakataucokotaki kina na ituvatuva ni veivakabulai.⁴

Ena gauna e a davo koto kina e vale ni manumanu o Jisu, dua na gone lailai sara, e a sega tu ni kila ni o Koya na Luve ni Kalou, ka o Koya e a bulia taumada na vuravura. Ena nona sa vakauta o Eroti na nona ivakaro, e sega tu ni kila o Koya; e sega ni tu Vua na kaukauwa me vakabulai Koya; ka sa vakatau sara ga vei [Josefa kei Meri] me rau kauti Koya ki Ijipita me taqomaki mai kina ena ivakaro o ya. … E a tubucake me qase, kei na gauna ni Nona tubucake oqori sa vakatakila Vua se o cei o Koya, kei na inaki ni Nona sa mai bula tu e vuravura. Na lagilagi kei na kaukauwa e tu Vua ni bera ni lako mai ki vuravura e a sa qai vakatakilai Vua.⁵

O Jisu ena nona sa tekivu veitosoyaki e vuravura me vakavotukanataka na Nona inaki, e tukuna vei ira na tamata ni sega ni cakava na ka mana ena Nona kaukauwa vakataki Koya, se mai ka e kila ga vaka i Koya, e tiko e kea me vakavotukanataka na loma i Tamana. E sega ni lako mai me mai vakalagilagi vei ira na tamata kei na rokovi mai na tamata, ia me vakacerecerei ka vakalagilagi ga kina na Tamana o Koya ka a talai koya mai. Kaya o koya, “Au sa lako mai ena yaca i Tamaqu, ia dou a sega ni vakabauti au, kevaka sa lako mai e duatani tale ena yacana walega, dou na vakabauti koya.” [Joni 5:43.]

Oqo, na Nona inaki ni lako mai, kei na kena duidui mai na vo ni inaki tale e so, sa ikoya oqo: E sega ni lako mai me mai vakalagilagi vei ira na tamata ka rokovi mai vei ira na tamata, ia me vakacerecerei ka vakalagilagi ga kina na Tamana o Koya ka a talai koya mai. Eke e davo koto kina na ka vuni ni Nona kalougata; eke talega e koto kina na ka vuni ni nodra kalougata o ira kece era na veiqaravi ena ivakavuvuli vata ga.⁶

Ena dua na gauna e a sotava o Jisu Karisito e dua na veivakatovolei ka na gadrevi kina na nona sasaga taucoko sara me na rawa kina ni rawati na inaki ni lako mai me ra na vakabulai kina na milioni vakamilioni na luve ni Kalou. Ena gadrevi kina na nona sasaga taucoko kei na igu me na rawata kina na Luve ni Kalou na dredre ena lako curuma kei na solibula ena gadrevi kina.⁷

O Jisu, na Luve ni Kalou e a talai mai ki vuravura me rawa kina vei iko kei au, me daru rawata na veivakalougatataki oqo. Na Nona solibula e ka levu sara. Ena vinakati kina na kaukauwa taucoko e tiko Vua, na vakabauta e rawa ni na vakumuna vata, ka me na rawa Vua me rawata na veika ena gadreva Vua na Tamada. … E a sega ni guce, ka dina ga ni sa dredre sara ga na veika e sotava, ni turu sara ga na dra me na Nona buno. … Sa na bau dredre me vakamacalataki na ka e vakila. E tukuna o Koya vei keda me vaka e volai tu ena Vunau kei na Veiyalayalati wase 19, ni Nona vakararawataki e ka levu sara ni vakavuna sara ga na Nona “sa sautaninini ena mosi ni veivakararawataki ko ya niu a bunotaka na dra ka sa yaluma sara kina na yagoqu kei na yaloqu, io au sa kerea me kautani vei au na bilo ni cudru.” Ia ena dau tukuna tikoga e vu ni yalona, “Tamaqu me kakua ni yaco na lomaqu ia me yaco ga na Lomamuni.” [Raica na V&V 19:15–19.]⁸

Eda sa vakararavi taucoko sara vei Jisu Karisito, ena nona yaco mai ki vuravura me mai dolava na sala me da na rawata na vakacegu, na marau kei na bula vakacerecerei. Kevaka me a sega ni vosota rawa na veika dredre, ke a sega ni rawa vei keda meda rawata na kena veivakalougatataki me vaka sa yalataki tu vei keda ena loma ni kosipeli, ka sa vakaitavitaki koya vakabibi oti kina o Jisu Karisito, ni o koya sara ga e a sa cakava tiko ga mai. …

… E dina ga ni sa solibula oti kina ka sa vakadavora koto na ituvatuva ni veivakabulai vei ira na tamata, sa na qai vakatau na nodra vakacacabo na tamata vei koya, na nodra vakabulai sa na qai vakatau sara ga vei ira.⁹

Eda kila vinaka ni a bula voli eke o Jisu Karisito ena dua na yago, ka sa ciqoma o Koya na yago oqori ka sa bula vata tiko ena lagilagi, ka da sa na rawata talega na yago vata oqori kei na bula vakacerecerei vata ga.¹⁰ [Raica na Vakatutu 2 kei na 3 ena tabana e 311–12.]

Sa basika mai e vuravura ena gauna oqo o Jisu Karisito, ka sa mai vakatakila na veika dina vakalomalagi me baleta na noda vakabulai.

Na iVatukana o ya ka a bula tu mai Lomalagi, ka a veiliutaki tu kina ni se bera na vuravura, ka a bulia na vuravura, kei koya ena taucoko ni gauna, sa lako sobu mai me vakavinakataka na veika e a bulia, sa rairai tale vua na tamata ena gauna oqo.¹¹

Eda vakadinadinataka ki vuravura ni da kila, ena ivakatakila vakalou, ena veivakauqeti ni Yalo Tabu, ni o Jisu Karisito na Luve ni Kalou, ni a vakaraitaki koya vei Josefa Simici, me vaka sara ga ena nodra gauna na iApositolo ena gauna makawa, ni sa tucake mai na ibulubulu, ka vakaraitaka vua na veika dina vakalomalagi ka na vakabulai ira na kawatamata.¹²

E rua na tamata ena Valetabu mai Kirtland erau a raici Koya. … E a rairai vei rau na Luve ni Kalou, o Koya ka ra a vakamatei Koya na Jiu ka ra qai kaya, “e a kau laivi na ilati mai na matai keirau, ka sa tadola na neirau vakasama, ka keirau raica na Turaga ni sa tucake tu ena dela ni itutu ni vunau e matai keirau.” … Na itutu ni yavana na koula dina. Na irairai ni matana sa uasivi cake mai na rarama ni matanisiga. A rorogo ni domona sa vaka na vadugu ni wailevu. Io na domo i Jiova sa kaya, “Koi au na kena ivakatekivu kei na kena ivakataotioti. Sa i Au sa bula. Sa i Au talega a vakamatei. Ko i Au na nomudou dautataro vei Tamada. Raica sa bokoci na nomudou ivalavala ca. Ia, dou sa savasava e mataqu; raica mo dou laveta cake na ulumudou ka ia na marau. Ko ni sa tara na vale oqo me noqu. Raica, au sa vakadonuya na vale oqo, kau na sovaraka na noqu Yalotabu vei ira era sa talairawarawa kina noqu ivunau, ka sega ni vakadukadukalitaka na valetabu oqo.” Raica na V&V 110:1–8.] Oqo ga na domo i koya era a sa cata na Jiu, ka ni a laurai kina o Koya. Nikua au sa kila ni veika taucoko oqo e ka dina me vaka ni bula dina tiko na Kalou. Ia era sega tiko ni kila na veimatanitu e vuravura, ni o Jisu na Luve ni Kalou, e a sa lako mai ka rairai kina tamata ka solia vei ira na dodonu mera vunautaka na Kosipeli, ka yalataka na Yalo Tabu vei ira kece era na vakabauta ka talairawarawa kina ivakavuvuli oqo ka dodonu mera na ciqoma na kila-ka ni ivakavuvuli kece oqo e ka dina.¹³ [Raica na vakatutu 4 na tabana e 311.]

Ena lesu tale mai na iVakabula, ka dodonu meda sa vakarau yani kina Nona lesu mai.

E tiko vei keda na ivakadinadina kei Karisito, ni na lako mai o Koya ki vuravura me mai kena Tui.¹⁴

O Jisu ena lako mai ka mai tiko vata kei keda, me vaka na nona a dau rairai e vuravura vei ira na Jiu ka na mai gunu vata ka kana vata kei keda, ka na vakamacalataka na veika vuni ni Matanitu Vakalomalagi, ka qai tukuna mai na veika e sega ni dodonu vakalawa me veitalanoataki eke.¹⁵

Kevaka mo na vodo tiko ena dua na sitima ni vanua, ka dabe toka ga vakadua ena kauti iko na sitima kina vanua e dodonu mo lako kina; ia kevaka mo na biuta na nomu idabedabe ka sobu e ra, ena rerevaki toka, ka na via taura toka e dua na gauna balavu ka sa qai yaco tale mai e dua na sitima ni vanua. Ena tautauvata kei keda,—kevaka meda buladodonu tiko, cakava tiko na noda cakacaka, eda na toso yani ki liu, ia kevaka meda na muria na noda veiyalayalati, eda sa cakava tiko na cakacaka ni Kalou, ka vakavotukanataka na Nona inaki ka da sa na vakarau yani kina gauna ena tadu mai kina o Jisu na Luve ni Kalou ena nona iukuuku kei na lagilagi ka na mai vakatikora vei ira kece era sa yalodina kina veivakalougatataki era ciqoma ka na vakaudolutaki e so. …

… Au kaya kina Yalododonu Edaidai, kevaka me so sa via moce, wilika na vosa ni iVakabula ni a se tu e vuravura baleti ira na goneyalewa e le tini, lima eratou vuku, ka tawana na waiwai ena nodratou cina, ia, ni sa yaco mai na Tagane sa qai vakawati, eratou sa vakarau ga e veimama me veitavaki kei Koya [raica na Maciu 25:1–13; V&V 45:56–59]. Me kakua ni yaco vei keda na Yalododonu Edaidai. Meda tovolea meda yalodina kina veiyalayalati tawamudu ka da sa vakayacora oti ka yalodina vua na Kalou. Me vakalougatataki kemuni na Yalododonu Edaidai na Kalou ka sovaraka vei kemuni na Nona Yalotabu. Mo ni yalodina tikoga vua na nomuni Kalou yalodina vei ira na nomuni matavuvale, ka dina ena veika kecega o ni cakava, ka cakacaka ena vuku ni matanitu ni Kalou ka meda sa kakua ni votai vata kei iratou na goneyalewa lialia ia meda sa na laurai ni da sa na wili vata kei ira era sa na vakaisala vakatui kei na ranadi ka vakatulewa me tawamudu.¹⁶ [Raica na vakatutu 5 kei na 6 ena tabana e 311.]

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na wase ni ivola oqo se ni ko vakarau mo veivakavulici. Me ikuri ni veivuke, raica na tabana e v–vii.

Vakasamataka na vosa nei Peresitedi Snow ena veika e a sotava mai na Vanua Tabu (tabana e 303). N a cava o nanuma ni vakavuna na nona vakasama kei na vakanananu me ka “taleitaki ka bibi” ena gauna e tu kina mai kea? Eda na rawa vakacava meda na vakatorocaketaka na ka eda na vakila me baleta na iVakabula, kevaka sara mada ga eda sega ni laki butuka na Vanua Tabu?
Vulica na iwasewase ka tekivu ena tabana e 304, ena nomu nanuma tiko na veika sa vakayacora oti o Jisu Karisito ena vukumu. Ena nomu vakananuma na ka e gadreva na iVakabula mo “vaqara na rokovi kei na lagilagi ni Tamana,” vakasamataka na ka mo cakava mo na vakamuria kina na loma ni Kalou.
Ena tabana e 305, Peresitedi Snow e wasea kina “na ka vuni ni veivakalougatataki.” E cakacaka vakacava veikeda na ka vuni oqo?
Wilika na iwase ka tekivu ena tabana e 306. E tara vakacava na nomu bula na ivakadinadina kei Jisu Karisito? Vakasamataka na veika duidui e rawa ni da cakava meda wasea kina ki vuravura na noda ivakadinadina kei Jisu Karisito. Kena ivakaraitaki, meda na wasea vakacava na noda ivakadinadina vei ira na noda matavuvale? vei ira eda sikova vaka dausiko vuvale se dauveisiko? kei ira na wekada? kei ira na tamata eda sota ena veisiga?
Na sala cava e rawa ni da na vakarautaki keda kina ena nona Lesumai Vakarua o Jisu Karisito? (E so na kena ivakaraitaki, raica na tabana e 307–09.) Eda na vukei ira vakacava tale e so mera vakavakarau?
Na sala cava so sa vukea kina na nomu ivakadinadina kei Jisu Karisito na ivakavuvuli nei Peresitedi Snow? Vaqara na sala mo na wasea kina na nomu ivakadinadina vei ira na nomu matavuvale kei ira na wekamu.

iVolanikalou Veisemati: Luke 12:31–48; 2 Korinica 8:9; 2 Nifai 2:7–8; 25:23, 26; Alama 7:11–13; V&V 35:2; Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:17

iVurevure ni Veivakavulici: “Kerei ira na vakaitavi mera digia e dua na iwase ka wilika lo. Sureti ira mera dabe vakailawalawa le rua se tolu ka ra digitaka vata e dua na iwase ka veiwaseitaka se cava era sa vulica rawa” (tabana e vii ena loma ni ivola oqo).

Eda vakadinadinataka ki vuravura raraba ni da kila ena veivakauqeti vakalou ena veituberi ni Yalo Tabu, ni o Jisu na Karisito, na Luve ni Kalou bula.”

Ena 1872 kei na 1873, eratou a gole yani kina Vanua Tabu, o Lorenzo Snow kei na vica tale na iliuliu.

E a veivakauqeti o Peresitedi Snow me muri na nodra ivakaraitaki na goneyalewa vuku e le lima ena vosa vakatautauvata ni Turaga ni goneyalewa e le tini.